|
Prof. Dr. Sinsi
|
20.Yüzyil Türkiye Tarihi Kronolojisi
6-7 Eylül Olayları (6-7 Eylül 1955)
Selanik'te Atatürk'ün evine bomba atıldığı söylentileri üzerine başta Rumlar olmak üzere, Ermeni ve Musevi azınlığa yönelik saldırılar oldu Birçok bina ve işyeri tahrip edildi Sıkıyönetim ilan edildi Olay komünistlerin üzerine yıkıldı 27 Mayıs İhtilali sonrası, olayların DP tarafından tertiplendiği iddiasıyla Yassıada Mahkemesi tarafından yargılanan yöneticiler çeşitli cezalara çarptırıldı
Genel Seçimler (27 Ekim 1957)
Genel seçimler yapıldı Demokrat parti %48 oyla iktidarını korurken, muhalefet %52 oy aldı Seçimlere hile karıştığı iddiaları ortaya atıldı
Üsküdar Vapuru Faciası (1 Mart 1958)
Üsküdar Vapuru İzmit körfezinde fırtına sonucu alabora oldu İçindeki okul öğrencileri boğuldu
Vatan Cephesi (12 Ekim 1958)
DP iktidarı ülkede demokratikleşmeyi sağlamak iddiasıyla gelmiş, ancak uygulamasıyla ülkede cepheleşmeyi arttırmış, kendi dışındaki siyasi güçleri tasfiye etmeye çalışmıştı Bu uygulamalardan birisi de "Vatan Cephesi" adıyla yapılan uygulamadır CHP'ye karşı kişileri ancak vatansever gören bu anlayış neticesi, radyolarda isim listeleri yayınlanmaya başlandı
Yahya Kemal Öldü (1 Kasım 1958)
Şair Yahya Kemal Beyatlı öldü
Menderes'in uçağı düştü(17 Şubat 1959)
DP Genel Başkanı ve Başbakan Adnan Menderes'i Londra'ya götüren uçak düştü 14 kişi öldü Adnan Menderes sağ olarak kurtuldu
Uşak Olayları (7 Mayıs 1959)
CHP genel başkanı İsmet İnönü, Uşak'ta DP'li bir grup tarafından saldırıya uğradı Tansiyon daha da gerginleşti
(1960-1970)
Tahkikat Komisyonu (18 Nisan 1960)
DP iktidarının sonunu getiren en önemli olaylardandır DP iktidarı TBMM'de kendi milletvekillerine olağanüstü yetkiler veren ve CHP'yi kapatmayı hedefleyen "tahkikat komisyonları"nı gündeme getirdi İsmet İnönü, bunun üzerine DP'liler için ünlü sözü, "Sizi ben bile kurtaramam"ı sarfetmiştir
555 K Olayları (5 Mayıs 1960)
Ankara Kızılay'da öğrencilerin DP iktidarını protesto gösterileri Aynı olaylar esnasında Adnan Menderes'te saldırıya uğramıştır Bu olaylar DP iktidarının sonunu getiren olaylar arasındadır
Harp Okulu Yürüyüşü ((21 Mayıs 1960)
Ankara'da Harp Okulu Öğrencilerinin DP aleyhine gösterileri
27 Mayıs İhtilali (27 Mayıs 1960)
Türk Silahlı Kuvvetleri DP iktidarını devirerek, yönetimi fiilen eline aldı Cumhuriyet tarihinin en önemli dönemeçleri arasında olan bu olayla 10 yıllık demokrasi denemesi son buluyordu Celal Bayar, Adnan Menderes ve DP ileri gelenleri tutuklandılar Halk bu olayı sevinçle karşıladı Orduya sevgi tezahüratlarında bulunuldu Cemal Gürsel Devlet Başkanlığına getirildi
MBK Kuruldu (12 Haziran 1960)
TBMM'nin yetkileri feshedildi, anayasanın bazı maddeleri geçersiz sayıldı Onun yerine Milli Birlik Komitesi tüm yetkiyi eline aldı 38 üyeden oluşan MBK fiilen ülkeyi yönetmeye başladı
Yassıada Yargılamaları başladı (14 Ekim 1960)
DP'li yöneticilerin yargılandığı Yassıada mahkemesi başladı Bu mahkemeler 203 celse sürmüş olup, 529 sanık, 1063 tanık dinlenmiştir 15 kişi ölüm cezası, 31 kişi müebbet hapis, 418 kişi muhtelif cezalar almış, 123 kişi ise beraat etmiştir MBK, 15 ölüm cezasından 4'ünü onaylamamış, Celal Bayar'ın cezası yaşından dolayı hapse çevrılmiş, Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu'nun idamları ise onaylamıştır
14'ler Olayı (15 Kasım 1960)
