Kurtuluş Savaşı'na Katılan Üst Kademelerdeki Komutanlar

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-10-2012

Hacı Mehmet Arif Örgüç

(d

1876 İstanbul) – (ö

1940 İstanbul),

Türk asker, Kurtuluş Savaşı komutanı

1896 yılında Harp Okulu’nu bitirmiştir

25 Ağustos 1921'de 1

Süvari Tümen Komutanlığı'na atanmıştır

27 Şubat 1925 tarihinde, Şeyh Said İsyanı'na karşı yapılan harekette sevk ve idaresi hatalı bulunmuş, 1

Süvari Tümen Komutanlığı'ndan açığa alınmıştır

9 Şubat 1926 tarihinde emekliye ayrılmıştır

1940 yılında İstanbul'da ölmüştür

Naaşı, 1988 yılında Ankara Devlet Mezarlığına nakledilmiştir

Katıldığı Savaşlar

1911 — 1912 Osmanlı — İtalyan Harbi

1912 — 1913 Balkan Harbi

1914 — 1918 Birinci Dünya Harbin

1919 — 1922 İstiklâl Harbi

Nişan ve Madalyaları

Beşinci Rütbeden Mecidi Nişanı,

Harp Madalyası,

Gümüş Liyakat ve Gümüş İmtiyaz Madalyaları

İstiklâl Madalyası

Reşat (Çiğiltepe)

(1879, İstanbul - 27 Ağustos 1922, Çiğiltepe, Sandıklı)

Türk asker

Büyük Taarruz sırasında Çiğiltepe’yi söz verdiği saatte alamaması üzerine intihar etmiş ünlü komutandır

Osmanlı Devleti’nin ünlü devlet adamı ve şair Ziya Paşa’nın oğludur

I

Dünya Savaşı’nda olağanüstü kahramanlıkları ile dikkat çeken Reşat Bey, Kurtuluş Savaşı sırasında yarbay rütbesi ile I

ve II

İnönü ve Sakarya muharebelerine de katılmış; son olarak 57

Tümen Komutanlığı görevine atanmıştı

Büyük Taarruz’un ikinci gününde Çiğiltepe’yi düşmandan temizlemesi emrini söz verdiği sürede gerçekleştiremeyince hayatına son verdi

Ölümünden sonra İstiklal Madalyası ile onurlandırılmış ve Atatürk tarafından ailesine “Çiğiltepe” soyadı verilmiştir

Yaşamı

1879'da İstanbul'da doğdu

Babası ünlü devlet adamı ve şair Ziya Paşa, annesi Şevkiye Hanım’dır

Babası, doğumunun ertesi sene hayatını kaybetti

Reşat Bey, 1893 yılında girdiği Harp Okulu'nu 1896’da bitirerek Türk Ordusu'nun farklı komuta kademelerinde görev yaptı

Trablusgarp ve Balkan Savaşları'na katıldı, Yanya savunmasında yaralandı; bu görevdeki başarısından ötürü binbaşılığa terfi etti

1915 yılında seferberliğin ilanından sonra Çanakkale Cephesi’ne gönderildi

I

Dünya Savaşı

I

Dünya Savaşı'nda Çanakkale Cephesi'nde olağanüstü kahramanlığı ile dikkatleri çektikten sonra 17

Alay Komutanlığı görevine getirildi

Bu görevdeyken Muş'un Rus işgalinden kurtarılmasında da önemli rol oynadı ve XVI

Kolordu Komutanı Mustafa Kemal Paşa'nın takdirlerini kazandı; ayrıca 5

ve 4

rütbeden mecidi nişanları, gümüş muharebe, liyakat, tahsiliye, Alman ve Avusturya harp, demir salip nişanlarıyla taltif edildi

53

Tümen Komutanlığı'na getirilerek Suriye Cephesi'nde görevlendirildi

1918'de İngilizlere esir düşen Reşat Bey, Aralık 1919'da bir yıllık esaretten kurtulduktan sonra İstanbul İkinci Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi üyeliğine verildiyse de dilekçe verip Millî Mücadele'ye katılmak üzere İnebolu'dan İstiklal Yolu üzerinden Ankara'ya geçti

Kurtuluş Savaşı

Reşat Bey, Mustafa Kemal Paşa tarafından 11

Kafkas Tümeni (sonradan 21

Tümen) Komutanlığı'na getirildi

Yarbay rütbesi ile I

ve II

İnönü ve Sakarya muharebelerine de katıldı; 1 Mart 1922’de rütbesi miralaylığa yükseltildi; son olarak 57

