Kleptomani Nedir ? Kleptomani Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-10-2012

İhtiyacı olmadığı hemen kullanmayacağı halde ve maddi değeri nedeniyle satma düşüncesi olmadan bir takım nesneleri izinsiz olarak alarak onlara sahip olma şeklinde bir dürtü kontrol bozukluğudur

Kişinin aslında o malı satın alabilecek yeterli maddi birikime sahip olduğuancak buna rağmen bu davranışı gerçekleştirdiği gözlenmiştir

Bu davranış daha önceden düşünülmemiş ve planlanmamış olup aniden gerçekleştirilir

Bu davranış birinden intikam alma amacıyla yapılmamıştır

Birey bu davranışın yanlış ve uygunsuz olduğunun bilincindedir

Kişiler bu davranışı gerçekleştirmek için başkalarından yardım istemezler

Tarihte Fransa kralı 4

Henry ve Sardunya kralı Victor un bu özelliklere sahip olduğu bilinmektedir

Rahatsızlığın çocukluk yaşlarında başladığı belirlenmiştir

Kişi bu davranışı gerçekleştirmeden önce yoğun bir gerilim hisseder

Bu davranış akabinde mutluluk rahatlama ve büyüklük hissi içine girmektedir

Rahatsızlık hakkında yapılan çalışmaların azlığı ve bu durumların kişiler tarafından gizlenmesi ve bu durumu gerçekleştiren kişilerin sağlık hizmetlerinden çok adli makamlara sevk edilmeleri nedeniyle gerçek sıklığı tam olarak bilinemese de bin kişide altı kişide rastlandığı saptanmıştır

Yakalanan dükkan hırsızlarının % 5-25 inde saptanmıştır

Hastaların genel özellikleri:Kadınlarda erkeklere göre yaklaşık dört kat daha sık görülmektedir

Cinsiyetler arasındaki oranın bu kadar yüksek olmasının bir nedeni de erkeklerin böyle bir durumda çoğunlukla hastaneler yerine cezaevlerine gönderilmeleri olabilir

Kadınlarda ortalama olarak 30-35 yaşta; erkeklerde 50-55 yaşta daha sık görülmektedir

Hem erkek hem de kadınlarda diğer dürtü kontrol bozuklukları rahatsızlığa eşlik edebilir

Erkeklerde daha çok piromani (dürtüsel olarak ateş yakıp yangın çıkarma) ve hastalık derecesinde kumar oynama ve tekrarlayıcı patlayıcı davranım bozukluğu ile bir arada iken; kadınlarda trikotilomani ( dürtüsel olarak saç ve vücut tüylerini yolma hastalığı) ile beraber bulunabilmektedir

Rahatsızlık sosyoekonomik düzey ile doğrudan ilişkili olmayıp bu durumdaki kişinin sosyokültürel düzeyi yüksek de olabilmektedir

Kişiler bu davranışlarına engel olabilmek için sosyal hayatlarını kısıtlayabilir ve çevrelerinden uzaklaşabilir alışveriş yapmamaya çalışabilirler

Hastalığa neden olabilecek etmenler:
Çocukluk döneminde yaşanan olumsuz koşulların sonucu gelişen kayıp yaşantıları önemli etkenler arasındadır

Kleptomanik davranışlar da bunların etkisini gidermeye yöneliktir

Bilinçaltındaki bu anıların kişiyi zorlaması ile oluştuğu düşünülmektedir

Bu kişilerin çocukluklarındaki aile hayatlarının oldukça travmatik ve sorunlu olduğu saptanmıştır

Bu bireylerde narsisistik (kendine olan sevgiilgi ve destekler) kırılmaların özgüven yaralanmalarının sonucu olarak ortaya çıktığı da düşünülmektedir

Kişinin özsaygısı ve değerliliğine yönelik yapılan saldırılar ilerleyen dönemlerde kişinin olgun bir benlik yapısı geliştirmesine engel olur ve bu tür davranışlara zemin hazırlar

Kleptomani eylemleri bir kayıp yaşantısını izleyerek de gelişebilmektedir

Bu duruma kadınlarda çocukların evden uzaklaşması; erkeklerde andropoz döneminde rastlanabilir

Kadınlarda gerilimin arttığı adet dönemleri ve hamilelik dönemlerinde bu tür eylemler artmaktadır

Özellikle bizim toplumumuzda hamile kadınlarda başkasının evinde misafir iken yiyecek maddelerine karşı olan bu davranış ilgi çekicidir

Bu tür davranışlarda odaklanılan maddeler kişi için cinsel bir anlam da taşımaktadır

Çok etkileyici bir parfüm ya da kişi için cinsel anlam ifade eden bir kitap kolayca çanta ya da elbise içine girebilmektedir

Bu kişilerde sıklıkla cinsellikle ilgili sorunlara da rastlanabilmektedir

Çeşitli psikiyatrlara göre çocukta 3-5 yaş arasında gözlenen ve Freud tarafından ?fallik dönem? olarak adlandırılan çocuğun cinsel organlara yönelik ilgi ve hareketlerinde artışın olduğu dönemlerde karşılaşılan sorunlarla ilişkili olduğu düşünülmektedir

