Osmanli Devleti Kanunu

Darulaceze Nizamnamesi

DARULACEZE NİZAMNAMESİ (1) (2)

Kabul Tarihi : 12 Nisan 1332

Yayımlandığı Takvimi Vekayi Tarihi : 15 Nisan 1332, No: 2511

Yayımlandığı Düstur : Tertip: 2, Cilt: 8, Sayfa: 901

BİRİNCİ FASIL

Ahkam-ı Umumiye

Madde 1 - Dersaadette doğrudan doğruya Dahiliye Nezaretine merbut ve müsta-

kil bütçeye malik bir Darülaceze vardır
Madde 2 - Darülaceze şuabatı atiyeye münkasımdır:

1 - Zükür Şubesi,

2 - İnas Şubesi,

3 - Çocuklar Şubesi,

4 - İrzahane

İşbu dört Şube tamamen yekdiğerinden ayrıdır
İKİNCİ FASIL

Memurin
Madde 3 - Darülaceze müdürü ile sertabibi Dahiliye Nazırı tarafından inti-

hab ve ba İrade-i Seniyye tayin olunur Tabib ve eczacılar ve muhasebeci ve

veznedar ve başkatip ve debboy ve kiler ve mübayaa memurları müdürün işarı

üzerine dahiliye Nazırı tarafından ve diğer memurin ve müstahdemin doğrudan

doğruya müdür tarafından tayin olunur
Madde 4 - Darülaceze Müdüriyeti ile Sertababet vazifesinin bir şahıs uhde-

sinde ictimaı caizdir
Madde 5 - Darülaceze memurları mükafat ve mücazat hususatında Memurin-i

Dahiliye Nizamnamesine tabidirler
Madde 6 - Darülacezenin kaffe-i umur ve muamelatından dolayı müdür ve

sertabib Dahiliye Nezaretine ve Darülaceze memurin ve mustahdemini müdüre karşı

mesuldürler Umur-ı sıhhıyeye müteallik vezaiften dolayı memurin ve mustahdemin

sertabibe karşı dahi mesuldürler
Madde 7 - Darülaceze muhasebecisi ile veznedarı ve kiler ve debboy ve müba-

yaa memurları Kefalet Nizamnamesi ahkamına tevfikan kefalete rabtolunacaklardır
Madde 8 - Darülaceze`de müdürün riyaseti tahtında olmak üzere sertabib ve

muhasebeci ve başkatip ve eczacıbaşıdan mürekkeb bir heyet-i daime vardır
Madde 9 - Heyet-i daime, müdür tarafından berayı istişare havale ve tevdi

olunacak hususat ile bebarer Darülacezenin mekülat ve mahrukat ve melsubat ve

edviye ve echize gibi bilcümle levazımını münakasa veya lüzumuna göre mübayaa

suretiyle tedarik etmek vezaifiyle mükelleftir

(Ek:5 Teşrini Evvel 1336 (1920) Münakasa ve mübayaa muamelatının hın-i

icrasında meclisi idarece işbu meclis azasından ekseriyet-i a`ra ile bir sene

için intihab olunacak iki zat heyet-i daimede aza sıfatıyla hazır bulunur
ÜÇÜNCÜ FASIL

Heyet-i İdare
Madde 10 - Darülaceze bütçesinin tedkik ve tasdikı ve ledelicap Darülaceze

Nizamnamesinin teklif-i tadili ve inşaatı cedideye dair tedkikat ve müzakerat

icrası ile mukarrerat itası ve Darülacezenin tevsi-i hidematına ve tezyid-i

varıdatına hadim vesaitin taharrisi ile bu babda tedabir-i lazime ittihazı

vezaifiyle mükellef bulunmak ve aded-i azası yediden ekall olmamak üzere

Dahiliye Nazırı tarafından mansub bir meclis-i idare vardır
Madde 11 - Meclis-i İdareye Dahiliye Nazırı riyaset eder Dahiliye Nazırının

bulunmadığı zamanlarda vazife-i riyaseti ifa etmek üzere aza meyanından biri

nazır tarafından reis-i sani tayin olunur Meclisce ittihaz olunacak tedbir ve

kararlar Dahiliye Nezaretinin tasvibiyle infaz olunur

-------------

(1) Bu Nizamnamenin 6/7/1939 tarih ve 3702 Sayılı Kanuna Uymayan hükümleri ile

1/7/1948 tarih ve 5237 sayılı Kanuna uymayan hükümleri ve duhuliye biletle-

rine ait hükümleri yürürlükten kaldırılmıştır

(2) 15/10/1924 tarih ve 979 Sayılı Kararname ile; Vilayetten gönderilecek

malülinin (sakat ve hastalıklıların) de kabul edilmesi şartıyle Darülaceze,

Şehremanetine (Belediye`ye) devredilmiştir
126-12

DÖRDÜNCÜ FASIL

Aceze ve Etfalin Suret-i Kabul ve İdaresi
Madde 12 - Darülaceze`ye ancak Dersaadet`de mütevellid veya mütevattın olub