Milli Birlik Komitesi içinde çelişkiler artmış ve bunun sonucunda 14 subay ordudan uzaklaştırılarak, yurtdışına "müşavirlik" adı altında sürgüne gönderildiler Bu subaylar arasında Alpaslan Türkeş, Orhan Kabibay, Orhan Erkanlı, Münir Köseoğlu, Mustafa Kaplan, Muzaffer Karan, Şefik Soyuyüce, Fazıl Akkoyunlu, Rıfat Baykal, Dündar Taşer ve Numan Esin vardı
Yeni Anayasa'nın kabulu (9 Temmuz 1961)
Halk oyuna sunulan yeni anayasa %65 evet, %35 hayır oranıyla kabul edilmiştir Bu anayasa cumhuriyetin en demokratik ve özgürlükleri genişleten anayasası olarak bilinmektedir
İdamlar uygulandı (16-17 Eylül 1961)
Yassıada Duruşmaları sonucu idama mahkum edilen Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu İmralı adasında idam edildiler Ertesi gün de Adnan Menderes idam edildi Cumhuriyet tarihinde ilk kez bir başbakan idam ediliyordu
22 Şubat Olayı (22 Şubat 1962)
Ankara Harp Okulu komutanı Albay Talat Aydemir ve arkadaşları hükümet darbesine kalkıştılar Darbe bastırıldı Katılan subaylar emekliye sevkedildiler ve hükümetle yapılan anlaşmaya göre ceza görmediler Ancak darbeci eğilimler ordu içinde güçlenmeye başlamıştı
21-21 Mayıs Olayı (20-21 Mayıs 1963)
Talat Aydemir'in ikinci defa başarısız darbe teşebbüsü İlkinde affedilen Aydemir ve 7 arkadaşı bu kez affedilmeyecek ve idam cezasına çarptırılacaklardı
Kıbrıs Sorunu (21 Aralık 1963)
Öte yandan Kıbrıs'ta EOKA planları gündeme gelmişti Bunun üzerine Türk Jetleri ilk defa Kıbrıs semalarında göründüler
"Turist Ömer" tiplemesi (1964)
Türk sinemasının en sevilen tiplemelerinden "Turist Ömer" karakteri doğdu Sadri Alışık'ın canlandırdığı "Turist Ömer" dizisinin ilk filmi çekildi
Johnson Mektubu (4 Haziran 1964)
Türk hükümetinin Kıbrıs'a müdehale kararı alması üzerine, ABD başkanı Johnson İnönü'ye sert bir mektup gönderdi
Cengiz Topel Şehit (8 Ağustos 1964)
Kıbrıs'ta Rumların hücumu artınca Türk Jetleri askeri hedefleri bombalamaya başladı Pilot yüzbaşı Cengiz Topel şehit oldu
Demirel AP Genel Başkanı (29 Kasım 1964)
Süleyman Demirel Adalet Partisi Genel Başkanlığını kazandı AP Kurultayında Sadettin Bilgiç'i büyük farkla geçen Demirel genel başkan oldu
"Sevmek Zamanı" (1965)
Türk sinemasında bir dönüm noktası kabul edilen Metin Erksan'ın "Sevmek Zamanı" gösterime girdi Başrollerde Sema Özcan ve Müşfik Kenter oynuyordu
Sinematek (1965)
Türk Sinematek Derneği kuruldu Türk Sinemasına uzun yıllar büyük hizmetler verecek olan dernek birçok etkinliğe imza attı
AP İktidar (10 Ekim 1965)
Genel seçim sonuçları açıklandı Buna göre AP %529 oyla iktidar oldu
Çizgi kahramanlar sineması (1966)
Türk Sinemasında çizgi roman kahramanları dönemi başladı Bu türün en popüler örneği Cüneyt Arkın'ın oynadığı "Malkoçoğlu" oldu Onu Kartal Tibet'li "Tarkan" izledi
Erzurum Depremi (19 Ağustos 1966)
Erzurum, Bingöl, Muş çevresinde meydana gelen depremde 2500 ölü var
Ortanın Solu (24 Eylül 1966)
CHP genel Başkanı İsmet İnönü sonradan çok tartışılacak olan "ortanın solu" kavramını İstanbul İl Kongresi'nde açıkladı CHP böylelikle merkez partisi kimliğinden yavaş yavaş uzaklaşmaya başladı
Anadolu Pop/Rock doğdu (1967)
Cem Karaca ve Apaşlar 1967 Altın Mikrofon şarkı yarışmasında "Emrah" adlı parçayı seslendirerek, Türk popunda bir akımın ilk öncülerinden oldular
Anadol Otomobil (1 Ocak 1967)
Anadol marka ilk oto piyasaya çıktı
Papa Türkiye'de (25 Temmuz 1967)
Papa 6Paul Türkiye'yi ziyaret etti
