Edebiyatımızdaki Enler Ve İlkler

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-10-2012

-Edebiyatımızda noktalama işaretini, ilk kez Şinasi “Şair Evlenmesi” nde kullanmıştır

-Edebiyatımızda ilk çeviri roman, Kamil Paşa’nın yaptığı Telemak’tır

-Edebiyatımızda ilk roman, Taaşşuk-u Talat-ı Fitnat’tır

-Edebiyatımızda ilk köy romanı, Nabizade Nazım’ın “Karabibik” adlı eseridir

-Edebiyatımızdaki ilk realist romancı Recaizade Mahmut Ekrem’dir

-Edebiyatımızdaki ilk realist roman Araba Sevdası’dır yazarı Recaizade Mahmut Ekrem’dir

-Edebiyatımızda ilk edebi roman, Namık Kemal’in “İntibah” adlı eseridir

-Edebiyatımızda ilk psikolojik roman, Eylül’dür (Mehmet Rauf)
-Edebiyatımızda ilk tarihi roman, Namık Kemal’in “Cezmi” adlı eseridir

-Edebiyatımızda ilk kadın romancı Fatma Aliye’dir

-Edebiyatımızda ilk makaleyi Şinasi yazmıştır

(Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi)
-İlk tiyatro Şinasi’nin Şair Evlenmesi’dir

-Edebiyatımızdaki ilk pastoral şiir A

Hamit Tarhan’ın Sahra adlı şiiridir

-Edebiyatımızdaki ilk psikolojik roman denemesi Nabizade Nazım’ın Zehra adlı eseridir

-Edebiyatımızda çoçuklar üzerine yazılmış ilk eserler Nabi’nin Hayriye’si ve Sümbülzade Vehbi’nin Lütfiye’sidir

-Edebiyatımızdaki ilk eleştirmen Namık Kemal’dir

-İlk çoçuk yayınımız ise Eftal ve Mümeyyizdir

(1869)
-Türk Edebiyatı’nda bilinen ilk çocuk gazetesi Çocuklar İçin Mümeyyiz’dir

-Aşık Veysel ilk olarak Kutsi Tecer tarafından Türk halkına tanıtılmıştır

-Hazine-i Evrak ilk edebiyat dergimizdir

-Türk Edebiyatı’nda iç monolog tarzı yazılmış ilk roman Bir Düğün Gecesi’dir

(A

Ağaoğlu)
-Türk Edebiyatı’nda yayınlanmış ilk öykü kitabı Emin Nihat Tarlan’ın Müsameratname’dir

(1872)
-Türk Edebiyatı’nda mensur şiir yazımı ilk defa Halit Ziya ile başlar

-Türk Edebiyatı’nda post-modern tarzda eser veren ilk yazarımız Oğuz Atay’dır

(Tutunamayanlar)
-Türk Edebiyatı’nda batıdan yapılan ilk fabl çevirisi Şinasi tarafından yapılmıştır

-Türk Edebiyatı’nda yazıya geçirilen ilk masallar Billur Köşk Masalları’dır

-Türk masalları ilk defa yurt dışında 16

Lui döneminde Fransa’da yayınlanmıştır

-Türk masallarını ilk defa derleyen İ

Kunoş adlı Macar bilim adamıdır

-Divan Edebiyatı’nın ilk şairi Hoca Dehhani, son şairi ise Şeyh Galip’dir

-İlk yerli çizgi roman, Türk Kahramanı Köroğlu’dur

(1953)
-Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir

(1943)
-Beyanname ile yayın hayatına giren ilk edebiyat topluluğu Fecr-i Ati’dir

-Cumhuriyet sonrası ilk beyanname yayınlayan edebi topluluk Yedi Meşaleciler’dir

-Namık Kemal bütün şiirlerini aruzla yazmıştır, yalnız Ok şiiri hece vezni ile yazmıştır