da alil veya amelmande ve temin-i maişete kafi mala gayrimalik olmakla beraber

kesbden de aciz bulunduğu halde Dersaadet`de veya taşrada şer`an infakıyle mü-

kellef ve zi-kudret kimsesi mevcut olmayanlar ve lakiydler kabul olunurlar

Bu şeraiti haiz olanlardan Darülaceze`ye duhul için müracaatta bulunanlar

Darülaceze İdaresince tanzim olunacak matbu ilmuhaberleri mahalleleri heyet-i

ihtiyariyesine imla ve belediye daireleriyle belediye tabiplerine tasdik ettir-

dikten sonra ve zabıtaca sevk edilecek kesan dahi ilmuhabere hacet kalmaksızın

kabul olunacaklardır Gerek bu iki suretle gelecekler, gerek doğrudan doğruya

Darülacezeye müracaat edecekler her halde kablel kabul Darülaceze idaresince

muayene-i tıbbiyeye tabi tutulacak ve işbu nizamnamede muayyen kaffe-i şeraiti

haiz olub olmadıkları bittetkik şeraiti haiz olmayanlar reddolunacaktır
Madde 13 - Darülaceze`ye alınacak etfalin haklarında zabıt varakası varsa

bunun münderecatı ve vucüdlarında görülen alaim ve işarat-ı farika defter-i

mahsusuna kaydedilecektir
Madde 14 - Darülaceze`ye emraz-ı akliye ile musab ve cüzzam illetine mübte-

la olanlar kabul edilmez Ancak emraz-ı sariye ve cildiye ile musap olanlar şe-

rait-i kabulü haiz bulunmakla beraber hastalıkları kabil-i tedavi ise mevcut

hastahanelerden birine sevk olunarak tedavi edildikten sonra Darülaceze`ye ka-

bul edilir
Madde 15 - Alil ve amel-mande olduğu halde esbab-ı maişeti mevcut olanlar-

dan müracaat edenlerin ücret ile Darülaceze`ye kabulü caiz olduğu gibi kendisi-

ni iaşeye kafi emvalini ölünceye kadar görüp gözetmek şartiyle Darülaceze`ye

hibe veya ferağ edenler dahi kabul olunabilir
Madde 16 - Darülaceze`ye onbeşinci maddede beyan olunanlardan maa`da işbu

nizamname mucibince kabul olunan eşhasa ait menkul ve gayrimenkul emval ve nu-

kud ile maaşat ve varidata Darülaceze İdaresince vaz-ı yed olunur Bunlardan

kaffe-i miktarı iaşe ve müdavat ve ilbasları mükabilinde idarece mahsub edile-

rek fazlası hıfz ve Darülaceze`den hin-i huruclarında kendilerine i`ta olunur
Madde 17 - Darülaceze`ye kabul olunan çocuklar ancak evlatlık ittihaz edil-

mek üzere talimatnamede gösterilen evsafı haiz kimselere ba mukavelename verilir
Madde 18 - Darülaceze`de vefat edenlerin idarece vaziyed edilmiş emval ve

nukud ve maaşat ve varidatı var ise bunlardan evvel emirde techiz ve tekfin

masarıfı ve saniyen mütevaffanın hal-i hayatında iaşesi için darülaceze tara-

fından sarf olunan mebaliğ istifa olunduktan sonra bakiyesi vereseye aid olur
Madde 19 - Darülaceze`ye kabul edilenlerin şer`an infak ve iaşesiyle mükel-

lef ve zi-kudret akrabası zuhur ettiği halde bunlar akrabalarına teslim olunur

Şer`an infakıyla mükellef olmayan zi-kudret bir kimse tarafından taleb edildiği

ve infak ve iaşesi dahi taahhüd olunduğu halde o gibilere de teslimi caizdir
Madde 20 - Aceze ve etfalin mezuniyet ve akraba ve taallükatıyla mülakat ve

