Prof. Dr. Sinsi
|
Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları


Türkiye Yüksek Hızlı Tren hatları: bitirilmiş, inşaat halindeki, ve plan aşamasındaki hatlar
Şebeke bilgileri
TCDD'nin şu anda aktif olarak kullanılan demiryolu uzunluğu 10 984 km'dir Aşağıdaki tablodan bu uzunluğun detayını öğrenebilirsiniz
Şebekenin % 95'inde tek hat işletmeciliği yapılmaktadır
* Elektrikli 2305 km (% 21)
* Sinyalli 2665 km (% 24)
* Çift yollu ana hatlar 403 km (% 4)
* Üç yollu ana hatlar 28 km (‰3)
* Dört yollu ana hatlar 9 km (‰1)
Marmaray projesi
İstanbul'un şehir içi ulaşım sorununa toplu taşımacılıkla köklü bir çözüm getirmeyi amaçlayan bu proje kapsamında, Avrupa yakasındaki Halkalı'dan Anadolu yakasındaki Gebze'ye kesintisiz, hızlı ve diğer ulaşım sistemleriyle entegrasyonlu 76 3 kilometrelik yüzeysel metro inşa edilecek
Osmaneli-Bursa-Bandırma Projesi
Bursa'nın diğer büyük şehirlere ve Anadoluya demiryoluyla bağlanmasını sağlamak Ticarette demiryolu vasıtasıyla Gemlik limanını da kullanarak İstanbul'un yükünün azaltılmasının planlandığı proje Yapılacak proje yap-işlet-devret modeliyle yapılacak olup yüklenici firmaya 30 yıl yük ve yolcu taşıma hakkı verilecektir
Hızlı tren hatları ve projeleri
Türkiye Yüksek Hızlı Tren hatları: bitirilmiş, inşaat halindeki, ve plan aşamasındaki hatlar
TCDD hem varolan hatların yenilenmesi hem de yeni hatlar eklenmesi için sürekli devam eden bir çalışma içindedir Özellikle varolan eski ray teknolojisini yenileyip yeni ve daha güncel bir sistem olan hızlı tren sistemine geçiş yapmaktadır Yüksek Hızlı Trenle bu dönüşüm sağlanmaktadır
TCDD 2003 yılında hızlı tren hatları döşemeye başladı İlk hat, toplam uzunluğunun 533 km olması öngörülen İstanbul-Eskişehir-Ankara hattıdır Hattın şu anda kullanımda olan Ankara-Eskişehir kısmı 245 km 'den oluşmaktadır ve yolculuk süresi 95 dakikadır Deneme seferleri 23 Nisan, 2007, ticari seferler 13 Mayıs, 2009'da başlamıştır Hattın Eskişehir-İstanbul kısmının 2009'da tamamlanması öngörülmüştür 2012'de de hat Marmaray ile bağlanınca, dünyanın ilk kıtalar arası günlük tren seferleri gerçekleşmiş olacaktır
Planlanan bazi hızlı tren hatları şu şekildedir:
* Ankara - Afyon - Uşak - İzmir (Kocahacılı'da Ankara-Konya hattından çatallanacak)
* Ankara - Kayseri (Yerköy'de Ankara-Sivas line hattından çatallanacak)
* İstanbul - Bursa (Osmaneli'de Ankara-İstanbul hattından çatallanacak)
* Ankara - Bursa (İnönü'de Ankara-İstanbul hattından çatallanacak)
* İstanbul - Edirne - Kapıkule (Bulgaristan sınırı)
* Konya - Mersin - Tarsus - Adana
* Eskişehir - Afyon - Antalya
* Sivas - Erzincan - Erzurum - Kars
* Samsun - Ankara (2011 sonunda bitecektir)
* Ankara - Konya - Antalya
* İzmir - Afyon - Konya
* Kayseri - Konya - Antalya
İstanbul-Ankara hızlı tren projesi
TCDD HT65000 hızlı tren takımları
