Tarih Bilimi Nedir ?Tarihin Tasnifi (Sınıflandırılması)

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

Tarih Biliminin Doğuşu

İnsanlar günümüzde çok değişik ve çeşitli sorunlarla karşı karşıya gelmektedirler

Bu sorunlara çözüm ararken kendi*lerinden önceki insanların da bu sorunlarla karşı*laşmış olabileceğini düşünerek onların tecrübelerine yönelmek basit manada tarihin doğmasına ne*den olmuştur

Bunun yanında geçmiş dönemde yaşanan olayların merak edilmesi de bu bilimin doğmasında etkili olmuştur

İlk tarih kitapları MÖ V

yüzyıldan itibaren yazılmaya başlanmıştır

İlk tarih yazıcılığı ise Hititlerin tuttukları yıllıklara (Anal) kadar uzanmaktadır

Tarih yazıcılığı şu aşamaları geçirmiştir

1 Hikâyeci (Nakilci, Rivayetçi ve Belgesiz) Tarih

01

Tarih biliminin başlangıcıdır

İlk tarihi eserler bu anlayışla yazılmıştır

Bu tarih yazım türü, tarihçiler tarafından XVIII

yüzyıla kadar kullanılmıştır

02

Fazla bilgi verilmesi amaçlanmaz

03

Olayları hikâye yoluyla anlatır

04

Efsanelerle dolu olup bir anlamda masal türünden bilgiler verir

05

Neden- sonuç ilişkisine önem vermez

06

Yorum yapmaz

Olduğu gibi aktarılır

07

Belge yoktur

08

Yer ve zaman genellikle belirtilir

09

Güvenirliliği az olan bir tarih şeklidir

10

En önemli temsilcisi Herodot'tur

(M

Ö

V

Yüzyılda yazdığı eseri “Historia”)

11

Yunan düşünür ve Edebiyatçısı olan Homeros'un llyada ve Odessa Destanları bu anlayışla yazılmıştır

2 Kronik Tarih:

01

Olayları oluş sırasına göre inceleyen tarih yazım türüdür

02

Her yılın olayları aralarında herhangi bir bağlantı gözetilmeden kronolojik olarak sıralanır (Yoruma yer vermez

Neden- sonuç ilişkisi incelenmez

)

03

Hititlerdeki Yıllıklar bu tarza örnek olarak gösterilebilir

04

Bu türün en güzel örneği Anadolu'da yaşamış Hititlerin Tanrılarına hesap vermek amacıyla hazırladıkları Anal(Yıllık)lardır

Tarih yazıcılığı Hitit krallarının tutturduğu yıllıklarla (anal) başlar

3

Öğretici (Pragmatik, Faydacı) Tarih:

01

Tarihe mal olmuş olay ve kahramanlar esas alınarak yazılmış olan tarihtir

Olayların kahramanlarını ön plana çıkarır

02

Olayların tekrar edeceğini vurgular

03

Abartılı anlatımı benimser

04

Topluma ve gelecek kuşaklara öğüt verir

Ders alınması amaçlanır

05

Yalnızca başarılara (olayların olumlu yönlerine ) yer verir

06

Tarihten ders alınması, toplumun ahlak ve karakterinin geliştirilmesi amaçlanmıştır

07

Amacı ahlaki ve milli duyguları aşılayabilmek, toplumun zor günlerinde kendisine olan güven duygusu artırmaktı

4 Sosyal Tarih:

01

Öğretici tarihin duygusal yönlerine yer vermeyen, öğüt ve nasihati amaç edinmeyen yazım türüdür

02

Olayların hissi yönlerini dikkate almadan açıklayan tarih anlayışıdır

Ayrıntılara inilmez

03

Olayları siyasi, sosyal ve kültürel açıdan ele alarak toplumların her türlü faaliyetlerini inceleyen tarih anlatım şeklidir

04

Bu tür yazım şeklinde olayların neden ve sonuçları maddi esaslara dayandırılmaya çalışılır

5 Bilimsel (Araştırıcı veya Neden-Nasılcı) Tarih:

01

Olayların yer ve zamana göre neden-sonuç ilişkisi içerisinde incelenmesidir

(Neden- sonuç ilişkisi ön plandadır

Yer ve zaman kavramına önem verir

)

02

Objektif yorumlar yapması en önemli özelliğidir

03

Olayları oluştuğu dönemin şartlarına göre açıklar

04

Olayda etkisi olan bütün nedenler, günümüzdeki teknik gelişmelerden de yararlanılarak araştırılır

