Yalnız Mesajı Göster

Genelgeler Ve Kongreler

Eski 10-10-2012   #2
Prof. Dr. Sinsi
Varsayılan

Genelgeler Ve Kongreler



BİLK ANAYASA (TEŞKİLÂTI ESASİ 20 OCAK 1921)

TBMM’nin açılmasından sonra yeni bir devletin temelleri atılmıştır Bu nedenle yeni bir anayasaya ihtiyaç duyuldu I İnönü zaferinden sonra Teşkilat-ı Esasiye Kanunu kabul edildi

1Yeni Anayasanın Özelikleri
•Yeni Türk Devleti’nin ilk anayasasıdır
•Kurtuluş savaşı ’ nda hızlı ve çabuk karar alabilmek için kısa ve öz olarak hazırlanmıştır (24 madde)
•Anayasada öncelikle devletin bağımsızlığının sağlanması esas alınmıştır
•Bu anayasa TBMM’nin etkinliğini ve yaptırım gücünü arttırmıştır
•Milletin gerçek güç olduğu belirtilmiştir
•Bu anayasada vatandaşların temel hak ve özgürlükleri, yargı işleri gibi bazı konular eksik kalmıştır
•Bu eksiklikler o günün şartlarında devletin işgal altında kalmış olmasından kaynaklanmaktadır
2İlk Anayasanın Temel Maddeleri

•Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir
•Kanun yapmak ve yürütme yetkisini kullanmak milletin tek ve gerçek temsilcisi olan TBMM’ ye aittir
•Türkiye Devleti, TBMM tarafından yönetilir ve hükümet “TBMM hükümeti” adını alır
•Meclis başkanı hükümetin de başkanı sayılır

CTBMM’YE KARŞI AYAKLANMALAR
1Bu ayaklanmaları başlatan sebepler
•Azınlıkların durumu değerlendirilerek devlet kurma ve işgalleri kolaylaştırma faaliyetlerine başlamaları,
•Asker kaçakları ve çıkarları elden giden bazı kimselerin çalışmaları,
•İstanbul Hükümeti’nin Milli Mücadele aleyhine fetva yayınlaması, askerlik ve vergiyi kaldırması,
•İtilaf devletlerinin kışkırtmaları
•Mustafa Kemal ve arkadaşlarının gıyabi bir mahkemede yargılanıp idama mahkum edilmeleri,
•Düzenli ordunun kurulma aşamasında bazı Kuva-yi Milliyecilerin düxenli orduya katılmak istememeleri etkili olmuştur
•Anadolu halkının savaş yorgunu olması
[B]2Ayaklanmalar [/B
•TBMM’ye karşı meydana gelen ayaklanmalar üç guruba ayrılır Bunlar : İstanbul Hükümeti ve İngilizler tarafından desteklenen ayaklanmalar, azınlıkların çıkardığı ayaklanmalar
aİstanbul Hükümeti ile İngilizler Tarafından Desteklenen Ayaklanmalar
•Anzavur ayaklanması, Kuvay-i İnzibatiye ayaklanması,
•Bolu, Düzce, Hendek ve Adapazarı ayaklanmaları,
•Yozgat Yenihan ayaklanması, Konya ayaklanması, Afyon ayaklanması ve Milli aşireti ayaklanması bu gurupta yer alan ayaklanmalardır
bAzınlıkların Çıkardığı Ayaklanmalar