Ulaştırma Bakanlığı tarafından yürütülen en büyük projelerden biri olan Ankara-İstanbul Hızlı Tren Projesi ile Türkiye'nin en büyük iki kenti Ankara ile İstanbul arasındaki yolculuk süresini azaltmak, hızlı, konforlu, güvenli bir ulaşım olanağı yaratmak ve ulaşımda demiryolu payını artırmak amaçlanmaktadır Ankara - İstanbul arasındaki mevcut hattın toplamı 576 km olup, tümü sinyalli ve elektriklidir Mevcut hattan bağımsız, 250 km/saat hıza uygun, çift hatlı, elektrikli ve sinyalli, olarak inşa edilen Hızlı Tren hattı tamamlandıktan sonra, iki büyük kent arasındaki mesafe, 533 km' ye inecektir
Proje 10 Etaptan oluşmaktadır
* Ankara-Sincan : 24 Km
* Ankara-Hızlı Tren Garı
* Sincan-Esenkent : 15 Km
* Esenkent-Eskişehir : 206 Km
* Eskişehir Gar geçişi
* Eskişehir-İnönü : 30 Km
* İnönü-Vezirhan : 54 Km
* Vezirhan-Köseköy : 104 Km
* Köseköy-Gebze : 56 Km
* Gebze-Haydarpaşa : 44 Km
Ankara-Eskişehir hattı
Ankara-Eskişehir hattının kullanımda olan kısmı 245 km 'den oluşmaktadır ve yolculuk süresi 95 dakikadır Deneme seferleri 23 Nisan, 2007, ticari seferler 13 Mayıs, 2009'da başlamıştır
Ankara-Konya hızlı tren projesi
Konya'nın Türkiye'nin en büyük üç kentine (İstanbul, Ankara, İzmir) daha kısa sürede ulaşımını sağlamak ve hızlı demiryolu ile bağlantısını gerçekleştirmek amacı ile Ankara - Konya Hızlı Tren Projesi yapılması planlanmış, bu proje ile; Polatlı'dan başlayarak Güneye doğru inen çift hatlı, elektrikli, sinyalli yeni demiryolu inşa edilecektir
212 km 'lik Polatlı-Konya hattının yapımı Ağustos 2006'da başladı Bu hat tamamlandığında, şu anda (arada doğrudan bir hat olmaması dolayısıyla) 10 saat 30 dakika olan Ankara-Konya yolculuk süresini 70 dakikaya düşürmesi öngörülmüştür Ankara'dan Konya'ya uzanan hattın uzunluğu 306 km olacaktır Hattın 96 km 'lik bölümü yapımı tamamlanmış ve şu anda kullanılan Ankara-Polatlı-Eskişehir'dır
Ankara-Sivas hızlı tren projesi
Dogu Anadolu ve Sivas'ın Türkiye'nin büyük kentlerine (İstanbul, Ankara, İzmir) daha kısa sürede ulaşımını sağlamak ve hızlı demiryolu ile bağlantısını gerçekleştirmek amacı ile Ankara - Sivas Hızlı Tren Projesi yapılması planlanmış, bu proje ile; Ankara-Kırıkkale-Yozgat-Sivas arasında çift hatlı, elektrikli, sinyalli yeni demiryolu inşa edilecektir
Şubat 2009'da 293 km 'lik Yerköy-Sivas hattının yapımına başlandı Bu hat da 442 km 'lik Ankara - Yozgat - Sivas hattının bir kısmını oluşturuyor 174 km 'lik Ankara-Yerköy hattı projesi minimum hızın saatte 250 km olması için henüz planlama aşamasındadır, ancak kısa bir süre sonra yapımının başlanması beklenmektedir
Verdiği hizmetler
TCDD 1856 yılından beri yolcu taşımacılığı, yük taşımacılığ ve liman hizmetleri vermektedir
TCDD'nin yolcu taşımacılığı için vermiş olduğu hizmette ana hatlarda kullanılan trenler aşağıda sıralanmıştır
Bölgesel yolcu trenleri