Maçta kavga 40 Ölü (17 Eylül 1967)
Kayseri'de oynanan Sivasspor-Kayserispor maçında kavga çıktı 40 ölü, 300 yaralı var
Öğrenci Olayları (11-12-13 Haziran 1968)
Ankara ve İstanbul'da boykot ve çatışma olayları yoğunlaştı
6 Filo gösterileri (17 Temmuz 1968)
ABD 6 Filosunun İstanbul'a demirlemesi kanlı olaylara sebep oldu
Kommer'in Arabasının yakılması (6 Ocak 1968)
ABD büyükelçisi Robert Kommer'in arabası ODTÜ bahçesinde yakıldı
Kanlı Pazar (16 Şubat 1969)
İstanbul'da 6 Filoyu protesto eden gençlerin üzerine gericiler saldırdı 2 Ölü
Astronotlar Türkiye'de (Ekim 1969)
Aya ilk ayak basan Apollo mürettebatından Neil Armstrong, Edwin Aldrin ve Michael Collins Türkiye'yi ziyaret ettiler
Yavuz jilet oluyor (18 Aralık 1969)
Şanlı Yavuz zırhlısı sökülmek üzere MKE'ne satıldı
(1970-1979)
Boğaz Köprüsünün temeli atıldı (20 Şubat 1970)
İstanbul Boğaz Köprüsü'nün temeli atıldı
Arabesk doğuyor (1970)
Orhan Gencebay'ın "Bir Teselli Ver" plağı satış rekorları kırdı Köyden kente göçün müziği kabul edilen "Arabesk" akımı böylelikle doğmuş oluyordu
15-16 Haziran (15-16 Haziran 1970)
Sendikalar kanununu protesto eden DİSK'e bağlı işçilerle güvenlik kuvvetleri çatıştı Sıkıyönetim ilan edildi
U-2 Skandalı (21 Ekim 1970)
Sovyetlerle U-2 casus uçağı krizi yaşandı
"Dağlar Dağlar" (1971)
Barış Manço'nun "Dağlar Dağlar" parçası Türk Popunda yeni bir zirve yarattı Uzun süre listelerin başında kaldı
12 Mart Muhtırası (12 Mart 1971)
Türk Silahlı Kuvvetleri 12 Mart'ta muhtıra verdi Başbakan Demirel görevinden istifa etti 12 Mart'ta Türkiye'nin önemli dönemeç noktalarından biri olup, tarihe daha çok baskıları ve işkenceleriyle geçmiştir Ordu içindeki radikal subaylara karşı, statükocu subayların bir karşı-hamlesi olmuştur
Erim Kabinesi (26 Mart 1971)
Kocaeli milletvekili Nihat Erim başkanlığında "teknisyenler kabinesi" kuruldu
Elrom kaçırıldı (17 Mayıs 1971)
İsrail'in İstanbul Başkonsolosu Efraim Elrom, THKP-C militanlarınca kaçırıldı ve öldürüldü
Kızıldere Olayı (30 Mart 1971)
Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idamını engellemek isteyen THKP-C ve THKO militanları Ünye radar üssünde görevli üç İngiliz teknisyeni kaçırdı Tokat'ın Niksar ilçesi, Kızıldere köyünde güvenlik güçlerince kuşatıldılar Çatışma sonucu militanların biri hariç (Ertuğrul Kürkçü), hepsi öldürüldü
Yüksel Menderes intihar etti (8 Mart 1972)
Adnan Menderes'in oğullarından Yüksel Menderes intihar etti
"Gırgır" Dergisi (1972)
Oğuz Aral'ın yönetimindeki "Gırgır" dergisi Türk mizah dergiciliğinde bir patlama yaparak 500 Bin tiraja ulaştı
Denizler'in İdamı (6 Mayıs 1972)
Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idamlarının infazı Ankara Cebeci Sivil Cezaevi'nde uygulandı
Cemal Kamacı şampiyon (1 Ekim 1972)
Cemal Kamacı 63,5 kiloda Avrupa Boks Şampiyonu oldu
İsmet İnönü Öldü (25 Aralık 1972)
Kurtuluş Savaşı komutanlarından, eski Başbakan ve Cumhurbaşkanlarından ve CHP genel başkanlığı yapan İsmet İnönü öldü
Boğaz Köprüsü açıldı (26 Mart 1973)
Boğaz Köprüsü tamamlandı ve hizmete açıldı
1973 Seçimleri (14 Ekim 1973)
12 Mart dönemi sonrası ilk seçimler yapıldı CHP 185, AP 149, MSP 48, CGP 13, MHP 3, TBP 1 milletvekili çıkardılar Ardından CHP-MSP hükümeti kuruldu
CHP-MSP Koalisyonu (26 Ocak 1974)
12 Mart sonrasının ilk seçimli sivil hükümeti CHP-MSP koalisyonu kuruldu
Kıbrıs Barış Harekatı (20 Temmuz 1974)
