Dilbilgisi Ve Türkçe Dilbilgisi Kuralları

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-09-2012

3 TAKISIZ İSİM TAMLAMASI

Tamlayanı ve tamlananı ek almamış olan isim tamlamalarıdır

Takısız isim tamlamalarında her iki unsur da ilgi ve iyelik eklerini almaz

Bu tamlamalar iki grupta incelenir

a)Bir şeyin neyden yapıldığını gösterir

"Boynunda altın kolye vardı

"

cümlesindeki "altın kolye" sözü kolyenin neyden yapıldığını gösterir

"Cam vazo,çelik tencere,deri mont

" tamlamaları da bunlara örnektir

b)Bir şeyin neye benzediğini bildirir

"Altın saçları rüzgarda dalgalanır

"

cümlesinde "altın saç" takısız isim tamlamasıdır

bu tamlamada "saçlar" altına benzetilmiştir

"Gül yanak, zeytin göz,tilki Rıfkı

" gibi tamlamalar takısız isim tamlamasıdır

4ZİNCİRLEME İSİM TAMLAMASI

Tamlayan,tamlananın veya her ikisinin kendi içinde başka bir isim tamlaması olduğu söz öbekleridir

Zincirleme isim tamlamaları en az üç ismin bir araya gelmesi ile oluşur

"Macera romanlarının okuyucusu çoktur"

cümlesinde "macera romanları" belirtisiz isim tamlamasıdır

Bu tamlamaya "-nın" eklenmiş ve tamlama "okuyucusu" tamlananına bağlanmış

Böylece iki tamlama iç içe girmiş ve zincirleme isim tamlaması olmuştur

macera romanları -nın okuyucusu

tamlayan tamlanan _____tamlanan

"Saka kuşunun ötüşü çok hoştu

"

cümlesinde "saka kuşunun ötüşü" üç isimden oluşan zincirleme isim tamlamasıdır

Tamlayan "saka kuşu", tamlanan ise "ötüşü" sözcüğüdür

10-09-2012	#18
Prof. Dr. Sinsi	Dilbilgisi Ve Türkçe Dilbilgisi Kuralları 3 TAKISIZ İSİM TAMLAMASI Tamlayanı ve tamlananı ek almamış olan isim tamlamalarıdır Takısız isim tamlamalarında her iki unsur da ilgi ve iyelik eklerini almaz Bu tamlamalar iki grupta incelenir a)Bir şeyin neyden yapıldığını gösterir "Boynunda altın kolye vardı" cümlesindeki "altın kolye" sözü kolyenin neyden yapıldığını gösterir "Cam vazo,çelik tencere,deri mont " tamlamaları da bunlara örnektir b)Bir şeyin neye benzediğini bildirir "Altın saçları rüzgarda dalgalanır" cümlesinde "altın saç" takısız isim tamlamasıdır bu tamlamada "saçlar" altına benzetilmiştir "Gül yanak, zeytin göz,tilki Rıfkı " gibi tamlamalar takısız isim tamlamasıdır 4ZİNCİRLEME İSİM TAMLAMASI Tamlayan,tamlananın veya her ikisinin kendi içinde başka bir isim tamlaması olduğu söz öbekleridir Zincirleme isim tamlamaları en az üç ismin bir araya gelmesi ile oluşur "Macera romanlarının okuyucusu çoktur" cümlesinde "macera romanları" belirtisiz isim tamlamasıdır Bu tamlamaya "-nın" eklenmiş ve tamlama "okuyucusu" tamlananına bağlanmış Böylece iki tamlama iç içe girmiş ve zincirleme isim tamlaması olmuştur macera romanları -nın okuyucusu tamlayan tamlanan _____tamlanan "Saka kuşunun ötüşü çok hoştu" cümlesinde "saka kuşunun ötüşü" üç isimden oluşan zincirleme isim tamlamasıdırTamlayan "saka kuşu", tamlanan ise "ötüşü" sözcüğüdür