Dilbilgisi Ve Türkçe Dilbilgisi Kuralları

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-09-2012

dilbilgisi ve türkçe dilbilgisi kuralları

DİL NEDİR ?

Çok geniş anlamıyla dil, düşünce, duygu ve güdüleri, doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracıdır

Bu tanım bütün canlıların kendi aralarındaki bildirişimlerle ilgili işaret sistemlerini olduğu kadar, insanlar tarafından doğanın ve eşyanın ortak kalıplar halinde manalandırılması olgularını da kapsamaktadır

İnsan anlatım ve bildirişim için ya hareket eder (jest), ya da ses çıkarır (konuşma) ya da belirli işaretler çizer (yazı)

Konuşma dili, yazı dili, hareket dili, insan dilinin üç ayrı görüntüsüdür

LEHÇE NEDİR ?

Lehçe ya da Diyalekt, bir dilin belli bir coğrafî bölgedeki insanlar tarafından konuşulan çeşididir

Bir dilin tarihi, bölgesel, siyasi sebeplerden dolayı ses, yapı ve söz dizimi özellikleriyle ayrılan kolu, diyalekt

Kırgız Lehçesi, Kazak Lehçesi vb

Lehçe kendi kelime dağarcığı ve grameri olan sözel (sözlü veya işaretli olan ama mutlaka yazılı olmayabilen) bir iletişim sistemidir; ağız da denmektedir

Diyalektle uğraşan ilim kolu ise diyalektoloji olarak adlandırılır

Lehçeyi konuşan kişilerin sayısı ve bölgenin büyüklüğü değişir

Bu yüzden geniş bir bölgede pek çok lehçe olabileceği gibi o lehçelerin konuşulduğu daha küçük bölgelerde de başka lehçeler olabilir

ŞİVE NEDİR ?

Şive: Konuşma tarzı

Aksan

Bir dilin bölgesel söyleniş tarzı

Bir dil veya lehçenin daha az konuşma farkları gösteren ve bölgeden bölgeye veya şehirden şehire değişebilen küçük kollarına denir

Şivenin sebepleri fonetik ve morfolojik, folklorik farklılıklardır

Bir şivede en eski dil yapılarından, komşu dillerden öğeler bulunabilir

Coğrafik şartlara göre halkın gırtlak yapısı eski dilin seslerine aşina olabilir

Gitmek örneğinde:
-Karadeniz: cideyrum

-Ege: gidiyom

-Trakya: gitcem, örneklerindeki gibi

Lehçe ile şive karıştırılmamalıdır

Lehçe, bir anadilin koludur

Türkçenin belli başlı şiveleri Ege, Orta Anadolu, Trakya, Karadeniz, Rumeli, Doğu, Güneydoğu ağızlarındadır

Şivelerde dilbilgisi kuralları yoktur

Bölge kültürünü, yöre özelliklerini taşır

Dilde, özellikle konuşma dilinde tekdüzeliği kaldıran, empati uyandıran bir yanı vardır

Sakıp Sabancı merhum, şivesini hiç değiştirmemiş, bir şive simgesidir

10-09-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Dilbilgisi Ve Türkçe Dilbilgisi Kuralları dilbilgisi ve türkçe dilbilgisi kuralları DİL NEDİR ? Çok geniş anlamıyla dil, düşünce, duygu ve güdüleri, doğrudan doğruya ya da dolaylı olarak bildirmeye yarayan herhangi bir anlatım aracıdır Bu tanım bütün canlıların kendi aralarındaki bildirişimlerle ilgili işaret sistemlerini olduğu kadar, insanlar tarafından doğanın ve eşyanın ortak kalıplar halinde manalandırılması olgularını da kapsamaktadır İnsan anlatım ve bildirişim için ya hareket eder (jest), ya da ses çıkarır (konuşma) ya da belirli işaretler çizer (yazı) Konuşma dili, yazı dili, hareket dili, insan dilinin üç ayrı görüntüsüdür LEHÇE NEDİR ? Lehçe ya da Diyalekt, bir dilin belli bir coğrafî bölgedeki insanlar tarafından konuşulan çeşididir Bir dilin tarihi, bölgesel, siyasi sebeplerden dolayı ses, yapı ve söz dizimi özellikleriyle ayrılan kolu, diyalekt Kırgız Lehçesi, Kazak Lehçesi vb Lehçe kendi kelime dağarcığı ve grameri olan sözel (sözlü veya işaretli olan ama mutlaka yazılı olmayabilen) bir iletişim sistemidir; ağız da denmektedir Diyalektle uğraşan ilim kolu ise diyalektoloji olarak adlandırılır Lehçeyi konuşan kişilerin sayısı ve bölgenin büyüklüğü değişir Bu yüzden geniş bir bölgede pek çok lehçe olabileceği gibi o lehçelerin konuşulduğu daha küçük bölgelerde de başka lehçeler olabilir ŞİVE NEDİR ? Şive: Konuşma tarzı Aksan Bir dilin bölgesel söyleniş tarzı Bir dil veya lehçenin daha az konuşma farkları gösteren ve bölgeden bölgeye veya şehirden şehire değişebilen küçük kollarına denir Şivenin sebepleri fonetik ve morfolojik, folklorik farklılıklardır Bir şivede en eski dil yapılarından, komşu dillerden öğeler bulunabilir Coğrafik şartlara göre halkın gırtlak yapısı eski dilin seslerine aşina olabilir Gitmek örneğinde: -Karadeniz: cideyrum -Ege: gidiyom -Trakya: gitcem, örneklerindeki gibi Lehçe ile şive karıştırılmamalıdır Lehçe, bir anadilin koludur Türkçenin belli başlı şiveleri Ege, Orta Anadolu, Trakya, Karadeniz, Rumeli, Doğu, Güneydoğu ağızlarındadır Şivelerde dilbilgisi kuralları yoktur Bölge kültürünü, yöre özelliklerini taşır Dilde, özellikle konuşma dilinde tekdüzeliği kaldıran, empati uyandıran bir yanı vardır Sakıp Sabancı merhum, şivesini hiç değiştirmemiş, bir şive simgesidir