|
Prof. Dr. Sinsi
|
Hadis İlimlerinde Ravi Tabakaları Nelerdir, Bu Tabakalara Kimler Girer?
Tabiin Tabakası:
Tâbiînî, Hz Peygamber (asv)'e îmân etmiş olarak bir sahâbîyi gören ve Müslüman olarak ölen kimse diye tarif ederler Hatîbu'l-Bağdâdî, sahabeyi sâdece görmeyi kâfi bulmayarak onunla sohbeti de şart koşar (22) Kitâb ve sünnette bu tabakanın fazileti bahis mevzuu edilmiştir Şöyle ki, Allahuteâlâ: "İslâm'da birinci dereceyi kazanan Muhacirler ve Ensâr ile, onlara güzellikle tâbi olanlar yok mu? Allah onlardan razı olmuş, onlar da Allah'dan razı olmuşlardır" (23) Hz Peygamber de muhtelif hadîslerinde: "Beni göreni görene ne mutlu!" ve “Nesillerin en hayırlısı benim çağdaşlarım, sonra onları takiben gelenlerdir" buyurmuştur
El-Hâkim'e göre tâbiîn tabakasının sonuncusu, en son ölen sahâbîyi görenlerdir Bunlar Mekke'de Ebu't-Tufeyl'i, Medine'de es-Sâ'ib'i, Şam'da Ebû Umâme'yi, Kûfe'de Ubeydullâh b Ebî Evfâ'yı, Basra'da Enes b Mâlik'i görenlerdir (24)
H 181 târihinde vefat eden Halef b Halîfe en son vefat eden tâbi'î sayılmaktadır; zîrâ Halef, Mekke'de en son vefat eden sahâbî Ebu't-Tufeyl Âmir b Vâsile'yi görmüştür Buna dayanarak tâbiin asrının 181'de son bulduğu söylenmektedir (25)
Etbâut-tâbi'în Tabakası:
Etbâ'u't-tâbiin, Hz Peygamber (asv)'e îmân etmiş olarak bir tâbiini gören ve Müslüman olarak ölen kimsedir Îmâm Mâlik b Enes ve imâm Şâfiî’yi bu tabakadan saymışlardır Ebû Hanife ise makbul olan görüşe nazaran tâbiindendir; zîrâ sahabeden Enes b Mâlik, Câbir b Abdillâh, Abdullah ez-Zubeydî, Abdullah b Uneys ve Aişe binti 'Acred'i görmüş ve onlardan rivayet etmiştir Îmâm Ahmed b Hanbel'e gelince o, etbâut-tâbi'înden sonraki tabakadan, yâni etbâu etbâ'i't-tabiinden sayılır; zîrâ etbâ'u't-tâbi'în asrı H 220'de son bulduğu halde, Ahmed b Hanbel 241'de vefat etmiştir (26)
Dipnotlar:
1- Krş el-Muhtasar fî ilmi ricâli'l-eser, s 18
2- İbnu Kesîr, Muhtasaru 'ulûmi'l-hadîs, s 302
3- Bu hadîs, 'Imrân b Husayn tarîkıyle Buharî ve Müslim'in Sahihlerinde rivayet edilmiştir
4- Şu hâle göre âlimler, bir asrın yüz sene olduğunda ittifak etmemişlerdir; hattâ bâzıları bir asrı kırk sene olarak kabul eder (bk Muhtasaru 'ulûmi'l-hadîs, s 302)
5- el-Muhtasar, s 19
6- Dr Subhi es-Sâlih, Hadis İlimleri ve Hadîs Istılahları, 300-301
7- İbnu Hacer bu on iki tabakaya altı imâmın bir müddet sonra vefat eden diğer şeyhlerini de katmıştır, Nese'i'nin bâzı şeyhleri gibi
8- Dr Subhi es-Sâlih, Hadis İlimleri ve Hadîs Istılahları, 301
9- Krş, el-Kifâye, s 51; bk el-îsâbe, c I, s 4-5
10- Krş İhtisâru 'ulûmi'l-hadîs, s 231
11- Tevbe sûresi, âyet, 40
12- el-İsâbe, c I, s 6
13- el-Muhtasar, s, 27
14- Âl-i 'İmrân sûresi, âyet 110
15- Bakara sûresi, âyet 143
16- el-Muhtasar, s 29
17- Krş Ibnu's-Salâh, Ulûmu'I-hadîs, a 226
18- Ihtisâru 'ulûmi'l-hadîs, 9 224
19- Îbnu'l-Cevzî, telkîhu fühûmi'1-eser, Hindistan, s 184
20- Krş Tedrîbu'r-râvî, s 207
21- Dr Subhi es-Sâlih, Hadis İlimleri ve Hadîs Istılahları, 302-306
22- Krş, İhtisâru ulûmi’l-hadîs, s 23a
23- et-Tevbe, âyet 100
24- İhtisâru 'ulûmi'l-hadîs, s 230
25- Dr Subhi es-Sâlih, Hadis İlimleri ve Hadîs Istılahları, 306
26- el-Muhtasar, s 44-45 Dr Subhi es-Sâlih, Hadis İlimleri ve Hadîs Istılahları, 306-307
Okunma Sayısı : 226
Sorularla İslamiyet
|