Osmanlı Nedir? Osmanli Tarihi

DURAKLAMA DEVRİ(1579-1699)

Duraklamanın sebepleri

İç sebepler

1- Merkezi Yönetimlerdeki Bozulmalar:

• Padişahların çocuk yaşta başa geçmeleri sonucunda merkezi idarenin bozulması

• Şehzadelerin sancaklarda yöneticilik yapmaları usulü kaldırılarak yerine kafes usulü getirilmesi

• Saray ağalarının ve saray kadınlarının yönetime karışmaları

2- Askeri Yönetimdeki Bozulmalar:

• Padişahların Ordunun başında sefere çıkmamaları

• Yeniçeri Ocağına usulsüz asker alınması

• Donanmanın ihmal edilmesi

• Tımar dağılımdaki adaletsizlik yüzünden tımar sisteminin bozulması

3- Maliyenin Bozulması:

• Uzun süren savaşlar yüzünden ordunun masraflarının artması

• Savaşlarda başarısız olunarak ganimet elde edilememesi

• Sık sık cülus bahşişi dağıtılması

• Ticaret yollarının değişmesi

• Kapitülasyonlar sebebiyle gümrük gelirlerinin azalması

• Lüks ve israfın artması

4- İlmiye Sınıfının Bozulması:

• Beşik uleması gibi yanlışlıkların yapılması

• Müsbet ilimlere önem verilmemesi

Dış Sebepler

• İmparatorluğun doğal sınırlarına ulaşması

• Rönesans ve reform hareketleri sonunda Avrupa'nın ilerlemesi,Osmanlı devletinin bu ilerlemelere ayak uyduramaması

• Avrupalı devletlerin Osmanlı devletine karşı ortak hareket etmeleri(Haçlı Zihniyeti)

• Coğrafi keşifler sonunda Avrupa'nın zenginleşmesi

SİYASİ İLİŞKİLER

Osmanlı –İran İlişkileri

1577’de başlayan İran savaşları Osmanlı devletinin galibiyetiyle sonuçlanmıştırDevletler arasında 1590 yılında Ferhat paşa antlaşması imzalanmıştır Bu antlaşma ile Osmanlı devleti doğuda en geniş sınırlarına ulaşmıştır

1603 yılında tekrar başlayan savaşlarda celali isyanları yüzünden Osmanlılar pek başarılı olamamışlardır ve Nasuh paşa antlaşması imzalanmıştırBu antlaşma ile de Ferhat paşa antlaşması öncesi sınırlara dönülmüştür

1618 yılında imzalanan Serav antlaşması ile Nasuh paşa antlaşması yenilenmiştir

1622’de savaşlar yeniden başlamış 4Murat İran üzerine iki sefer düzenlemiş ve 1639 yılında Kasr-ı Şirin antlaşması imzalanmıştırBu antlaşma ile günümüzde de geçerliliğini koruyan Türk İran sınırı çizilmiştir

Osmanlı- Lehistan İlişkileri :

1Genç Osman döneminde Lehistan üzerine bir sefer düzenlenmiş ve Lehistan ile Hotin Antlaşması imzalanmıştır(1621)

Not:Bu sefer sonucunda yeniçerilerin bozulduğunu gören Genç Osman yeniçeri ocağını kaldırmayı düşünmüştürBunu haber alan yeniçeriler 2Osman’ı öldürmüşlerdir

Yorum:İlk kez yeniçeri ocağının kaldırılmasına teşebbüs edilmiştir

24Mehmet döneminde Lehistan üzerine ikinci sefer düzenlenmiş Osmanlı devletini galibiyeti ile biten bu sefer sonucunda Bucaş Antlaşması imzalanmıştır(1672) Not:Lehistan’ın vergi maddesine itiraz etmesinden dolayı savaşlar tekrar başladıVergi maddesi kaldırılarak antlaşma tekrarlandı

Yorum:Bu antlaşma Osmanlı devletinin topraklarına toprak kattığı son antlaşmadır

Yorum:Osmanlı devletinin batıda en geniş sınırlara ulaştığı antlaşmadır

Osmanlı-Venedik İlişkileri

1645 yılında kuşatılan Girit Adası 1669 Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarafından Venediklilerin elinden alınmıştır

Osmanlı-Avusturya İlişkileri

11593’te Avusturya ile savaşlar başlamıştır1596’da Avusturya Haçova ile ağır bir mağlubiyete uğratıldıDevam eden savaşlar 1606 yılında imzalanan Zitvatoruk Antlaşması ile sona erdi