•Azınlıkların yoğun olarak yaşadıkları bölgelerde bağımsız bir deblet kurmak veya büyük devletlerin koruması altına girmek amacıyla azınlıklar tarafından çıkarılmıştır
•Pontus Rum ayaklanması, Ermeni ayaklanması (Doğu Anadolu ve Çukurova’da) bu gurupların ayaklanmalarıdır
cKuva-yi Milliye Taraftarlarının Çıkardığı Ayaklanmalar
•Düzenli ordunun kurulması sırasında elindeki imkanları kaybetmek istemeyen bazı kuva-yi Milliye liderlerinin çıkardığı ayaklanmalar,
•Çerkez Ethem ve Demirci Mehmet Efe ayaklanmaları bu guruptan ayaklanmalardır
3TBMM’nin İsyanlara Karşı aldığı Tedbirler
•Ayaklanmalara karşı 1920’de «Hıyanet-i Vataniye Kanunu» çıkarılmıştır
•11 Eylül 1920’de 1920’de İstiklal mahkemeleri kurularak, isyancılar sert bir şekilde cezalandırılmışlardır
•Damat Ferit Paşa tarafından Anadolu Hareketi aleyhinde dağıtılan İstanbul fetvasına karşı, Ankara Müftüsü Rıfat Börekçi, karşı fetva yayınlayarak Milli mücadelenin haklılığını ilan etmiştir
4İsyanın Sonuçları
•Milli mücadelenin uzamasına neden oldu
•Kurtuluş Savaşı’nın kazanılması gecikti
•Milli kaynak zayiatı meydana geldi Milli kuvvetler birbirine karşı kullanıldı
•Yunan işgali kolaylaştı
•TBMM isyanları bastırarak Anadolu’da otoriteyi sağladı

DSEVR BARIŞ ANTLAŞMASI (10 AĞUSTOS 1920)
•Paris barış Konferansı’nda Osmanlı Devleti’nin paylaşma planı üzerinde anlaşamayan itilaf Devletleri uzun görüşmeler sonunda Nisan 1920’ de aralarında anlaştılar Hazırladıkları barış taslağını Osmanlı Devleti’ne kabul ettirdiler
•Ön söz ve 433 Maddeden oluşan antlaşmayı Mebuslar Meclisi Adına Dâr-ı Şürâ-yı Saltanat onaylamıştır
Sevr Antlaşmasının Önemi

•Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti tamamen yok sayılmıştır
•I Dünya Savaşı’nın galip devletleri Osmanlı Devleti’ni aralarında paylaştırdılar

Sevr Antlaşması’nın Önemi

•Bu antlaşma ile Osmanlı Devleti tamamen yok sayılmıştır
•I Dünya Savaşı’nın galip devletleri Osmanlı Devleti’ni aralarında paylaştırdılar
•Doğu Trakya ve İzmir Yunanistan’a, Çukurova ve Güneydoğu Fransa’ya, Antalya ve çevresi İtalya’ya Musul İngiltere’ye veriliyor Doğuda Ermenistan ve Kürdistan Devletleri kuruluyor Kapitülâsyonlar, azınlık hakları en geniş bir şekilde devam ettiriliyor Osmanlı devleti çok ağır mali yükümlülükler altına sokuluyor Askeri sınırlamalar getiriliyordu
•Antlaşmayı Mebuslar Meclisi imzalamadığı için hukuken geçersiz sayılmıştır
•Azınlıklara sonsuz ve geniş haklar verilerek serbest hareketlerine izin verilmesi, Türk halkının haklarını kısıtlamıştır
•Sonuç olarak, uygulanmayan bu antlaşma için tarihçiler “Ölü doğan bir antlaşma” tabirini kullanmışlardır
•TBMM Sevr-i imzalayanları vatan haini ilan etmiş ve antlaşmayı tanımadığını bildirmiştir
•Uygulanmayan bir antlaşma olması yönüyle 1878 Ayastefanos Antlaşmasıyla benzerlik göstermiştir

KURTULUŞ SAVAŞI

AKURTULUŞ SAVAŞ’INDA CEPHELER

1Doğu Cephesi

•Bu cephede, Doğu Anadolu’da bir Ermeni devleti kurmak isteyen Ermeniler ile savaşılmıştır
•TBMM Hükümeti 15 Kolordu komutanı Kazım Karabekir Paşayı Doğu Cephesi komutanlığına atadı
•9 Haziran 1920’de harekete geçen Kazım Karabekir Paşa 30 Ekimde Ermenileri kesin bir mağlubiyete uğratarak Doğu Anadolu’nun tamamını kurtardı
•Ermenilerin isteği üzerine Gümrü Barış Antlaşması imzalandı (3 Aralık 1920)

