Cumhuriyet Tarihi 1923-2009 (Kisa Aciklamali)

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-10-2012

Sosyal ve Siyasal Gerilim:
RP, 1995 seçimlerinde % 21 oy oranıyla birinci parti oldu

Ancak, 5 Mart 1996’da Mesut Yılmaz’ın başkanlığında “Anayol” olarak adlandırı-lan ANAP-DYP azınlık hükûmeti kuruldu

Bu hükûmet yakla-şık 4 ay görevde kalabildi

Refahyol Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan

RP’nin hükûmet hakkındaki gensorusunu, DYP’nin destekleyeceğini açıklaması üzerine Mesut Yılmaz, 6 Haziran 1996 tarihinde istifa etti

Cum-hurbaşkanı Süleyman Demirel bu kez RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan’ı hükûmeti kurmakla görevlendirdi

Nec-mettin Erbakan’ın kurduğu ve “Refahyol” olarak adlan-dırılan RP-DYP koalisyon hükûmetinde DYP Genel Başkanı Tansu Çiller, Başbakan Yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı görevlerini üstlendi

Bu dönemde yoğunlaşan irtica tartış-maları sosyal ve siyasal gerilimin artmasına neden oldu

Millî Güvenlik Kurulu, 28 Şubat 1997 tarihli toplantısında irti-canın tırmanmakta olduğu uyarısını yapınca yeni bir süreç başladı

Bu gerilimli süreçte Başbakan Necmettin Erbakan, başbakanlık görevini hükûmet ortağına devretmek amacıyla 18 Haziran 1997 tarihinde istifa etti

Cumhurbaşkanı Süley-man Demirel ise 19 Haziran 1997 tarihinde hükûmeti kur-makla Tansu Çiller’in yerine Mesut Yılmaz’ı görevlendirdi

Mesut Yılmaz’ın kurduğu ve kamuoyunda “Anasol-D” olarak bilinen ANAP-DSP-DTP koalisyonuyla kurulan azınlık hükû-meti, 12 Temmuz 1997 tarihinde TBMM’den güvenoyu aldı

Ahmet Necdet Sezer 3

turda 330 oy alarak
onuncu Cumhurbaşkanı seçildi

Bu dönemde, erken seçimlerin; genel ve yerel seçimlerin birleştirilerek 18 Nisan 1999 tarihinde yapılması kararlaştı-rıldı

Hükûmet, muhalefetin gensoru önergesiyle 25 Kasım 1998 tarihinde düşürüldü

Bülent Ecevit tarafından 17 Ocak 1999 tarihinde kurulan DSP azınlık hükûmeti, Meclisten güvenoyu alarak 18 Nisan seçimlerine kadar görevde kaldı

Seçim sonucunda DSP, MHP, FP (Fazilet Partisi), ANAP ve DYP parlamentoda temsil edilme hakkı kazanırken; CHP % 10’luk ülke barajını aşamayarak parlamento dışında kaldı

DSP oylarını büyük oranda artırırken, MHP en fazla oy alan ikinci parti oldu

Merkez sağdaki ANAP ve DYP ise büyük oy kaybına uğradı

Ocak 1998 tarihinde Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan RP’nin bağımsız kalan milletvekillerinin katılımıyla kurulan Fazilet Partisi de eski oy oranını koruyamadı

DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, 28 Mayıs 1999 tarihinde DSP-MHP-ANAP koalisyon hükûmetini kurdu

Yeni hükûmet göreve başlar başlamaz Devlet Güvenlik Mahkemelerinin sivilleştirilmesi, Bankalar Kanunu, “uluslararası tahkim”i ön-gören Anayasa değişikliği, sosyal güvenlik reformu gibi önemli konularda yeni yasaların çıkmasını sağladı

16 Mayıs 2000 tarihinde görev süresi dolan Süleyman Demirel’in yerine, Mecliste temsil edilen 5 partinin genel başkanlarının katıldığı bir teklifle aday gösterilen Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer, 3

turda 330 oy alarak Türkiye’nin onuncu Cumhurbaşkanı seçildi

Önce Kriz, Sonra İstikrar:
Türkiye, Şubat 2001 tari-hinde Cumhuriyet tarihinin en ağır ekonomik krizine girdi ve ekonomik dengeler birdenbire altüst oldu

Hükûmet, Dünya Bankası Başkan Yardımcısı Kemal Derviş’i, Ekonomiden So-rumlu Devlet Bakanlığına getirdi

IMF ve Dünya Bankasından büyük ölçekli krediler sağlandı

Bankalar Yasası yeniden düzenlendi

TBMM tarafından Anayasa’nın birçok maddesin-de değişiklik yapılarak AB standartlarına uyum konusunda önemli adımlar atıldı

TBMM’de, DSP-MHP ve ANAP’tan oluşan koalisyon hükûme-tinin önerisiyle, 3 Kasım 2002 tarihinde erken genel seçim-lerin yapılması kararlaştırıldı

Seçimlerde sadece yeni kurul-muş olan AK Parti (Adalet ve Kalkınma Partisi) (% 34

28) ve CHP (% 19

39) parlamentoya girebildi

AK Parti Meclisteki 550 sandalyeden 365’ini elde ederek tek başına iktidara gelirken, CHP ana muhalefet partisi oldu

