Kırım Hanlığı İle Osmanlı Devleti'nin Ortak Katıldıkları Seferler.

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

1 - 1454 Cenevizlilere karşı Kefe'yi almak istemişlerdir başarılı olamamışlardır

2 - 1475 Kırım Hanlığı Osmanlı'dan yardım istemiştir Osmanlı donanma ile Gedik Ahmed Paşa'yı Kırım'a göndermiştir ve Kırım'da 100 yıllık Ceneviz hakimiyeti son bulmuştur

Bu iki savaşta Osmanlı Devleti Kırım'a yardıma gelmiştir lakin bundan sonra sadece Kırım Osmanlı'ya yardıma gidecektir

3 - 1484 Meñli Giray II

Beyazıd'ın Akkerman seferine 50

000 süvari ile katılmıştır

Savaş sonucu Tuna boyunda Balta Tombasar Kavşan kasabaları Kırım Hanlığı'na bırakılmıştır

4 - 1516-1517 Mısır Seferi ; Yavuz Sultan Selim ile Mübarek Giray birlikte sefere çıkmışlar Mübarek Giray şehid olmuştur

5 - 1538 Boğdan Seferi; Osmanlı ile beraber Kırım Hanı Sahip Giray Han 200

000 süvari ile katılmıştır savaş kazanılmıştır

Yine Macaristan seferinde Sahip Giray'ın oğlu Emin Giray katılmıştır

6 - 1566 Kanuni'nin son seferi Zigatvar seferine de Kırım birlikleri katılmıştır

7 - 1571 Moskova seferi; II

Selim Devlet Giray Han'ı 36

000 kişilik bir ordu ile Moskova seferi ile görevlendirmiştir

8 - 1589-1590 Osmanlı Sultanı Murad Gazi Giray'a Ruslara karşı sürekli akınlar yapmasını söylemiştir

9 - 1577-1589 İran seferleri; 9 kasım 1578'de Şamhı'da Şirvan Hanı Orus Han 30

000 kişilik bir ordu ile Osmanlı komutanı Özdemiroğlu Osman Paşaya saldırdı Osman Paşa yenilmek üzereyken yardımına Kırım Hanı'nın kardeşi Adil Giray yetişti ve İran ordusunu yenip Orus Hanı öldürdü

Daha sonra İran içlerine kadar gitti fakat esir düştü bunun üzerine Osmanlı orduları geri çekildi

1579'da Kefe yolu ile Cafer Paşa yardıma geldi ve İran seferi zafer ile sonuçlandı

10 - 1617 İran seferi; Kırım Hanı Canbek Giray ve Vezir-i Azam Serdar Halil Paşa'ya katıldı daha sonra Halil Paşa da onlara katıldı

11 - 1593 Avusturya seferi ; Bosna Valisi Telli Hasan Paşa Hırvatistan sınırında 18

000 askeri ile yenilince Sandrazam Sinan Paşa harekete geçti kendisine 40

000 süvari ile Gazi Giray katıldı

1596 Haçova zaferine kadar Osmanlı kayıplar verdi bu kayıplarda Osmanlı'nın akıncıları nerdeyse tamamen yok oldu

Bu olaydan sonra akıncılık görevi Kırım askerlerine kaldı

12 - 1597 Lehistan seferi; Gazi Giray Han'ın kardeşi Fetih Giray katılmıştır

Savaş zaferle sonuçlandı diye Kırım ordusu geri dönmüş düşman tekrar saldırınca Osmanlı ordusu yenilmiştir

13 - 1599 Macaristan seferi; Vezir-i Azam İbrahim Paşa'ya Kırım Hanı Gazi Giray katılmıştır

14 - 1607 Canbolatoğlu iç isyanı ; Kuyucu Murad Paşa 40

000 kişilik Canbolatoğlu isyanı için Gazi Giray'ın oğlu Toktamışı 1

000 kişilik bir ordu ile Sivas'a davet etti

(ordunun gelip gelmdiği hakkında net bilgi yoktur

)