Yukarıda sıralanan Ana Hatların dışında bir de bölgesel olarak hizmet veren bölgesel trenler vardır Bu trenlerden güncel olarak halen seferde olanların listesi aşağıdaki gibidir:
* Trakya Bölgesel Yolcu Trenleri
* Haydarpaşa-Adapazarı Bölgesel Yolcu Trenleri
* Ankara-Polatlı Bölgesel Yolcu Trenleri
* Zonguldak-Karabük Bölgesel Yolcu Trenleri
* Adana-Diyarbakır Bölgesel Yolcu Treni
* Diyarbakır-Kurtalan Bölgesel Yolcu Treni
* Samsun-Sivas Bölgesel Yolcu Trenleri
* Sivas-Divriği Bölgesel Yolcu Treni
* Erzincan-Divriği Bölgesel Yolcu Treni
* Kars-Akyaka Bölgesel Yolcu Trenleri
* Elazığ-Tatvan Bölgesel Yolcu Treni
* Van-Kapıköy Bölgesel Yolcu Treni
* Mersin-Adana Bölgesel Yolcu Trenleri
* Mersin-Adana-Osmaniye-İslahiye Bölgesel Yolcu Treni
* Gaziantep-Nusaybin Bölgesel Yolcu Treni
* Kütahya-Eskişehir Bölgesel Yolcu Trenleri
* Konya-Ulukışla Bölgesel Yolcu Treni
* Balıkesir-Kütahya Bölgesel Yolcu Treni
* Basmane-Aydın Bölgesel Yolcu Trenleri
* Basmane-Torbalı-Ödemiş-Tire Bölgesel Yolcu Trenleri
* Basmane-Uşak Bölgesel Yolcu Trenleri
* Ankara-Kırıkkale Bölgesel Yolcu Trenleri
* Söke-Basmane Bölgesel Yolcu Treni
* Söke-Nazilli Bölgesel Yolcu Trenleri
Yurtdışı
Avrupa yönündeki taşımalar
Türkiye ile Avrupa ülkeleri arasındaki bağlantı İstanbul-Bükreş-İstanbul arasında her gün karşılıklı çalışan Bosfor Ekspresi ve İstanbul-Selanik-İstanbul arasında her gün karşılıklı çalışan trenle sağlanmaktadır İstanbul-Sofya, İstanbul-Belgrad, İstanbul-Budapeşte ve İstanbul-Kişinev bağlantısı Bosfor Ekspresine bağlanan vagonlarla sağlanmaktadır
Ortadoğu ülkelerine yapılan taşımalar
Türkiye-İran
Türkiye ile İran arasındaki bağlantı İstanbul-Tahran-İstanbul arasında haftada bir gün çalışan ve kuşetli vagonlardan oluşturulmuş Trans Asya treni ve Van-Tebriz-Van arasında haftada bir gün çalışan ve I mevkii kuşetli vagonlardan oluşturulmuş tren ile sağlanmaktadır
Türkiye-Suriye
Türkiye ile Suriye arasındaki bağlantı İstanbul-Gaziantep-İstanbul arasında çalışan Toros Ekspresine haftada bir gün ilave edilen yataklı vagon ile sağlanmaktadır
İran-Türkiye-Suriye
İran ile Suriye arasındaki bağlantı, Türkiye'yi transit geçerek Tahran-Şam arasında haftada bir gün çalışan yolcu treni ile sağlanmaktadır Söz konusu tren Şam-Tatvan arasında pulman ve yataklı vagonlarla, Van-Tahran arasında kuşetli vagonlarla teşkil edilmektedir
Türkiye-Irak
Türkiye ile Irak arasındaki bağlantı, Gaziantep-Bağdat-Gaziantep arasında haftada bir gün çalışan ve yataklı vagonlardan teşkil edilmiş tren ile sağlanmaktadır Ancak, Irak'ta meydana gelen olaylar nedeniyle, söz konusu trenin seferleri geçici olarak durdurulmuştur (2007)
Banliyö
TCDD İşletmesi Ankara, İstanbul ve İzmir kentlerinde şehiriçi toplu taşımacılık yapmaktadır
Yük taşımacılığı
TCDD, elinde bulunan çeşitli yük vagonlarıyla hemen hemen her türlü yükü taşıma kapasitesine sahiptir
