Hadis İlimlerinde Ravi Tabakaları Nelerdir, Bu Tabakalara Kimler Girer?

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

Hadis ilimlerinde Ravi tabakaları nelerdir, bu tabakalara kimler girer?
Hakkında Hadis ilimlerinde Ravi tabakaları nelerdir, bu tabakalara kimler girer?

Ravilerin Tabakaları:

Muhaddisler, râvîlerin yaşlarını ve şeyhlerle görüşme durumlarını dikkate alarak meydana getirdikleri her gruba tabaka adını vermekte hemen hemen ittifak etmişlerdir (1) Râvileri tabakalara ayırmaları ise tamamıyla ıstılahidir (2) Tabaka taksimi yapanların kimi Rasûl-i Ekrem (sav)'in “Nesillerin en hayırlısı benim çağdaşlarım, sonra onları takip edenler, daha sonra müteakiben gelenlerdir” (3) hadîsine bakarak sahabenin hepsini bir tabaka, tâbiîni ikinci bir tabaka, daha sonra gelenleri de üçüncü bir tabaka olarak kabul etmişlerdir Şu hâle göre Rasûl-i Ekrem (sav), hadîste iki veya üç asırdan söz etmiş oluyor

Kimi de sahabeyi çeşitli tabakalara bölmüş, tâbiîn ve daha sonra gelenleri de muhtelif tabakalara ayırmıştır (4)

Belli bir topluluğu içine alan bu taksimde gözetilen esas, onların müşterek bir vasıf etrafında birleşmiş olmasıdır Nitekim sahabe taba-kasında çeşitli topluluklar bir araya gelir: Bâzan İslâm’a ilk olarak girenler, bâzen muhacirler, bâzen da gazvelere ve harplere katılanlar bu tabakayı teşkil ederler; meselâ, Hz Ebû Bekir (ra) hem sahabe tabaka-sından, hem İslâm’a ilk olarak girenler tabakasından, hem cennetle müjdelenenler tabakasından ve hem de muhacirler tabakasından sayılmaktadır Bu vasıflardan herhangi birinde Hz Ebû Bekir'e benzeyenler, onun tabakasına girmiş olur (5) Tabakaların teşkili hakkında, çeşitli görüş ve kanaatler bulunduğu için sahabeler, ona bağlı olarak da tâbiinler muhtelif tabakalara bölünmüştür (6)

İbnu Hacer'e Göre Râvîlerin Tabakaları:

İbnu Haceri'l-Askalânî, sahabe asrından rivayetin sona erdiği devre kadar olan tabakaları on iki kısma ayırmıştır, Kütüb-ü Sitte’de rivayeti bulunmayanlar bu tabakalara dâhil değildir:

1 Dereceleri farklı olmakla beraber Ashâb-ı kiram
2 Büyük Tâbiiler tabakası, Sa'îd b el-Museyyeb gibi
3 Orta yaşlı tabiîler tabakası, el-Hasen ve İbnu Şîrîn gibi
4 Rivayetlerinin çoğu tâbi’inden olup orta yaşlı tabiilerden sonra gelenler tabakası, Zuhrî ve Katâde gibi
5 Bir kısmı sahabeden hadîs duymamış olan küçük yaşlı tâbiiler tabakası, el-Ameş gibi
6 Beşinci tabakadaki râvîlerle görüşmekle beraber, sahabe ile görüşmeyenler tabakası, ibnu Cureyc gibi
7 Büyük etbâ'u't-tâbi'în tabakası, Mâlik b Enes ve Sufyânu's-Sevrî gibi
8 Orta yaşlı etbâut-tâbi'în tabakası, ibnu Uyeyne ve ibnu Uleyye gibi
9 Küçük etbâ'u't-tâbi'în tabakası, Ebû Dâvûd et-Tayâlîsî ve Şâfi'î gibi
10 Tabiin ile görüşmeyip etbâu't-tabiînden hadîs rivayet eden büyük râvîler tabakası, Ahmed b Hanbel gibi
11Tâbi'în ile görüşmeyip etbâu't-tabiînden hadîs rivayet eden orta yaşlı râvîler tabakası, ez-Zuhelî ve el-Buhârî gibi
12 Etbâut-tâbiinden hadis alan küçük râvîler tabakası, et-Tirmizî gibi (7)

Râvîlerin tabakalarını bilmek, birçok karışıklığı önler; birbirine benzeyen isim ve künyelerin karışmasına mâni olur; araştırıcıya tedlîs, inkıta ve irsalin çeşitli şekillerini öğretir Bu sebeple mühim tabakaları tetkik etmeyi, her tabakadaki meşhur râvîlerin hal tercemelerini vermeyi, sahabe, tâbiin ve etbâut-tâbiin tabakalarını incelemek faydalı olacaktır (8)