15 - 29 nisan 1621 Lehistan seferi; II

Osman Kırım Hanı'nı savaşa davet etti 50

000 süvari ile Kırım Hanı Dinyeper nehrine gelip saldırı izni istedi izni alınca karşısına Kozak süvarileri çıktı bunların büyük kısmını yok etti

3 eylül 1621 de Kırım Hanı Canbek Giray Hotin de savaşa bizzat katıldı

Kırım Nureddin Sultanı 100

000 esir ile geri döndü

16 - 5 haziran !632 İran seferi Hüsrev Paşa'ya Kırım'dan 20

000 asker katılmıştır

17 - 1658 Erdel seferi ; Kırım Hanı ve Silistre Valisi Fazlı Paşa gönderildi Fazlı Paşa gelmeyince Kırım Hanı kendi ordusu ile gitti ve Lehleri yenilgiye uğrattı

Tekrar isyan çıkması üzerine Köprülü Mehmed Paşa ve 100

000 den fazla Kırım ve Kazak süvarileri ve Budin ve Silistre Valileri Erdel'e hareket ettiler

1661 de üst üste iki kere yenilen isyancı Rakoçi savaş meydanında ölünce Erdel sorunu noktalandı

18 - 1663 Avusturya seferi ; Serdar-ı Ekrem Fazıl Ahmed Paşa'ya Mehmed Giray'ın oğlu Ahmed Giray komutasında 150

000 süvari ve kardeşinin komutasında 10

000 Kazak ile katıldılar

30

000 kişilik düşman ordusu Kırım Eflak ve Boğdan orduları tarafından yok edildi

Kırım askerleri Viyana önlerine kadar akınlar yaparak bir çok ganimet elde ettiler

19 - 1672 Kamaniçe seferi; Kırım Hanı ordusu ile Osmanlı ordusuna katılmıştır ve 3 günlük kuşatmadan sonra Kamaniçe Kalesi alınmıştır

20 - 1674 Lehistab seferi; Padişah bizzat sefere çıkarken Kırım Hanı'nı da davet etti

Savaşın kazanılmasında Kırım Hanı Selim Giray oldukça etkili rol oynamıştır

21 - Çehrin kalesini Ruslardan geri alınmasında Murat Giray ve Vezir-i Azam Kara Mustafa Paşa beraber mücadele etmişler ve kale alınmıştır

22 - 1683 II

Viyana kuşatması

Merzifonlu Kara Mustafa Paşa ile Kırım Hanı Murad Giray arasında geçen tartışmalar sonucu başarısızlıkla neticelenmiştir

Osmanlıya karşı kurulan Lehistan Rus Avusturya ve Venedik ittifakı

23 - 1684 Lehistan Osmanlı topraklarına girdi Sarı Süleyman Paşa yetersiz kalınca Kırım Hanlığından yardım istedi

Selim Giray ve Klagay Devlet Giray yardıma geldi

Devlet Giray Hotinde Barabaş Kazaklarını yendi

Lehistan ordusu geri çekilerek kaçtı ve çok zahiyat verdi

24 - 1685 Lehistan Boğdana saldırdı Sarı Sülaymen Paşa ve Kırım Hanı tekrar birleşerek Lehistan ordularını yenilgiye uğrattı ve Lehistan içlerine seferler yaparak savaş sona erdi

25 - 1687 Lehistan ordusu Kameniçe kalesini kuşattı kale komutanı Boşnak Hüseyin Paşa Serdar Bozoklu Mustafa Paşadan yardım alamayınca Kırım Hanlığı yardıma yetişti ve kuşatma kaldırıldı

26 - 1689 Rus ordusu Kili'ye saldırdı Selim Giray Kili'ye gelerek Rusları yenilgiye uğrattı

27 - 1690 Niş kalesini kuşatan Osmanlı ordularının üzerine Avusturya'nın geldiğini duyan Devlet Giray hemen savaş hazırlıklarına başladı bunu duyan Avusturya Belgrad'a geri çekildi

