10-10-2012
|
#12
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Kurtuluş Savaşı'na Katılan Üst Kademelerdeki Komutanlar
Ömer Halis Bıyıktay
(d 1883 Erzincan) - (ö 1939 İstanbul),
Türk asker siyasetçi ve diplomat
1883 Yılında Erzincan'da doğmuş 1905'te Harp Okulu'nu 1914'te Harp Akademisi'ni bitirmiş çeşitli kıta ve kurmay görevlerinde bulunmuştur
20 Ekim 1920 - 1924'te 23 Tümen Komutanı olarak tüm muharebelere katılmıştır
1908'de Üsteğmen 1914'te Yüzbaşı 1918'de Binbaşı 1921'de Yarbay 1922'de Albay olmuş 1927'de Generalliğe yükselmiştir 3 Tümen Komutanlığı MSB Kara Müsteşarlığı ve Gnkur Eğitim Dairesi Başkanlığı yapan Halis Bıyıktay 1934'te Korgeneral olmuş ve 27 Mayıs 1934-25 Aralık 1939'da İstanbul Komutanlığı yapmış ve görevde iken ölmüştür
Mehmet Sabit Noyan
(d30 Mart 1877, İstanbul) - (ö1967),
Türk asker
Ömer Faik Bey'in oğludur 14 Aralık 1902 tarihinde Harp Okulu'na girdi 27 Mayıs 1905 tarihinde Teğmen rütbesi ile Harp Okulu'nu bitirdi 26 Eylül 1905 tarihinde Üsteğmen oldu 1 Eylül 1908 tarihinde Harp Akademisi'ni Mümtaz Yüzbaşı olarak bitirdi Balkan ve I Dünya Savaşlarına katıldı 19 Ağustos 1914 tarihinde Binbaşı oldu 8 Ocak 1914 tarihinde Müstakil 22 Hicaz Tümeni Kurmaylığı, 8 Temmuz 1915 tarihinde 22 Hicaz Tümeni Kurmay Başkanlığı yaptı 23 Eylül 1916 tarihinde Taif'te esir düştü ve Mısır’a götürüldü 21 Temmuz 1919 tarihinde esaretten döndü 6 Ağustos 1919'da İstanbul'da Genelkurmay 4 Şube Müdürü oldu
8 Aralık 1920 tarihinde Kurtuluş Savaşı'na katıldı 1 Mart 1921’de Yarbay oldu 10 Şubat 1921 tarihinde Ankara Subay Adayları Talimgâh Müdürü, 4 Haziran 1921 tarihinde Batı Cephesi emrinde 61 Tümen, 190 Alay Komutanı, 19 Ekim 1921 tarihinde Askeri Okullar Müfettiş Muavini, 1 Şubat 1922 tarihinde 6 Tümen Piyade Komutanı, 9 Ağustos 1922 tarihinde 1 Ordu Kurmay Başkan Yardımcısı görevlerinde bulundu
31 Ağustos 1922 tarihinde Albay oldu 4 Eylül 1922 tarihinde 57 Tümen Komutanı, 10 Kasım 1924 tarihinde Genelkurmay İstihbarat Daire Başkanı oldu 30 Ağustos 1927 tarihinde Tümgeneral oldu 8 Kasım 1927 tarihinde 5 Kafkas Tümen Komutanı, 26 Ekim 1928 tarihinde 5 Kolordu Komutan Vekili, 13 Nisan 1931 tarihinde 3 Ordu Kurmay Başkanı, 1 Ocak 1933 tarihinde MSB Kara Müsteşarı, 2 Haziran 1934 tarihinde 20 Tümen Komutanı, Nisan 1935 tarihinde 2 Kolordu Komutanı oldu 30 Ağustos 1935 tarihinde Korgeneral oldu 27 Temmuz 1938 tarihinde Genelkurmay Eğitim Başkan Muavini, 13 Haziran 1940 tarihinde 1 Kolordu Komutanı, 25 Kasım 1941 tarihinde Sıkıyönetim Komutanı, 29 Şubat 1944 tarihinde Sıkıyönetim Komutanlığı uhdesinde kalmak üzere İstanbul Komutanı, 29 Ağustos 1945 tarihinde 3 Ordu Komutanı oldu 30 Ağustos 1945 tarihinde Orgeneral oldu 31 Ocak 1946 tarihinde Yüksek Askerî Şûra Üyesi, 18 Mayıs 1948 tarihinde emekli oldu 1967 yılında vefat etti İstanbul Zincirlikuyu Mezarlığı’nda gömülüydü Naaşı, 29 Kasım 1988 tarihinde Devlet Mezarlığı’na nakledildi
