Kısa Dünya Tarihi (İ.Ö.8500-1996)

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-11-2012

İÖ 8500-7000, Ortadoğu da çiftçiliğe geçiş
İÖ 3500-3000, Dicle-Fırat ve Nil vadilerinde uygarlığa geçiş
İÖ 4000-3000, Uygarlığın Sümer de doğuşu
İÖ 3000, sabanın icadıyla insanların tarımda hayvan gücünden yararlanmanın yolunu bulmaları
İÖ 3000 dolayları, yazılı kayıtların başlayışı
İÖ 2000 den az önce, Mezopotamya çevresindeki bölgelerde taşra uygarlıklarını kurmaya başlayan toprak aristokrasilerinin doğmasını kolaylaştıran koşulların oluşması
İÖ 1700 dolayları, Hammurabi tarafından insanlığın ilk yasa derlemelerinin çıkarılışı
İÖ 1700, Avrasya bozkırı kökenli barbar halklar akınlarının Avrupa nın Atlantik kıyılarına ulaşması
İÖ 1300, dolayları, alfabetik yazının Suriye de ve Filistin de yaygınlaşması
İÖ 1000, yıllarında, Ortadoğu uygarlığının iki uç bölgesinde (Filistin ve İran da) verimli düşünce akımlarının doğuşu
İÖ 700 den az önce Orta Asya dan ve Güney Rusya dan göç etmiş İskitler in Ukrayna da bir kabileler imparatorluğu kurup, Yunan dünyasıyla ticarete girişmeleri
İÖ 6 yüzyıl, Lidya Krallığı nda sikke paranın dolaşıma konması
İÖ 6 yüzyıl, İyonyalı filozofların dünyayı ve insanı akılla kavrama çabası
İÖ 500 dolayları, Çin uygarlık biçiminin temel öğelerinin ortaya çıkışı
İÖ 500 dolayları, Kastların ve Hind dininin kendine özgü vurgularının biçimlenişi
İÖ 330, Pers İmparatorluğunun Makedonyalıların saldırısıyla yıkılması
İÖ 320, İskender in İndüs Vadisi ne girmesi
İÖ 146, Roma nın Makedonya yı ve Yunanistan ı fethetmesi
İÖ 30, Roma nın Mısır ı fethetmesi

************************************************** ********

70-100, Dört İncil in yazıldığı yıllar
193, Roma Barışı nın şiddete başvurulmasıyla bozulması
372, Hunlar ın Güney Rusya ya girip Ostrogotları sürüşleri
378-511, Roma imparatorluğu nun büyük barbar akınlarıyla çökmesi
410, Hun korkusuyla Roma sınırlarını zorlayan Vizigotlar ın Roma kentini yağmalamaları ve İspanya yı geçip krallıklarını kurmaları
451, Kalkedon (Kadıköy) Kurultayı nın Papa nın çağrısıyla toplanıp, kutsal üçleme öğretisinin Papa Büyük Leon un saptadığı biçimiyle benimseyip, "monofizist" biçimini reddedişi,
453, Attila nın ölüşü ve Hun Konfederasyonu nun dağılması
552, Japonya ya ulaşan Budist misyonerler topluluğunun önemli başarılar elde etmesi
565 ten sonra (Doğu) Roma İmparatorlarının "Bizans İmparatoru" denmeye başlanışı
568 den sonra, Cermen kabilesi Lombartların Bizanslıları İtalya nın iç bölgelerinden çıkan buraların denetimini ellerine geçirmeleri
572, Türk İmparatorluğu nun haneden kavgalarıyla ikisi de iç kavgalarla yıpranan doğu ve batı ordularına bölünmesi
600 dolayları, Hint Okyanusu nda Hindu gemicilerin yerini Müslümanların alması
622, Hz Muhammed in Mekke den Medine ye göçü
632-1000 arasında İslam ın Hızla yükselişi ve Ortadoğu da Kuzey Afrika da İspanya da yayılışı,
632, Hz Muhammed ön ölümü
636, Arap ordusunun Bizans ı Suriye den ve Filistin den çıkarması
641, Arap akıncı birliklerinin Mezopotamya yı ele geçirişleri
642, Arap akıncı birliklerinin Mısır ı ele geçirişleri