Tümen Komutanlığı görevine atandı

Bizzat Başkomutan Mustafa Kemal Paşa tarafından, Büyük Taarruz'un ikinci gününde, muharebenin ve de ülkenin ulusun kaderini etkileyecek en kritik mevkilerden olan Sincanlı Ovası'ndan Dumlupınar'a kadar tüm yolların önündeki en stratejik engel olan Çiğiltepe'yi düşmandan temizlemesi emredildi

Ne var ki, bu tepenin önemini çok iyi bilen Yunan Başkomutanı Trikopis başarılı bir direniş gösterdi

Reşat Bey, 27 Ağustos 1922 sabahı Mustafa Kemal’e telefonda kuşattıkları tepeyi yarım saat sonra alacaklarını bildirmesine rağmen bunu başaramayınca intihar ederek hayatına son verdi

Çiğiltepe, Reşat Bey’in intiharından 45 dakika sonra düşmandan temizlendi

Ölümünden Sonra

Reşat Bey’in cenazesi, bir gün sonra Sandıklı Hastanesine getirildi ve yıllarca bu ilçedeki anıtlı kabristanında yattı

Naaşı, 1988 yılında Ankara Devlet Mezarlığı'na nakledildi

Sandıklı halkı şehidin nakline karşı çıkmış, ancak o günün şartlarında fazla direnememişti

Sandıklı'daki mezar boş olmasına rağmen hala muhafaza edilmektedir

Şahadetinin sonrasında TBMM kendisi adına ailesine İstiklal Madalyası takdim etti

Soyadı Kanunu çıktığında ailesine “Çiğiltepe” soyadı Atatürk tarafından verilmiştir

Reşat Bey’in şehit düştüğü Çiğiltepe’de 57

Tümen komutanı Reşat Bey ve o çevrede şehit düşenlerin anısına yaptırılan şehitlik, 22 Haziran 1996’da hizmete açılmıştır

Girişte, Reşat Bey’in bronz bir büstü bulunur

Hayatı, emekli tümgeneral Cihangir Akşit tarafından “Çiğiltepe / Miralay Reşat Bey ve Vatan Savunmasında 27 Yıl” adıyla romanlaştırılmıştır

Yusuf İzzet

(d

1875, Yozgat - ö

1922)

Türk asker

Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir

I

Dünya Savaşı'nda ve Kurtuluş Savaşı'nın özellikle ilk aylarında (Bandırma 14

Kolordu Komutanı sıfatıyla) önemli askeri görevler üstlenmiş, TBMM 1

Dönem'de 1922'de ölümüne kadar Bolu milletvekilliği yapmış Türk asker ve siyasetçisidir

Kafkasya kökenli bir ailenin çocuğu olarak 1876 yılında Yozgat'ta doğdu

Darüşşafaka Lisesi'nden ve 1900 yılında Harp Akademisinden kurmay yüzbaşı olarak mezuniyetinin ardından uzun süre tümen kurmay başkanlığında bulundu (1901-1913)

Trablusgarp ve Balkan Savaşlarına katıldı

1915 yılında da general oldu ve Birinci Dünya Savaşında çeşitli kolordulara komuta etti

Bunlardan özellikle Kafkasya cephesinde 10

Kolordu Komutanı, 1

Kafkas Kolordusu Komutanı ve 14

Kolordu Komutanı olarak üstlendiği görevlerde dikkati çekti

Rusya'da 1917 Bolşevik İhtilali'nden sonra, sürgündeki Kafkasyalıların ve Osmanlı Devleti'nin aktif desteğiyle kurulan "Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti" (11 Mayıs 1918) Hükümeti bünyesinde Kuzey Kafkasya Kolordusu Komutanı ve Askeri Temsilcisi oldu

Mondros Mütarekesi imzalandığında Dağıstan'da bölgeyi Rus hakimiyetinden çıkarma çabaları sürdürmekteydi

Bandırma 14

Kolordu kumandanı iken Yunan işgaline karşı vurulan ilk darbelerden biri olan Bergama Baskınını gerçekleştirdi

Ahmet Anzavur Ayaklanmasının başlamasıyla Anzavur kuvvetleri Bandırma'ya yaklaşırken Bursa'ya geçti

Oradan Ankara'ya çağrıldı ve TBMM 1

Dönem'e Bolu mebusu olarak seçildi

Sakarya Savaşı' na hazırlık evresinde İhtiyat Grubu Komutanı, savaş sırasında ise 3

Grup Komutanı olarak görev aldı

Sakarya Meydan Muharebesinin kazanılmasından sonra tekrar TBMM' ye döndü

14 Nisan 1922'de vefat etti

Kuzey Kafkasya tarihi ve kültürü hakkında çeşitli kitap çalışmaları bulunmaktadır