Günümüzde bu yazım türü kullanılmaktadır

10-11-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Tarih Bilimi Nedir ?Tarihin Tasnifi (Sınıflandırılması) Tarih Biliminin Doğuşu İnsanlar günümüzde çok değişik ve çeşitli sorunlarla karşı karşıya gelmektedirler Bu sorunlara çözüm ararken kendilerinden önceki insanların da bu sorunlarla karşılaşmış olabileceğini düşünerek onların tecrübelerine yönelmek basit manada tarihin doğmasına neden olmuştur Bunun yanında geçmiş dönemde yaşanan olayların merak edilmesi de bu bilimin doğmasında etkili olmuştur İlk tarih kitapları MÖ Vyüzyıldan itibaren yazılmaya başlanmıştır İlk tarih yazıcılığı ise Hititlerin tuttukları yıllıklara (Anal) kadar uzanmaktadır Tarih yazıcılığı şu aşamaları geçirmiştir* 1 Hikâyeci (Nakilci, Rivayetçi ve Belgesiz) Tarih 01 Tarih biliminin başlangıcıdır İlk tarihi eserler bu anlayışla yazılmıştır Bu tarih yazım türü, tarihçiler tarafından XVIII yüzyıla kadar kullanılmıştır 02 Fazla bilgi verilmesi amaçlanmaz 03 Olayları hikâye yoluyla anlatır 04 Efsanelerle dolu olup bir anlamda masal türünden bilgiler verir 05 Neden- sonuç ilişkisine önem vermez 06 Yorum yapmaz Olduğu gibi aktarılır 07 Belge yoktur 08 Yer ve zaman genellikle belirtilir 09 Güvenirliliği az olan bir tarih şeklidir 10 En önemli temsilcisi Herodot'tur (MÖ V Yüzyılda yazdığı eseri “Historia”) 11 Yunan düşünür ve Edebiyatçısı olan Homeros'un llyada ve Odessa Destanları bu anlayışla yazılmıştır 2 Kronik Tarih: 01 Olayları oluş sırasına göre inceleyen tarih yazım türüdür 02 Her yılın olayları aralarında herhangi bir bağlantı gözetilmeden kronolojik olarak sıralanır (Yoruma yer vermez Neden- sonuç ilişkisi incelenmez ) 03 Hititlerdeki Yıllıklar bu tarza örnek olarak gösterilebilir 04 Bu türün en güzel örneği Anadolu'da yaşamış Hititlerin Tanrılarına hesap vermek amacıyla hazırladıkları Anal(Yıllık)lardır Tarih yazıcılığı Hitit krallarının tutturduğu yıllıklarla (anal) başlar 3 Öğretici (Pragmatik, Faydacı) Tarih: 01 Tarihe mal olmuş olay ve kahramanlar esas alınarak yazılmış olan tarihtir Olayların kahramanlarını ön plana çıkarır 02 Olayların tekrar edeceğini vurgular 03 Abartılı anlatımı benimser 04 Topluma ve gelecek kuşaklara öğüt verir Ders alınması amaçlanır 05 Yalnızca başarılara (olayların olumlu yönlerine ) yer verir 06 Tarihten ders alınması, toplumun ahlak ve karakterinin geliştirilmesi amaçlanmıştır 07 Amacı ahlaki ve milli duyguları aşılayabilmek, toplumun zor günlerinde kendisine olan güven duygusu artırmaktı 4 Sosyal Tarih: 01 Öğretici tarihin duygusal yönlerine yer vermeyen, öğüt ve nasihati amaç edinmeyen yazım türüdür 02 Olayların hissi yönlerini dikkate almadan açıklayan tarih anlayışıdır Ayrıntılara inilmez 03 Olayları siyasi, sosyal ve kültürel açıdan ele alarak toplumların her türlü faaliyetlerini inceleyen tarih anlatım şeklidir 04 Bu tür yazım şeklinde olayların neden ve sonuçları maddi esaslara dayandırılmaya çalışılır 5 Bilimsel (Araştırıcı veya Neden-Nasılcı) Tarih: 01 Olayların yer ve zamana göre neden-sonuç ilişkisi içerisinde incelenmesidir (Neden- sonuç ilişkisi ön plandadır Yer ve zaman kavramına önem verir ) 02 Objektif yorumlar yapması en önemli özelliğidir 03 Olayları oluştuğu dönemin şartlarına göre açıklar 04 Olayda etkisi olan bütün nedenler, günümüzdeki teknik gelişmelerden de yararlanılarak araştırılır Günümüzde bu yazım türü kullanılmaktadır