651, İran ve Mezopotamya da Sasani iktidarının sona ermesi
651, Arap akıncı birliklerinin İran ı ele geçirmeleri
711, Vizigot krallığının sona ermesi
711-715, Kuzey Afrika nın ve İspanya nın Müslümanların denetimine geçmesi
715, İslamların Kuzeybatı Hindistan daki Sind Bölgesinde, daha sonra da Hint Okyanusu nda üstünlüğü ele geçirmeleri
717-718, Müslümanların Konstantinopolis i kuşatmaları
750, Emeviler in halifelik döneminin sona ermesi
751, Talas Meydan Savaşı nda Çin e bağlı birkaç vahanın Müslümanlara kaptırılışı
756, baskı aygıtının Çin de bulunuşu
800, Şarlman a Papa tarafından Romalıların imparatoru olarak taç giydirilişi
800 den birkaç yıl sonra, Bizans İmparatorunun Şarlman ın imparatorluğunu tanımasıyla Batı Roma İmparatorluğunun yeniden kuruluşunun yasallaşması
831-1000 arası, Danimarka nın İsveç in ve Norveç in Hristiyanlığa geçmeleri
840, Uygurların yıkılışı
845, Budizmin Çin de resmen yasa dışı sayılması; bunun üzerine Kore de devlet dini yapılıp iyice benimsenmesi
900 dolaylarında, Türk askerlerinin kabilelerinin, İslam devletlerinin siyasal yaşamına egemen olmaya başlamaları
900-14 yüzyıl ortaları, Avrupa da toprakların tarıma açılışı
989, Rusya nın Hristiyanlığa geçişi

1000 dolayları, kolonileşme ve ticari yayılma sürecinin başlayışı
1000 dolayları, Gazneli Mahmut un akınlarıyla İslam ın Hindistan ın İç bölgelerini ele geçirmeye başlaması
1000, Macaristan ın Hristiyanlığa geçmesi
1000 Hristiyanlığın Uzakbatı ülkelerinde Kelt, Cermen ve Slav kabileleri arasında yayılması
1000-1300 arası, Avrupa da kasabaların hızla gelişmeleri
1000-1453 arası, İslamlığın Hindistan da, Doğu Avrupa da, Orta Asya da yayılışı
1000-1500, İslam mimarlığının görkem ve incelik dönemi
1054, Katolik-Ortodoks bölünmesinin, Papa ile Konstantinopolis Patriğinin birbirlerini afaroz etmeleriyle yaratılışı
1071, Malazgirt Savaşı ile Türklerin Hristiyanlık (Bizans) dünyasına karşı başarılı olup, Anadolu nun iç bölgelerinin denetiminin Selçuk Türklerine geçişi
1096-1099, Birinci Haçlı Seferi
1171, Galler ülkesinin ve İrlanda nın Anglo-Norman şövalyelerince fethinin tamamlanışı
1204, Dördüncü Haçlı Seferi nde Konstantinopolis in ele geçirilip yağmalanması ve kısa yaşamlı Doğu Latin İmparatorluğu nun kurulması
1206-1227, Cengiz Han ın yönetim dönemi
1254; Avrupa da imparatorluğun çökmesiyle, Papalığın, Latin Hristiyanlık dünyasının evrensel hükümeti olduğunu ileri süren tek kurum olarak kalışı
1300 den sonra, Japonların geniş çaplı denizcilik eylemlerine girişmeleri
1300 den sonra, Cermen ve Frank şövalyelerinin, Baltık ve Doğu imparatorluklarını kurup, ticaret etkinliklerine girişmeleri
1300, Rönesans ın İtalya da biçimlenmeye başlanışı
1337-1453, Yüzyıl Savaşları, İngiltere ile Fransa arasında, kiralık askerlerle yürütülen her yeri yakıp yıkıp yağmalayıcı savaşlar
1347-1351, Avrupa da Veba salgını
1354, Türkler in Çanakkale Boğazı nı geçip Gelibolu Yarımadasını ele geçirerek, Avrupa ya adım atmaları
1389, Kosova Savaşı nda Sırpları yenen Türklerin Balkanlarda askeri üstünlüğü ele geçirmeleri

