Dilbilgisi Ve Türkçe Dilbilgisi Kuralları

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-09-2012

5

TERİM ANLAM

Bir bilim, sanat ya da meslek dalıyla ilgili bir kavramı karşılayan kelimelere terim denir

Terimlerin anlamları dar ve sınırlıdır

Örnek: "Ekvator" kelimesi tek bir anlama gelir ve tek bir nesneyi karşılar

Örnek: kök, mısra, muson

“yüklem, özne, kök, zarf”, dil bilgisi terimleri; “üçgen, daire, çap”, kelimeleri de geometri terimleridir

Terimler halkın söz varlığında yer almaz, ama halk ağzında kullanılıp da sonradan terim özelliği kazanmış kelimeler vardır

Örnek: "Budala" kelimesi halkın söz varlığında aptal, anlayışsız, sersem anlamlarıyla kullanılır, fakat bu kelime psikolojide belli bir zeka seviyesine sahip anlamında kullanıldığında terimdir

Terimler, genellikle gerçek anlamıyla kullanılan sözlerdir

Terimlerin, mecaz anlamı, yan anlamı, deyim anlamı yoktur

Boğaz’ı geçip Karadeniz’e ulaştık

Ayağı olmayan göllerde tuz oranı yüksek olur

Ağacın kökleri çok derinde

Üçgenin iç açıları toplamı 180’dir

6

ARGO ANLAM

Sadece belli bir topluluk ya da meslek tarafından kullanılan özel sözcüklerden oluşan dile argo denir

Argo, dil içinde bir dil gibidir

Külhanbeylerinin anlaşma vasıtası da denebilir

Küfürle karıştırılmamalıdır

Argonun varlık sebebi kolay ve çekici anlatımı yakalama isteğidir

Şekil ev anlamda ölçüsüzlük ve mübalâğa esastır

Bağımsız ve sorumsuz yaşayışın dilidir de denebilir

Dışa dönüklük, boşalma, rahatlama argoda sınırsızdır

Her şeye küfür kelimeleri kullanmadan küfredilir

“Canına yandığımın dünyası” gibi

aklına tükürmek: birinin düşüncesini beğenmemek

mektep çocuğu: acemi, toy

zokayı yutmak: aldatılıp zarara sokulmak

yutmak: iyice eksiksiz olarak öğrenmek

arakçı: hırsız

bal kabağı: aptal, beyinsiz

çakmak: sınıfta kalmak

10-09-2012	#33
Prof. Dr. Sinsi	Dilbilgisi Ve Türkçe Dilbilgisi Kuralları 5 TERİM ANLAM Bir bilim, sanat ya da meslek dalıyla ilgili bir kavramı karşılayan kelimelere terim denir Terimlerin anlamları dar ve sınırlıdır Örnek: "Ekvator" kelimesi tek bir anlama gelir ve tek bir nesneyi karşılar Örnek: kök, mısra, muson “yüklem, özne, kök, zarf”, dil bilgisi terimleri; “üçgen, daire, çap”, kelimeleri de geometri terimleridir Terimler halkın söz varlığında yer almaz, ama halk ağzında kullanılıp da sonradan terim özelliği kazanmış kelimeler vardır Örnek: "Budala" kelimesi halkın söz varlığında aptal, anlayışsız, sersem anlamlarıyla kullanılır, fakat bu kelime psikolojide belli bir zeka seviyesine sahip anlamında kullanıldığında terimdir Terimler, genellikle gerçek anlamıyla kullanılan sözlerdir Terimlerin, mecaz anlamı, yan anlamı, deyim anlamı yoktur Boğaz’ı geçip Karadeniz’e ulaştık Ayağı olmayan göllerde tuz oranı yüksek olur Ağacın kökleri çok derinde Üçgenin iç açıları toplamı 180’dir 6 ARGO ANLAM Sadece belli bir topluluk ya da meslek tarafından kullanılan özel sözcüklerden oluşan dile argo denir Argo, dil içinde bir dil gibidir Külhanbeylerinin anlaşma vasıtası da denebilir Küfürle karıştırılmamalıdır Argonun varlık sebebi kolay ve çekici anlatımı yakalama isteğidir Şekil ev anlamda ölçüsüzlük ve mübalâğa esastır Bağımsız ve sorumsuz yaşayışın dilidir de denebilir Dışa dönüklük, boşalma, rahatlama argoda sınırsızdır Her şeye küfür kelimeleri kullanmadan küfredilir “Canına yandığımın dünyası” gibi aklına tükürmek: birinin düşüncesini beğenmemek mektep çocuğu: acemi, toy zokayı yutmak: aldatılıp zarara sokulmak yutmak: iyice eksiksiz olarak öğrenmek arakçı: hırsız bal kabağı: aptal, beyinsiz çakmak: sınıfta kalmak