-Kutatgu Bilig ilk Türk dünyası ansiklopedisidir

-İlk yerli çizgi roman Türk Kahramanı Köroğlu’dur

-Ülkemizdeki ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir

-Batılı tekniğe uygun ilk roman Aşk-ı Memnu’dur

-Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro eseri Eşber’dir

(A

Hamit Tarhan )
-Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri Binnaz’dır

(Y

Ziya Ortaç)
-İlk bibliyoğrafya Keşfiz-Zünun’dur

(K

Çelebi)
-İlk hatıra kitabı Babürname’dir

(Babürşah)
-İlk hamse yazarı Ali Şir Nevai’dir

-Edebiyatımızdaki ilk antoloji Harabat’tır

(Z

Paşa)
-Edebiyatımızdaki ilk atasözleri kitabı Durub-ı Emsal-i Osmaniye’dir

(Şinasi)
-İlk mizah dergisi Diyojen’dir

(Teodor Kasap)
-Edebiyatımızdaki ilk hikaye kitabı Letafet-i Rivayet’tir

(A

Mithat)
-Basılan ilk küçük hikaye kitabı Küçük Şeyler’dir

(S

Sezai, ilk gerçekçi hikaye)
-Edebiyatımızdaki ilk fıkra yazarı Ahmet Rasim’dir

-Bilinen ilk Türk yazarı Yollug Tigin’dir

-İlk siyasetname eseri Kutadgu Bilig’tir

-İlk mensur şiir yazarı R

Mahmut Ekrem’dir

-İlk sözlük kitabımız Divan-i Lügatit Türk’tür

(K

Mahmut)
-İlk sosyolog Ziya Gökalp’tir

-İlk edebi tartışma Ziya Paşa ile Namık Kemal arasında olmuştur

-Ülkemizdeki ilk Müslüman kadın tiyatrocu Afife Jale’dir

-Edebiyatımızdaki ilk çağdaş roman Mai ve Siyah’tır

(Halit Ziya)
-Türk Edebiyatı’ndaki ilk deneme yazarı Nurullah Ataç’tır

-İlk tezkiremiz Mecalis’ün Nefais’tir

(A

Şir Nevai’dir)
-İlk mizah gazetemiz Diyojen’dir

(N

Kemal)
-Matbaada basılan ilk kitabımız Vankulu Lügatı’dir

-Türkler’in kullandığı ilk alfabe Göktürk Alfabesi’dir

-İlk edebi topluluk Servet-i Fünun’dur

-İlk divan sahibi sanatçımız Yunus Emre’dir

-Türk şiirinin en eski lirik şiir örneği Aprın Çar Tigin’dir

-Türkçe’nin ilk gramer kitabını Baskakov yazmıştır

-Aydınlar arasında heceyi ilk kez deneyen sanatçı M

Emin Yurdakul’dur

-Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan sanatçımız M

Emin Yurdakul’dur

-Serbest müstezatı aruzla deneyen ilk şairimiz Tevfik Fikret’tir

-Şiirde noktalama işaretini ilk kez kullanan Servet-i Fünun sanatçısı Tevfik Fikret’tir

-Divan Edebiyatı’nın Sebk-i Hindi tarzını ilk temsilcisi Naili’dir

-Edebiyatımızda serbest vezni ilk kez Nazım Hikmet kullanmıştır

(1929)
-Edebiyatımızda anjabmanı ilk kez Tevfik Fikret kullanmıştır

-İlk Türkçe gazete 1831′de kurulan Takvim-i Vaka’dır

-İlk Türkçe özel gazete 1860′da kurulan Tercüman-ı Ahval’dır

-Nobel Edebiyat Ödülü alan ilk Müslüman yazar Necip Mahfuz’dur

(Kayra)
-En uzun ömürlü edebiyat dergimiz 1933 yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi’dir

-Türkiye’de lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat Bir Lügat Bulamadım’dır