15 yüzyıl İnkalar ın And Dağları ndaki merkezlerinde yayılan imparatorluklarının Peru da merkezi bir rejim kurması
1417, Papalık monarşisinin Konstanz kurultayında onaylanmasıyla Protestan-Katolik ikililiğinin azaltılması
1430, Çinlilerin denizlerden çekilmesiyle Japonların Güneybatı Pasifik te deniz üstünlüğünü ele geçirmeleri
1453, Konstantinopolis in Türklerin eline geçmesi, bunun üzerine, Rusların Ortodoks kiliselerinin Hıristiyanlığın son kalesi olduğuna inanmaları,
1480 Moskova, Dükü III İvan ın Altınordu egemenliğini tanımayıp, "Çar" sanını alarak bağımsızlığını ilan edişi
1492, Kolomb un okyanusu aşması
1492, Müslüman Faslıların Avrupa daki son kalesi Grenada nın alınışı, bu olayla Hıristiyan haçlı ruhunun körüklenmesi
1500, İtalyan Rönesansı nın doruğuna ulaşması
1500 den sonra, Avrupa nın deniz üstünlüğü kurması
1500-1650, Avrupa da fiyatların hızla yükseldiği "Fiyat Devrimi"
1500-1700 arası milyonlarca kilometrelik ülkenin milyonlarca insanın islam yönetimine sokulmasıyla İslam tarihinin en parlak dönemi
1508 Şah İsmail in Bağdat ı fethetmesi
1509 Portekizlilerin İslam filosunu Umman Denizi ndeki Diu limanı açıklarında yenilgiye uğratmaları ve Hint Okyanusu nda üstünlük kurmaya başlamaları,
1511, Akdeniz de, Türk İspanyol ve Portekiz güçleri arasında uzun deniz savaşlarının başlayışı
1512-1520, Yavuz Sultan selim yönetimi dönemi
1513, İlk Portekiz tacirin Güney Çin kıyılarına gelmesi
1514, Şah İsmail yanlılarının Anadolu da büyük bir ayaklanmayı kışkırtmaları,
1514, Çaldıran savaşında Şah İsmail in yenilgiye uğratılması
1515, Portekizlilerin Hürmüz Adası nda üs kurmaları
1517, Luther in Wittenberg deki Kilisenin kapısına 95 maddelik tezini asmasıyla Protestanlık hareketinin başlaması
1520-1566, Kanuni Sultan Süleyman yönetimi dönemi
1521, Cortez in yeni Dünya nın hazinelerinin kapısını (İspanyollara) açması,
1526, Mohaç Savaşı nda Türkler den kaçan Macar kralının ölmesiyle, V Karl ın Bohemya ve Macaristan taçlarını ele geçirmesi
1526, Timur soyundan gelen Babür ün Hindistan ı ele geçirmesiyle, Babür İmparatorluğunun kurulması
1534, İngiltere nin Papalık ile ilişkilerini koparması, İngiltere kilisesinin yavaş yavaş Protestanlığı benimsemesi
1534-1603, İngiltere de Tudor hanedanı yönetimi ve bölük pörçük reformlar dönemi
1536, Fransa kralının, Habsburg gücüne karşı, Osmanlı imparatoruyla imzaladığı ittifak anlaşması
1552, Korkunç İvan ın Altınordu Hanlığı başkenti Kazan ı ele geçirişi, bunu izleyen dört yıl içinde Aşağı Volga bölgesinin fethini tamamlaması
1560, İspanyolların, İtalya yı istila edip, papalık topraklarını ele geçirip, Reform karşıtı harekete izin vermemeleri; bunun üzerine, Papaların Hasbburglular ile işbirliğine girişimleri
1568-1609, Felenekler in İspayol yönetimine karşı ayaklanmaları
1580-1640, İspanyolları Portekiz i ve imparatorluğunu kendi imparatorlularına katmaları
1587-1629, Safevi devleti yöneticisi Büyük Şah Abbas yönetimi dönemi
1590, dolayları mikroskopun icadı
1598, İspanyol üstünlüğü döneminin başlayışı