10-10-2012	#7
Prof. Dr. Sinsi	Kurtuluş Savaşı'na Katılan Üst Kademelerdeki Komutanlar Hacı Mehmet Arif Örgüç (d1876 İstanbul) – (ö1940 İstanbul), Türk asker, Kurtuluş Savaşı komutanı 1896 yılında Harp Okulu’nu bitirmiştir 25 Ağustos 1921'de 1 Süvari Tümen Komutanlığı'na atanmıştır 27 Şubat 1925 tarihinde, Şeyh Said İsyanı'na karşı yapılan harekette sevk ve idaresi hatalı bulunmuş, 1 Süvari Tümen Komutanlığı'ndan açığa alınmıştır 9 Şubat 1926 tarihinde emekliye ayrılmıştır 1940 yılında İstanbul'da ölmüştür Naaşı, 1988 yılında Ankara Devlet Mezarlığına nakledilmiştir Katıldığı Savaşlar 1911 — 1912 Osmanlı — İtalyan Harbi 1912 — 1913 Balkan Harbi 1914 — 1918 Birinci Dünya Harbin 1919 — 1922 İstiklâl Harbi Nişan ve Madalyaları Beşinci Rütbeden Mecidi Nişanı, Harp Madalyası, Gümüş Liyakat ve Gümüş İmtiyaz Madalyaları İstiklâl Madalyası Reşat (Çiğiltepe) (1879, İstanbul - 27 Ağustos 1922, Çiğiltepe, Sandıklı) Türk asker Büyük Taarruz sırasında Çiğiltepe’yi söz verdiği saatte alamaması üzerine intihar etmiş ünlü komutandır Osmanlı Devleti’nin ünlü devlet adamı ve şair Ziya Paşa’nın oğludur I Dünya Savaşı’nda olağanüstü kahramanlıkları ile dikkat çeken Reşat Bey, Kurtuluş Savaşı sırasında yarbay rütbesi ile I ve II İnönü ve Sakarya muharebelerine de katılmış; son olarak 57 Tümen Komutanlığı görevine atanmıştı Büyük Taarruz’un ikinci gününde Çiğiltepe’yi düşmandan temizlemesi emrini söz verdiği sürede gerçekleştiremeyince hayatına son verdi Ölümünden sonra İstiklal Madalyası ile onurlandırılmış ve Atatürk tarafından ailesine “Çiğiltepe” soyadı verilmiştir Yaşamı 1879'da İstanbul'da doğdu Babası ünlü devlet adamı ve şair Ziya Paşa, annesi Şevkiye Hanım’dır Babası, doğumunun ertesi sene hayatını kaybetti Reşat Bey, 1893 yılında girdiği Harp Okulu'nu 1896’da bitirerek Türk Ordusu'nun farklı komuta kademelerinde görev yaptı Trablusgarp ve Balkan Savaşları'na katıldı, Yanya savunmasında yaralandı; bu görevdeki başarısından ötürü binbaşılığa terfi etti 1915 yılında seferberliğin ilanından sonra Çanakkale Cephesi’ne gönderildi I Dünya Savaşı I Dünya Savaşı'nda Çanakkale Cephesi'nde olağanüstü kahramanlığı ile dikkatleri çektikten sonra 17 Alay Komutanlığı görevine getirildi Bu görevdeyken Muş'un Rus işgalinden kurtarılmasında da önemli rol oynadı ve XVI Kolordu Komutanı Mustafa Kemal Paşa'nın takdirlerini kazandı; ayrıca 5 ve 4 rütbeden mecidi nişanları, gümüş muharebe, liyakat, tahsiliye, Alman ve Avusturya harp, demir salip nişanlarıyla taltif edildi 53 Tümen Komutanlığı'na getirilerek Suriye Cephesi'nde görevlendirildi 1918'de İngilizlere esir düşen Reşat Bey, Aralık 1919'da bir yıllık esaretten kurtulduktan sonra İstanbul İkinci Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi üyeliğine verildiyse de dilekçe verip Millî Mücadele'ye katılmak üzere İnebolu'dan İstiklal Yolu üzerinden Ankara'ya geçti Kurtuluş Savaşı Reşat Bey, Mustafa Kemal Paşa tarafından 11 Kafkas Tümeni (sonradan 21 Tümen) Komutanlığı'na getirildi Yarbay rütbesi ile I ve II İnönü ve Sakarya muharebelerine de katıldı; 1 Mart 1922’de rütbesi miralaylığa yükseltildi; son olarak 57 Tümen Komutanlığı görevine atandı Bizzat Başkomutan Mustafa Kemal Paşa tarafından, Büyük Taarruz'un ikinci gününde, muharebenin ve de ülkenin ulusun