10-10-2012	#4
Prof. Dr. Sinsi	Cumhuriyet Tarihi 1923-2009 (Kisa Aciklamali) Sosyal ve Siyasal Gerilim: RP, 1995 seçimlerinde % 21 oy oranıyla birinci parti oldu Ancak, 5 Mart 1996’da Mesut Yılmaz’ın başkanlığında “Anayol” olarak adlandırı-lan ANAP-DYP azınlık hükûmeti kuruldu Bu hükûmet yakla-şık 4 ay görevde kalabildi Refahyol Partisi Genel Başkanı Necmettin Erbakan RP’nin hükûmet hakkındaki gensorusunu, DYP’nin destekleyeceğini açıklaması üzerine Mesut Yılmaz, 6 Haziran 1996 tarihinde istifa etti Cum-hurbaşkanı Süleyman Demirel bu kez RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan’ı hükûmeti kurmakla görevlendirdi Nec-mettin Erbakan’ın kurduğu ve “Refahyol” olarak adlan-dırılan RP-DYP koalisyon hükûmetinde DYP Genel Başkanı Tansu Çiller, Başbakan Yardımcılığı ve Dışişleri Bakanlığı görevlerini üstlendi Bu dönemde yoğunlaşan irtica tartış-maları sosyal ve siyasal gerilimin artmasına neden oldu Millî Güvenlik Kurulu, 28 Şubat 1997 tarihli toplantısında irti-canın tırmanmakta olduğu uyarısını yapınca yeni bir süreç başladı Bu gerilimli süreçte Başbakan Necmettin Erbakan, başbakanlık görevini hükûmet ortağına devretmek amacıyla 18 Haziran 1997 tarihinde istifa etti Cumhurbaşkanı Süley-man Demirel ise 19 Haziran 1997 tarihinde hükûmeti kur-makla Tansu Çiller’in yerine Mesut Yılmaz’ı görevlendirdi Mesut Yılmaz’ın kurduğu ve kamuoyunda “Anasol-D” olarak bilinen ANAP-DSP-DTP koalisyonuyla kurulan azınlık hükû-meti, 12 Temmuz 1997 tarihinde TBMM’den güvenoyu aldı Ahmet Necdet Sezer 3 turda 330 oy alarak onuncu Cumhurbaşkanı seçildi Bu dönemde, erken seçimlerin; genel ve yerel seçimlerin birleştirilerek 18 Nisan 1999 tarihinde yapılması kararlaştı-rıldı Hükûmet, muhalefetin gensoru önergesiyle 25 Kasım 1998 tarihinde düşürüldü Bülent Ecevit tarafından 17 Ocak 1999 tarihinde kurulan DSP azınlık hükûmeti, Meclisten güvenoyu alarak 18 Nisan seçimlerine kadar görevde kaldı Seçim sonucunda DSP, MHP, FP (Fazilet Partisi), ANAP ve DYP parlamentoda temsil edilme hakkı kazanırken; CHP % 10’luk ülke barajını aşamayarak parlamento dışında kaldı DSP oylarını büyük oranda artırırken, MHP en fazla oy alan ikinci parti oldu Merkez sağdaki ANAP ve DYP ise büyük oy kaybına uğradı Ocak 1998 tarihinde Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılan RP’nin bağımsız kalan milletvekillerinin katılımıyla kurulan Fazilet Partisi de eski oy oranını koruyamadı DSP Genel Başkanı Bülent Ecevit, 28 Mayıs 1999 tarihinde DSP-MHP-ANAP koalisyon hükûmetini kurdu Yeni hükûmet göreve başlar başlamaz Devlet Güvenlik Mahkemelerinin sivilleştirilmesi, Bankalar Kanunu, “uluslararası tahkim”i ön-gören Anayasa değişikliği, sosyal güvenlik reformu gibi önemli konularda yeni yasaların çıkmasını sağladı 16 Mayıs 2000 tarihinde görev süresi dolan Süleyman Demirel’in yerine, Mecliste temsil edilen 5 partinin genel başkanlarının katıldığı bir teklifle aday gösterilen Anayasa Mahkemesi Başkanı Ahmet Necdet Sezer, 3 turda 330 oy alarak Türkiye’nin onuncu Cumhurbaşkanı seçildi Önce Kriz, Sonra İstikrar: Türkiye, Şubat 2001 tari-hinde Cumhuriyet tarihinin en ağır ekonomik krizine girdi ve ekonomik dengeler birdenbire altüst oldu Hükûmet, Dünya Bankası Başkan Yardımcısı Kemal Derviş’i, Ekonomiden So-rumlu Devlet Bakanlığına getirdi IMF ve Dünya Bankasından büyük ölçekli krediler sağlandı Bankalar Yasası yeniden düzenlendi TBMM tarafından Anayasa’nın birçok maddesin-de değişiklik yapılarak AB standartlarına uyum konusunda önemli adımlar atıldı TBMM’de, DSP-MHP ve ANAP’tan oluşan koalisyon hükûme-tinin önerisiyle, 3 Kasım 2002 tarihinde erken genel seçim-lerin yapılması kararlaştırıldı Seçimlerde sadece yeni kurul-muş olan AK Parti (Adalet ve Kalkınma Partisi) (% 3428) ve CHP (% 1939) parlamentoya girebildi AK Parti Meclisteki 550 sandalyeden 365’ini elde ederek tek başına iktidara gelirken, CHP ana muhalefet partisi oldu