(M

Doğan)
-Hayat hikâyesini İngilizce yazan ilk yazarımız Halide Edip Adıvar’dır

10-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Edebiyatımızdaki Enler Ve İlkler -Edebiyatımızda noktalama işaretini, ilk kez Şinasi “Şair Evlenmesi” nde kullanmıştır -Edebiyatımızda ilk çeviri roman, Kamil Paşa’nın yaptığı Telemak’tır -Edebiyatımızda ilk roman, Taaşşuk-u Talat-ı Fitnat’tır -Edebiyatımızda ilk köy romanı, Nabizade Nazım’ın “Karabibik” adlı eseridir -Edebiyatımızdaki ilk realist romancı Recaizade Mahmut Ekrem’dir -Edebiyatımızdaki ilk realist roman Araba Sevdası’dır yazarı Recaizade Mahmut Ekrem’dir -Edebiyatımızda ilk edebi roman, Namık Kemal’in “İntibah” adlı eseridir -Edebiyatımızda ilk psikolojik roman, Eylül’dür (Mehmet Rauf) -Edebiyatımızda ilk tarihi roman, Namık Kemal’in “Cezmi” adlı eseridir -Edebiyatımızda ilk kadın romancı Fatma Aliye’dir -Edebiyatımızda ilk makaleyi Şinasi yazmıştır (Tercüman-ı Ahval Mukaddimesi) -İlk tiyatro Şinasi’nin Şair Evlenmesi’dir -Edebiyatımızdaki ilk pastoral şiir AHamit Tarhan’ın Sahra adlı şiiridir -Edebiyatımızdaki ilk psikolojik roman denemesi Nabizade Nazım’ın Zehra adlı eseridir -Edebiyatımızda çoçuklar üzerine yazılmış ilk eserler Nabi’nin Hayriye’si ve Sümbülzade Vehbi’nin Lütfiye’sidir -Edebiyatımızdaki ilk eleştirmen Namık Kemal’dir -İlk çoçuk yayınımız ise Eftal ve Mümeyyizdir(1869) -Türk Edebiyatı’nda bilinen ilk çocuk gazetesi Çocuklar İçin Mümeyyiz’dir -Aşık Veysel ilk olarak Kutsi Tecer tarafından Türk halkına tanıtılmıştır -Hazine-i Evrak ilk edebiyat dergimizdir -Türk Edebiyatı’nda iç monolog tarzı yazılmış ilk roman Bir Düğün Gecesi’dir(AAğaoğlu) -Türk Edebiyatı’nda yayınlanmış ilk öykü kitabı Emin Nihat Tarlan’ın Müsameratname’dir(1872) -Türk Edebiyatı’nda mensur şiir yazımı ilk defa Halit Ziya ile başlar -Türk Edebiyatı’nda post-modern tarzda eser veren ilk yazarımız Oğuz Atay’dır(Tutunamayanlar) -Türk Edebiyatı’nda batıdan yapılan ilk fabl çevirisi Şinasi tarafından yapılmıştır -Türk Edebiyatı’nda yazıya geçirilen ilk masallar Billur Köşk Masalları’dır -Türk masalları ilk defa yurt dışında 16Lui döneminde Fransa’da yayınlanmıştır -Türk masallarını ilk defa derleyen İKunoş adlı Macar bilim adamıdır -Divan Edebiyatı’nın ilk şairi Hoca Dehhani, son şairi ise Şeyh Galip’dir -İlk yerli çizgi roman, Türk Kahramanı Köroğlu’dur(1953) -Ülkemizde ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir(1943) -Beyanname ile yayın hayatına giren ilk edebiyat topluluğu Fecr-i Ati’dir -Cumhuriyet sonrası ilk beyanname yayınlayan edebi topluluk Yedi Meşaleciler’dir -Namık Kemal bütün şiirlerini aruzla yazmıştır, yalnız Ok şiiri