Dilbilgisi Ve Türkçe Dilbilgisi Kuralları

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-09-2012

SIFAT (ÖN AD)

İsimleri niteleyen ya da belirten sözcüklere sıfat denir

Sıfatların varlığı isimlere bağlıdır

Bu nedenle sıfatlar tek başına kullanılmaz

Bu açıdan sıfatlar tamlama olarak karşımıza çıkar

"Güzel kitapları hemen alırım

"

cümlesinde güzel sözcüğü kitap isminin özelliğini belirten bir sıfattır

Burada "kitap" isminden önce gelerek onun özelliğini belirtmiş ve sıfat olmuştur

Bu nedenle bir sözcük yalnız başına sıfat olamaz

Yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi mutlaka bir isimle kullanılır

Sıfatlar içinde niteleme ve belirtme sıfatları olmak üzere ikiye ayrılır

A NİTELEME SIFATLARI

Varlıkların yapısal özelliklerini ortaya koyan sıfatlardır

Niteleme sıfatları isimlerin nasıl olduğnu bildirir ve isme sorulan "nasıl" sorusuna cevap verir

"Kimsesiz çocuklara yardım edelim

"

cümlesindeki "kimsesiz" sözcüğü "çocuklar" ın özelliğini belirtmektedir

Bu cümlede "çocuklar" ismine "nasıl" sorusunu sorduğumuzda "kimsesiz" cevabını almaktayız

"Siyah gözlükler sana yakışmış

"

cümlesindeki "siyah" sözcüğü gözlüğün yapısal özelliğini anlatan bir sıfattır

Nasıl gözlük?

Siyah gözlük

Görüldüğü gibi isme sorulan "nasıl" sorusuna cevap veriyor

Adlaşmış Sıfat

Bazen kişinin tam olarak bilinmediği ya da niteliğinin vurgulanmak istendiği durumlarda isim söylenmeyip sıfat, ismin yerine geçirilebilir

Bu tür sözcüklere adlaşmış sıfat denir

Adlaşmış sıfatlar niteleme sıfatlarıyla yapılır

"Akıllı insanlar kendine güvenir

"

cümlesinde niteleme sıfatı olan "akıllı" sözcüğü,

"Akıllılar kendine güvenir

"

cümlesinde "insanlar" isminin düşmesiyle adlaşmış sıfat olmuştur

10-09-2012	#19
Prof. Dr. Sinsi	Dilbilgisi Ve Türkçe Dilbilgisi Kuralları SIFAT (ÖN AD) İsimleri niteleyen ya da belirten sözcüklere sıfat denir Sıfatların varlığı isimlere bağlıdırBu nedenle sıfatlar tek başına kullanılmazBu açıdan sıfatlar tamlama olarak karşımıza çıkar "Güzel kitapları hemen alırım" cümlesinde güzel sözcüğü kitap isminin özelliğini belirten bir sıfattır Burada "kitap" isminden önce gelerek onun özelliğini belirtmiş ve sıfat olmuştur Bu nedenle bir sözcük yalnız başına sıfat olamaz Yukarıdaki örnekte görüldüğü gibi mutlaka bir isimle kullanılır Sıfatlar içinde niteleme ve belirtme sıfatları olmak üzere ikiye ayrılır A NİTELEME SIFATLARI Varlıkların yapısal özelliklerini ortaya koyan sıfatlardır Niteleme sıfatları isimlerin nasıl olduğnu bildirir ve isme sorulan "nasıl" sorusuna cevap verir "Kimsesiz çocuklara yardım edelim" cümlesindeki "kimsesiz" sözcüğü "çocuklar" ın özelliğini belirtmektedirBu cümlede "çocuklar" ismine "nasıl" sorusunu sorduğumuzda "kimsesiz" cevabını almaktayız "Siyah gözlükler sana yakışmış" cümlesindeki "siyah" sözcüğü gözlüğün yapısal özelliğini anlatan bir sıfattır Nasıl gözlük? Siyah gözlük Görüldüğü gibi isme sorulan "nasıl" sorusuna cevap veriyor Adlaşmış Sıfat Bazen kişinin tam olarak bilinmediği ya da niteliğinin vurgulanmak istendiği durumlarda isim söylenmeyip sıfat, ismin yerine geçirilebilir Bu tür sözcüklere adlaşmış sıfat denir Adlaşmış sıfatlar niteleme sıfatlarıyla yapılır "Akıllı insanlar kendine güvenir" cümlesinde niteleme sıfatı olan "akıllı" sözcüğü, "Akıllılar kendine güvenir" cümlesinde "insanlar" isminin düşmesiyle adlaşmış sıfat olmuştur