Ahmet Zeki Soydemir
(d 1883 Selanik, Osmanlı İmparatorluğu - ö 4 Eylül 1954 İstanbul, Türkiye)
Kurtuluş Savaşı komutanlarından
Harp Okulu'nu (1905) ve Harp Akademisi'ni (1908) bitirdikten sonra Balkan ve IDünya Savaşına katıldı Sakarya Meydan Muharebesi'nde yarbay rütbesiyle 6Tümen ve daha sonra Mürettep Tümen komutanı olarak görev yaptı (1921) 2 Süvari Tümeni komutanı olarak Büyük Taarruz'da görev aldı (1922) Rütbesi albaylığa yükseltildi
Savaştan sonra Jandarma Genel Komutanlığına getirildi (1924-1930) 1927’de tümgeneral oldu 1934’te emekliye ayrıldıktan sonra Erzurum (1935-1946) ve Çankırı (1946-1950) milletvekili olarak TBMM'de yer aldı 1988’de İstanbul Edirnekapı Şehitliği'ndeki mezarı Ankara'daki Devlet Mezarlığı’na nakledildi
Kemalettin Sami Gökçen
(1884, Sinop - 1934, Berlin),
Türk subay ve siyasetçi
1905'te Mühendishane-i Berri-i Hümayun'u ve 1908'de Harp Akademisi'ni Yüzbaşı rütbesiyle bitirdikten sonra 4 Ordu emrine verildi 1911 Trablusgarp Savaşı sırasında Yanya'ya gitti Harp Okulu'nda öğretmenlik yaptı 1915'te Şehzade Ömer Faruk Efendi'nin öğretmeni olarak onunla birlikte Avrupa'ya gitti Ordunun çeşitli birimlerinde kurmay başkanlığı ve 1918'de 9 Ordu Menzil Müfettişliği yaptı İstanbul'un İşgali sonrası 5 Aralık 1920'de Anadolu'ya geçerek Kurtuluş Savaşı'na katıldı Ankara Komutanlığı'na ve daha sonra 1 Tümen Komutanlığı'na getirildi 31 Mart 1921'de Albay rütbesiyle II İnönü Muharebesi'ne ve Sakarya Meydan Muharebesi sonrası 4 Kolordu Komutanı olarak Büyük Taarruz'a katıldı 31 Ağustos 1922'de Tümgeneral oldu 23 Haziran 1923'te 2 TBMM Sinop Milletvekili seçildi 16 Ağustos 1924'te Berlin Büyükelçiliği'ne atandı 1926 yılında Korgeneral oldu 1934 yılında Berlin'de geçirdiği bir ameliyat sonrası öldü İstanbul Eyüp 16 Mart Şehitliği'ndeki mezarı 1988'de Ankara'daki Devlet Mezarlığı'na nakledildi
Kurtuluş Savaşı'ndaki başarıları dolayısıyla İstiklal Madalyası ile ödüllendirildi Öldükten sonra ailesi Gökçen soyadını aldı
Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet
(1883, Gazze - 1958, Ankara),
Türk subay ve siyaset adamı
Öğrenim ve Balkan Savaşları
1883'te Kayseri Erkilet Nahiyesinden Gazze Redif Taburu Kumandanı Binbaşı Emiroğlu Halil Bey ile Kafkasyalı Şefika hanımın oğlu olarak dünyaya geldi
Harbiye Mektebi'ni 1904'te bitirdi 1901'de Harp Okuluna girip 1904'de 5 ncilikle Teğmen olarak mezun oldu Akabinde Erkân-ı Harbiye Mektebi'ne girip 1905'de üsteğmenliğe yükseldi 1907'de Kurmay Yüzbaşı olarak Erkân-ı Harp okulunu bitirdikten sonra kurmay stajı için 2 nci Ordu emrine verildi 1908'de 21 nci Fırka Kurmay Başkanlığına atandı 1909'da Kolağası (Kıdemli Yüzbaşı)lığa yükselerek İstanbul'da Genel Kurmay 2 Şubeye atandı 1910-1912 yıllar arasında Almanya'da öğrenim gördü 6 Eylül 1912'de Şark Ordusu Harekât şubesine, 22 Kasım 1912'de Çatalca Ordusu menzil müfettişliği kurmaylığına atandı