Kıbrıs'ta darbeci Nikos Sampson'un hareketi sonucu oluşan fiili duruma karşı Türkiye adaya silahlı kuvvetlerini çıkarttı Böylelikle Türkiye ilk defa Cumhuriyet döneminde bir askeri harekata kalkışıyordu Ayrıca bölgesel bir güç olduğunun işaretlerini veriyordu
2 Kıbrıs Harekatı (14 Ağustos 1974)
Yapılan diplomatik görüşmeler netice vermeyince, Türk ordusu tekrar harekete geçti ve adada ilerlemesini sürdürdü
Yılmaz Güney savcı vurdu (14 Eylül 1974)
Türk Sinemasının "Çirkin Kral"ı Yılmaz Güney, Adana'nın Yumurtalık ilçesinde tartıştığı yargıç Sefa Mutlu'yu vurarak öldürdü
Sezen Aksu olayı (1975)
Popta o güne değin adı hiç duyulmamış bir isim göze çarptı 1975'in yılbaşı gecesi ilk kez TRT'ye çıkan Sezen Aksu "Kusura Bakma", "Yaşanmamış Yıllar" isimli parçalarıyla bir anda tanındı Ondan sonra "Minik Serçe" olarak popta kendi tarzını geliştirdi
Eurovizyon (1975)
O yıllarda oldukça önemli bir yarışma olan Eurovizyon'da Semiha Yankı "Seninle Bir Dakika" ile sonuncu oldu
MC Hükümetleri (31 Mart 1975)
Türk siyasi hayatına "Milliyetçi Cephe Hükümetleri" olarak geçecek olan ilk hükümet kuruldu Ondan sonra ülkede cepheleşme iyice artacak, Demirel 2 ayrı MC hükümeti daha kuracaktır MC hükümetlerinin belkemiğini AP, MSP, MHP ve CGP oluşturacaktır
Diyarbakır'da deprem (6 Eylül 1975)
Diyarbakır'ın, Lice, Kulp ve Hani ilçelerinde deprem 2384 kişi öldü, 8149 bina yıkıldı
Yahya Demirel'e tutuklama (28 Şubat 1976)
AP Genel Başkanı ve Başbakan Süleyman Demirel'in yeğeni Yahya Demirel hakkındaki yolsuzluk iddialarından dolayı tutuklandı
1 Mayıs Katliamı (1 Mayıs 1977)
DİSK'in Taksim meydanında düzenlediği 1 Mayıs İşçi Bayramı mitingine, toplantının bitimine doğru ateş açıldı 34 kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı Olay "sol gruplar çatıştı" diye gösterilse de, sonradan "Kontgerilla" ile izah edildi Bu olayla Türkiye'de sola yönelik kitle katliamlarının pimi çekilmiş oldu
Çiğli Olayı (29 Mayıs 1977)
CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'e İzmir-Çiğli havaalanında şüpheli suikast girişimi İstanbul Belediye Başkanı Ahmet İsvan ayağından yaralandı
CHP Birinci Parti (6 Haziran 1977)
Seçim sonuçları belli oldu CHP %414, AP %309 oy aldı
Sabahattin Savaşman Olayı (24 Aralık 1974)
MİT İstihbaratçısı Sabahattin Savaşman CİA adına casusluktan tutuklandı
2 MC iktidarı devrildi (31 Aralık 1977)
Türkiye Cumhuriyetinin tarihinde ilk defa bir hükümet, gensoru ile devrilmiş oldu
"Sürü" (1978)
Türk sinemasının başyapıtlarından kabul edilen Zeki Ökten'in yönettiği, Yılmaz Güney'in senaryosunu yazdığı, Tarık Akan, Melike Demirağ ve Tuncel Kurtiz'in rolleri paylaştığı "Sürü" gösterime girdi
Ecevit Kabinesi (2 Ocak 1978)
Bülent Ecevit, AP'den devşirdiği 11 Bakanla birlikte kabine kurdu
16 Mart Katliamı (16 Mart 1978)
İstanbul Üniversitesi önünde sol görüşlü öğrencilerin üzerine bomba atıldı 5 kişi öldü, 47 kişi yaralandı
Server Tanilli Felç (8 Nisan 1978)
Doç Server Tanilli evinin önünde uğradığı saldırı sonucu aldığı yaralar yüzünden felç oldu
Hamit Fendoğlu'na bomba (17 Nisan 1978)
Malatya Belediye Başkanı Hamit Fendoğlu evine gönderilen bombalı paketin patlaması sonucu öldürüldü
Bedrettin Cömert öldürüldü (11 Temmuz 1978)
Hacettepe Üniversitesi öğretim üyelerinden Doç Bedrettin Cömert öldürüldü
7 TİP'li katledildi (9 Ekim 1978)
Ankara'da 7 TİP üyesi öğrenci kaldıkları evde katledildiler Katillerin "ülkücü komandolar" olduğu bildirildi