Freudun ruhsal yapı modeline göre kişide doğuştan geldiği düşünülen ve her an istediği herşeyi fütursuzca yaparak haz almayı hedefleyen altbenlik (id) ile; anne-baba öğretmen vb gibi otorite konumundaki kişilerin ahlak anlayışlarının etkisi ile oluşturulupbunun tam tersi bir şekilde ?hiçbir yerde ve asla? şeklinde hareket eden kişinin topluma uyumu için kişinin istek ve eylemlerine sınır koyan üstbenlik (superego) ve bunların ikisi arasındaki dengeyi sağlayan asıl uygulayıcı güç olan benlik (ego) arasında düzenli bir danışma ve uzlaşma olmalıdır

Kleptomani davranışları gösteren kişilerde bu düzenli işleyişin bozulduğu ve üstbenliğin etkisini çok arttırarak acımasızlaştığı ve kişinin kendisini suçlamak cezalandırmak küçük durumlara düşürmek için bu tür hırsızlık eylemlerine giriştiği düşünülmektedir

Kleptomani kişide varolan obsesif kompulsif bozukluk (saplantı-zorlantı bozukluğu) ve depresif bozuklukların farklı bir görünümü olabilir

Kleptomanik davranışlar ile kişi kendisini geçici olarak iyi hissederek kaygısını ve ruhsal çökkünlüğünü azaltmayı hedefler

Bununla birlikte bu dürtüsel eylemlerin artarak devam etmesi ve oluşturduğu sorunlar bu rahatlamanın buzdağının üstünü yoketmekle aynı anlama gelmektedir

Kleptomanin eşlik ettiği psikiyatrik bozukluklar arasında dissosiyatif bozukluklar duygudurum bozuklukları ve yeme bozuklukları da sayılabilir

Bu rahatsızlık başka vücutsal hastalıkların sonucu da görülebilmektedir

Bunlar arasında epilepsi (sara) beyin atrofisinin görüldüğü durumlar ve demans (bunama) bazı ilaç tedavilerinin yan etkileri ve bazı tümörler sayılabilir

Tedavi: Kişinin geçmişi ve şu anı ile ilgili zedeleyici olayların saptanarakbunlara yönelik uygun düşünce şemaları geliştirilmesi ve toplumsal ilişkilerdeki uygunsuz savunma mekanizmalarının değiştirilmelerini hedefleyen terapiler dürtüsel hareketleri ve kaygı durumunu azaltmaya yönelik ilaç tedavileri ve gerekirse hipnoz ile başarılı sonuçlar alınmaktadır

