Hazır Beton Tarihçesi

Hazır Beton Tipleri ve Hazır Beton Standartları

150 doz grobeton
200 doz grobeton
250 doz grobeton
275 doz grobeton
BS 14-B 160 hazır beton TS 11222
BS 16-B 200 hazır beton TS 11222
BS 14-B 160 hazır beton TS 11222
BS 18-B 225 hazır beton TS 11222
BS 20-B 250 hazır beton TS 11222
BS 25-B 300 hazır beton TS 11222
BS 30-B 350 hazır beton TS 11222
BS 35-B 400 hazır beton TS 11222
300 doz şap
350 doz şap
400 doz şap
450 doz şap

HAZIR BETONDA KALİTE DENETİMİ

1- İç Denetim

Hazır beton santrallerinde teknik elemanlarca ;üretimin her aşamasında hammaddeler ile ürün üzerinde ve taşınan betonun teslim edildiği şantiyede sürekli numune alınarak gerçekleştirilirSonuçlar kaydedilip değerlendirilir

2- Dış Denetim

THBB Kalite Güvence Sistemi Genel Sekreterliği'nin belirlediği elemanlarca, hazır beton santrallerinde üretim yöntemi,üretim araçları, laboratuvar ile teknik kayıtlar üzerinde tesis denetimi şeklinde yapılırAyrıca,yine Genel Sekreterliğin belirlediği tarafsız ekiplerce üretim tesisinde veya şantiyede ürün denetimi şeklinde gerçekleştirilir

Tüm santralarda mevcut tam donanımlı labratuvarlar ile merkez laboratuvarlar ve deneyimli teknik elemanlar kaliteyi istenilen düzeyin üstüne çıkarmak için gerekli teknik kapasiteye sahiptir Kalite denetimi belirtildiği gibi yapılır :

1- Agrega üretim sahalarından ve kum ocaklarından alınan malzeme örnekleri üzerinde agrega için gerekli olan uygunluk deneylerinin yapılması

2- Kalite kontrol sürecinden geçmiş agregaların ıslahı,sınıflanarak taşınması ve beton santralında stoklanması

3- laboratuarlarda TSE standartlarına göre agregalar üzerinde gerekli deneylerin yapılması ve deney sonuçlarının kaydedilmesi

4- Betonda kullanılan su üzerinde düzenli aralıklarla analizlerinin yapılması

5- Kullanılan çimento ile ilgili fiziksel,kimyasal ve deney sonuçlarının sürekli izlenip kaydedilmesi

6- Elde edilen sonuçların ilgili ( TSE ) standart değerleriyle karşılaştırılması ve beton karışımlarının hazırlanması

7- Üretilen betonların sürekli denetlenmesi, şantiyeden alınan beton örnekleri üzerinde standart basınç deneyleri yapılarak elde edilen sonuçların istatistiksel yöntemlerle değerlendirilmesi

BETONDA İSTATİSTİKSEL KALİTE DENETİMİ

Beton özelliklerinin birçok faktöre bağlı olarak değişkenlik göstermesi,beton kalitesinin belirlenmesinde olasılığa dayalı istatistiksel yaklaşımı zorunlu kılmaktadır ve beton sınıfını belirlemek için ortalama dayanımı hesaplama yeterli değildir Dünya standartları ve ilgili Türk standartlarında ( TS 500,TS 11222,vb ) karakteristik dayanım gibi yeni kavramlar vardır

Günümüzde beton kalite denetimi istatistiksel yöntemler kullanılarak yapılır ve elde edilen sonuçlar bir güvenlik derecesi ile değerlendirilir En yaygın kullanılan istatistiksel parametreler ise aritmetik ortalama ve standart sapmadır TS 11222'ye göre beton sınıfları 8 şöyledir

BS 14,
BS 16,
BS 18,
BS 20,
BS 25,
BS 30,
BS 35,
BS 40,
BS 45,
BS 50

BS yanında yazılı sayılar N/mm2 cinsinden 28 günlük silindir basınç dayanımı değerleridirTS 500 ve TS 11222 deki karakteristik dayanım( fck) proje dayanımı olan fcd'den büyük veya en az ona eşit olmalıdır
Sonuçların dağılımı olan Normal Gauss Dağılım ( Çan ) eğrisine uygun olan bir beton biriminin ortalama dayanımı fcm ise bu beton birimi için karakteristik dayanım
( fck ) aşağıdaki gibi hesaplanır Bu denklemdeki 128 sayısı TS 500 ve TS 11222 de kabul edilen %90 güvenliğe karşı gelen bir parametredir Numune sayısı n<25 ise n yerine n-1 alınır Beton üretim tesisinin belirlenen standart sapması Q,olup daha önceki deney verilerinden elde edilirBu değer tesisin üretim araçlarına,kullanılan malzemelere,firmanın uyguladığı tekniklere ve personeline bağlıdır İstenilen proje dayanımı olan fcd'yi gerçekleştirmek için amaçlanan dayanım ( fca ) şöyle hesaplanır