taam ve teneffüs ve yatıp kalkma ve sanayihanelere devam gün ve saatleri serta-

bib ile bilistişare müdür tarafından tayin olunur
Madde 21 - Acezeden işe muktedir bulunanlar mevcut sanayihanelerde kabili-

yet-i yediyye ve dimaiyyeleri ile mütenasip sanatlarla işgal edilecekdir Darü-

lacezede terzilik ve kunduracılık ve marangozluk ve çorabçılık ve demircilik ve

nessaclık misillü en ziyade işe yarayan ve her vakit lazım olan sanatlar işlet-

dirilecekdir Masnuat, Dahiliye Nezaretinin tensib edeceği zaman ve mahalde

füruht olunacak ve hasıl olan temettudan sanayihanelerde çalışan aceze ve

etfalin yevmiyeleri çıktıktan sonra mütebaki miktar Darülacezeye irad kayde-

dilecektir
126-13

BEŞİNCİ FASIL

Darülaceze`nin Bütçesi ve Menabi-i Varidatı
Madde 22 - Darülaceze`nin bütçesi (Heyet-i Daime) ce bittertib meclis-i

idarece tetkik ve kabul edildikten sonra Dahiliye Nezaretince tasdik olunur

Madde 23 - Darülaceze aridatı atideki mevaddan mürekkebdir:

1 - Senedat-ı Hakaniye varaka bahalarına zamolunan miktar yekununa karşı

hazine-i maliyeden maktuan verilen Senevi (800,000) guruşdan,

2 - Şirket-i Hayriyenin Boğaziçi`ne işleyen vapur biletlerinin azimet kıs-

mına zamedilen on paraya mukabil maktuan alınan (7000) liradan,

3 - Sevahil-i mütecavireye işleyen seyr-i sefain idaresi biletlerine zam-

edilen on paranın miktar-ı hasılından,

4 - Dersaadet`de icray-ı lu`biyyat eden bilcümle tiyatro ve sinemalar ile

patinaj ve her nev-i oyun mahalleri duhuliye biletleri üzerinden ve umur-ı hay-

riye için tertib olunan müsamere vesaire biletlerinden yüzde on hesabiyle tera-

küm edecek olan miktardan,

5 - Bigayr-i tahsis fukaraya vasiyyet olunacak akçalarla cemaat ve ahali

beyninde gurabaya mahsus olarak cemedilecek ve veladet-i Peygamberi ve cülus-ı

hümayuna müsadif günlerde toplanacak ianat hasılatından,

6 - Maadin ve umur-ı nafia imtiyazat sahiplerinin birrıza ita ettikleri me-

baliğden,

7 - Belediyelerce noksan ül vezn olarak zabtedilecek ekmeklerden ve hilaf-ı

tenbih hareket etmelerinden dolayı esnaftan müsadere edilib muzır bulunmayan

me`kulat ve meşrubatdan,

8 - Darülaceze`deki imalathanelerin hasılatından,

9 - Onbeşinci ve onaltıncı maddeler mucibince istifa olunacak ücuratdan mü-

tehassil mebaliğden,

10 - Darülaceze`ye ait emval-i gayrimenkule varidatından,

11 - Darülaceze namına vukubulan mevhubat ve teberruatdan,

12 - İstanbul Vilayeti`nin hususi bütçesinden muaveneten verilecek muhassa-

sattan,

13 - Şehremanetince muaveneten verilecek mebaliğden,

14 - Varidat-ı müteferrika-i saireden ibarettir

Menabi-i mezkureden başka hükümetin takdir ve tayin edeceği cihetlerden dahi

Darülaceze`ye varidat temin edilir
ALTINCI FASIL

Mevadd-ı Şetta
Madde 24 - Meclis-i İdarenin ve müdür ve sertabib ve memurin ve müstahde-

min-i sairenin umur ve muamelatını mübeyyin bir talimatname yapılacaktır

Madde 25 - Darülaceze memurin ve müstahdeminine ve aceze ve eytama verilecek

et`ıme listeleri ve istimal olunacak elbise ve çamaşır hakkındaki cedveller için

hususi talimatname tanzim olunacaktır

Madde 26 - Bir Nizamname-i mahsus ile "dulhane" tesis ve teşkil edilinceye

kadar elyevm Darülaceze`de bulunan dulların iaşesine devam olunacaktır

Madde 27 - Darülaceze`deki etfal üç yaşına vüsullerini müteakib darüleytamlara devr ve tevdi olunurlar

Madde 28 - Bu nizamname tarih-i neşrinden itibaren meridir

Madde 29 - Bu nizamnamenin icrasına Dahiliye Nazırı memurdur