10-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kleptomani Nedir ? Kleptomani Hakkında İhtiyacı olmadığı hemen kullanmayacağı halde ve maddi değeri nedeniyle satma düşüncesi olmadan bir takım nesneleri izinsiz olarak alarak onlara sahip olma şeklinde bir dürtü kontrol bozukluğudur Kişinin aslında o malı satın alabilecek yeterli maddi birikime sahip olduğuancak buna rağmen bu davranışı gerçekleştirdiği gözlenmiştir Bu davranış daha önceden düşünülmemiş ve planlanmamış olup aniden gerçekleştirilir Bu davranış birinden intikam alma amacıyla yapılmamıştır Birey bu davranışın yanlış ve uygunsuz olduğunun bilincindedir Kişiler bu davranışı gerçekleştirmek için başkalarından yardım istemezler Tarihte Fransa kralı 4 Henry ve Sardunya kralı Victor un bu özelliklere sahip olduğu bilinmektedirRahatsızlığın çocukluk yaşlarında başladığı belirlenmiştir Kişi bu davranışı gerçekleştirmeden önce yoğun bir gerilim hisseder Bu davranış akabinde mutluluk rahatlama ve büyüklük hissi içine girmektedir Rahatsızlık hakkında yapılan çalışmaların azlığı ve bu durumların kişiler tarafından gizlenmesi ve bu durumu gerçekleştiren kişilerin sağlık hizmetlerinden çok adli makamlara sevk edilmeleri nedeniyle gerçek sıklığı tam olarak bilinemese de bin kişide altı kişide rastlandığı saptanmıştır Yakalanan dükkan hırsızlarının % 5-25 inde saptanmıştır Hastaların genel özellikleri:Kadınlarda erkeklere göre yaklaşık dört kat daha sık görülmektedir Cinsiyetler arasındaki oranın bu kadar yüksek olmasının bir nedeni de erkeklerin böyle bir durumda çoğunlukla hastaneler yerine cezaevlerine gönderilmeleri olabilir Kadınlarda ortalama olarak 30-35 yaşta; erkeklerde 50-55 yaşta daha sık görülmektedir Hem erkek hem de kadınlarda diğer dürtü kontrol bozuklukları rahatsızlığa eşlik edebilir Erkeklerde daha çok piromani (dürtüsel olarak ateş yakıp yangın çıkarma) ve hastalık derecesinde kumar oynama ve tekrarlayıcı patlayıcı davranım bozukluğu ile bir arada iken; kadınlarda trikotilomani ( dürtüsel olarak saç ve vücut tüylerini yolma hastalığı) ile beraber bulunabilmektedir Rahatsızlık sosyoekonomik düzey ile doğrudan ilişkili olmayıp bu durumdaki kişinin sosyokültürel düzeyi yüksek de olabilmektedirKişiler bu davranışlarına engel olabilmek için sosyal hayatlarını kısıtlayabilir ve çevrelerinden uzaklaşabilir alışveriş yapmamaya çalışabilirler Hastalığa neden olabilecek etmenler: Çocukluk döneminde yaşanan olumsuz koşulların sonucu gelişen kayıp yaşantıları önemli etkenler arasındadır Kleptomanik davranışlar da bunların etkisini gidermeye yöneliktir Bilinçaltındaki bu anıların kişiyi zorlaması ile oluştuğu düşünülmektedir Bu kişilerin çocukluklarındaki aile hayatlarının oldukça travmatik ve sorunlu olduğu saptanmıştır Bu bireylerde narsisistik (kendine olan sevgiilgi ve destekler) kırılmaların özgüven yaralanmalarının sonucu olarak ortaya çıktığı da düşünülmektedir Kişinin özsaygısı ve değerliliğine yönelik yapılan saldırılar ilerleyen dönemlerde kişinin olgun bir benlik yapısı geliştirmesine engel olur ve bu tür davranışlara zemin hazırlarKleptomani eylemleri bir kayıp yaşantısını izleyerek de gelişebilmektedir Bu duruma kadınlarda çocukların evden uzaklaşması; erkeklerde andropoz döneminde rastlanabilir Kadınlarda gerilimin arttığı adet dönemleri ve hamilelik dönemlerinde bu tür eylemler artmaktadır Özellikle bizim toplumumuzda hamile kadınlarda başkasının evinde misafir iken yiyecek maddelerine karşı olan bu davranış ilgi çekicidir Bu tür davranışlarda odaklanılan maddeler kişi için cinsel bir anlam da taşımaktadır Çok etkileyici bir parfüm ya da kişi için cinsel anlam ifade eden bir kitap kolayca çanta ya da elbise içine girebilmektedirBu kişilerde sıklıkla cinsellikle ilgili sorunlara da rastlanabilmektedir Çeşitli psikiyatrlara göre çocukta 3-5 yaş arasında gözlenen ve Freud tarafından ?fallik dönem? olarak adlandırılan çocuğun cinsel organlara yönelik ilgi ve hareketlerinde artışın olduğu dönemlerde karşılaşılan sorunlarla ilişkili olduğu düşünülmektedir Freudun ruhsal yapı modeline göre kişide doğuştan geldiği düşünülen ve her an istediği herşeyi fütursuzca yaparak haz almayı hedefleyen altbenlik (id) ile; anne-baba öğretmen vb gibi otorite konumundaki kişilerin ahlak anlayışlarının etkisi ile oluşturulupbunun tam tersi bir şekilde ?hiçbir yerde ve asla? şeklinde hareket eden kişinin topluma uyumu için kişinin istek ve eylemlerine sınır koyan üstbenlik (superego) ve bunların ikisi arasındaki dengeyi sağlayan asıl uygulayıcı güç olan benlik (ego) arasında düzenli bir danışma ve uzlaşma olmalıdır Kleptomani davranışları gösteren kişilerde bu düzenli işleyişin bozulduğu ve üstbenliğin etkisini çok arttırarak acımasızlaştığı ve kişinin kendisini suçlamak cezalandırmak küçük durumlara düşürmek için bu tür hırsızlık eylemlerine giriştiği düşünülmektedir Kleptomani kişide varolan obsesif kompulsif bozukluk (saplantı-zorlantı bozukluğu) ve depresif bozuklukların farklı bir görünümü olabilir Kleptomanik davranışlar ile kişi kendisini geçici olarak iyi hissederek kaygısını ve ruhsal çökkünlüğünü azaltmayı hedefler Bununla birlikte bu dürtüsel eylemlerin artarak devam etmesi ve oluşturduğu sorunlar bu rahatlamanın buzdağının üstünü yoketmekle aynı anlama gelmektedir Kleptomanin eşlik ettiği psikiyatrik bozukluklar arasında dissosiyatif bozukluklar duygudurum bozuklukları ve yeme bozuklukları da sayılabilir Bu rahatsızlık başka vücutsal hastalıkların sonucu da görülebilmektedir Bunlar arasında epilepsi (sara) beyin atrofisinin görüldüğü durumlar ve demans (bunama) bazı ilaç tedavilerinin yan etkileri ve bazı tümörler sayılabilir Tedavi: Kişinin geçmişi ve şu anı ile ilgili zedeleyici olayların saptanarakbunlara yönelik uygun düşünce şemaları geliştirilmesi ve toplumsal ilişkilerdeki uygunsuz savunma mekanizmalarının değiştirilmelerini hedefleyen terapiler dürtüsel hareketleri ve kaygı durumunu azaltmaya yönelik ilaç tedavileri ve gerekirse hipnoz ile başarılı sonuçlar alınmaktadır