Türkiye'de Ve Türklerde İlkler

İLK ELÇİ

Çelebi Mehmet, Gelibolu ve Eğriboz savaşları sonunda, yani 1417' de yapılan bir anlaşmanın eşini, bir elçi ile Venedik' e gönderdi Ancak, bu elçinin adı bilinmemektedir

Türk tarihinde ilk elçinin de, Uygurlar zamanında görev aldığı sanılmaktadır İlk sürekli elçiliğin ise III Selim zamanında kurdurulduğu bilinir İlk sürekli elçimiz de, 1792 yılında Londra' ya atanan Yusuf Agâh Efendi' dir Bunu, Paris' e gönderilen Seyit Ali Efendi ile Berlin' e gönderilen Aziz Efendi izledi IIMahmut zamanında aksayan sürekli elçi gönderme işi, daha sonra düzene sokuldu 1834 yılından sonra da, " fevkalade büyükelçi, büyükelçi , orta elçi" adlarıyla Berlin, Londra, Petersburg, Tahran ve Viyana' da yeni elçilikler kuruldu

İLK ESKRİM FEDERASYONU

1923 yılında kurulan federasyonun ilk başkanlığına da, bu görevi 1938 yılına kadar yapan

Fuat Balkan getirilmişti Türk eskrimcilerinin uluslararası ilk karşılaşması, 1924 Paris Olimpiyatları ile başlar

Eskrim sporu ise, yurdumuzda ilk kez 1911 yılında Beşiktaş Spor Kulübü' nce benimsenip uygulandı Kesici olmayan, köşeli özel kılıçlarla bir vuruşma sporu olan ve özel elbiselerle oynanan bu oyunun ilk öğretmeni de, Hüsnü Bey' dir Bu değerli öğretmen, 1901 yılında Fuat Balkan , Ömer Lütfi ve Refik beyleri çalıştırarak, ilk Türk eskrimcileri yetiştirdi II Abdülhamit' in önünde İtalyanlarla yaptıkları karşılaşmaları kazanan bu üç eskrimciden sonra, padişah buyruğuyla eskrim sporu, askeri okullarda zorunlu ders oldu

İLK ENGELLİ KOŞU

1928' de gerçekleştirildi 110 metre üzerinden yapılan engelli koşunun ilk Türkiye rekortmeni, Galatasaray Kulübü' nden Şekip Engineri' dir Derecesi, 201 metre idi Yurdumuzda 400 metre engelli koşunun başlangıcı ise, 1932 yılına rastlar Bu dalda ilk rekortmenimiz de, Fenerbahçe Kulübü' nden

Ziya Atlet' tir

İLK KADIN EMNİYET MÜDÜRÜ

1941 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi' ne giren Feriha Sanerk, 4 yıl boyunca okulun tek kız öğrencisi olarak öğrenim görür Bu kız öğrenci, daha sonraki yıllarda da erkeklerin arasında mücadelesini sürdürerek Emniyet Genel Müdürlüğü' ne girecekti 1951 yılında amacına ulaşan Feriha Sanerk, " Türkiye' nin ilk kadın emniyet müdürü " olarak polis teşkilatımıza yıllarca hizmet verdi

İLK EDEBİYAT TARİHİ

Edebiyat ürünlerini ve yazarlarını tarihsel gelişim içinde inceleyen bir bilim dalı olan edebiyat tarihi konusundaki ilk yerli örnekler, 1888' de Abdülhalim Memduh' un, 1910' da da Faik Reşat' ın kitaplarıdır İkisinin de adı " Tarihi Edebiyat-i Osmaniye '' olan bu kitaplar, birer ders kitabı niteliğinde yazılmışlardı

İLK ELEKTRİKLİ TREN

1955 yılında İstanbul' da Sirkeci - Halkalı arasında çalışmaya başladı 1969 yılında ise İstanbul' un Anadolu yakasında Haydarpaşa - Gebze arasında ikinci elektrikli tren işletmeciliğine geçildi

İLK ECZACILIK OKULU

Türkiye' de eczacılık öğrenimine, 1839 yılında başlandı Okul, tıp okuluna bağlı idi 3 yıllık eğitim süresi vardı Bu okulun o zamanki kuruluş amacı, ordunun eczacı eksiğini gidermekti Bitirme sınavları, padişahın önünde yapılırdı İlk askeri eczacı, 1842 yılında diploma aldıYurdumuzda ilk eczane de 1802 yılında İstanbul Taksim Caddesi' nde açıldı

İLK DİL KURULTAYI

İlk dil kurultayı, 26 Eylül 1932'de Dolmabahçe Sarayı' nda toplandı Atatürk'ün dilek ve isteğiyle 12 Temmuz 1932' de kurulan Türk Dil Kurumu, ilk kurultayında, Türkçe' nin yaşayıp köklenmesi ve yabancı sözcüklerden arındırılması yolunda çalışmalar yapmıştı Türk Dil Kurumu' nun ilk kurucuları Samih Rifat, Ruşen Eşref Ünaydın, Celâl Sahir Erozan, Yakup Kadri Karaosmanoğlu' dur

