Halk Kültürü

Halk Müziği

Geleneksel Halk Müziğimizin en önemli konularından çalgılardır Geleneksel Halk Müziği, çalım, yapım, ezgi çeşitlemesi dışında gösterdikleri tarihi gelişim ve zengin repertuvayla da incelemeye ve araştırmaya değer bir konudur
Karadeniz Bölgesinde kullanılmakta olan kemençenin başka bölgelere taşınmamış olması, tarın Kars Yöresinde, meyin Doğu Anadolu’da, sipsinin Teke Yöresinde çalınmasına karşın, bir davul veya bağlamanın her bölgede kullanılması birer araştırma konusu olarak ortaya çıkmaktadır Bunların yanı sıra çalgıların akort ve çalım tekniklerinin bölgelere göre değişim göstermesi dikkate değer bir konudur

•Halk Çalgıları

•Uzun Hava Biçimi Halk Müziği

•Kırık Hava Biçimi Halk Müziği

•Bölgelere Göre Türküler

•Diğer Müzik Türleri

Halk Oyunları

•Türk Halk Oyunları-Türk Halk Oyunlarında Temel Figürler

Temel Figürler iki guruba ayrılmaktadır:

1-Her oyunda veya ülkenin her yerinde oynanan oyunlarda görülen ortak figürler

2-Bölge özelliklerine göre, bölgelerde oynanan oyunlarda görülen ortak figürler

Anadolunun hemen her yerinde oynanan oyunlarda görülen ortak figürler

A) Çift sol çift sağ figürü

B) Üçayak figürü

C) Çökme figürü

D) Dönme figürü

E) Çapraz yürüme figürü

F) Çaprazsız sekerek yürüme figürü

G) El vurma figürü

H) Topuk vurma figürü

İ) Diz vurma figürü

•Halk Oyunlarının Oynanma Geleneği, İnanış, Efsanesi, Öyküsü

Oyun( dans) uygarlıklardan önce, insanın var olması ile oluşmuştur Dansın Anadolu’da ilk toplu ve yerleşik hayata geçildiği zamanlarda var olduğunu, yapılan arkeolojik kazılar doğrulmaktadır En eski ilkel devirlerde dahi insan topluluğunun yaptığı bütün dini ibadetlerin raks ( dans) esasına dayandığı görülmektedir

- Bölge özelliklerine göre, bölgelerde oynanan oyunlarda görülen ortak figürler

- Üçleme

- Halay sallanışı

- Omuz sallama titretme

- Atik

- Kollu ve Kolsuz Yürüyüş

- Ellerle yapılan figürler

Oyunların şekillerine göre dağılım

Halk oyunları genel olarak beş gurupta toplanmaktadır

- Tek kişi tarafından oynanalar

- İki kişi tarafından oynanalar

- Üç kişi tarafından oynanalar

- Dört kişi tarafından oynanalar

- Guruplar tarafından yürüten oyunlar (Toplu olarak oynanalar)

- Tutunma, halka biçiminde ya da dağınık bir düzende oynanan oyunlar

- Kadınlar tarafından oynananlar

- Erkekler tarafından oynananlar

İnsanların kendi varlıklarına verdikleri değer yanında, tabiattaki tüm varlıklara karşı büyük bir yakınlık gösterdikleri içindir ki; tabiat, duygularının anlatılmasına yardım eden canlı motif olarak kullanılmaktan büyük zevk duymuşlardır Bu itibarla insanların çeşitli varlıları taklit etmesiyle ortay çıkmaya başlayan oyunların başında hayvan taklitleri gelmektedir

Hayvan öğesi birçok yöremizde halkımız tarafından oyunlarımıza konu edilmiştir

Ülkemizde halk oyunlarında kullanılan hayvan taklitlerinden bazıları

Turna, at, kartal, deve, keklik, kedi, kurt, koç, ördek, teke, çekirge, serçe, ayı, bülbül, eşek, horoz, karga, koyun ve tavuk, güvercin, arı, kaz, kuzu ve manda, domuz, geyik, kirpi, tilki, ceylan, kaplumbağa vb

