Türk Toplulukları

BULGARİSTAN TÜRKLERİ

Güney Rusya bozkırlarından 7 yüzyılın başlarından çeşitli nedenlerle göç eden ve Balkan Yarımadasına gelen Bulgarlar, Türk halklarındandır Ancak yeni geldikleri bu bölgede slav halkları tarafından asimile edilmişler, kiiltürel kimlik bakımından büyük çoğunluğu slavlaşmışdır

XV yüzyıldan sonra Osmanlı împaratorluğu Anadoludan Türk nüfusu getirerek bölgeye yerleştirmiştir Ne var ki bütün bunlara karşın genel nüfus içinde Türkler hep azınlıkta kalmışlardır

Balkanlarda ve Bulgaristanda Osmanlı egemenliği beş yüzyıl sürmüş olmasına karşın 1878 Osmanlı Rus Savaşından sonra imzalanan Ayastefanos ve Berlin anlaşmalarıyla Bulgarlara kısmi bağımsızlık verilmiştir Bulgarlar 1908'de ikinci Meşrutiyet'le birlikte resmi ve kesin bağımsızlıklarını elde etmişlerdir Bulgaristan 1940'ta Tıirk nüfusun yoğun olduğu Dobruca'yı yeniden elde etmiş ve o günden sonra da sınırlarında değişiklik olmamıştır Dobruca bölgesindeki Türkler'den başlıca Türk dili konuşan iki Türk azınlık daha bulunmaktadır Sayılan 7000 kadar olan Tatar ve Gagvuzlardır Bulgarlar ülkedeki azınlıklan sürekli asimile etmeye çalışmış 1984-1985 yıllarında ise Türkçe isimleri yasaklayarak göçe zorlamıştır Ancak Türkler bu olguya tepki göstermiş 1989 yılında 160000 Türk Türkiye'ye göç etmişlerdir En son 300000 Türk Türkiye'ye zorla göç vermiştir
1985 ten sonrada Bulgaristanda kalan Türkler bazı alanlarda Bulgar yurttaşların hak ve özgürlüklerine sahip olmuşlardır

Nüfus
1965 nüfus sayım verilerine göre Türkler 850000'e yakın olarak nüfusun % 10'unu oluştururlar 1985 sayımında ise Türk nüfus 1600 000 civarında olup nüfusun yüzde onbeşi kadar olduğudur
Bu nüfus yoğunluklarıyla Bulgaristan'da Türkler en kalabalık durumundadırlar Ve sürekli Türkiye'ye göç vermişlerdir 1944'e kadar 140000 kişi, 1950-1951'de 155000 kişi, l978 yılı ise 130000 kişi Türkiye'ye gelmiştir 1989 yılında en son kişi Türkiye'ye göçe zorlanmıştır Bütün bu göçlerden sonra Bulgaristan Türkleri kırsal alanlarda kalmışlardır

1993'den sonra Bulgaristan'da Türklerin "Haklar ve Özgürlükler" Partisi Bulgar Parlamentosu'nda yerini almıştır ve üçüncü siyasi güç olarak 15 milletvekili çıkarmıştır Nüfusun büyük çoğunluğu çiftçilik ve hayvancılıkla geçimini sağlamaktadır
Türk azınlığın asimile edilmesine görünürde son verilmiştir Türklerin çoğunluğu tarım ve hayvancılıkla uğraşmaktadır

Dil ve Eğitim

Bulgaristan'da eğitim devlet denetiminde'dir
Ancak Bulgaristan'da konuşulan Türkçe, Türkiye Türkçesine oldukça yakındır Bulgar Kiril alfabesiyle yazılır Türkçe ilk yıllarda azınlık okullarında öğretim dili olarak Türkçe okutulurken daha sonra (1960) kkaldırılmıştır 1939 da okumak durumunda olan Türklerin yüzde 15'i okula giderken 1957 de bu oranın yüzde 97'ye çıktığı yazılmaktadır 1993'ten sonra yeniden Türkçe eğitim başlamıştır Bulgar Ulusal Radyosu'ndaa Türkçe yayınlar baslamış, "Filiz Gazetesi" yayına sokulmuş, 27 Belediye başkanı, 653 köy muhtarı, idari işlerde görev almıştır

DİN

Devlet dini kıırumları denetim altında tutmakta ve dini çalışmaları yönlendirmektedir 1949 yılında ise Müslümanların dini kuruluş ve vakıflarını Bulgar hükümeti millileştirmiştir Din adamları birer, devlet memurudur Ve Sofya'da onları temsilen bir müftü görevlidir