Bu arada, tarihimizde ilk dilbilgisi ürününün de Kaşgarlı Mahmut' un 11yüzyılda yazdığı " Türk Dilinde Söz Diziminin Aslı " adındaki kitabı olduğu söylenebilir

İlk Türkçe dilbilgisi kitabı ise Keçecizade Fuat Paşa ile Ahmet Cevdet Paşa' nın ortaklaşa hazırladıkları " Kavaid-i Osmaniye " (Osmanlı dilbilgisi Kuralları) adında ve 1884 yılında yayımlanan bir yapıttır

İLK DİŞÇİLİK OKULU

Türkiye' de ilk dişçilik okulu, 16 Eylül 1909' da eğitime başlayan " Darü'l-Fünûn- ı Osmanî Tıp Fakültesi Eczacı ve Dişçi Kabile ve Hastabakıcı Mektepleri " adlı okuldur İstanbul Kadırga' dak i Menemenli Mustafa Paşa Konağı' nda eğitim çalışmalarını sürdüren okul, 1925 yılında Beyazıt Camii yakınındaki eski Jandarma Dairesi' ne taşındı 1934 - 1935 yılında fakülte statüsüne geçti 1964 yılında ise Tıp Fakültesi' nden ayrılarak bağımsız bir fakülte oldu

İLK DOĞUM KLİNİĞİ

1892 yılında İstanbul Demirkapı' da açıldı Adı, " Seririyyat-ı Vilâde " (Çocuk Kliniği) olan burada, ebelik ve kadın hastalıkları bilimleri, hem gelen hastalar üzerinde uygulanır, hem de öğrencilere öğretilirdiÖzel bir klinikti

İLK DOLMUŞ

Türkiye' de dolmuşçuluk , ilk kez İstanbul' da 1940 - 1941 yıllarında başladı II Dünya Savaşı sırasında dışarıdan taşıt alınamayınca , İstanbul şoförleri, " dolmuş " yoluyla yolcu taşımaya başladılar Belediye, bunlara karşı savaş açtı, ancak etkili olamadı Halkın da benimsediği bu tür yolculuk, daha sonra Anadolu' daki kentlere de yayıldı

İLK DEVALÜASYON

Türkiye' de yapılan ilk devalüasyon (para değerini düşürme) olayı 7 Eylül 1946 yılındadır

İLK DERGİ

1850 yılında yarı Türkçe, yarı Fransızca, içinde tıp konusunda yazılar bulunan aylık bir dergi çıktı " Vakayi- i Tıbbiye " (Tıp Olayları ) adlı bu çok özel dergiyi saymazsak, Türkiye' de ilk derginin Münif Paşa' nın 1861' de yayınladığı " Mecmua-i Fünûn " (Fenler Dergisi) olduğu söylenebilir

İLK KADIN DEKANIMIZ

1954 yılında İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı olan Prof Dr Nüzhet Gökdoğan, Türkiye' nin ilk kadın dekanıdır 1910 yılında İstanbul' da doğan, 1928 yılında Erenköy Kız Lisesi' ni bitiren Prof Gökdoğan , aynı yıl yapılan bir sınavı kazanarak matematik ve fizik öğrenimi görmek için Fransa' ya gitti 1934 yılında yurda dönen Nüzhet Gökdoğan, kadına henüz seçme ve seçilme hakkı verilmediği bir sırada " doçent " liğe seçildi Daha sonra profesör olan Nüzhet Gökdoğan, önce bölüm başkanı, 1954 yılında da Profesörler Kurulu' nca dekan seçildi Nüzhet Gökdoğan' ın " ilk kadın dekanı" olmasının yanında , ilk kadın astronomi profesörü, ilk kadın bölüm başkanı ve yine ilk kadın üniversite senatosu üyesi unvanlığı da bulunuyor

İLK DENİZ FENERLERİ

Türkiye kıyılarında deniz fenerleri yapımına Kırım Savaşı sırasında başlandı Boğazlar' da Anadolu ve Rumeli, Karadeniz' de Karaburun, Marmara' da Yeşilköy, Çanakkale' de Çimenlik, Kumkale, Gelibolu fenerleri, 1856 yılında dikildiler 1857 yılında da İstanbul Ahırkapı, Çanakkale' de Nara ve Kilitbahir fenerleri yapıldı

İLK DENİZCİLİK OKULU

Hamit Naci' nin desteğiyle kuruldu Özel bir okuldu 1909 yılında açıldı 1928 yılında devletleştirilen 3 Haziran 1946' da Yüksek Denizcilik Okulu adını açıldı Lise bölümü kaldırıldı Okul, sivil kaptanla yüksek düzeyde denizci yetiştirir