Niş kalesi alındı

28 - 1690 Belgrada seferler düzenlendi

Kırım kuvvetleri Sirem bölgesine geçip Varadin taraflarına akınlar yaptıDevlet Giray da Sava nehrini geçip Esek taraflarına akınlar yaptı

Belgrad ele geçirildi

29 - 1688 Leh Kralı Kamaniçe'yi kuşattı Özi muhafızı Bozoklu Musftafa Paşa ve Azamat Girey hemen harekete geçti

Mustafa Paşa da daha bölgeye gelmeden Kırım Hanı düşmanın bir kısmını yenilgiye uğrattı ve yardıma gelen Litvanya Hatmanı ordularını da yendi

Leh ordusu Kamaniçe'den geri çekildi

30 - 1688 Ruslar 200 bin kişilik bir ordu ile Kırım Hanlığına saldırır ve ciddi şekilde yenilirler

31 - 1693 Avusturya 100

000 kişilik bir ordu ile Belgrad'ı kuşattı

Osmanlı ordusu Rusçuk üzerinden Belgrad'a hareket etti Kırım Hanlığı ve Rumeli Beylerbeyi de Yergöğü'nden hareket ettiller Kırım Hanlığı ve Rumeli Beylerbeyi orduları karşısına düşmanın ileri kuvvetleri çıktı Semendire mevkiğinde tamamiyle yok edildiler

Bunun üzerine Avusturya kuşatmayı kaldırıp geri çekilmiştir

32 - 1694 tekrar Avusturya orduları saldırıya geçti Rumeli Beylerbeyi hemen harekete geçti ve Kırım Hanı davet edildi Avusturya topraklarına girilip Varadin kalesi kuşatıldı Ancak kalenin iyi korunması gerekse yağmurla birlikte kışın yaklaşması ile büyük bir düşman kuvvetinin gelmekte olduğu haberi kuşatmanın kaldırılmasına neden oldu

33 - 1695 II

Mustafa Edirne'den Belgrad'a hareket ederek Lipve kalesini kuşattı ve ele geçirdi

Bu sırada Selim Giray'da gelerek orduya katıldı

34 - Lipve kalesi alındığında Rumeli Beylerbeyine de Lügoş kalesinin kuşatılması emredildi

Ancak Erdel Generali Veterani engel olunca tüm ordu onu yok etme kararı aldı

Tamş nehri kenarında Veterani büyük bir bozguna uğratıldıŞebeş Geneleri Antoni savaş meydanında Veterani ise daha sonra olmak üzere ölmüşlerdir

Bu savaşta iki paşa şehid olmuş bu sebeple ordunun sol kanadı bozulmuştur

Fakat Kırım Hanı yetişmesi tehlikeyi önlemiştir

35 - Kamaniçe Kalesine erzak götüren Şehbaz Giray'a Lehistan ordusu saldırarak yenmiş ve erzakları kaybetmiştirderhal karşı saldırıya geçip Kralın Başhatmanını yenmiş çok miktarda ganimet malı ve 30

000 esir alarak geri dönmüştür

36 - 1696 yılında Gazi Giray Lehistan'a girip çok miktarda esir ve ganimet almıştır

37 - 1697 yılında Kaplan Giray Lehistan'da 12

000 kişilik bir düşman ordusu ile karşılaştı onları yenip çok miktarda esir ve ganimetle Kırım'a döndü

38 - 1687 Ruslar iki yüz top ve 300

000 asker ile Kırım'a saldırmış ve yanilgiye uğramışlardır

39 - 1695 Ruslar denizden 15

000 karadan 60

000 öncüsü ile Azak kalesine saldırdılar Kefe Beylerbeyi ve Kaplan Giray karşılık verdilerse Ruslar'ın çokluğu yüzünden geri çekilmek zorunda kaldılar

Trabzon Beylerbeyi ardından Devlet Giray harekete geçince Ruslar geri çekilmeye başladılar