Yorum:Bu antlaşma ile Osmanlı devletinin Avusturya üzerinde siyasi üstünlüğü sona erdiAvusturya üzerinde askeri üstünlüğümüz ise devam etmiştir Yorum:Bu savaşlar Celali isyanları’nın artmasına sebep oldu Yorum:Osmanlı devleti Orta Avrupa’daki üstünlüğünü kaybetmiştir

21662 yılında başlayan savaşlar sonucunda Vasvar Antlaşması imzalandı(1664) Yorum:Osmanlı devleti Avusturya’ya karşı askeri üstünlüğünü son kez kullanmıştır

3Merzifonlu Kara Mustafa Paşa tarafından Viyana ikinci kez kuşatıldı

Kırım Han’ın ihaneti Lehistan ordusunun yetişmesi üzerine Osmanlı devleti bu kuşatmada başarısız oldu

Not:Merzifonlu başarısız olduğu için idam edilmiştir

4Osmanlı ordusu’nun 2Viyana kuşatmasında başarısız olması üzerine Papa’nın da isteğiyle Avusturya,Rusya,Lehistan,Malta ve Venedik’ten oluşan “Kutsal İttifak” kuruldu

5Osmanlı devleti ile Kutsal İttifak devletleri arasında (Rusya hariç)Karlofça Antlaşması imzalandı(1699)

Yorum:Osmanlı devleti bu antlaşma ile ilk defa büyük toprak kaybına uğramıştır

Yorum:Avusturya Avrupa da önemli bir siyasi güç haline geldi

6Rusya ile 1700 İstanbul Antlaşması imzalanmıştır

17YÜZYILDA İÇ İSYANLAR

1İstanbul (merkez) İsyanları:Kapıkulu askerleri tarafından çıkarılmıştır Yorum:Bu isyanlar sonucunda Yeniçerilerin yönetimdeki etkisi artmıştır Yorum:İstanbul’da asayiş bozulmuştur Yorum:Sık sık idareciler değişmiştir

2Celali İsyanları:Bu isyanlar yönetimden şikayet eden halk,dirlikleri elinden alınan tımarlı sipahiler,görevlerinden uzaklaştırılan devlet memurları ve asker kaçakları tarafından çıkarılmıştır Yorum:Anadolu’da huzur ve asayiş bozuldu 3Eyalet İsyanları:Merkezi otoritenin zayıflaması üzerine merkezden uzak yerlerde çıkan ayrılıkçı isyanladır Yorum:Bu isyanlardaki temel amaç Osmanlı devletin den ayrılmaktır 17YÜZYILDA YENİLİK(ISLAHAT)HAREKETLERİ

Not:Bu dönemde devlet içerisinde meydana gelen mali,idari,sosyal ve askeri bozulmaları gidermek amacıyla çeşitli ıslahatlar gerçekleştirilmiştirBu ıslahatlar genel olarak askeri ağırlıktadır

1Kuyucu Murat Paşa:1Ahmet zamanında Celali isyanları baskı ve şiddet yoluyla bastırmıştır

2Genç Osman(2Osman):İlk kez saray dışından evlenmiştirUlema sınıfının yetkilerini sınırlamıştırİlk kez yeniçeri ocağının bozulduğunu görerek kaldırmayı düşünmüştür fakat başarılı olamamıştırYeniçeriler tarafından öldürülmüştür

34Murat:Celali isyanları şiddetle bastırılmıştırKapıkulu ocaklarında ıslahat yapılmış,Koçi beye duraklamanın nedenlerini belirten risaleler(raporlar) yazdırmıştır 4Tarhuncu Ahmet Paşa:4Mehmet döneminde sadrazamlık yapmıştırMali alanda ıslahatlar yapılmıştırİlk defa devletin tahmini bütçesi hazırlanmıştır

5Köprülüler Devri:Köprülü Mehmet Paşa,Köprülü Fazıl Ahmet Paşa ve Köprülü Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Köprülüler ailesinden gelen önemli sadrazamlardır Köprülüler döneminde,Anadolu da isyanlarla mücadele edilerek merkezi otorite sağlandıOrduda düzenlemeler yapıldıBütçe açığı kapatıldı Not:Köprülü Mehmet Paşa rahat çalışabilmek amacıyla vezir-i azamlık için bir takım koşullar ileri sürmüştür 17Yüzyıl Islahatlarının Genel Özellikleri Islahatlar genellikle askeri niteliktedir Islahatlarda Avrupa örnek alınmıştır Islahatlarda köklü çözümler aranmamış geçici tedbirlerle yetinilmiştir Islahatlarda kuvvet ve şiddete başvurulmuştur Islahatlar devlet adamlarıyla sınırlı kalmıştır Islahatlara en büyük tepki Yeniçerilerden gelmiştir