hece vezni ile yazmıştır -Kutatgu Bilig ilk Türk dünyası ansiklopedisidir -İlk yerli çizgi roman Türk Kahramanı Köroğlu’dur -Ülkemizdeki ilk çocuk çizgi roman türü Kara Maske’dir -Batılı tekniğe uygun ilk roman Aşk-ı Memnu’dur -Aruzla yazılan ilk manzum tiyatro eseri Eşber’dir(AHamit Tarhan ) -Heceyle yazılan ilk manzum tiyatro eseri Binnaz’dır(YZiya Ortaç) -İlk bibliyoğrafya Keşfiz-Zünun’dur (KÇelebi) -İlk hatıra kitabı Babürname’dir (Babürşah) -İlk hamse yazarı Ali Şir Nevai’dir -Edebiyatımızdaki ilk antoloji Harabat’tır (ZPaşa) -Edebiyatımızdaki ilk atasözleri kitabı Durub-ı Emsal-i Osmaniye’dir (Şinasi) -İlk mizah dergisi Diyojen’dir (Teodor Kasap) -Edebiyatımızdaki ilk hikaye kitabı Letafet-i Rivayet’tir (AMithat) -Basılan ilk küçük hikaye kitabı Küçük Şeyler’dir (SSezai, ilk gerçekçi hikaye) -Edebiyatımızdaki ilk fıkra yazarı Ahmet Rasim’dir -Bilinen ilk Türk yazarı Yollug Tigin’dir -İlk siyasetname eseri Kutadgu Bilig’tir -İlk mensur şiir yazarı RMahmut Ekrem’dir -İlk sözlük kitabımız Divan-i Lügatit Türk’tür (KMahmut) -İlk sosyolog Ziya Gökalp’tir -İlk edebi tartışma Ziya Paşa ile Namık Kemal arasında olmuştur -Ülkemizdeki ilk Müslüman kadın tiyatrocu Afife Jale’dir -Edebiyatımızdaki ilk çağdaş roman Mai ve Siyah’tır (Halit Ziya) -Türk Edebiyatı’ndaki ilk deneme yazarı Nurullah Ataç’tır -İlk tezkiremiz Mecalis’ün Nefais’tir (AŞir Nevai’dir) -İlk mizah gazetemiz Diyojen’dir (NKemal) -Matbaada basılan ilk kitabımız Vankulu Lügatı’dir -Türkler’in kullandığı ilk alfabe Göktürk Alfabesi’dir -İlk edebi topluluk Servet-i Fünun’dur -İlk divan sahibi sanatçımız Yunus Emre’dir -Türk şiirinin en eski lirik şiir örneği Aprın Çar Tigin’dir -Türkçe’nin ilk gramer kitabını Baskakov yazmıştır -Aydınlar arasında heceyi ilk kez deneyen sanatçı MEmin Yurdakul’dur -Şiirde ilk defa Türk kelimesini kullanan sanatçımız MEmin Yurdakul’dur -Serbest müstezatı aruzla deneyen ilk şairimiz Tevfik Fikret’tir -Şiirde noktalama işaretini ilk kez kullanan Servet-i Fünun sanatçısı Tevfik Fikret’tir -Divan Edebiyatı’nın Sebk-i Hindi tarzını ilk temsilcisi Naili’dir -Edebiyatımızda serbest vezni ilk kez Nazım Hikmet kullanmıştır(1929) -Edebiyatımızda anjabmanı ilk kez Tevfik Fikret kullanmıştır -İlk Türkçe gazete 1831′de kurulan Takvim-i Vaka’dır -İlk Türkçe özel gazete 1860′da kurulan Tercüman-ı Ahval’dır -Nobel Edebiyat Ödülü alan ilk Müslüman yazar Necip Mahfuz’dur (Kayra) -En uzun ömürlü edebiyat dergimiz 1933 yılında çıkmaya başlayan Varlık Dergisi’dir -Türkiye’de lügat sözlük hakkında yazılan ilk lügat Bir Lügat Bulamadım’dır(MDoğan) -Hayat hikâyesini İngilizce yazan ilk yazarımız Halide Edip Adıvar’dır