Kaplan Giray Rusları takip ederek çok miktarda zayiat verdi

Osmanlı kaynaklarına göre 60

000 Hammer'e göre 30

000 kadar kayıp vermişlerdir

10-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kırım Hanlığı İle Osmanlı Devleti'nin Ortak Katıldıkları Seferler. 1 - 1454 Cenevizlilere karşı Kefe'yi almak istemişlerdir başarılı olamamışlardır 2 - 1475 Kırım Hanlığı Osmanlı'dan yardım istemiştir Osmanlı donanma ile Gedik Ahmed Paşa'yı Kırım'a göndermiştir ve Kırım'da 100 yıllık Ceneviz hakimiyeti son bulmuştur Bu iki savaşta Osmanlı Devleti Kırım'a yardıma gelmiştir lakin bundan sonra sadece Kırım Osmanlı'ya yardıma gidecektir 3 - 1484 Meñli Giray II Beyazıd'ın Akkerman seferine 50000 süvari ile katılmıştır Savaş sonucu Tuna boyunda Balta Tombasar Kavşan kasabaları Kırım Hanlığı'na bırakılmıştır 4 - 1516-1517 Mısır Seferi ; Yavuz Sultan Selim ile Mübarek Giray birlikte sefere çıkmışlar Mübarek Giray şehid olmuştur 5 - 1538 Boğdan Seferi; Osmanlı ile beraber Kırım Hanı Sahip Giray Han 200000 süvari ile katılmıştır savaş kazanılmıştır Yine Macaristan seferinde Sahip Giray'ın oğlu Emin Giray katılmıştır 6 - 1566 Kanuni'nin son seferi Zigatvar seferine de Kırım birlikleri katılmıştır 7 - 1571 Moskova seferi; II Selim Devlet Giray Han'ı 36000 kişilik bir ordu ile Moskova seferi ile görevlendirmiştir 8 - 1589-1590 Osmanlı Sultanı Murad Gazi Giray'a Ruslara karşı sürekli akınlar yapmasını söylemiştir 9 - 1577-1589 İran seferleri; 9 kasım 1578'de Şamhı'da Şirvan Hanı Orus Han 30000 kişilik bir ordu ile Osmanlı komutanı Özdemiroğlu Osman Paşaya saldırdı Osman Paşa yenilmek üzereyken yardımına Kırım Hanı'nın kardeşi Adil Giray yetişti ve İran ordusunu yenip Orus Hanı öldürdü Daha sonra İran içlerine kadar gitti fakat esir düştü bunun üzerine Osmanlı orduları geri çekildi 1579'da Kefe yolu ile Cafer Paşa yardıma geldi ve İran seferi zafer ile sonuçlandı 10 - 1617 İran seferi; Kırım Hanı Canbek Giray ve Vezir-i Azam Serdar Halil Paşa'ya katıldı daha sonra Halil Paşa da onlara katıldı 11 - 1593 Avusturya seferi ; Bosna Valisi Telli Hasan Paşa Hırvatistan sınırında 18000 askeri ile yenilince Sandrazam Sinan Paşa harekete geçti kendisine 40000 süvari ile Gazi Giray katıldı 1596 Haçova zaferine kadar Osmanlı kayıplar verdi bu kayıplarda Osmanlı'nın akıncıları nerdeyse tamamen yok oldu Bu olaydan sonra akıncılık görevi Kırım askerlerine kaldı 12 - 1597 Lehistan seferi; Gazi Giray Han'ın kardeşi Fetih Giray katılmıştır Savaş zaferle sonuçlandı diye Kırım ordusu geri dönmüş düşman tekrar saldırınca Osmanlı ordusu yenilmiştir 13 - 1599 Macaristan seferi; Vezir-i Azam İbrahim Paşa'ya Kırım Hanı Gazi Giray katılmıştır 14 - 1607 Canbolatoğlu iç isyanı ; Kuyucu Murad Paşa 40000 kişilik Canbolatoğlu isyanı için Gazi Giray'ın oğlu Toktamışı 1000 kişilik bir ordu ile Sivas'a davet etti (ordunun gelip