Antlaşmanın Yorumu

•TBMM Hükümeti’nin uluslar arası alanda kazandığı İlk askeri ve siyasi başarısıdır
•Sevr Antlaşması’nın geçersizliği ilk kez uluslar arası bir antlaşmada onaylanmıştır
•Ermeni sorunu çözüme kavuşturulmuş oldu
•Doğu Cephesi’nin kapanması ile buradaki güçlerin büyük bir kısmı Batı Cephesi’ne gönderilmiştir

2Güney Cephesi

•Düzenli orduların savaşmadığı tek cephedir
•Bölgede Fransız işgalcilere ve işbirlikçi Ermenilere karşı bölgesel direniş cemiyetlerince kahramanca mücadeleler verilmiştir
•12 Şubatta Maraş, 10 Nisanda Urfa, 20 Ekimde de Adana düşman işgalinden kurtarıldı Sakarya zaferinden sonra Fransızlarla imzalanan Ankara Antlaşmasıyla Fransızlar bölgeyi terk etmişlerdir
•Bu antlaşmayla (Hatay dışında) bugünkü güney sınırlarımız çizilmiş ve Fransızlar bölgeden çekilmiştir

Önemli TBMM 1973’te aldığı bir kararla kahramanlıklarından dolayı Maraş’a « Kahraman» , Antep’ e « Gazi» 1984 ‘te de Urfa’ ya da « Şanlı » unvanı verilmiştir

3Batı Cephesi

•Kurtuluş Savaşı yıllarında en zorlu mücadelenin verildiği cephedir
•Bu cephede Yunanistan ile savaşılmıştır
•Bu cephede savaşlar 15 Mayıs 1919’ Yunanlıların İzmir’i işgali ile başlamış ve 11 Ekim 1922’ de imzalanan Mudanya Mütareke’ ne kadar devam etmiştir
•Başlangıçta Kuva-yi Milliye birlikleri ile karşı konulduğu için istenilen sonuçlar alınamamıştır
•Dağınık ve düzensiz haldeki Kuva-yi Milliye Birliklerinin kaldırılıp yerine düzenli ordunun kurulmasıyla istenilen başarı elde edilmiştir

Bu Cephedeki Gelişmeler

aI İnönü Savaşı (6-10 Ocak 1921)
•Batı Cephesi’nde düzenli orduların Yunan ordularına karşı kazandığı ilk zaferdir

I İnönü Zaferinin Sonuçları

•Bu zafer TBMM’nin iç durumunu kuvvetlendirmiş, dışarıdaki itibarını arttırmış, Askere alım işlemleri hızlanıştır
•İsmet Paşa, Albaylıktan Generalliğe terfi etmiştir
•İtilaf devletleri hiç beklemedikleri bu yenilgi karşısında durumu görüşmek üzere Londra’da toplandılar
•Sevr Antlaşmasını gözden geçirmek zorunda kaldılar
•Bu zaferden sonra Çerkez Ethem İsyanı da bastırılmıştır
İİnönü Savaşı’ndan Sonraki Önemli Gelişmeler

Londra Konferansı (21 Şubat – 12 Mart 1921)

•Birinci İnönü zaferinden sonra İtilaf Devletleri tarafından toplanmıştır
•Amaçları; Sevr Antlaşmasını yumuşatarak TBMM’ye kabul ettirmekti
•İtilaf devletleri aralarındaki anlaşmazlıktan doğan yararlanmak amacıyla İstanbul Hükümeti ve TBMM’yi bir arada çağırdılar, ancak amaçlarına ulaşamadılar
•Konferans herhangi bir sonuç alınamadan dağılmıştır

