|
Prof. Dr. Sinsi
|
Yüce Atamız Ulu Önder Atatürk'ün Kronolojisi
1923
14 Ocak 1923 Mustafa Kemal'in annesi Zübeyde Hanım İzmir'de öldü Karşıyaka'ya gömüldü
14 - 20 Şubat 1923 Mustafa Kemal, Batı Anadolu gezisine çıktı
16 - 17 Ocak Mustafa Kemal, İzmit'de gazetecilere konuştu
27 Ocak 1923 Mustafa Kemal'in İzmir'e gidişi
29 Ocak 1923 Mustafa Kemal Paşa, Lâtife Hanım'la evlendi (5 Ağustos 1925'te ayrılmıştır)
30 Ocak 1923 Lausanne'de, "Sivil Mevkufinin İadesiyle Harb Esirlerinin Mübadelesine Dair Türk-Yunan İtilafnamesi" imzalandı
4 Şubat 1923 Lozan Konferansı, önemli noktalardaki uyuşmazlıklar sebebiyle kesildi (ara verildi)
7 Şubat 1923 Mustafa Kemal'in minberden halka hitap edişi
16 Şubat 1923 Lozan Heyeti, İstanbul'a döndü
17 Şubat 1923 Gazi Mustafa Kemal, ikinci defa Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na seçildi
17 Şubat 1923 İzmir'de "Türkiye İktisat Kongresi" toplandı
19 Şubat 1923 Mustafa Kemal, İsmet Paşa ile birlikte Ankara'ya gitti
24 Şubat 1923 İstanbul Polis Müdüriyeti Umumiyesi lağvedilerek, yerine Ankara'daki Emniyet Umumiye Müdürlüğü'ne bağlı ve İl Teşkilatları düzeyinde İstanbul Polis Müdürlüğü kuruldu
27 Şubat 1923 TBMM'nde Lozan Konferansı üzerinde gizli oturumda görüşmeler yapıldı (6 Mart'da görüşmeler yapıldı Ankara Hükümetinin karşı barış önerileri, İtilaf Devletleri temsilcilerine 8 Mart'ta verildi)
28 Şubat 1923 Mustafa Kemal'e "İstanbul hemşehriliği" payesi verildi
1 Mart 1923 Ali Fuat Paşa yeniden, TBMM ikinci başkanı oldu
2 Mart 1923 İzmir İktisat Kongresi'nde Latin Harflerinin kabulü için verilen önerge, Kongre başkanı Kazım Karabekir tarafından reddedildi
4 Mart 1923 İzmir İktisat Kongresi sona erdi
15 Mart 1923 Mustafa Kemal, Adana'yı ziyaret etti
17 Mart 1923 Mustafa Kemal, Adana'dan Mersin ve Tarsus'a geçti
20 Mart 1923 Mustafa Kemal, Konya'da halka seslendi
21 Mart 1923 Gazi Mustafa Kemal , Konya'da Hilaliahmer (Kızılay) Kadınlar Şubesi'nde yaptığı konuşmada, kadın haklarına değindi
22 Mart 1923 Mustafa Kemal Konya'da, Mevlâna Türbesi'ni ziyaret etti
27 Mart 1923 Milletvekili Ali Şükrü Bey öldürüldü
31 Mart 1923 İtilaf Devletleri, Lozan'a yeniden delege istediler
31 Mart 1923 "Mahkum Askeri ve Sivil Üzera Hakkında Aff-ı Umumi ilanına Dair Kanun" TBMM'nde kabul edildi
1 Nisan 1923 Topal Osman, Ankara'nın Seyranbağları'ndaki evinde yaralı olarak ele geçirildi
1 Nisan 1923 TBMM, seçimin yenilenmesi için karar aldı
8 Nisan 1923 Gazi Mustafa Kemal "Dokuz Umde" 'yi yayınladı (Seçim bildirisi niteliğindeki bu ilkeler, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti adına yayınladı)
9 Nisan 1923 Doğu Anadolu demiryolunun yapımı karşılığında bazı imtiyazların verildiği "Chester Projesi" TBMM tarafından onaylandı( Ancak bu proje uygulamadan kaldırıldı)
16 Nisan 1923 Birinci TBMM çalışmaları sona erdi
21 Nisan 1923 İsmet Paşa başkanlığındaki heyet Lozan'a vardı
23 Nisan 1923 Lozan Konferansı'nın ikinci evresi başladı
30 Mayıs 1923 Antakya - İskenderun ve Havalisi Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kuruldu