gelmdiği hakkında net bilgi yoktur) 15 - 29 nisan 1621 Lehistan seferi; II Osman Kırım Hanı'nı savaşa davet etti 50000 süvari ile Kırım Hanı Dinyeper nehrine gelip saldırı izni istedi izni alınca karşısına Kozak süvarileri çıktı bunların büyük kısmını yok etti 3 eylül 1621 de Kırım Hanı Canbek Giray Hotin de savaşa bizzat katıldı Kırım Nureddin Sultanı 100000 esir ile geri döndü 16 - 5 haziran !632 İran seferi Hüsrev Paşa'ya Kırım'dan 20000 asker katılmıştır 17 - 1658 Erdel seferi ; Kırım Hanı ve Silistre Valisi Fazlı Paşa gönderildi Fazlı Paşa gelmeyince Kırım Hanı kendi ordusu ile gitti ve Lehleri yenilgiye uğrattı Tekrar isyan çıkması üzerine Köprülü Mehmed Paşa ve 100000 den fazla Kırım ve Kazak süvarileri ve Budin ve Silistre Valileri Erdel'e hareket ettiler 1661 de üst üste iki kere yenilen isyancı Rakoçi savaş meydanında ölünce Erdel sorunu noktalandı 18 - 1663 Avusturya seferi ; Serdar-ı Ekrem Fazıl Ahmed Paşa'ya Mehmed Giray'ın oğlu Ahmed Giray komutasında 150000 süvari ve kardeşinin komutasında 10000 Kazak ile katıldılar 30000 kişilik düşman ordusu Kırım Eflak ve Boğdan orduları tarafından yok edildi Kırım askerleri Viyana önlerine kadar akınlar yaparak bir çok ganimet elde ettiler 19 - 1672 Kamaniçe seferi; Kırım Hanı ordusu ile Osmanlı ordusuna katılmıştır ve 3 günlük kuşatmadan sonra Kamaniçe Kalesi alınmıştır 20 - 1674 Lehistab seferi; Padişah bizzat sefere çıkarken Kırım Hanı'nı da davet etti Savaşın kazanılmasında Kırım Hanı Selim Giray oldukça etkili rol oynamıştır 21 - Çehrin kalesini Ruslardan geri alınmasında Murat Giray ve Vezir-i Azam Kara Mustafa Paşa beraber mücadele etmişler ve kale alınmıştır 22 - 1683 II Viyana kuşatması Merzifonlu Kara Mustafa Paşa ile Kırım Hanı Murad Giray arasında geçen tartışmalar sonucu başarısızlıkla neticelenmiştir Osmanlıya karşı kurulan Lehistan Rus Avusturya ve Venedik ittifakı 23 - 1684 Lehistan Osmanlı topraklarına girdi Sarı Süleyman Paşa yetersiz kalınca Kırım Hanlığından yardım istedi Selim Giray ve Klagay Devlet Giray yardıma geldi Devlet Giray Hotinde Barabaş Kazaklarını yendi Lehistan ordusu geri çekilerek kaçtı ve çok zahiyat verdi 24 - 1685 Lehistan Boğdana saldırdı Sarı Sülaymen Paşa ve Kırım Hanı tekrar birleşerek Lehistan ordularını yenilgiye uğrattı ve Lehistan içlerine seferler yaparak savaş sona erdi 25 - 1687 Lehistan ordusu Kameniçe kalesini kuşattı kale komutanı Boşnak Hüseyin Paşa Serdar Bozoklu Mustafa Paşadan yardım alamayınca Kırım Hanlığı yardıma yetişti ve kuşatma kaldırıldı 26 - 1689 Rus ordusu Kili'ye saldırdı Selim Giray Kili'ye gelerek Rusları yenilgiye uğrattı 27 - 1690 Niş kalesini kuşatan Osmanlı ordularının üzerine Avusturya'nın geldiğini duyan Devlet Giray hemen savaş hazırlıklarına başladı bunu duyan Avusturya Belgrad'a geri çekildi Niş kalesi alındı 28 - 1690 Belgrada seferler