1600, denizlerde yeni bir güç dengesiyle, Hint Okyanusu nda İspanyol ve Portekiz gemilerinin yerini Felemenk, İngiliz, Fransız gemilerinin alışı
1600, Felemenk Doğu Hindistan Kumpanyası nın kurulması
1600 den sonra, İngilizlerin Hint Okyanusu nda ticaret etkinliklerine başlamaları
1601, İngiliz Doğu Hindistan kumpanyası nın kurulması
1608, bir Polonya ordusunun Moskova yı ele geçirip bir kukla yönetim kurması
1608 dolayları, teleskopun icadı
1618-1648, Otuz Yıl Savaşları
1620, ingilizlerin Massachussets kolonisini kurmaları
1626, Felemenkler in New York ta koloni kurmaları
1636, Japon hükümetinin, kendi iç sorunlarından dolayı açık deniz gemiciliğini uyruklarına yasaklaması
1638, Japonya nın kabuğuna çekilme politikası
1640 lar, İngiliz, Fransız ve Felemenk girişimcilerinin, şekerkamışı ticaretini Portekizlilerin ve İspanyolların elinden alıp başı çekmeleri,
1642-1648, İngiliz iç savaşları
1648, Westphalia Antlaşması, bunun sonucunda İtalya nın ve Almanya nın bölünmesi ile ortaya çıkan küçük devletlerin, duruma göre Fransa nın yanında ya da karşısında yer almaları
1648, Fransız üstünlüğünün başlaması
1648, İngiltere de Parlamento egemenliğinin kurulması
1648-1715, XVI Louis yönetimi dönemi
1648-1789, Avrupa nın Eski Rejim ve kolonici yayılma dönemi
1649, İngiliz kralı I Charles in idamı
1653-1689, Fransa nın rakipleri karşısında kesin üstünlüğe sahip olduğu dönem
1688, İngilizlerin İspanyol armadasına karşı zafer kazanmaları
1689, Petro nun Avrupa gezisi dönüşü, geniş çaplı reform hareketlerini başlatması
1696, Petro nun Türklere karşı başarısı

10-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kısa Dünya Tarihi (İ.Ö.8500-1996) İÖ 8500-7000, Ortadoğu da çiftçiliğe geçiş İÖ 3500-3000, Dicle-Fırat ve Nil vadilerinde uygarlığa geçiş İÖ 4000-3000, Uygarlığın Sümer de doğuşu İÖ 3000, sabanın icadıyla insanların tarımda hayvan gücünden yararlanmanın yolunu bulmaları İÖ 3000 dolayları, yazılı kayıtların başlayışı İÖ 2000 den az önce, Mezopotamya çevresindeki bölgelerde taşra uygarlıklarını kurmaya başlayan toprak aristokrasilerinin doğmasını kolaylaştıran koşulların oluşması İÖ 1700 dolayları, Hammurabi tarafından insanlığın ilk yasa derlemelerinin çıkarılışı İÖ 1700, Avrasya bozkırı kökenli barbar halklar akınlarının Avrupa nın Atlantik kıyılarına ulaşması İÖ 1300, dolayları, alfabetik yazının Suriye de ve Filistin de yaygınlaşması İÖ 1000, yıllarında, Ortadoğu uygarlığının iki uç bölgesinde (Filistin ve İran da) verimli düşünce akımlarının doğuşu İÖ 700 den az önce Orta Asya dan ve Güney Rusya dan göç etmiş İskitler in Ukrayna da bir kabileler imparatorluğu kurup, Yunan dünyasıyla ticarete girişmeleri İÖ 6 yüzyıl, Lidya Krallığı nda sikke paranın dolaşıma konması İÖ 6 yüzyıl, İyonyalı filozofların dünyayı ve insanı akılla kavrama çabası İÖ 500 dolayları, Çin uygarlık biçiminin temel öğelerinin ortaya çıkışı İÖ 500 dolayları, Kastların ve Hind dininin kendine özgü vurgularının biçimlenişi İÖ 330, Pers İmparatorluğunun Makedonyalıların saldırısıyla yıkılması İÖ 320, İskender in İndüs Vadisi ne girmesi İÖ 146, Roma nın Makedonya yı