Karafakioğlu öldürüldü (20 Ekim 1978)
İTÜ Elektrik Fakültesi Dekanı Bedri Karafakioğlu öldürüldü
Maraş Katliamı (23 Aralık 1978)
Kahramanmaraş ilimizde, karşılıklı olarak öldürülen kişilerin cenazeleri sonrası, muhtelif provakasyonlar tertiplenmiş, özellikle Alevilere yönelik kitle saldırıları düzenlenmiştir Kundaktaki bebekler dahil, 33 kişi ölmüş, yüzlerce kişi yaralanmış, evler, dükkanlar yakılmıştı
Abdi İpekçi öldürüldü (1 Şubat 1979)
Milliyet Gazetesi Genel Yayın Müdürü ve Başyazarı Abdi İpekçi öldürüldü
İpekçi'nin katili yakalandı (10 Temmuz 1979)
Abdi İpekçi'nin katili M Ali Ağca yakalandı
Cevat Yurdakul öldürüldü (28 Eylül 1979)
Adana Emniyet Müdürü Cevat Yurdakul ülkücü katillerce öldürüldü
Ağca Kaçırıldı (25 Kasım 1979)
Abdi İpekçi'nin katili Mehmet Ali Ağca cezaevinden kaçırıldı
Tütengil öldürüldü (7 Aralık 1979)
İktisat Fakültesi öğretim üyesi, demokrat kimliğiyle tanınan Prof Cavit Orhan Tütengil öldürüldü
(1980-1990)
Çağrı reddedildi (5 Ocak 1980)
AP genel başkanı Süleyman Demirel, CHP genel başkanı Bülent Ecevit'in teröre karşı işbirliği önerisini reddetti
Cumhurbaşkanı seçilemedi (23 Mart 1980)
Partiler bir isim üzerinde uzlaşamadığı için yapılan turlarda Cumhurbaşkanı seçilemedi
Raki Yakalandı (1 Nisan 1980)
Ünlü dolandırıcı "Raki" (Güney Zobu) yakalandı
Ümit Kaftancıoğlu öldürüldü (11 Nisan 1980)
Yazar, TRT Yapımcısı Ümit Kaftancıoğlu öldürüldü
Gün Sazak öldürüldü (28 Mayıs 1980)
MHP yöneticilerinden Gün Sazak öldürüldü
Çorum Katliamı (5 Temmuz 1980)
Çorum ateşler içinde 20 ölü, yüzlerce yaralı
Kemal Türkler öldürüldü (15 Temmuz 1980)
DİSK Genel Başkanı ve sendikacı Kemal Türkler evinin önünde öldürüldü
Nihat Erim öldürüldü (20 Temmuz 1980)
12 Mart döneminin Başbakanlarından Nihat Erim, Dragos'taki evinden çıkarken Dev-Sol militanlarınca öldürüldü
12 Eylül Harekatı (12 Eylül 1980)
Ülkedeki "anarşi ve terörü önlemek ve akan kanı durdurmak amacıyla" Türk Silahlı Kuvvetleri bir kez daha yönetime el koydu Tüm yurtta sıkıyönetim ilan edildi Genelkurmay başkanı Kenan Evren başkanlığında, Kara Kuvvetleri komutanı Orgeneral Nurettin Ersin, Hava Kuvvetleri komutanı Tahsin Şahinkaya, Deniz Kuvvetleri Komutanı Oramiral Nejat Tümer ve Jandarma Genel Komutanı Orgeneral Sedat Celasun'dan oluşan Milli Güvenlik Konseyi yürütmeyi eline aldı Siyasi parti liderleri "gözetim altına" alındı
Ulusu Başbakan (20 Eylül 1980)
Eski Deniz Kuvvetleri komutanı Oramiral Bülent Ulusu başkanlığında bir hükümet kuruldu
İdamlar başladı (7 Ekim 1980)
Balgat katliamı sanıklarından sağ eğilimli Mustafa Pehlivanoğlu ve Telsizler katliamı sanıklarından sol eğilimli Necdet Adalı idam edildiler
Ecevit'in istifası (30 Ekim 1980)
CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, konseyin siyasi partileri temelli kapatmak istemesinden dolayı CHP Genel Başkanlığından istifa etti
"Tatlıses" olayı (1980)
İnşaat işçiliğinden bir imparatorluğa yükselen İbrahim Tatlıses "Ayağında Kundura" ile kendini o yıl topluma tanıttı Arabeskte yeni bir dalgayı temsil eden Tatlıses, giderek yükselen bir grafikle "olay" haline geldi
Cahide Sonku öldü (18 Mart 1981)
Türk sinemasının ünlü kadın sanatçısı Cahide Sonku öldü
Danışma Meclisi (23 Ekim 1981)
Milli Güvenlik Konseyi'nin seçtiği 160 üyeden oluşan "Danışma Meclisi" faaliyete geçti
Turan Güneş öldü (10 Nisan 1982)
