Gelenek Göreneklerimiz-Bebek Kırklaması

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-10-2012

Kırklama Nedir

- Kırklama Nasıl Yapılır

- Bebek Nasıl Kırklanır

Loğusa için yapılan son tören “Kırklama-Kırklanma” törenidir

Kadının doğum yaptığının kırkıncı günü ocağa bir kazan vurulur

Kazan su ile doldurulur

Altına ateş yakılır Loğusa bu su ile yıkanacaktır

Loğusa topladığı kırk küçük taşı bu suyun içine atar

Her taş bir gün içindir

Ayni anda üç tane de irice taş alınır

Yanan ateşin içine konur

Su ısınana kadar bu taşlar akkor hale gelir

Madeni bir kap içine belli miktarda su konur

Kırklanan kadın bacaklarını açıp su kabının üstünde durur

Su kabının çevresini bir kilim / battaniye ile sarar

Ebe ocaktaki taşları maşa ile alıp suya atar

Büyük bir buhar bulutu oluşur

Buharın yayılmasını kilim / battaniye önler

Buhar loğusanın vücudunu kaplar

İnanışa göre bu uygulama loğusanın kemiklerini damarlarını açar

Mikropları öldürür hastalıkları defeder

Buhar son bulduktan sonra loğusa kazanda ısıtılan su ile iyice yıkanır

Yıkandıktan sonra sudaki küçük taşları alıp eğilir ve arkadan öne doğru bacakları arasından atar

Bu hareketi yapınca “taş gibi sağlam” olacağına inanılır

Ayni ayda doğum yapanlar çocuklarının kırkı karışmasın diye karşılaşmaktan kaçınırlardı

Çocuklarının beşiklerine veya salıncaklarına ayna asarlardı

Loğusa kadınların tehlikeye açık oldukları ve bu tehlikenin kırklanana kadar devam ettiğine inanılırdı

“Lohusanın mezarı kırk gün açıktır” sözü bu inanışın açık bir ifadesidir

Tıbbın bunca ilerlediği günümüzde de doğum yapanlara devletin doğumdan kırk gün önce ve kırk gün sonra doğum izni vermesi bu inanış ve uygulama ile hem çok uyumlu hem de çok anlamlıdır

* Bebeklerin (kız – erkek) memelerinde ağız sütünü andıran bir pelte vardır

Yaşlı kadınların inanışına göre bu pelte uğursuz bir maddedir

Kişiye iç sıkıntısı ve ağırlık verir

Bu sebeple vücuttan atılması gerekir

Bu sebeple doğumunun doksanıncı günü (üç aylık ) ya annesi ya da ebe tarafından soyulur ve sırt üstü yatırılır

Memeleri sıkılıp bu pelte çıkarılır

Çocuk önce ağlar ama ardından rahatlama ve huzur belirtisi gösterir

Bu işleme tabi tutun çocuklar akıllı ve ağırbaşlı oldukları ölçülü davrandıkları kabul edilir

* Çocuğun mumlu iplikle bağlanan göbeği kuruyup düşünce atılmaz

Önceden hazırlanmış mersin yaprağından yapılmış pudranın içine konur

Bir müddet saklandıktan sonra “okumuş adam olsun” dileğiyle okul avlusuna basılmayacak bir yere gömülür

* Kırklandığı halde bir bebek boynunu hala kaldıramıyorsa (başını dik tutamıyorsa) bir horoz kesilir ve boynu kaynatılıp anneye yedirilirdi

Bunun gücünün süt yolu ile çocuğa geçeceği ve boynunu kaldırabileceğine inanılırdı

* Altı ayı doldurmuşsa ve başını kaldıramıyorsa o çocuğa mutlaka eşek sütü içirtilirdi

Mutlak bir iyileşme sağlandığına inanılırdı

Ancak eşek sütü içirilen çocuklara çok kıllı olacağı korkusu ile bu yola en son başvurulurdu

(Baf köylerinde)

* Çocuğun başında alnının biraz yukarısında yumuşak bir kısım vardır

“Buna bıngıldak” adı verilir

Çocuk konuşup “taş” demedikçe o bölgenin sertleşmediğine inanılır

* Çocuğun damarı yedi sinsileden çeker diye kabul edilir

Bu geriye dönük yedinci besle kadar olanlardan herhangi birinin özelliklerini taşıyabilir demektir