ve Yunanistan ı fethetmesi İÖ 30, Roma nın Mısır ı fethetmesi ************************************************ ****** 70-100, Dört İncil in yazıldığı yıllar 193, Roma Barışı nın şiddete başvurulmasıyla bozulması 372, Hunlar ın Güney Rusya ya girip Ostrogotları sürüşleri 378-511, Roma imparatorluğu nun büyük barbar akınlarıyla çökmesi 410, Hun korkusuyla Roma sınırlarını zorlayan Vizigotlar ın Roma kentini yağmalamaları ve İspanya yı geçip krallıklarını kurmaları 451, Kalkedon (Kadıköy) Kurultayı nın Papa nın çağrısıyla toplanıp, kutsal üçleme öğretisinin Papa Büyük Leon un saptadığı biçimiyle benimseyip, "monofizist" biçimini reddedişi, 453, Attila nın ölüşü ve Hun Konfederasyonu nun dağılması 552, Japonya ya ulaşan Budist misyonerler topluluğunun önemli başarılar elde etmesi 565 ten sonra (Doğu) Roma İmparatorlarının "Bizans İmparatoru" denmeye başlanışı 568 den sonra, Cermen kabilesi Lombartların Bizanslıları İtalya nın iç bölgelerinden çıkan buraların denetimini ellerine geçirmeleri 572, Türk İmparatorluğu nun haneden kavgalarıyla ikisi de iç kavgalarla yıpranan doğu ve batı ordularına bölünmesi 600 dolayları, Hint Okyanusu nda Hindu gemicilerin yerini Müslümanların alması 622, Hz Muhammed in Mekke den Medine ye göçü 632-1000 arasında İslam ın Hızla yükselişi ve Ortadoğu da Kuzey Afrika da İspanya da yayılışı, 632, Hz Muhammed ön ölümü 636, Arap ordusunun Bizans ı Suriye den ve Filistin den çıkarması 641, Arap akıncı birliklerinin Mezopotamya yı ele geçirişleri 642, Arap akıncı birliklerinin Mısır ı ele geçirişleri 651, İran ve Mezopotamya da Sasani iktidarının sona ermesi 651, Arap akıncı birliklerinin İran ı ele geçirmeleri 711, Vizigot krallığının sona ermesi 711-715, Kuzey Afrika nın ve İspanya nın Müslümanların denetimine geçmesi 715, İslamların Kuzeybatı Hindistan daki Sind Bölgesinde, daha sonra da Hint Okyanusu nda üstünlüğü ele geçirmeleri 717-718, Müslümanların Konstantinopolis i kuşatmaları 750, Emeviler in halifelik döneminin sona ermesi 751, Talas Meydan Savaşı nda Çin e bağlı birkaç vahanın Müslümanlara kaptırılışı 756, baskı aygıtının Çin de bulunuşu 800, Şarlman a Papa tarafından Romalıların imparatoru olarak taç giydirilişi 800 den birkaç yıl sonra, Bizans İmparatorunun Şarlman ın imparatorluğunu tanımasıyla Batı Roma İmparatorluğunun yeniden kuruluşunun yasallaşması 831-1000 arası, Danimarka nın İsveç in ve Norveç in Hristiyanlığa geçmeleri 840, Uygurların yıkılışı 845, Budizmin Çin de resmen yasa dışı sayılması; bunun üzerine Kore de devlet dini yapılıp iyice benimsenmesi 900 dolaylarında, Türk askerlerinin kabilelerinin, İslam devletlerinin siyasal yaşamına egemen olmaya başlamaları 900-14 yüzyıl ortaları, Avrupa da toprakların tarıma açılışı 989, Rusya nın Hristiyanlığa geçişi 1000 dolayları, kolonileşme ve ticari yayılma sürecinin başlayışı 1000 dolayları, Gazneli Mahmut un akınlarıyla İslam ın Hindistan ın İç bölgelerini ele geçirmeye başlaması 1000, Macaristan ın Hristiyanlığa geçmesi 1000 Hristiyanlığın Uzakbatı ülkelerinde Kelt, Cermen ve Slav kabileleri arasında