Eski Dışişleri Bakanlarından, CHP yöneticisi ProfTuran Güneş öldü
Banker Kastelli İsviçre'de (20 Haziran 1982)
Ardarda patlak veren bankerlik skandalları sonrası "Banker Kastelli" diye bilinen Cevher Özden ve eşi İsviçre'ye kaçtı
Esenboğa Baskını (8 Ağustos 1982)
Ermeni terör örgütü ASALA, Ankara Esenboğa Havaalanı'nı bastı (Bir terörist ölü, diğeri yaralı ele geçti 8 ölü 72 yaralı)
Anayasa Referandumu (7 Kasım 1982)
12 Eylül yönetimin hazırladığı Anayasa halk oyuna sunuldu Yüzde 915 evet oyuyla anayasa kabul edildi ve Kenan Evren'de otomatik olarak Cumhurbaşkanı seçilmiş oluyordu
Washington Otel Yangını (7 Mayıs 1983)
Laleli Washington Otel'de yangın çıktı 36 turist öldü 65 yaralı
Vetolar (23 Haziran 1983)
SODEP'in aralarında Erdal İnönü'nünde bulunduğu 21 kurucusu MGK vetosu yedi BTP ise kapatılmış ve yöneticileri Zincirbozan'a gönderilmişti Böylelikle seçimlere MGK'nın onayladığı Turgut Özal önderliğinde ANAP, Necdet Calp'in Halkçı Parti'si ve generallerin desteklediği Turgut Sunalp'in Milliyetçi Demokrasi Partisi katılabilecekti
Seçimler yapıldı (6 Kasım 1983)
12 Eylül sonrası ilk sivil seçim yapıldı ANAP birinci, HP ikinci ve MDP üçüncü oldu
İlk sivil hükümet (13 Aralık 1983)
Turgut Özal başkanlığında ANAP hükümeti kuruldu
Yaşar Kemal'e nişan (9 Mayıs 1984)
Yaşar Kemal'e Fransız "Legion D'Honneur" nişanı verildi
PKK Eylemleri Başladı (15 Ağustos 1984)
PKK Eruh ve Şemdinli baskınları ile ülkeyi kana boğacak terör eylemlerinin düğmesine bastı
Ümit Yaşar öldü (5 Kasım 1984)
Şair Ümit Yaşar Oğuzcan öldü
SODEP-HP birleşti ( 25 Eylül 1985)
Yeni Partinin adı Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) oldu Başkanlığa Aydın Güven Gürkan getirildi
DSP Kuruldu (14 Kasım 1985)
Eski partisi CHP ile arası açılan siyasi yasaklı Bülent Ecevit, solda yeni parti oluşumuna imzasını attı Demokratik Sol Parti (DSP) kuruldu Başkanlığa Rahşan Ecevit getirildi
Sedat Caner olayı (1 Şubat 1986)
Daha önce medyaye işkence yaptığına dair itiraflarda bulunan polis memuru Sedat Caner 2 yıl hapis cezasına çarptırıldı
Jaguar Olayı (12 Temmuz 1986)
Galerici Zeki Küçükberber'in başbakan Turgut Özal'ın kızı Zeynep Özal'la damadı Asım Ekren'e Jaguar otomobil hediye etmesi skandal yarattı
Sinagog Baskını (6 Eylül 1986)
İstanbul Neve Şalom Sinagogu'na baskın 21 kişi ölürken 2 terörist bombalarıyla öldüler
Türban yasağı (12 Ocak 1987)
YÖK'ten ilk türban yasağı uygulaması gündeme geldi
Rabıta Olayı (28 Mart 1987)
Cumhurbaşkanı Kenan Evren, devlet memurlarının maaşını uluslararası islami sermeye kuruluşu "Rabıta"nın ödemesini dövizsizlik nedeniyle imzaladığını kabul etti
Yasaklar Referandumu (6 Eylül 1987)
MGK kararıyla politika yapması yasaklanan eski siyasi liderlerin tekrar politika sahnesine dönüp dönmemesi üzerine bir halk oylaması yapıldı Sonuç % 5016 evet, %4984 hayır oldu Böylelikle Bülent Ecevit, Süleyman Demirel, Alpaslan Türkeş, Necmettin Erbakan gibi liderlere tekrar siyaset yolu göründü
TBKP'liler gözaltında (17 Kasım 1987)
Yurda dönen TBKP liderleri Nihat Sargın ve Haydar Kutlu gözaltına alındılar
MİT Raporu (9 Şubat 1988)
Kimin sızdırdığı belli olmayan "MİT Raporu"nun basında yeralması bir skandal havasına büründü
Özal'a Suikast (18 Haziran 1988)
Başbakan Turgut Özal'a ANAP kongresi esnasında eski ülkücü Kartal Demirağ tarafından suikast düzenlendi Özal, parmağından hafif yaralı olarak kurtuldu