Çalgısız Oynama Geleneği

Geleneksel halk oyunlarımıza sayılamayacak kadar zengin araç malzeme olmuştur Burada hemen hepsinden söz etmekten ziyade ağırlık kazanmış ve ülke genelinde yaygınlık gösteren araç-gereç ve oyunlara değinilecektir

Kaşık:

Kaşıkla oynanan oyunlar genellikle Ankara’dan itibaren Batı Bölgelerimize, İç Anadolu, Ege, Marmara ve Akdeniz Bölgelerinde geniş bir coğrafya içerinde yaygın bir şekilde görülmektedir Kaşık ayrıca oynayanların şevkini, ritim duygusunu arttırmakta ve oyuna konsantre olmasını sağlamaktadır Kaşığı hem erkekler hem de kadınlar kullanmaktadır

Sopa:

Sopa, değnek, çubuk gibi, ağaçtan elde edilen bir takım araçlarla oyunlar oynanmıştır

Sopa ile oynan oyunlar genelde iki kişi tarafından oynanmaktadır Kavga ve savaşı temsil etmektedir

Kılıç-Kalkan:

Bu tür oyunlar güce, fiziğe ve dayanaklılığa bağlı olduğu kadar maharete ustalığa ve estetik güzelliğe bağlıdır Oyuncu oynadığı oyunu bir toplum önünde oynamaktadır Kılıç-kalkan oyunları zorluklarından dolayı bazı yörelerimizde yerini sopaya bırakmıştır

Bıçak:

Bu tür oyunlar genellikle iki erkek tarafından oynanmaktadır Kesici ve vurucu araçla oynanan oyunlar genelde erkekler tarafından tek, iki, dört ve bazen de gurup oyunlarında görülür

•Halk Oyunlarında Giyim, Kuşam, Süsleme

Kadın Giyim Kuşamı

Halk oyunlarını oynayan insanlar, erkekler ve kadınlar giysileri ile bütünlük arz ederler Giysilerde yöre insanının zevkini yaşayışını anlamak mümkündür Anadolu’da aynı amaçla kullanılan, ancak farklı isimlerle bilinen giysiler bulunmaktadır

Kadın giysileri: ( Anadolu’da giyilen yörelere göre çeşitli şekillerde adlandırılmaktadır)

Ayakkabı: Postal-Edik-Çarık, Çapula, Çetik, Yemeni, Çuala,Reşik

Yelekler: Kırkdöğme, Libade, Kutoşke, Şatla, Delme Yelek, Bibade, Mehmer

Gömlek: Bürümcük, Celahi, Çendil, Döşçelik, Güdük, Zıbın, Marama, Şatko, Yağlık

Başlık: Çevre, Kıvrak, Festanoz, leçek, Canfes, Efe, Kofi, Kasnak

Şalvar: Lapçin, Derpi, Şepik, Bağış

Elbiseler: Sitare, Üç Etek, Zıbın, Saya, Bindallı, Kutik, Gane, Kras

Erkek Giyim Kuşamı

Erkek Giysileri; ( Anadolu’da giyilen yörelere göre çeşitli şekillerde adlandırılmaktadır)

Ayakkabı: Uskar, Cimcime, Bodin, Körüklü Çizme, Sapuk, Çarık, Yemeni,

Şalvar: Çakşır, Zıvga, Şal, Karadon, Dizlik, Külot Pantolon, Tepme Şalvar, Şal, Zıpka,

Kuşak: Tozluk, Tosya Kuşağı, İşlik, İpek Kuşak, Alaca Kuşak, Çevre, Şal

Başlıklar: Tepelik, Kofi, Papak, Külah, Takke, Kalpak, Dalıburuz, Poşu, Püsküllü Fes, Bere, Boncuklu Fes,

Yelek-Gömlek: Camadan, Sako, İbade, Delme Yelek, Altınparmak, Zıbın, İçlik, Göynük, Çepken, Şepik, Cezayir Yeleği