10-11-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Maraş Muharebesi
Maraş Muharebesi veya Maraş Savunması
I Dünya Savaşı’nin sonlarına doğru Müttefiklerinin yenilmesi üzerine, Osmanlı İmparatorluğu 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Mütarekesi ile Anadolu'nun birçok yeri gibi Maraş'ta işgal altına girmesi ile işgal güçlerine karşı 21 Ocak 1920'de başlayan muharebe 12 Şubat 1920 tarihinde işgalin ortadan kalkması ile sonuçlanmıştır
Savaştan öncesi
1916 yılında imzalanan Sykes-Picot Anlaşması ile Maraş, Antep, Urfa ve civarı İngilizlere, Musul ise Fransızlara bırakılıyordu Ancak Büyük Britanya Musul'daki petrol kaynaklar için Fransa ile 15 Eylül 1919'da Suriye İtilafnamesini kabul etti Buna göre:
Musul İngilizlere
Maraş ve civarı Fransızlara bırakıldı
İngiliz döneminde pek de önemli bir olay yaşanmadı Yüzbaşı Hasan Rufai ile Ali Sezai İngilizlerle dost geçindi Asıl olaylar 15 Ekim 1919'da Fransızlar'ın Maraş'a girmesiyle başlamıştır
Sütçü İmam olayı
Savaş'ın çıkacağının ilk kıvılcımı 31 Ekim 1919'da Sütçü İmam Olayı ile yaşandı Ermeni-Fransız Lejyon askerlerin Uzunoluk Hamamı'ndan çıkan peçeli Türk kadınlarına el uzatmaları sonucunda ayaklanan Türkler Ermeni-Fransızlara saldırmaya çalışsada Ermeni-Fransız askerler, olaya müdahale etmek isteyen Çakmakçı Sait'i yaraladı Sütçü İmam'ında karşılık vererek Ermeni-Fransız lejyonerlere kurşun atmasından sonra kısa süreli bir arbede yaşandı 27 Kasım 1919'da Agop Hırlakyan'ın evinde Fransız komutanı için tertiplenir Komutanın dansa davet ettiği Ermeni kızı
“ Sizinle dans etmekten mazurum Çünkü kendimi esarette hissediyorum Kale de Türk Bayrağı dalgalandığı sürece, sizinle dans edemem ! ”
diyerek teklifini kabul etmez Bunun üzerine kaledeki Türk Bayrağı indirilir
Savaş
Fransızlar'ın şehrin kalesindeki Türk Bayrağını indirmeleri, suçsuz kişileri öldürmeleri, Maraş ileri gelenlerini tutuklamaları tepkileri artırdı Ulu Camii İmamı Rıdvan Hoca ise
“ Kalesinde bayrağı dalgalanmayan ülkede cuma namazı kılınmaz ! ”
sözü, halkı Fransızlar'a karşı harekete geçirdi Böylece 72 gün boyunca şehrin her yanında savaş çıktı Savaş sırasında yaşanan en büyük muharebe Türkoğlu Savunması idi Ayrıca Pazarcık'ta da bir savunma yapılmıştır Elbistan ve çevresinden de önemli derecede yardım gönderilmiştir Daha sonra Fransızlar şehri 11 Şubat 1920'de boşalttı
Fransızlar Islahiye yolunda Kuva-i Milliye saldırılarına uğradı Böylece 200 kayıp verdi
Savaş sonucunda
Fransız askerler, Islahiye tarafına geri çekildi Hemen ardından Mustafa Kemal ve Kâzım Karabekir birer telgraf çekerek Milli Kuvvetler'in galibiyetini kutladı
Maraş'taki birlikler Urfa'ya yardım olarak gönderildi
Güney Cephesi'nde Kuva-i Milliye'nin kendine güveni arttı
Kurtuluş Savaşı'ndan sonra 5 Nisan 1925'de İstiklal Madalyası ve, 7 Şubat 1973'de Maraş'a Kahraman ünvanı verildi
|
|
|