yayılması 1000-1300 arası, Avrupa da kasabaların hızla gelişmeleri 1000-1453 arası, İslamlığın Hindistan da, Doğu Avrupa da, Orta Asya da yayılışı 1000-1500, İslam mimarlığının görkem ve incelik dönemi 1054, Katolik-Ortodoks bölünmesinin, Papa ile Konstantinopolis Patriğinin birbirlerini afaroz etmeleriyle yaratılışı 1071, Malazgirt Savaşı ile Türklerin Hristiyanlık (Bizans) dünyasına karşı başarılı olup, Anadolu nun iç bölgelerinin denetiminin Selçuk Türklerine geçişi 1096-1099, Birinci Haçlı Seferi 1171, Galler ülkesinin ve İrlanda nın Anglo-Norman şövalyelerince fethinin tamamlanışı 1204, Dördüncü Haçlı Seferi nde Konstantinopolis in ele geçirilip yağmalanması ve kısa yaşamlı Doğu Latin İmparatorluğu nun kurulması 1206-1227, Cengiz Han ın yönetim dönemi 1254; Avrupa da imparatorluğun çökmesiyle, Papalığın, Latin Hristiyanlık dünyasının evrensel hükümeti olduğunu ileri süren tek kurum olarak kalışı 1300 den sonra, Japonların geniş çaplı denizcilik eylemlerine girişmeleri 1300 den sonra, Cermen ve Frank şövalyelerinin, Baltık ve Doğu imparatorluklarını kurup, ticaret etkinliklerine girişmeleri 1300, Rönesans ın İtalya da biçimlenmeye başlanışı 1337-1453, Yüzyıl Savaşları, İngiltere ile Fransa arasında, kiralık askerlerle yürütülen her yeri yakıp yıkıp yağmalayıcı savaşlar 1347-1351, Avrupa da Veba salgını 1354, Türkler in Çanakkale Boğazı nı geçip Gelibolu Yarımadasını ele geçirerek, Avrupa ya adım atmaları 1389, Kosova Savaşı nda Sırpları yenen Türklerin Balkanlarda askeri üstünlüğü ele geçirmeleri 15 yüzyıl İnkalar ın And Dağları ndaki merkezlerinde yayılan imparatorluklarının Peru da merkezi bir rejim kurması 1417, Papalık monarşisinin Konstanz kurultayında onaylanmasıyla Protestan-Katolik ikililiğinin azaltılması 1430, Çinlilerin denizlerden çekilmesiyle Japonların Güneybatı Pasifik te deniz üstünlüğünü ele geçirmeleri 1453, Konstantinopolis in Türklerin eline geçmesi, bunun üzerine, Rusların Ortodoks kiliselerinin Hıristiyanlığın son kalesi olduğuna inanmaları, 1480 Moskova, Dükü III İvan ın Altınordu egemenliğini tanımayıp, "Çar" sanını alarak bağımsızlığını ilan edişi 1492, Kolomb un okyanusu aşması 1492, Müslüman Faslıların Avrupa daki son kalesi Grenada nın alınışı, bu olayla Hıristiyan haçlı ruhunun körüklenmesi 1500, İtalyan Rönesansı nın doruğuna ulaşması 1500 den sonra, Avrupa nın deniz üstünlüğü kurması 1500-1650, Avrupa da fiyatların hızla yükseldiği "Fiyat Devrimi" 1500-1700 arası milyonlarca kilometrelik ülkenin milyonlarca insanın islam yönetimine sokulmasıyla İslam tarihinin en parlak dönemi 1508 Şah İsmail in Bağdat ı fethetmesi 1509 Portekizlilerin İslam filosunu Umman Denizi ndeki Diu limanı açıklarında yenilgiye uğratmaları ve Hint Okyanusu nda üstünlük kurmaya başlamaları, 1511, Akdeniz de, Türk İspanyol ve Portekiz güçleri arasında uzun deniz savaşlarının başlayışı 1512-1520, Yavuz Sultan selim yönetimi dönemi 1513, İlk Portekiz tacirin Güney Çin kıyılarına gelmesi 1514, Şah İsmail yanlılarının Anadolu da büyük bir ayaklanmayı kışkırtmaları, 1514, Çaldıran savaşında