kaderini etkileyecek en kritik mevkilerden olan Sincanlı Ovası'ndan Dumlupınar'a kadar tüm yolların önündeki en stratejik engel olan Çiğiltepe'yi düşmandan temizlemesi emredildi Ne var ki, bu tepenin önemini çok iyi bilen Yunan Başkomutanı Trikopis başarılı bir direniş gösterdi Reşat Bey, 27 Ağustos 1922 sabahı Mustafa Kemal’e telefonda kuşattıkları tepeyi yarım saat sonra alacaklarını bildirmesine rağmen bunu başaramayınca intihar ederek hayatına son verdi Çiğiltepe, Reşat Bey’in intiharından 45 dakika sonra düşmandan temizlendi Ölümünden Sonra Reşat Bey’in cenazesi, bir gün sonra Sandıklı Hastanesine getirildi ve yıllarca bu ilçedeki anıtlı kabristanında yattı Naaşı, 1988 yılında Ankara Devlet Mezarlığı'na nakledildi Sandıklı halkı şehidin nakline karşı çıkmış, ancak o günün şartlarında fazla direnememişti Sandıklı'daki mezar boş olmasına rağmen hala muhafaza edilmektedir Şahadetinin sonrasında TBMM kendisi adına ailesine İstiklal Madalyası takdim etti Soyadı Kanunu çıktığında ailesine “Çiğiltepe” soyadı Atatürk tarafından verilmiştir Reşat Bey’in şehit düştüğü Çiğiltepe’de 57 Tümen komutanı Reşat Bey ve o çevrede şehit düşenlerin anısına yaptırılan şehitlik, 22 Haziran 1996’da hizmete açılmıştır Girişte, Reşat Bey’in bronz bir büstü bulunur Hayatı, emekli tümgeneral Cihangir Akşit tarafından “Çiğiltepe / Miralay Reşat Bey ve Vatan Savunmasında 27 Yıl” adıyla romanlaştırılmıştır Yusuf İzzet (d1875, Yozgat - ö 1922) Türk asker Kurtuluş Savaşı'na katılan üst dereceli komutanlardan birisidir I Dünya Savaşı'nda ve Kurtuluş Savaşı'nın özellikle ilk aylarında (Bandırma 14 Kolordu Komutanı sıfatıyla) önemli askeri görevler üstlenmiş, TBMM 1 Dönem'de 1922'de ölümüne kadar Bolu milletvekilliği yapmış Türk asker ve siyasetçisidir Kafkasya kökenli bir ailenin çocuğu olarak 1876 yılında Yozgat'ta doğdu Darüşşafaka Lisesi'nden ve 1900 yılında Harp Akademisinden kurmay yüzbaşı olarak mezuniyetinin ardından uzun süre tümen kurmay başkanlığında bulundu (1901-1913) Trablusgarp ve Balkan Savaşlarına katıldı 1915 yılında da general oldu ve Birinci Dünya Savaşında çeşitli kolordulara komuta etti Bunlardan özellikle Kafkasya cephesinde 10 Kolordu Komutanı, 1 Kafkas Kolordusu Komutanı ve 14 Kolordu Komutanı olarak üstlendiği görevlerde dikkati çekti Rusya'da 1917 Bolşevik İhtilali'nden sonra, sürgündeki Kafkasyalıların ve Osmanlı Devleti'nin aktif desteğiyle kurulan "Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti" (11 Mayıs 1918) Hükümeti bünyesinde Kuzey Kafkasya Kolordusu Komutanı ve Askeri Temsilcisi oldu Mondros Mütarekesi imzalandığında Dağıstan'da bölgeyi Rus hakimiyetinden çıkarma çabaları sürdürmekteydi Bandırma 14 Kolordu kumandanı iken Yunan işgaline karşı vurulan ilk darbelerden biri olan Bergama Baskınını gerçekleştirdi Ahmet Anzavur Ayaklanmasının başlamasıyla Anzavur kuvvetleri Bandırma'ya yaklaşırken Bursa'ya geçti Oradan Ankara'ya çağrıldı ve TBMM 1 Dönem'e Bolu mebusu olarak seçildiSakarya Savaşı' na hazırlık evresinde İhtiyat Grubu Komutanı, savaş sırasında ise 3Grup Komutanı olarak görev aldı Sakarya Meydan Muharebesinin kazanılmasından sonra tekrar TBMM' ye döndü 14 Nisan 1922'de vefat etti Kuzey Kafkasya tarihi ve kültürü hakkında çeşitli kitap çalışmaları bulunmaktadır