10-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Hadis İlimlerinde Ravi Tabakaları Nelerdir, Bu Tabakalara Kimler Girer? *Hadis ilimlerinde Ravi tabakaları nelerdir, bu tabakalara kimler girer?* Hakkında *Hadis ilimlerinde Ravi tabakaları nelerdir, bu tabakalara kimler girer?* Ravilerin Tabakaları: Muhaddisler, râvîlerin yaşlarını ve şeyhlerle görüşme durumlarını dikkate alarak meydana getirdikleri her gruba tabaka adını vermekte hemen hemen ittifak etmişlerdir (1) Râvileri tabakalara ayırmaları ise tamamıyla ıstılahidir (2) Tabaka taksimi yapanların kimi Rasûl-i Ekrem (sav)'in “Nesillerin en hayırlısı benim çağdaşlarım, sonra onları takip edenler, daha sonra müteakiben gelenlerdir” (3) hadîsine bakarak sahabenin hepsini bir tabaka, tâbiîni ikinci bir tabaka, daha sonra gelenleri de üçüncü bir tabaka olarak kabul etmişlerdir Şu hâle göre Rasûl-i Ekrem (sav), hadîste iki veya üç asırdan söz etmiş oluyor Kimi de sahabeyi çeşitli tabakalara bölmüş, tâbiîn ve daha sonra gelenleri de muhtelif tabakalara ayırmıştır (4) Belli bir topluluğu içine alan bu taksimde gözetilen esas, onların müşterek bir vasıf etrafında birleşmiş olmasıdır Nitekim sahabe taba-kasında çeşitli topluluklar bir araya gelir: Bâzan İslâm’a ilk olarak girenler, bâzen muhacirler, bâzen da gazvelere ve harplere katılanlar bu tabakayı teşkil ederler; meselâ, Hz Ebû Bekir (ra) hem sahabe tabaka-sından, hem İslâm’a ilk olarak girenler tabakasından, hem cennetle müjdelenenler tabakasından ve hem de muhacirler tabakasından sayılmaktadır Bu vasıflardan herhangi birinde Hz Ebû Bekir'e benzeyenler, onun tabakasına girmiş olur (5) Tabakaların teşkili hakkında, çeşitli görüş ve kanaatler bulunduğu için sahabeler, ona bağlı olarak da tâbiinler muhtelif tabakalara bölünmüştür (6) İbnu Hacer'e Göre Râvîlerin Tabakaları: İbnu Haceri'l-Askalânî, sahabe asrından rivayetin sona erdiği devre kadar olan tabakaları on iki kısma ayırmıştır, Kütüb-ü Sitte’de rivayeti bulunmayanlar bu tabakalara dâhil değildir: 1 Dereceleri farklı olmakla beraber Ashâb-ı kiram 2 Büyük Tâbiiler tabakası, Sa'îd b el-Museyyeb gibi 3 Orta yaşlı tabiîler tabakası, el-Hasen ve İbnu Şîrîn gibi 4 Rivayetlerinin çoğu tâbi’inden olup orta yaşlı tabiilerden sonra gelenler tabakası, Zuhrî ve Katâde gibi 5 Bir kısmı sahabeden hadîs duymamış olan küçük yaşlı tâbiiler tabakası, el-Ameş gibi 6 Beşinci tabakadaki râvîlerle görüşmekle beraber, sahabe ile görüşmeyenler tabakası, ibnu Cureyc gibi 7 Büyük etbâ'u't-tâbi'în tabakası, Mâlik b Enes ve Sufyânu's-Sevrî gibi 8 Orta yaşlı etbâut-tâbi'în tabakası, ibnu Uyeyne ve ibnu Uleyye gibi 9 Küçük etbâ'u't-tâbi'în tabakası, Ebû Dâvûd et-Tayâlîsî ve Şâfi'î gibi 10 Tabiin ile görüşmeyip etbâu't-tabiînden hadîs rivayet eden büyük râvîler tabakası, Ahmed b Hanbel gibi 11Tâbi'în ile görüşmeyip etbâu't-tabiînden hadîs rivayet eden orta yaşlı râvîler tabakası, ez-Zuhelî ve el-Buhârî gibi 12 Etbâut-tâbiinden hadis alan küçük râvîler tabakası, et-Tirmizî gibi (7) Râvîlerin tabakalarını bilmek, birçok karışıklığı önler; birbirine benzeyen isim ve künyelerin karışmasına mâni olur; araştırıcıya tedlîs, inkıta ve irsalin çeşitli şekillerini öğretir Bu sebeple mühim tabakaları tetkik etmeyi, her tabakadaki meşhur râvîlerin hal tercemelerini vermeyi, sahabe, tâbiin ve etbâut-tâbiin tabakalarını incelemek faydalı olacaktır (8)