26 Haziran 1923 General Harington, Abdülmecid Efendi'yi ziyaret etti
28 Haziran 1923 Gazi Mustafa Kemal, kendine "Müderrislik Şahadetnamesi" gönderen İstanbul Darülfünunu Edebiyat Fakültesi'ne teşekkür telgrafı yolladı
10 Temmuz 1923 Fener Kilisesi Patriği Meletios, Yunanistan'a kaçtı
12 Temmuz 1923 Polonya ile ticaret antlaşması imzalandı
19 Temmuz 1923 Gazi Mustafa Kemal, İsmet İnönü'ye Lozan Konferansı konusunda telgraf gönderdi
23 Temmuz 1923 Türkiye-Polonya dostluk antlaşması imzalandı
24 Temmuz 1923 Lozan Barış Antlaşması, imzalandı
29 Temmuz 1923 Batı Cephesi karargâhı Ankara'ya taşındı
4 Ağustos 1923 Rauf Bey başbakanlıktan ayrıldı
5 Ağustos 1923 Genelkurmay Başkanlığı, barış, konuş ve kuruluş planını uygulamaya başladı
6 Ağustos 1923 Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri arasında Mausanne'de suçluların geri verilmesi ve başka konularda sözleşmeler imzalandı (Görüşmeler 29 Haziran'da başlamıştı)
10 Ağustos 1923 İsmet Paşa Lozan'dan döndü
11 Ağustos 1923 TBMM'nin ikinci dönemi başladı
13 Ağustos 1923 Gazi Mustafa Kemal, Halk Partisi'ni kurdu
13 Ağustos 1923 Mustafa Kemal ikinci kez TBMM Başkanlığına seçildi
14 Ağustos 1923 Fethi Bey yeni bir Hükümet kurdu
18 Ağustos 1923 İzmir'den de seçilmiş olan Gazi Mustafa Kemal, Ankara milletvekilliğini kabul etti
23 Ağustos 1923 Lozan Antlaşması'nı TBMM onayladı
1 Eylül 1923 Batı Cephesi karargâhı kaldırıldı
9 Eylül 1923 Halk Fırkası kuruldu
15 Eylül 1923 Karaağaç Yunanlılardan alındı
20 Eylül 1923 İstanbul'da , kapütilasyonların öngördüğü yabancı devletlere ait postaneler kapatıldı
21 Eylül 1923 Bozcaada Yunanlılardan alındı
22 Eylül 1923 İmroz Yunanlılardan alındı
25 Eylül 1923 Milli sınırlar dışında kalmış ve Milli Mücadele'ye katılmamış olanlara yapılacak işlemleri belirten 347 sayılı kanun TBMM'nde kabul edildi
27 Eylül 1923 Harb Okulu, İstanbul'da Harbiye'deki binasına taşındı
2 Ekim 1923 İtilaf Devletlerinin son birlikleri İstanbul'dan ayrıldı
4 Ekim 1923 Anadolu Müstakil Türk Ortodoksları lideri Papa Eftim, Milli Hükümeti destekleyen beyannamesini yayınladı
4 Ekim 1923 İstanbul'da sansür kaldırıldı
6 Ekim 1923 Şükrü Naili (Gökberk) Paşa komutasındaki Türk birlikleri İstanbul'a girdi
6 Ekim 1923 İngilizler Çanakkale'den ayrıldı
13 Ekim 1923 Ankara'yı "Hükümet Merkezi" yapan kanun kabul edildi
13 Ekim 1923 TBMM'nde "Mübadele İmar ve İskan Vekaleti İhdasına Dair Kanun" kabul edildi
24 Ekim 1923 TBMM'nde (362 sayılı) "12 Rebiülevvel Gecesiyle Gününün Milli Bayram Addine Dair Kanun" kabul edildi (2751935 günlü, 2739 sayılı, ulusal bayramlarla ilgili kanun'la kaldırılmıştır)
27 Ekim 1923 Fethi (Okyar) Bey Hükümeti istifa etti
29 Ekim 1923 Cumhuriyet ilân edildi Gazi Mustafa Kemal Paşa gizli oyla oybirliği ile Cumhurbaşkanı seçildi
30 Ekim 1923 Cumhuriyet'in İlk Hükümetini, Başvekil sanı ile İsmet (İnönü) kurdu
31 Ekim 1923 Seferberliğin 1 Kasım 1923 tarihinde kaldırılmasına ilişkin Kanun TBMM'nde kabul edildi (Seferberlik 3 Ağustos 1914'de ilan edilmişti)
1 Kasım 1923 Fethi (Okyar) Bey TBMM Başkanlığına seçildi