* Erkek dayıya kız halaya çeker diye kabul edilir

Oğuz M

Yorgancıoğlu ”Kıbrıs Türk Folkloru” (2000) Kitabı

10-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Gelenek Göreneklerimiz-Bebek Kırklaması Kırklama Nedir - Kırklama Nasıl Yapılır - Bebek Nasıl Kırklanır Loğusa için yapılan son tören “Kırklama-Kırklanma” törenidir Kadının doğum yaptığının kırkıncı günü ocağa bir kazan vurulur Kazan su ile doldurulur Altına ateş yakılır Loğusa bu su ile yıkanacaktır Loğusa topladığı kırk küçük taşı bu suyun içine atar Her taş bir gün içindir Ayni anda üç tane de irice taş alınır Yanan ateşin içine konur Su ısınana kadar bu taşlar akkor hale gelir Madeni bir kap içine belli miktarda su konur Kırklanan kadın bacaklarını açıp su kabının üstünde durur Su kabının çevresini bir kilim / battaniye ile sarar Ebe ocaktaki taşları maşa ile alıp suya atar Büyük bir buhar bulutu oluşur Buharın yayılmasını kilim / battaniye önler Buhar loğusanın vücudunu kaplar İnanışa göre bu uygulama loğusanın kemiklerini damarlarını açar Mikropları öldürür hastalıkları defeder Buhar son bulduktan sonra loğusa kazanda ısıtılan su ile iyice yıkanır Yıkandıktan sonra sudaki küçük taşları alıp eğilir ve arkadan öne doğru bacakları arasından atar Bu hareketi yapınca “taş gibi sağlam” olacağına inanılır Ayni ayda doğum yapanlar çocuklarının kırkı karışmasın diye karşılaşmaktan kaçınırlardı Çocuklarının beşiklerine veya salıncaklarına ayna asarlardı Loğusa kadınların tehlikeye açık oldukları ve bu tehlikenin kırklanana kadar devam ettiğine inanılırdı “Lohusanın mezarı kırk gün açıktır” sözü bu inanışın açık bir ifadesidir Tıbbın bunca ilerlediği günümüzde de doğum yapanlara devletin doğumdan kırk gün önce ve kırk gün sonra doğum izni vermesi bu inanış ve uygulama ile hem çok uyumlu hem de çok anlamlıdır * Bebeklerin (kız – erkek) memelerinde ağız sütünü andıran bir pelte vardır Yaşlı kadınların inanışına göre bu pelte uğursuz bir maddedir Kişiye iç sıkıntısı ve ağırlık verir Bu sebeple vücuttan atılması gerekir Bu sebeple doğumunun doksanıncı günü (üç aylık ) ya annesi ya da ebe tarafından soyulur ve sırt üstü yatırılır Memeleri sıkılıp bu pelte çıkarılır Çocuk önce ağlar ama ardından rahatlama ve huzur belirtisi gösterir Bu işleme tabi tutun çocuklar akıllı ve ağırbaşlı oldukları ölçülü davrandıkları kabul edilir * Çocuğun mumlu iplikle bağlanan göbeği kuruyup düşünce atılmaz Önceden hazırlanmış mersin yaprağından yapılmış pudranın içine konur Bir müddet saklandıktan sonra “okumuş adam olsun” dileğiyle okul avlusuna basılmayacak bir yere gömülür * Kırklandığı halde bir bebek boynunu hala kaldıramıyorsa (başını dik tutamıyorsa) bir horoz kesilir ve boynu kaynatılıp anneye yedirilirdi Bunun gücünün süt yolu ile çocuğa geçeceği ve boynunu kaldırabileceğine inanılırdı * Altı ayı doldurmuşsa ve başını kaldıramıyorsa o çocuğa mutlaka eşek sütü içirtilirdi Mutlak bir iyileşme sağlandığına inanılırdı Ancak eşek sütü içirilen çocuklara çok kıllı olacağı korkusu ile bu yola en son başvurulurdu (Baf köylerinde) * Çocuğun başında alnının biraz yukarısında yumuşak bir kısım vardır “Buna bıngıldak” adı verilir Çocuk konuşup “taş” demedikçe o bölgenin sertleşmediğine inanılır * Çocuğun damarı yedi sinsileden çeker diye kabul edilir Bu geriye dönük yedinci besle kadar olanlardan herhangi birinin özelliklerini taşıyabilir demektir * Erkek dayıya kız halaya çeker diye kabul edilir Oğuz M Yorgancıoğlu ”Kıbrıs Türk Folkloru” (2000) Kitabı