Kemal Horzum skandalı (18 Temmuz 1989)
Emlak Bankası'nı dolandırdığı iddiasıyla yargılanan Kemal Horzum tutuklandı ve cezaevine gönderildi
(1990-1999)
Muammer Aksoy öldürüldü (31 Ocak 1990)
Eski CHP milletvekili, Atatürkçü Düşünce Derneği kurucularından Prof Muammer Aksoy "İslami Hareket" örgütü tarafından öldürüldü
Çetin Emeç öldürüldü (7 Mart 1990)
Hürriyet Gazetesi Genel Yayın Koordinatörü ve yazarı Çetin Emeç evinin önünde arabasına açılan ateş sonucu öldürüldü
İlk Özel Televizyon (1990)
Türkiye'nin ilk özel televizyonu "Magic Box" kuruldu
Turan Dursun öldürüldü (4 Eylül 1990)
Özellikle dinle ilgili yazılarıyla tanınan yazar Turan Dursun, Koşuyolu'ndaki evinden çıkarken öldürüldü
Hiram Abas öldürüldü (4 Eylül 1990)
Eski MİT müsteşarı Hiram Abas iki saldırganın açtığı ateş sonucu öldürüldü
Bahriye Üçok öldürüldü (6 Ekim 1990)
İlahiyat Fakültesi eski dekanı ve SHP parti meclisi üyesi Doç Bahriye Üçok, evine yollanan bir bombalı paketin patlaması sonucu öldürüldü
İncirlik üssü kullanıldı (17 Ocak 1991)
Körfez Savaşı esnasında İrak'a operasyonda İncirlik üssü kullanıldı
Yunan otobüsüne saldırı (9 Nisan 1991)
Yunan turist otobüsüne akli dengesi bozuk bir kişi tarafından saldırı yapıldı Otobüste 3'ü çocuk 36 kişi yanarak öldü
İlk kadın vali (6 Temmuz 1991)
Muğla Valiliğine atanan Lale Aytaman, Türkiye'nin ilk kadın valisi oldu
Vedat Aydın öldürüldü (20 Temmuz 1991)
HEP'li Vedat Aydın öldürüldü Diyarbakır'daki cenazesinde olaylar çıktı
Seçimler yapıldı (20 Ekim 1991)
Seçimlerin sonucunda DYP: 177, ANAP: 115, SHP: 89, RP: 62, DSP: 7 milletvekili çıkarttı Bu tablo neticesinde DYP-SHP koalisyonu kurulurken, başbakan Süleyman Demirel oldu
Çetinkaya Mağazası saldırısı (25 Aralık 1991)
PKK'lı bir grup Bakırköy'deki Çetinkaya Mağazasına molotof kokteyli attı Çıkan yangında 11 kişi öldü
Nevruz Olayları (21 Mart 1992)
Şırnak, Cizre, Nusaybin'de Nevruz kutlamaları sonucu olaylar çıktı 73 kişi öldü
Musa Anter öldürüldü (20 Eylül 1992)
Kürt aydın ve yazarı Musa Anter Diyarbakır'da öldürüldü
Uğur Mumcu öldürüldü (24 Ocak 1993)
Cumhuriyet Gazetesi yazarı Uğur Mumcu evinin önünde otomobiline konan bomba ile öldürüldü Böylelikle Kemalist aydınlara yönelik suikastler zinciri içinde o ana kadar en önemli isim kaybedilmiş oluyordu
Eşref Bitlis öldü (17 Şubat 1993)
Jandarma Genel Komutanı Eşref Bitlis "uçağındaki buzlanma" nedeniyle öldü Resmi açıklama bu yönde olsa da olay sonrası toplanan kanıtlar neticesi çıkan kanaat bunun bir suikast olduğu şeklindeydi
Turgut Özal öldü (17 Nisan 1993)
8 Cumhurbaşkanı Turgut Özal kalp yetmezliği nedeniyle öldü Böylelikle Özal'la simgelenen bir devir de noktalanıyordu
Çöplük Faciası (28 Nisan 1993)
Ümraniye çöplüğünde metan gazı birikmesinden patlama meydana geldi
Demirel Cumhurbaşkanı (16 Mayıs 1993)
Türkiye Cumhuriyeti'nin 9 Cumhurbaşkanı olarak Süleyman Demirel seçildi Demirel'den boşalan DYP genel başkanlığına Tansu Çiller getirildi
Sivas Katliamı (2 Temmuz 1993)
Sivas'ta Pir Sultan etkinliklerine katılan Aziz Nesin ve bir grup aydın-sanatçı, kaldıkları Madımak Otel'de gericiler tarafından yakılmak istendi Olay sonucunda 37 kişi dumandan boğularak öldü
Göknel Skandalı (4 Temmuz 1993)