(fca= fck+128)

Bu denklemdeki standart sapmanın () önceden bilinmesi gereklidir TS 500 standart sapma hakkında karar verilmemesi durumunda,fcd'yi sabit bir değer kadar arttırarak fcd'nin belirlenmesini ( fca = fcd+) kabul etmektedir Diğer bir deyişle ,TS 802 "Beton Karışım Hesap Esasları" standartının ilgili çizelgesinden alınır

Örneğin;BS 25 için standart sapma 6 N/mm2 ise amaçlanan ortalama basınç dayanımı, fca=25+128 *6=327 N/mm2 iken standart sapmanın 4 N/mm2 olması halinde bu değer fca=25+128 *4=301 N/mm2 olmaktadır Bu sonuç dağılımın önemini ortaya koymaktadır

Örnek sayısının sınırlı olduğu durumlarda hızlı parti denetimleri için TS 500 ve
TS 11222 aşağıdaki uygunluk koşulunu benimser

fcm>fck+3 N/mm2 fcmin>fck-3 N/mm2 olmalıdır

Örneğin dayanım sınıfı BS 20 ise,üç örneğin aritmetik ortalamasının ( fcm ) 23 N/mm2 nin üstünde olması hiç bir deney sonucunun da 17 N/mm2 altına düşmemesi üretilen betonun kabulü için yeterli koşullardır

DÜNYADA HAZIR BETON

Hazır beton ilk olarak 1903 yılında Almanya'da ortaya çıkmış ve özellikle Amerika'da yaygınlaşmıştır Birinci Dünya Savaşı sonrası pek çok hazır beton firması ortaya çıkmış ve bu endüstri büyük bir ivme kazanmıştır Yüzyılın ikinci yarısıyla birlikte hazır beton temel inşaat malzemesi olarak benimsenmiştir Günümüzde gelişmiş ülkelerde tüm betonarme inşaatlar hazır beton ile yapılmaktadır Avrupa'da yılda 300 milyon m3 , Amerika'da ise 200 milyon m3 civarında hazır beton tüketilmektedir Bu artışta kara ve havayolu taşımacılığının son 20 yılda çok gelişmesi, köprü , yol , tünel , havaalanı ve benzeri yapıların hazır beton bazlı olarak inşaa edilmesi etkili olmuştur 2000'li yıllarda beton teknolojisi, mikroskobik seviyede kompozisyonların önem kazandığı yüksek seviyeli bir teknoloji olma yolundadır

BETON STANDARTLARI

Betonun bilimsel formüllerle , istenilen direnç ve performansta üretilebilmesi standardizasyon ile yakından ilgilidir Her ülke kendi standartlarını oluşturma konusunda çalışmalar yapmış olmakla birlikte özellikle Avrupa Birliği'ne yönelik ortak normların oluşturulması gündemdedir Avrupa Hazır Beton Birliği - European Ready Mixed Concrete Organization ERMCO Türkiye dahil 25 üyesi ile bu konuda çalışan en büyük kuruluştur
Beton endüstrisinde günümüzde, beton özelliklerinden yanlız dayanım değil, işlenebilme , geçirimsizlik , ve zararlı çevre koşullarına dayanıklılık gibi performans özellikleri de önem kazanmıştır Bu nedenle betonda kalite kontrol sistemlerinin kurulması için önemli yatırımlar yapılmaktadır Kalite gereksinimisi takip etmek ve sertifika kurallarını tanımlamak için sektörel sertifika kurumları kurulmuştur Örneğin İngiltere'de Betonarme Çelikleri Sertifika Kurumu (CARES) , Hazır Beton Kalite Sistemi (QSRMC) ve Türkiye'de THBB Kalite Güvence Sistemi

TÜRKİYE HAZIR BETON BİRLİĞİ (THBB)