düzenlendi Kırım kuvvetleri Sirem bölgesine geçip Varadin taraflarına akınlar yaptıDevlet Giray da Sava nehrini geçip Esek taraflarına akınlar yaptı Belgrad ele geçirildi 29 - 1688 Leh Kralı Kamaniçe'yi kuşattı Özi muhafızı Bozoklu Musftafa Paşa ve Azamat Girey hemen harekete geçti Mustafa Paşa da daha bölgeye gelmeden Kırım Hanı düşmanın bir kısmını yenilgiye uğrattı ve yardıma gelen Litvanya Hatmanı ordularını da yendi Leh ordusu Kamaniçe'den geri çekildi 30 - 1688 Ruslar 200 bin kişilik bir ordu ile Kırım Hanlığına saldırır ve ciddi şekilde yenilirler 31 - 1693 Avusturya 100000 kişilik bir ordu ile Belgrad'ı kuşattı Osmanlı ordusu Rusçuk üzerinden Belgrad'a hareket etti Kırım Hanlığı ve Rumeli Beylerbeyi de Yergöğü'nden hareket ettiller Kırım Hanlığı ve Rumeli Beylerbeyi orduları karşısına düşmanın ileri kuvvetleri çıktı Semendire mevkiğinde tamamiyle yok edildilerBunun üzerine Avusturya kuşatmayı kaldırıp geri çekilmiştir 32 - 1694 tekrar Avusturya orduları saldırıya geçti Rumeli Beylerbeyi hemen harekete geçti ve Kırım Hanı davet edildi Avusturya topraklarına girilip Varadin kalesi kuşatıldı Ancak kalenin iyi korunması gerekse yağmurla birlikte kışın yaklaşması ile büyük bir düşman kuvvetinin gelmekte olduğu haberi kuşatmanın kaldırılmasına neden oldu 33 - 1695 II Mustafa Edirne'den Belgrad'a hareket ederek Lipve kalesini kuşattı ve ele geçirdi Bu sırada Selim Giray'da gelerek orduya katıldı 34 - Lipve kalesi alındığında Rumeli Beylerbeyine de Lügoş kalesinin kuşatılması emredildi Ancak Erdel Generali Veterani engel olunca tüm ordu onu yok etme kararı aldı Tamş nehri kenarında Veterani büyük bir bozguna uğratıldıŞebeş Geneleri Antoni savaş meydanında Veterani ise daha sonra olmak üzere ölmüşlerdir Bu savaşta iki paşa şehid olmuş bu sebeple ordunun sol kanadı bozulmuştur Fakat Kırım Hanı yetişmesi tehlikeyi önlemiştir 35 - Kamaniçe Kalesine erzak götüren Şehbaz Giray'a Lehistan ordusu saldırarak yenmiş ve erzakları kaybetmiştirderhal karşı saldırıya geçip Kralın Başhatmanını yenmiş çok miktarda ganimet malı ve 30000 esir alarak geri dönmüştür 36 - 1696 yılında Gazi Giray Lehistan'a girip çok miktarda esir ve ganimet almıştır 37 - 1697 yılında Kaplan Giray Lehistan'da 12000 kişilik bir düşman ordusu ile karşılaştı onları yenip çok miktarda esir ve ganimetle Kırım'a döndü 38 - 1687 Ruslar iki yüz top ve 300000 asker ile Kırım'a saldırmış ve yanilgiye uğramışlardır 39 - 1695 Ruslar denizden 15000 karadan 60000 öncüsü ile Azak kalesine saldırdılar Kefe Beylerbeyi ve Kaplan Giray karşılık verdilerse Ruslar'ın çokluğu yüzünden geri çekilmek zorunda kaldılar Trabzon Beylerbeyi ardından Devlet Giray harekete geçince Ruslar geri çekilmeye başladılar Kaplan Giray Rusları takip ederek çok miktarda zayiat verdi Osmanlı kaynaklarına göre 60000 Hammer'e göre 30000 kadar kayıp vermişlerdir