Şah İsmail in yenilgiye uğratılması 1515, Portekizlilerin Hürmüz Adası nda üs kurmaları 1517, Luther in Wittenberg deki Kilisenin kapısına 95 maddelik tezini asmasıyla Protestanlık hareketinin başlaması 1520-1566, Kanuni Sultan Süleyman yönetimi dönemi 1521, Cortez in yeni Dünya nın hazinelerinin kapısını (İspanyollara) açması, 1526, Mohaç Savaşı nda Türkler den kaçan Macar kralının ölmesiyle, V Karl ın Bohemya ve Macaristan taçlarını ele geçirmesi 1526, Timur soyundan gelen Babür ün Hindistan ı ele geçirmesiyle, Babür İmparatorluğunun kurulması 1534, İngiltere nin Papalık ile ilişkilerini koparması, İngiltere kilisesinin yavaş yavaş Protestanlığı benimsemesi 1534-1603, İngiltere de Tudor hanedanı yönetimi ve bölük pörçük reformlar dönemi 1536, Fransa kralının, Habsburg gücüne karşı, Osmanlı imparatoruyla imzaladığı ittifak anlaşması 1552, Korkunç İvan ın Altınordu Hanlığı başkenti Kazan ı ele geçirişi, bunu izleyen dört yıl içinde Aşağı Volga bölgesinin fethini tamamlaması 1560, İspanyolların, İtalya yı istila edip, papalık topraklarını ele geçirip, Reform karşıtı harekete izin vermemeleri; bunun üzerine, Papaların Hasbburglular ile işbirliğine girişimleri 1568-1609, Felenekler in İspayol yönetimine karşı ayaklanmaları 1580-1640, İspanyolları Portekiz i ve imparatorluğunu kendi imparatorlularına katmaları 1587-1629, Safevi devleti yöneticisi Büyük Şah Abbas yönetimi dönemi 1590, dolayları mikroskopun icadı 1598, İspanyol üstünlüğü döneminin başlayışı 1600, denizlerde yeni bir güç dengesiyle, Hint Okyanusu nda İspanyol ve Portekiz gemilerinin yerini Felemenk, İngiliz, Fransız gemilerinin alışı 1600, Felemenk Doğu Hindistan Kumpanyası nın kurulması 1600 den sonra, İngilizlerin Hint Okyanusu nda ticaret etkinliklerine başlamaları 1601, İngiliz Doğu Hindistan kumpanyası nın kurulması 1608, bir Polonya ordusunun Moskova yı ele geçirip bir kukla yönetim kurması 1608 dolayları, teleskopun icadı 1618-1648, Otuz Yıl Savaşları 1620, ingilizlerin Massachussets kolonisini kurmaları 1626, Felemenkler in New York ta koloni kurmaları 1636, Japon hükümetinin, kendi iç sorunlarından dolayı açık deniz gemiciliğini uyruklarına yasaklaması 1638, Japonya nın kabuğuna çekilme politikası 1640 lar, İngiliz, Fransız ve Felemenk girişimcilerinin, şekerkamışı ticaretini Portekizlilerin ve İspanyolların elinden alıp başı çekmeleri, 1642-1648, İngiliz iç savaşları 1648, Westphalia Antlaşması, bunun sonucunda İtalya nın ve Almanya nın bölünmesi ile ortaya çıkan küçük devletlerin, duruma göre Fransa nın yanında ya da karşısında yer almaları 1648, Fransız üstünlüğünün başlaması 1648, İngiltere de Parlamento egemenliğinin kurulması 1648-1715, XVI Louis yönetimi dönemi 1648-1789, Avrupa nın Eski Rejim ve kolonici yayılma dönemi 1649, İngiliz kralı I Charles in idamı 1653-1689, Fransa nın rakipleri karşısında kesin üstünlüğe sahip olduğu dönem 1688, İngilizlerin İspanyol armadasına karşı zafer kazanmaları 1689, Petro nun Avrupa gezisi dönüşü, geniş çaplı reform hareketlerini başlatması 1696, Petro nun Türklere karşı başarısı