Özellikle 80'li yıllarda ülkemizdeki hazır beton sektöründe yaşanan hızlı gelişmeye paralel olarak üretici firmaların örgütlenme çabaları yoğunlaşmış ve 1988 yılında, Hazır Beton Birliği kurulmuştur Birlik 1995 yılında sektör ve ülke yararını gözeten etkinlikleri nedeniyle Bakanlar Kurulu kararı ile Türkiye Hazır Beton Birliği adını almıştır Temel amacı hazır betonun ülkemizde iyi bir şekilde tanıtılarak kullanımının yaygınlaştırılmasıdır Birlik bu amaçla üniversiteler , mühendislik odaları , kamu kuruluşları ve yerel yönetimlerle işbirliği yapar ve eğitsel etkinlikler düzenler

HAZIR BETON SİPARİŞİ

Hazır betonu sipariş vermeden önce, yapınızda ne tür beton kullanılacağını doğru tespit etmeniz gerekir Çünkü, birçok durumda sipariş edilen beton sınıf dayanımı talebini karşılamasına rağmen, istenen işlevi yerine getirmeyebilir Örneğin, sülfatlı bir zemine dökülecek temel betonunda dayanıklılık özelliği, basınç dayanımından daha önemlidir Beton sınıfı, mevcut statik yapı projesinin üzerinde görülebilir Ancak çevre şartları iyi tetkik edilmelidir Gerektiğinde, hazır beton tesislerindeki uzmanlar da bu konuda yardımcı olabilirler Hazır beton kullanıcılarının, TS 11222 Beton - Hazır Beton Standardı'nı iyi inceleyerek, tüketici olarak hangi haklara ve yükümlülüklere sahip olduklarını bilmeleri gerekir

Sipariş verirken uyulması gereken kurallar:

1 Bütün kalıp işlemleri ( yağlama , temizlik ,sızdırmazlık) tamamlanmış olmalıdır

2Projede öngörülen donatıların döşenmesine ve uygun pas paylarının sağlanmasına dikkat edilmelidir

3Yeterli miktarda ve uygun boşaltma vasıtası ve ekipman ayarlanmalıdır (Vinç, kova vb)

4 Betonu işlemek için gerekli alet ve ekipman (vibratör -oluk -mastar -mala-kürek) bulundurulmalıdır

5Taze betonun bakımı için önlemler alınmalıdır (Su hortumları,örtüler,vb)

6Pompa ve mikserlerin çalışma alanları hazırlanmalıdır

7Yer betonlarında; zemin , beton dökümüne uygun hale getirilmelidir

Sipariş alan firmanın uyması gereken kurallar:

- Sipariş verenin adı ve adresi , vergi dairesi ve vergi hesap numarası nedir?

- Şantiyenin adresi,telefon ve faks numarası nedir?

- Beton miktarı ne kadardır?

- Beton hangi gün ve saatte dökülecek?

- Beton pompalımı , mikserlimi dökülecek?

- Beton pompasının tipi ne olacaktır? (sabit pompa, mobil pompa)

- Projede öngörülen beton sınıfı nedir? ( Yeni deprem yönetmeliğine göre tüm deprem bölgelerinde inşa edilecek yapılarda BS 16 dan düşük beton kullanılamaz Bu bölgelerde yapılan binalarda perde ,kolon ve kiriş gibi taşıyıcı sistemlerde BS 20 den daha düşük sınıfta beton kullanılamaz)

- Yapı elemanı tipi ( perde/temel/döşeme,vb) , boyutu , donatı aralığı nedir?

- İstenilen betonun kıvamı (slump) nedir?

- Çevre ve iklim koşulları nedir?

- Yapının kullanım amacı ne olacaktır? ( Örneğin ; Su deposu inşaatına geçirimsiz beton, endüstriyel bir zeminde aşınmaya dayanıklı beton kullanılmalıdır )

Şantiyede beton döküm ve yerleştirme süresini önceden planlayıp iyi ayarlamak gerekirAksi takdirde betonda soğuk derzler oluşur veya taze beton transmikserde beklerHer iki durum da son derece sakıncalıdırBeton talebinizin istediğiniz şekilde sağlanabilmesi için siparişinizi eksiksiz ve zamanında bildiriniz

HAZIR BETON SANTRALİ
Hazır beton bileşenlerinin stoklanıp, kontrol altında karıştırılarak, hazır beton üretiminin gerçekleştirilerek, transmikserlere dolumun yapıldığı tesislere "beton santralı" denir Beton santralleri karışım şekillerine göre yaş ve kuru karışım olmak üzere ikiye; depolama şekillerine göre de bunkerli ve yıldız tip olmak üzere ikiye ayrılmaktadır