14 Kasım 1923 Temyiz'in (Yargıtay) Ankara'ya taşınmasını öngören kanun, TBMM'nde kabul edildi
19 Kasım 1923 Gazi Mustafa Kemal, Halk Fırkası başkanlığına vekalet etmesini bir yazı ile İsmet (İnönü)'den istedi
20 Kasım 1923 Halk Fırkası "Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti" örgütlerini kendi içinde topladı
24 Kasım 1923 Hindistan'daki İsmaillerin başkanı Ağa Han ve Emir Ali, İsmet (İnönü) Paşa'ya Hilafet konusunda yazılar yazdılar
10 Aralık 1923 Türkiye-Arnavutluk arasında dostluk antlaşması imzalandı (Ankara)
15 Aralık 1923 Türkiye-Macaristan dostluk antlaşması imzalandı (İstanbul)
26 Aralık 1923 "Zafer ve Barış Şerefine" kimi suçlar dışında "Aff-ı Umumi Kanunu" TBMM'nde kabul edildi
1924
1 Ocak 1924 Gazi Mustafa Kemal İzmir'e gitti
2 Ocak 1924 TBMM'nde "Hafta Tatili Hakkında Kanun" kabul edildi (O güne değin hafta tatili zorunluluğu yoktu)
2 Ocak 1924 İstanbul İstiklal Mahkemesi'nde gazeteciler beraat etti
28 Ocak 1924 Türkiye-Avusturya dostluk, ticaret ve ikamet antlaşmaları imzalandı (İstanbul)
7 Şubat 1924 TBMM'nde, Milli Mücadelede şehit olan gönüllü ve subayların ailelerine maaş bağlanmasına ilişkin kanun kabul edildi
13 Şubat 1924 İstanbul İstiklal Mahkemesi'nin mahkum ettiği gazetecilerin affı TBMM'nde kabul edildi
15 - 22 Şubat 1924 İzmir'de harp oyunları yapıldı (Bu günlerde, Hilafetin kaldırılması için karar verildi Gazi Mustafa Kemal ile İsmet (İnönü) bu konuda görüştüler)
29 Şubat 1924 Halife Abdülmecit için İstanbul'da son Cuma selamlığı töreni yapıldı
1 Mart 1924 Gazi Mustafa Kemal, TBMM'nin açış konuşmasında, öğretimin birleştirilmesi ve ordunun siyasetten ayrılmasının gereğine işaret etti
1 Mart 1924 Gazi Mustafa Kemal Kastamonu'da, Şapka ve Kıyafet Devrimini başlattı
2 Mart 1924 CHP Grubu toplantısında, ertesi gün alınacak kararlar üzerinde görüşüldü
3 Mart 1924 Hilafet kaldırıldı
3 Mart 1924 Tevhid-i Tedrisat Kanunu kabul edilerek, eğitimde birlik sağlandı
3 Mart 1924 Şeriye ve Evkaf Vekaletleri kaldırıldı (laik devlete doğru ilk adım)
3 Mart 1924 Erkan-ı Harbiye-i Umumiye Vekaleti kaldırıldı (Genelkurmay Başkanlığı, hükümet ve siyaset dışına çıktı)
5 Mart 1924 TBMM'nde "Ziraat ve Ticaret Vekaletleri Teşkiline Dair Kanun" kabul edildi
8 Mart 1924 TBMM Birinci dönem üyelerine İstiklal Madalyası verilmesi yolunda karar aldı
13 Mart 1924 TBMM'nde "Orta Tedrisat Muallimleri Kanunu" kabul edildi
18 Mart 1924 TBMM'nde "Köy Kanunu" kabul edildi
30 Mart 1924 Mehmet Rıfat (Börekçi), Diyanet İşleri Başkanlığına atandı
1 Nisan 1924 Ergani Bakır madeninin devletçe işletilmesi konusunda Kanun, TBMM'nde kabul edildi
8 Nisan 1924 "Mehakim-i Şer'iyenin İlgasına ve Mehakim Teşkilatına Ait Ahkamı Muaddil Kanun" ile dinsel mahkemeler kaldırılarak mahkemeler birleştirildi Kanun, Mayıs başında yürürlüğe girdi
13 Nisan 1924 Mithat, Mahmut Şevket, Talat Paşalar, Reşit Hikmet Bey ve başkalarının ailelerine vatan hizmetinden dolayı maaş bağlanması konusunda kanun TBMM'nde kabul edildi
16 Nisan 1924 TBMM'i "Aff-ı Umumi Kanunu" ile, Kurtuluş Savaşı sırasında düşmanlara yardım edenleri bağışladı
