Türkiye'de Ve Türklerde İlkler

İKİ KITAYI BAĞLAYAN İLK KÖPRÜ

Asya ile Avrupa kıtalarını birbirine bağlayan " ilk köprü " olan İstanbul Boğaziçi Köprüsü, 1973 yılında Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk tarafından açıldı Cumhuriuyet' in 50 yıldönümünde hizmete giren köprüden ilk yıl 11 milyon 318 bin 139 araç geçti ve hasılatl 62 milyon 901 bin 943 lirayı buldu

STANDART TÜRK KLAVYESİNİN İLK KULLANILIŞI

Daktilolarda kullanılan " Standart Türk Klavyes i" nin uygulanışı, ilk kez 20 Ekim 1955 günü alınan bir kararla gerçekleştirildi Bu tarihe kadar, daktiloların klavyeleri, çeşit çeşitti Türk alfabe kurallarına göre düzenlenen yeni bir daktilo yazma yöntemi, 1943 yılında başlayan çalışmalar ve araştırmalardan sonra saptandı

İLK KIZ LİSESİ

İstanbul' da " İnas İdadisi " (Kızlar Lisesi) adıyla 1911' de açıldı Önce Kabasakal semtinde öğrenime geçen okul, bir yıl sonra yandı Bunun üzerine de, 1913 yılında Beyazıt' ta öğretime başladı Öğrenci sayısı artınca da, Aksaray' da büyük bir konağa taşındı 1915' te " Bezm- i Âlem Valide Sultanî " adıyla şimdiki kız lisesinin olduğu yerde ahşap bir yapıya, oradan da Süleymaniye' ye yerleşti Yine yangın çıktı İstanbul Kız Lisesi adını alarak, Vefa Lisesi' nin bulunduğu yerde öğretimi sürdürdü Bugün İstanbul' da, Cağaloğlu' ndaki binasında öğretim yapan lise, " Cağaloğlu Anadolu Lisesi " oldu

KONUT KREDİSİ VEREN İLK TÜRK BANKASI

Emlak Kredi Bankası' dır Yurdumuzda yerleşim sorununa yardımcı olmak ve konut sahibi olacakları desteklemek amacıyla kurulan ilk banka olan " Türkiye Emlak ve Eytam Bankası" dır 1927 yılında faaliyete geçti Bankanın adı, daha sonra " Emlak Kredi Bankası " olarak değiştirildi

İLK KÖY ENSTİTÜLERİ

1940 yılında, İsmail Hakkı Tonguç' un yönetiminde eğitime başladılar Köy çocuklarının bölgelerinde kalarak yetişmelerini sağlamak amacıyla kurulan enstitülerde okutulan derslerin yarısı kültür, dörtte biri tarım, dörtte biri de teknik derslerden oluşuyordu Enstitülerin, kendilerine özgü çalışma yöntemleri vardı Her öğrenci, köyünün ekonomik ve toplumsal yaşamını ayrıntılarıyla saptamak zorundaydı " İş içinde iş yaparak öğrenmek " amacını güden enstitülerin kurulduğu yerler, köylerin yakınında, uygulamanın yapılabileceği en verimli kesimlerdeydi 1943' te de, bu enstitülere öğretmen yetiştirmek için Hasanoğlan Yüksek Köy Enstitüsü kuruldu Buraya girebilmek için, köy enstitüsünü bitirmiş olmak gerekiyordu

İLK KÖRLER OKULU

1899 yılında kuruldu Gözleri görmeyen çocukların ilk ve ortaöğretim yapmalarını sağlamak amacıyla İstanbul Ticaret Okulu Müdürü Grati Efendi 'nin girişimleriyle açılan bu okul, Ticaret Okulu' nun bir bölümünde öğretime geçti 1910 yılında Alber Karamona adlı bir Musevinin İzmir' de sağır ve dilsizler için açtığı özel okulu, Sağlık Bakanlığı devraldı ve 1927' de körler bölümünü kurdu 1951 yılında okul, Milli Eğitim Bakanlığı' na bağlanınca, Sağırlar Okulu İzmir' de kaldı, Körler Okulu Gaziantep' te eğitime başladı

İLK KONSERVATUVAR

1913' te, İstanbul Şehzadebaşı' nda " Darü'l Bedayi " adıyla açıldı Batı Müziği okulu niteliğinde bulunan " Mızika-i Hümâyun ", Darü'l Bedayi' den çok önce, 1831 yılında açıldıysa da, Mehterhane' nin kaldırılması üzerine saraya ve askeri bandolara eleman yetiştirmek amacıyla kurulmuştu İlk devlet konservatuvarı, " Darü'l-Elhan ", 1917 yılında yine İstanbul' da kuruldu

