Aşiret Mektebi -Mekteb-İ Aşiret-İ Hümayun

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

Akaretler1893

Aşiret Mektebi

İkinci abdülhamid han tarafından 1892’de aşiret çocuklarının eğitimi için istanbul’da açılan mektep

on sekizinci ve 19

yüzyıllarda batılı büyük devletler imparatorluk dışındaki islam cemiyetlerini siyasi ve ekonomik hakimiyetleri altına almışlardı

osmanlı devlet adamları emperyalist batı tehlikesinin imparatorluğa yaklaştığının farkındaydılar

bilhassa Milliyetçilik propagandası etkisinde kalabilecek imparatorluğun merkezinden uzak ve ingiliz menfaatlerinin büyük olduğu araplarla meskûn bölgeler için tehlike mevcuttu

işte sultan ikinci abdülhamid han bu tehlikeleri önlemek ve aşiretlerin yoğun ve hakim olduğu bölgeleri muhafaza etmek için bunların reislerinin ve ağalarının çocuklarını osmanlı kültürüyle yetiştirerek devlete ve saltanata bağlamak maksadıyla aşiret mektebi açılmasını faydalı buluyordu

ayrıca bu fikrin gerçekleşmesi sonucunda büyük bir kısmı aşiret halinde yaşayan ve arapça konuşan Halk tek otorite olarak halifeyi tanımış ve ona itaat etmiş dolayısıyla ülkede din birliği temin edilmiş olacaktı

nitekim bu gaye ve düşüncelerle nizamnamesi ve programı hazırlanan aşiret mektebi 21 eylül 1892 tarihinde açıldı

mektebe ilk olarak halep bağdat suriye musul basra diyarbekir trablusgarp vilayetlerinden ve kudüs bingazi ile zur sancaklarından dörder talebe alındı

bu çocukların kabiliyetli ve muteber ailelerin çocukları olması ve 12 ile 16 yaş arasından seçilmesi şart koşuldu

bunlar fevkalade bir ihtimamla yetiştirildiler

daha sonraki senelerde sayıları arttırıldı

iki yıllık öğretim programı daha sonra beş yıla çıkarıldı

kur’an-ı kerim fıkıh ilmihal gibi din bilgileri yanında zamanın fen bilgileri fransızca türkçe coğrafya Tarih edebiyat ve askerî dersler okutuldu

Aşiret mektebine başlangıçta sadece arap aşiret reislerinin çocukları alınırken sonraki yıllarda doğu anadolu ve arnavutluk bölgelerindeki aşiret çocukları da kabul edilmeye başlandı

böylece mektep bütün aşiretlere hitap eder duruma geldi

aşiret mektebinden mezun olan çocuklar harbiye ve mülkiye mekteplerine gönderildiler

bu mektepte yetişen aşiret çocukları aşiretlerine döndükleri ve aşiret reisi olduklarında içinden yetiştikleri Halkın osmanlı devletine sadakatini temin ettiler

aşiret mektebi 1907 senesinde o günkü siyasi fikir ve akımların tesirine girmesi sebebiyle kapatıldı

10-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Aşiret Mektebi -Mekteb-İ Aşiret-İ Hümayun Akaretler1893 Aşiret Mektebi İkinci abdülhamid han tarafından 1892’de aşiret çocuklarının eğitimi için istanbul’da açılan mektepon sekizinci ve 19 yüzyıllarda batılı büyük devletler imparatorluk dışındaki islam cemiyetlerini siyasi ve ekonomik hakimiyetleri altına almışlardı osmanlı devlet adamları emperyalist batı tehlikesinin imparatorluğa yaklaştığının farkındaydılar bilhassa Milliyetçilik propagandası etkisinde kalabilecek imparatorluğun merkezinden uzak ve ingiliz menfaatlerinin büyük olduğu araplarla meskûn bölgeler için tehlike mevcuttu işte sultan ikinci abdülhamid han bu tehlikeleri önlemek ve aşiretlerin yoğun ve hakim olduğu bölgeleri muhafaza etmek için bunların reislerinin ve ağalarının çocuklarını osmanlı kültürüyle yetiştirerek devlete ve saltanata bağlamak maksadıyla aşiret mektebi açılmasını faydalı buluyordu ayrıca bu fikrin gerçekleşmesi sonucunda büyük bir kısmı aşiret halinde yaşayan ve arapça konuşan Halk tek otorite olarak halifeyi tanımış ve ona itaat etmiş dolayısıyla ülkede din birliği temin edilmiş olacaktı nitekim bu gaye ve düşüncelerle nizamnamesi ve programı hazırlanan aşiret mektebi 21 eylül 1892 tarihinde açıldı mektebe ilk olarak halep bağdat suriye musul basra diyarbekir trablusgarp vilayetlerinden ve kudüs bingazi ile zur sancaklarından dörder talebe alındı bu çocukların kabiliyetli ve muteber ailelerin çocukları olması ve 12 ile 16 yaş arasından seçilmesi şart koşuldu bunlar fevkalade bir ihtimamla yetiştirildiler daha sonraki senelerde sayıları arttırıldı iki yıllık öğretim programı daha sonra beş yıla çıkarıldı kur’an-ı kerim fıkıh ilmihal gibi din bilgileri yanında zamanın fen bilgileri fransızca türkçe coğrafya Tarih edebiyat ve askerî dersler okutuldu Aşiret mektebine başlangıçta sadece arap aşiret reislerinin çocukları alınırken sonraki yıllarda doğu anadolu ve arnavutluk bölgelerindeki aşiret çocukları da kabul edilmeye başlandı böylece mektep bütün aşiretlere hitap eder duruma geldi aşiret mektebinden mezun olan çocuklar harbiye ve mülkiye mekteplerine gönderildiler bu mektepte yetişen aşiret çocukları aşiretlerine döndükleri ve aşiret reisi olduklarında içinden yetiştikleri Halkın osmanlı devletine sadakatini temin ettiler aşiret mektebi 1907 senesinde o günkü siyasi fikir ve akımların tesirine girmesi sebebiyle kapatıldı