Demiryolu yük taşımacılığı toplu ve programlı taşımalara yöneliktir, ayrıca münferit taşımalar da gerçekleştirilmektedir Yurtiçi yük taşımaları hem TCDD'ye ait vagonlarla yapılabildiği gibi hem de müşterinin kendisine ait vagonlarla yapılabilmektedir
TCDD'nin elinde bulunan standart yük vagonu tipleri
* Kapalı Vagon
* Kayar Yan Duvarlı Kapalı Vagon
* Yüksek Kenarlı Vagon E Tipi
* Yüksek Kenarlı Vagon F Tipi
* Platform Vagon K/R Tipi
* Platform Vagon S Tipi
* Tahıl Vagonu
* Sarnıçlı Vagon
* Ağır Yük Vagonu
İstasyonlar
2007 yılı verilerine göre 63 adet garmüdürlük satüsünde gar, 70 adet şeflik statüsünde gar ve 289 adet şeflik statüsünde istasyon olmak üzere demiryolları üzerinde toplam 423 adet şef veya müdür bulunan gar ve istasyon vardır Bu sayıya banliyö hatları ve memurlu ve memursuz duraklar ve saydingler dahil değildir
Aşağıda tarihi ve mimari özellikleri bakımından ön plana çıkan birkaç gar ve istasyonların bilgilerini bulabilirsiniz:
İstanbul Sirkeci Garı
İstanbul'un Avrupa'ya açılan kapısı Sirkeci Gar'ının inşaası 11 Şubat 1888 günü büyük bir devlet töreniyle başlamış, 3 Kasım 1890'da hizmete açılmıştır Bu görkemli gar binasının mimarı Alman mimar ve mühendis A Jasmund'dur Berlin Üniversitesi mezunu olan Jasmund şark mimarisi konusunda incelemeler yapmak üzere İstanbul'a gelmiş ve Sultan II Abdülhamit'in güvenini kazanarak sarayın danışman mimarı olmuştur
Yedikule'de yapımına başlanan demiryolu Yenikapı'ya geldiği zaman hattın, Sarayburnu'na kadar uzanan Topkapı Sarayı bahçesinden geçirilmesi konusu uzun tartışmalara yol açmış, Abdülaziz'in izniyle demiryolu Sirkeci'ye ulaşabilmiştir Ancak, Sirkeci'ye ulaşan demiryollarının yapımında istimlak amacıyla tarihi değerleri gözardı edilen birçok Bizans ve Osmanlı saray ve köşkleri yıkılmıştır
İstanbul Haydarpaşa Garı
Gar adını kurulduğu yerde yer alan çayırdan almıştır Mevacip defterlerine göre, 1533 yılında, III Selim'in paşalarından ve vezirliğe kadar yükselmiş olan Hadım Haydar Paşa’nın bahçesi bu gara ve bulunduğu semte ismini vermiştir
Osmanlı için çok büyük bir önem arz eden Bağdat Demiryolu Hattı’nın başlangıç noktasına görkemli bir yapı inşa etme arzusuyla 19 yüzyılda II Abdülhamit tarafından inşa ettirilmiştir Otto Ritter ve Helmuth Cuno adında iki Alman mimar tarafından 30 Mayıs 1906 tarihinde yapımına başlanmış ve 1908 yılında tamamlanmıştır
Bina 6 Eylül 1917 tarihinde I Dünya Savaşında kullanılmak üzere trenlere yüklenmek amacıyla bekleyen cephanenin patlamasıyla yıkılmış ancak çatısı hariç tekrar aslına uygun olarak inşa edilmiştir
İzmir Alsancak Garı
"İzmir'den Aydın'a Osmanlı Demiryolunun" ilk durağı olan Alsancak Garı o günkü adıyla Punta Garı'nın inşaasına 1857'de Vali Mustafa Paşa döneminde başlanmıştır 1858'de hizmete girmiştir 2000'li yıllarda restore edilen tarihi gar bugün hala İzmirlilerin hizmetindedir
|