Londra Konferansı’nın Sonuçları

•Yeni Türk Devleti ve TBMM ilk kez İtilaf devletleri tarafından tanınmıştır
•TBMM, konferansa katılmakla barış yanlısı olduğun dünya kamuoyuna göstermiştir
•Yeni Türk Devleti’nin haklı davası dünya kamuoyuna duyurulmuştur
•Sevr Antlaşması’nın uygulanamayacağı anlaşıldı

Türk-Afgan Dostluk Antlaşması (1 Mart 1921)
•Moskova’da TBMM heyeti ile Afgan heyeti arasında dostluk antlaşması imzalanmıştır
•İki devlet karşılıklı olarak birbirini tanıdılar

Moskova Antlaşması (16 Mart 1921)

•Rusya’da yeni kurulan Bolşevik Hükümeti ile TBMM Hükümeti’nin o dönemde Batı karşıtı olmaları iki tarafı birbirine yaklaştırmıştır TBMM’nin doğu, güney ve batı cephesindeki başarıları da etkili olmuştur
•Rusya Misak-ı Milli’yi ve yeni Türk Devleti’ni tanıyan İlk Avrupa devleti olmuştur
•Bu antlaşma ile doğu sınırımızın güvenliği sağlanmış doğudaki birlikler batı cephesine kaydırılmıştır
•Bu antlaşmayla Batum, Türkiye’nin liman hizmetinden yaralanması şartıyla Gürcistan’a bırakılmıştır Bu Misak-ı Milli’den verilen ilk tavizdir

Ayrıca I İnönü Savaşı’ndan sonra 12 Mart 1921’de İstiklâl Marşı kabul edilmiş, 20 Ocak 1921’de İlk Anayasa ( Teşkilât-ı Esasiye) ilân edilmiştir

bII İnönü Savaşı (23 Mart- 1 Nisan 1921)
•TBMM’nin Londra Konferansı’nda itilaf Devletlerinin istekleri kabul etmemsi üzerine, İngilizlerin desteği ile Yunanlılar taarruza geçtiler Ancak yenildiler

II İnönü Savaşı’nın Sonuçları

•Bu zaferden sonra İtalyanlar işgal ettikleri Muğla ve Antalya’dan çekilmeye başladılar
•Fransızların TBMM’ye karşı tutumları yumuşamıştır
•Mustafa Kemal kazanılan zaferin önemini İsmet Paşa’ ya çektiği telgrafta “Siz orada sadece düşmanı değil, Türk Milletinin makûs talihini de yendiniz” diyerek belirtmiştir

cKütahya Eskişehir Savaşları (10-24 Temmuz 1921)

•Yeni kurulan düzenli ordunun Batı Cephesi’nde kaybettiği tek savaştır
•Afyon, Eskişehir ve Kütahya Yunanlıların eline geçti
•Ordunun daha fazla zayiat vermesini istemeyen Mustafa Kemal orduyu Sakarya Nehrinin doğusuna kadar çekti
•Savaşın kaybedilmesi TBMM’ye olan güveni sarstı Meclisin Kayseri’ye taşınması ve Kuva-yi Milliye’ye dönülmesi gündeme geldi
•Yunan ordusu Sakarya Nehrine kadar ilerledi
•Durumun ciddiyetini ani kararlar alınmasını gerektirdiği için 5 Ağustos 1921 de “Başkomutanlık Kanunu” çıkartıldı
•Bu kanunla Mustafa Kemal Paşa Başkomutan seçildi Ayrıca Meclis tüm yetkilerini Mustafa Kemal Paşa ’ya devretti

Bu kanun 1922’de süresiz olarak uzatıldı Mustafa Kemal Paşa ’nın Cumhurbaşkanı seçilmesine kadar yürürlükte kalmıştır
•Mustafa Kemal Paşa orduyu yeniden güçlendirmek amacıyla 8 Ağustos 1921’de Tekalif-i Milliye Emirleri’ ni çıkardı Bu sayede ordunun ihtiyaçlarının büyük bir kısmı halktan karşılamaya çalışmıştır

Alıntı Yaparak Cevapla