9 Ekim 1913'de Harp Okulu Tabiye Öğretmenliğine, 2 Aralık 1913'de Genel Kurmay 1 şubesine, 26 Aralık 1913'de 5 Kolordu Kurmay Başkanlığına atandı
Birinci Dünya Savaşı
5 Kolordu ile 27 Haziran 1915'de Çanakkale Seddülbahir cephesine, 3 Temmuz 1915'de 14 Kolordu Kurmay Başkanlığına getirildi 9 Ekim 1915'de Sırbistan'da bulunan Makenzen Ordular Grubu karargâhına delege olarak gönderildi
1 Mart 1917'de Yarbaylığa yükselerek 22 Nisan 1917'de 20 Kolordu Kurmay Başkanlığına, 1 Temmuz 1917'de Yıldırım Ordular Grubu Kurmay Başkan Yardımcılığına getirildi 26 Ocak 1918 - 25 Mart 1918 arasında 4 ve 8 Orduların Kurmay Başkanlıklarına getirildi 26 Mart 1918'de 46 Tümen Komutanlığına, 8 Haziran 1918'de 9 Ordu Kurmay Başkanlığına, 2 Ağustos 1919'da 2 Ordu Kurmay Başkanlığına atandı
Bern askeri ataşeliği ve Kurtuluş Savaşı
10 Ocak 1919'da Harp Akademisi Tabiye Öğretmenliği, 23 Haziran 1920'de Genelkurmay 3 Şube Müdürlüğüne getirildi 3 Ağustos 1921'de İsviçre'ye Bern Ateşemiliterliğine gönderildi Ancak Ankara'dan Genelkurmay Başkanlığı'ndan yapılan çağrı üzerine İstiklâl Savaşında Sakarya Savaşı'na katılmak üzere 7 Eylül 1921'de İnebolu'ya 15 Eylül 1921'de Ankara'ya vardı
16 Eylül 1921'den 1 Aralık 1921'ye kadar 7 Tümen Komutanlığı, 1 Aralık 1921'den 24 Ekim 1922'ye kadar da 2 Ordu Kurmay Başkanlığı görevleriyle İstiklâl Savaşı muharebelerine girmiştir
Büyük Taarruz'da 2 Ordu'nun kurmay başkanıydı 1926'da Tuğgeneralliğe, 1928'de Tümgeneralliğe terfi etti 1932'de emekliye ayrıldı
Yazarlık
Emekliliğinden sonra Cumhuriyet gazetesi ve Çınaraltı dergisinde yayımlanan milliyetçi, anti-komünist ve Alman yanlısı yazılarıyla gündeme geldi Yazılarında "esir Türkler" konusunu işledi, Türk milliyetçiliği ile Turancılığı eşitledi, Türkiye'deki azınlıklara karşı şiddetli bir dil kullandı
1941 ve 1942'de Almanya'nın büyükelçisi Franz von Papen'le, Türkiye'nin Almanya tarafında savaşa girmesine ilişkin bir dizi görüşmede bulundu Türk tarafında emekli generaller Nuri Killigil ve Ali Fuat Erden'in de katıldığı bu görüşmelerin Türk hükümetinin bilgisiyle yapılıp yapılmadığı konusu henüz açıklığa kavuşmamıştır
1941'de, evvelce tanıştığı ve Rus cephesinde Alman Ordular Grubu Komutanı olan Mareşal Fedor von Bock'un davetlisi olarak Sovyet cephesini ve atalarının memleketi Kırım'ı ziyaret etti Adolf Hitler'i de kendisinden önce sadece müttefiklerinin girebildiği ve operasyonların yürütüldüğü karargahında ziyaret edip Doğu Cephesi'nin durumu hakkında Führer tarafından bizzat bilgilendirildi Gezi izlenimlerini Şark Cephesinde Gördüklerim adlı kitabında yayımladı 1943'te Faris Erkman'ın yazdığı En Büyük Tehlike adlı kitapta Alman ajanı olmakla suçlandı
Mareşal Fevzi Çakmak Ocak 1944'te Milli Şef İsmet İnönü tarafından re'sen emekliye sevkedilmişti
1948'de yayımlanmaya başlayan Yeni Bozkurt dergisinde "esir Türklerin" kurtuluşu konusunu ele alan yazılar yazdı 1958'de Ankara'da vefat etti Ankara Asri Mezarlığı'na defnedildi
|
|
|
|