20 Nisan 1924 Yeni Anayasa kabul edildi
21 Nisan 1924 TBMM'nde "İstanbul Darülfünunu'nun Şahsiyet-i Hükmiyesi Hakkında Kanun" kabul edildi
22 Nisan 1924 TBMM'nde "Anadolu Demiryollarının Mübayaasına ve Müdüriyet-i Umumiyesinin Teşkiline ve Vezaifine Dair Kanun" kabul edildi (Bu Kanun'la, Devlet Demiryolları kurulmuş oldu)
23 Nisan 1924 Ankara'da toplanan kurultay ile Türk Ocakları yeniden kuruldu (İlk kuruluş, 25 Mart 1912 1931'de kapatılmış, yerlerine Halkevleri açılmıştı1949'da yeniden kurulmuştur)
4 Mayıs 1924 Genç Türkiye Cumhuriyeti, Atatürk'ün özel çabaları ve büyük özveriler sonucunda Paris Olimpiyatlarına katıldı
19 Mayıs 1924 Türk-İran sınırı konusunda Türkiye - İngiltere görüşmeleri İstanbul'da başladı (5 Haziran'a değin sürmüş, antlaşmaya varılamamış, konu Milletler Cemiyeti'ne götürülmüştür)
1 Haziran 1924 Milli Mücadele aleyhinde çalışmaları nedeniyle, Lozan Antlaşması'na bağlı genel af beyannamesinin dışında bırakılan 150 kişinin yurt dışına çıkarılması konusunda Bakanlar Kurulu karar verdi
6 Haziran 1924 İstanbul'da Papa Eftim (Erenerol)'in girişimi ile Türk Ortodoksları Panaiya kilisesinde kongre yaptılar ve "Müstakil İstanbul Türk Ortodoks Kilisesi"ni kurarak başına Papa Eftim'i getirdiler
8 Ağustos 1924 Lozan Antlaşması yürürlüğe girdi
22 Ağustos 1924 Kadınlarımızın yargıçlığa atanmak istemeleri
25 Ağustos 1924 Gazi Mustafa Kemal, Ankara'da Muallimler Birliği Kongresi üyelerine verilen çayda: "Cumhuriyetin fedakar muallim ve mürebileri; yeni nesil, sizin eseriniz olacaktır" dedi
26 Ağustos 1924 Türkiye İş Bankası kuruldu
30 Ağustos 1924 Gazi Mustafa Kemal, Başkomutanlık Meydan Savaşı'nın ikinci yıl dönümünde, Dumlupınar'da yapılan törendeki uzun konuşmasının sonunda, gençlere seslenerek : "Ey yükselen yeni nesil;
İstikbal sizindir Cumhuriyeti biz tesis ettik; onu ila ve idame edecek sizsiniz" dedi
30 Ağustos 1924 Dumlupınar'da Meçhul Asker anıtının temeli atıldı
1 Aylül 1924 Ankara'da Musiki Muallim Mektebi kuruldu
22 Eylül 1924 Gazi Mustafa Kemal Samsun'da, İstiklal Ticaret Mektebi'nde öğretmenlerle yaptığı konuşmada: "Dünyada her şey için medeniyet için, hayat için, muvaffakiyet için, en hakiki mürşit ilimdir, fendir İlmin ve fennin haricinde mürşit aramak gaflettir, cehalettir, dalalettir" dedi
25 Ekim 1924 Ziya Gökalp öldü
26 Ekim 1924 Komutanların siyaseti seçmeleri nedeniyle bunalım doğdu
29 Ekim 1924 TBMM bugün CENTO'nun bulunduğu ikinci binasında Cumhuriyetin yıldönümünü kutladı
1 Kasım 1924 TBMM toplantı yıllarına Kasım'da başladı
10 Kasım 1924 Halk Fırkası, "Cumhuriyet Halk Fırkası" adını aldı
17 Kasım 1924 Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kuruldu
21 Kasım 1924 İsmet (İnönü) Paşa, Başbakanlıktan çekildi (22 Kasım'da Fethi (Okyar) Bey Başbakan oldu 2 Mart 1925'e değin Başbakanlıkta kaldı)
26 Kasım 1924 Kazım (Özalp) Paşa TBMM Başkanı oldu (1 Mart 1935'e değin)
20 Aralık 1924 "Kırkkilse İsminin Kırklareli'ye Çevrilmesi Hakkında Kanun" TBMM'nde kabul edildi
29 Aralık 1924 TBMM'nde "Bahriye Vekaleti Teşkili Hakkında Kanun" kabul edildi
|