KÖMÜRÜ İLK BULAN KİŞİ

Padişah II Mahmut zamanında, 1829 yılında " Uzun Mehmet " adlı bir deniz eri, Havza' da ilk kömür yatağını keşfetti Karadeniz Ereğlisi' nden, İnebolu' ya kadar 180 kilometrelik bir uzunluk ve 50 kilometrelik derinlikten oluşan ilk kömür yatağından çıkarılan kömürlerden, donanma yararlanmıştı Bölgede yeni kuyular açılarak üretimin artırılmasına, 1893 yılında başlandı Günümüzde kömür üretimi, Türkiye Kömür İşletmeleri' nin tekelindedir

İLK KIZILAY DERNEĞİ

11 Haziran 1868' de İstanbul' da, " Osmanlı Mecruhini Askeriye Cemiyeti " adıyla çalışmalarına başladı " Osmanlı Hilâl-i Ahmer Cemiyeti ", " Türkiye Hilâl-i Ahmer Cemiyeti " ve "Türkiye Kızılay Cemiyeti " ad- larını alan bu kuruluşun adı, 1947 yılında " Türkiye Kızılay Derneği " oldu Genel Merkezi ise, 1925 yılında İstanbul' dan Adana' ya taşındı Kızılay, tüzel kişilikleri, özel hukuki yargılara bağlı bağımsız bir kuruluştur

İLK KARİKATÜR

Teodor Kasap' ın " Diyojen " adlı mizah dergisinde yayınlandı Kimin tarafından yapıldıkları bilinmeyen imzasız üç örnek, Türk karikatür sanatının ilk ürünleridir Ülkemizde karikatürde ilk imza ise, Cem' e aittir Cem, " Kalem " dergisinde, karikatür sanatının güçlü örneklerini çizmişti İlk karikatür ustası da odur

İLK KEMAN

Yurdumuzda ilk keman yapımına, 1944 yılında Alman ustalarından Christian Kertel tarafından kurulan Ankara Devlet Konservatuvarı Keman ve Viyolonsel Atölyesi' nde başlandı Keman yapımında, Almanya' dan özel olarak getirtilen ladin çamı ve akağaç kullanılmaktaydı

İLK KAHVENİN GELİŞİ

1540 yılında Kanuni Sultan Süleyman' ın Habeşistan Beylerbeyi Özdemir Paşa tarafından getirildi Evliya Çelebi, " Seyahatname " sinde, İstanbul'da o zamanlar 300 kahve deposu olduğunu ve kahvenin kantarla satıldığını yazar Kahveden, vergi de alınırdı

İLK KAFETERYA

İkinci Dünya Savaşı' ndan sonra İstanbul, İzmir ve Ankara' da açıldı İtalyanca '' caffette - ria " sözcüğünden dilimize aktarılan kafeterya, herkesin elinde bir tepsiyle, seçtiği yemekleri alarak masasına götürdüğü bir tür lokanta anlamına gelir

İLK KAZI

1871' de Truva' da, Şiliman tarafından yapıldı Bu ilk kazı, bilimsel araştırma yöntemlerinden uzaktı Sonraları, Alman Dörfelt, yine Truva' da daha düzenli kazılar yaptı Günümüzde kazılar, Türk Tarih Kurumu' ndan izin belgesi alınarak yapılmaktadır

İLK KALP NAKLİ

Ülkemizde ilk kez bir insandan diğerine kalp naklini, 22 Kasım 1968 tarihinde Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi' nde Dr Kemal Beyazıt gerçekleştirdi 14 yaşındaki fırın işçisi Erdal Yıldırım' ın kalbi, 3 çocuklu bir anne olan 41 yaşındaki Maviş Karagöz' e takıldı Ancak hasta, yeni kalbiyle birkaç saat yaşayabildi

25 Kasım 1968 günü, bu kez İstanbul Haydarpaşa Göğüs Cerrahisi' nde, Dr Siyami Ersek, Türkiye' de ikinci kalp nakli ameliyatını yaptı Ersek, trafik kazasında ölen 50 yaşındaki bir bekçinin kalbini, 26 yaşındaki Ali Akgül' e taktı Bu hasta da, 39 saat yaşayıp, öldü