İSKİ Genel Müdürü Ergun Göknel'in boşandığı eşi Nurdan Erbuğ'a ödediği nafakanın milyarları bulması sonucu ortaya çıkan skandal biranda SHP-Belediye ilişkisinde dönen dolapların ortaya çıkmasına yol açtı İstanbul Belediye Başkanı Nurettin Sözen ve SHP İstanbul İl yöneticileri zor durumda kaldılar
Behçet Cantürk öldürüldü (16 Ocak 1994)
Uyuşturucu ve silah kaçakçısı olduğu, ayrıca PKK'ya yardım ettiği ileri sürülen Behçet Cantürk, Sapanca'da öldürüldü
Türksat düştü (24 Ocak 1994)
Türkiye'nin ilk uydusu olan Türksat, Fransız Guyana'sında kalkıştan sonra bir arıza nedeniyle düştü
Zeli Operasyonu (29 Ocak)
Türk uçakları PKK'nın Zeli kampını bombaladılar
Tuzla Katliamı (12 Şubat 1994)
PKK'nın Tuzla tren istasyonuna koyduğu bomba sonucu 5 yedek subay öğrencisi hayatını kaybetti
Recep Koç öldürüldü (20 Şubat 1994)
Adalar'ın ANAP'lı Belediye Başkanı Recep Koç, kaçak balkonununu yıktığı bakkal tarafından kurşunlanarak öldürüldü
Atatürk'e Hakaret (25 Şubat 1994)
RP'li Hasan Mezarcı, mecliste yaptığı basın toplantısında Atatürk için "Veled-i Zina" dedi
DEP'lilere gözaltı (2 Mart 1994)
Meclis 6 DEP Milletvekilinin dokunulmazlığını kaldırdı DEP'liler Meclis kapısından apar topar ekip otolarına bindirildiler
27 Mart Seçimleri (27 Mart 1994)
Yerel Yönetim seçimlerinin galibi RP oldu İstanbul dahil 5 büyükşehir RP'lilerin eline geçti
Recep Tayyip Erdoğan Başkan (28 Mart 1994)
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Recep Tayyip Erdoğan oldu
Çöplüklerde oylar bulundu (30 Mart 1994)
Türkiye'nin birçok bölgesinde açılmamış seçim sandıkları, çöpe atılmış ve yanmış oy pusulaları bulundu
5 Nisan kararları (5 Nisan 1994)
Türkiye'nin tarihindeki en büyük kemer sıkma politikası açıklandı Kararı DYP-SHP hükümeti aldı Dolar aniden yükselirken, birçok şirket iflas etme durumuna düştü
Salman Kaya dövüldü (1 Mayıs 1994)
1 Mayıs gösterilerinde olaylar çıktı SHP Milletvekili Salman Kaya polisler tarafından ağır şekilde dövüldü
Uzay Hepari öldü (31 Mayıs 1994)
Genç kuşak müzisyenlerden Uzay Hepari motosiklet kazasında öldü
DEP Kapatıldı (16 Haziran 1994)
Anayasa Mahkemesi DEP'i kapattı
Civangate Skandalı (19 Eylül 1994)
Emlak Bank Genel Müdürü Engin Civan kurşunlandı Olayın arkasından Özal'ın yakını batık müteahhit Selim Edes çıktı Tetikçi Davut yıldız, Alaattin Çakıcı'nın talimatıyla Engin Civan'ı vurduğunu itiraf etti
Meczup saldırısı (10 Kasım 1994)
Atatürk'ü anma töreni esnasında bir meczup Anıtkabir'e sızarak Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'e ve diğer yetkililere "Sizi Kuran'a davet ediyorum" diye bağırdı
YDH partileşti (22 Aralık 1994)
Başını Cem Boyner'in çektiği yeni Demokrasi Hareketi (YDH) partileşti
Uğur Kılıç öldürüldü (20 Ocak 1995)
Dündar Kılıç'ın kızı Uğur Kılıç, eski kocası Alaattin Çakıcı'nın emri üzerine Uludağ'da öldürüldü
MİT Muhbiri kayıp (7 Mart 1995)
MİT muhbiri Tarık Ümit esrarengiz bir şekilde kayboldu
Gazi Olayları (12-15 Mart 1995)
İstanbul Gazi mahallesinde Alevilere ait bir kahvenin taranmasıyla başlayan olaylar ertesi günkü cenaze töreninde çatışmaya dönüştü Ordu birlikleri bölgeye sevkedildi 3 gün süren olaylarda 22 kişi öldü
Kutmangil öldürüldü (23 Mayıs 1995)
Yeni Günaydın ve Süper Tan gazetelerinin sahibi, kömür tüccarı Bekir Kutmangil İbrahim Cici tarafından öldürüldü
"Orospu" Krizi (9 Haziran 1995)
3 Avrupa parlementosu üyesi kadın milletvekiline "orospu" diyerek hakaret eden DYP milletvekili ve Devlet bakanı Ayvaz Gökdemir sorun yarattı Ardından olay bir özür krizine dönüştü
|