Dilbilgisi Ve Türkçe Dilbilgisi Kuralları

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-09-2012

e

Uzaklaşma Grubu
Uzaklaşma eki almış bir ismin başka bir isimle oluşturduğu kelime grubudur

Birinci unsur uzaklaşma eki alır

İçten pazarlıklı (adam), kendisinden emin (adımlarla), benden gizli (iş), gözden ırak (bir köşe), yandan çarklı (kahve), estetik endişeden uzak (eserler)

Cümlede ve kelime grupları içinde isim, sıfat ve zarf olarak kullanılır

Bin yıldan uzun bir gecenin bestesidir bu

Bir öğle paydosunda herkesten geç çıktı sınıftan

Uzun bir yolculuktan sonra köye varmıştık

Sakin ve kendinden emin çalışıyor

Ondan daha idealistine rastlamadım

Evde çekirgeden bol ne var!

f

Vasıta Grubu
Vasıta eki almış bir ismin başka bir isimle oluşturduğu kelime grubudur

Birinci unsur vasıta eki alır

Seninle dost (insanlar), bayrakla süslü (sınıflar), sırmayla işli (cepken)

Bu grup da sıfat-fiil veya zarf-fiil grubundan kısaltılmıştır

Seninle dost olan (insanlar) → Seninle dost (insanlar),

bayrakla süslü olan (sınıflar) → bayrakla süslü (sınıflar),

sırmayla işli olan (cepken) → sırmayla işli (cepken)

parayla yüklü olarak →parayla yüklü

Cümlede ve kelime grupları içinde isim, sıfat ve zarf olarak kullanılır

Garip çizgilerle dolu han duvarları

Annesiyle dargın gitti

Bu kısaltma gruplarının dışında bazı kısaltma grupları daha vardır ki bunlar da çeşitli cümlelerden ve kelime gruplarından kısaltılmıştır

Derinden derine ırmaklar ağlar

Uzaktan uzağa çoban çeşmesi

Kokusuyla baş başa kaldı çiçekler

Bir nefes olmuşum Fatih�in ordusunda

Yürüyorum omuz omuza sipahilerle

Aynalar baştan başa tenha

Başka bir çerçevedir gitgide dünya artık

El ele tutuşarak yola koyuldular

10-09-2012	#59
Prof. Dr. Sinsi	Dilbilgisi Ve Türkçe Dilbilgisi Kuralları e Uzaklaşma Grubu Uzaklaşma eki almış bir ismin başka bir isimle oluşturduğu kelime grubudur Birinci unsur uzaklaşma eki alır İçten pazarlıklı (adam), kendisinden emin (adımlarla), benden gizli (iş), gözden ırak (bir köşe), yandan çarklı (kahve), estetik endişeden uzak (eserler) Cümlede ve kelime grupları içinde isim, sıfat ve zarf olarak kullanılır Bin yıldan uzun bir gecenin bestesidir bu Bir öğle paydosunda herkesten geç çıktı sınıftan Uzun bir yolculuktan sonra köye varmıştık Sakin ve kendinden emin çalışıyor Ondan daha idealistine rastlamadım Evde çekirgeden bol ne var! f Vasıta Grubu Vasıta eki almış bir ismin başka bir isimle oluşturduğu kelime grubudur Birinci unsur vasıta eki alır Seninle dost (insanlar), bayrakla süslü (sınıflar), sırmayla işli (cepken) Bu grup da sıfat-fiil veya zarf-fiil grubundan kısaltılmıştır Seninle dost olan (insanlar) → Seninle dost (insanlar), bayrakla süslü olan (sınıflar) → bayrakla süslü (sınıflar), sırmayla işli olan (cepken) → sırmayla işli (cepken) parayla yüklü olarak →parayla yüklü Cümlede ve kelime grupları içinde isim, sıfat ve zarf olarak kullanılır Garip çizgilerle dolu han duvarları Annesiyle dargın gitti Bu kısaltma gruplarının dışında bazı kısaltma grupları daha vardır ki bunlar da çeşitli cümlelerden ve kelime gruplarından kısaltılmıştır Derinden derine ırmaklar ağlar Uzaktan uzağa çoban çeşmesi Kokusuyla baş başa kaldı çiçekler Bir nefes olmuşum Fatih�in ordusunda Yürüyorum omuz omuza sipahilerle Aynalar baştan başa tenha Başka bir çerçevedir gitgide dünya artık El ele tutuşarak yola koyuldular