10-10-2012
|
#1
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Cümlede Anlam
1 EŞANLAMLI YA DA YAKIN ANLAMLI CÜMLE
Farklı sözcüklerle kurulan fakat aynı düşünceyi anlatan cümlelerdir
----Sevgi sadakatle taçlaşmadıkça ömrü kızgın çöllerdeki bir damla yaş kadardır
----Sadakatin olmadığı bir sevgi uzun ömürlü olamaz
----Kıyıyı gözden kaybetmeye cesaret edemeyen insan yeni okyanuslar keşfedemez(Andre Gide)
----Hayatında riskleri göze alamayan insan başarılı olamaz
----Eğer bir insan hangi limana yelken açtığını bilmiyorsa, hiçbir rüzgar işine yaramaz
----Belirli bir hedefi olmayan insan, hangi olanaklara sahip olursa olsun başarılı olamaz
----Yaşamak, karanlık geceye rağmen, buğulanmış pencere camına güneşi çizebilmektir(Anonim)
----En zor anlarda bile umudunu kaybetmeyen insan gerçekten yaşıyor demektir
----Yaşam içinde siyah da bulunan bir gökkuşağıdır
----Yaşam tüm güzelliklerinin yanında olumsuzlukları da barındırır
2NEDEN- SONUÇ CÜMLESİ
Yargının gerçekleşme nedeni ve sonucu cümle içinde verilir
----Sınavda heyecanlandığı için bazı soruları yapamadı
----Bakımsızlıktan ev harabeye dönmüştü
----Matbaanın bulunmasıyla okuma yazma oranı arttı
----Aşırı sıcaklar can kaybına yol açtı
----Yoğun kar yağışı nedeniyle yollar trafiğe kapatıldı
----Hediye almadım diye bana darılmış
3AMAÇ ? SONUÇ CÜMLESİ
Öznenin işi, hareketi gerçekleştirme amacı ve sonucu cümle içinde verilir
----Borçlarından kurtulmak için evini satmış
----Ailesini görmeye Almanya? ya gitmiş
----Başbakan, ticari anlaşmalar yapmak üzere yurtdışına çıkıyor
----Bu ,bizi birbirimize düşürmek maksadıyla söylenmiş bir sözdür
----Şair, şiirinde herkes anlayabilsin diye yalın bir dil kullanmış
----Yazar,eleştirmene şirin görünmek maksadıyla iki yüzlü davranıyor
4KOŞUL CÜMLESİ
Eylemin ya da hareketin gerçekleşmesi bir şarta (koşula) bağlı olan cümlelerdir
----Sanatçı yapıtında toplumu anlatırsa ölümsüzleşir
----Akşam baban gelsin , alışverişe çıkarız
----Müzik dinleyebilirsin ama sesini fazla açmayacaksın
----Akşama geri vermek üzere bu kitabı alabilirsin
----Bizim buralara yağmur yağdıkça her yer toprak kokardı
----Her güneş doğduğunda beni hatırla
5KARŞILAŞTIRMA BİLDİREN CÜMLELER
İki kavram arasında benzerlik ya da farklılıkların ortaya konmasıdır
----Sinema da tiyatro gibi görsel bir sanattır
----Doğu Anadolu?nun kışı Akdeniz Bölgesi?ne göre daha çetin geçer
----Yahya Kemal de Necip Fazıl da şiirlerinde ölüm temasına çok yer vermiştir
----Bu yılki ürün geçen yıla nazaran daha bereketliydi
----Sanatçı,diğer çağdaşlarına göre daha sade bir dil kullanmıştır
----Ressam bu yapıtında ise diğerlerine göre daha canlı
renkleri kullanmıştır
6 ÖZNEL ANLATIMLI CÜMLELER
Söyleyenin kendi kişisel duygu ve düşüncelerini içeren cümlelerdir
----İzmir,tarihi ve doğal güzellikleriyle eşsiz bir şehrimizdir
----Şair söyleyiş güzelliğiyle türkü tadında bir şiir sunuyor bize
----Konferansa katılanların saçma sapan fikirleri beni iyice sıkmıştı
----Yazar,sürükleyici anlatımı ve ilginç betimlemeleriyle
okuyucuyu olayın içinde yaşatıyor
----Çatık kaşları,yaralı yüzüyle insanı ürküten bir havası vardı
7NESNEL ANLATIMLI CÜMLELER
Doğruluğu ya da yanlışlığı gözlem ve deneylerle kanıtlanabilir nitelikli cümlelerdirBu cümlede konuşanın duygu ve düşünceleri yer almaz
----Filmde olaylar küçük bir kasabada geçiyor
----Eser dört bölüm halinde sinemaya uyarlanmış
----Turizm gelirleri geçen yıla oranla yüzde 5?lik bir artış göstermiştir
----Aruz ölçüsüyle yazılan şiirde nazım birimi dörtlüktür
----Dört perdede oluşan bu oyunda yazar,aile bireyleri arasındaki sorunları anlatır
8DOĞRUDAN ANLATIMLI CÜMLELER
Herhangi bir konuda bir kişinin görüş ve düşünceleri hiçbir değişikliğe uğratılmadan verilirBu cümle genellikle tırnak içinde gösterilir
----Çiçero?nun ?Bir yerde yaşam varsa orada umut da vardır?sözü çok hoşuma gider
----Kadın,arkadaşının kulağına eğilerek: ?Birazdan kalkalım mı??diye fısıldadı
----Bu konuda atalarımız: ?Cesurun bakışı,korkağın kılıcından keskindir?der
----Deskartes?in: ?Düşünüyorum öyleyse varım?sözü çok ünlüdür
9DOLAYLI ANLATIMLI CÜMLELER
Bir kişinin sözünün söylendiği biçimde değil de,bazı değişiklikler yapılarak aktarıldığı cümlelerdir
----Onunla bir daha konuşmayacağını söyledi
----Bernard Shaw,düşünmenin ruhun kendisiyle konuşması olduğunu söylerdi
----Doktor,babama ilaçları mutlaka içmesi gerektiğini tembih etti
----Yazar,sanatçı olunabilmek için çok çalışılması gerektiğini vurguladı
10USLUP VE İÇERİK(KONU)CÜMLESİ
Yazarın yapıtında neyi anlattığı konuya (içerik)girerBu konuyu işlerken kullandığı sözcükler ve cümleler de usluba girer
----Yazar yapıtında 1Dünya Savaşı yıllarındaki insanların çektiği acıları gözler önüne serer(Konu)
----Betimlemelerde sıfatlara sıkça yer veren sanatçı cümleleri uzun tutmuştur(Uslup)
----Romanda,Batı?nın yaşam tarzına özenen bir ailenin yavaş yavaş çöküşü anlatılır(Konu)
----Şairin,şiirlerinde oldukça az kullanılan sözcüklere ve deyimlere yer vermesi dikkati çeker(Uslup)
11AŞAMALI DURUM BİLDİREN CÜMLELER
Bir olayın,durumun olumlu ya da olumsuz yönde giderek değiştiğini anlatan cümlelerdir
----Kadın,her geçen gün biraz daha kötüleşiyor
----Havalar gittikçe soğuyor
----Bu çocuğun günden güne huyu değişiyor
----Ülkemiz her geçen yıl biraz daha büyüyen ekonomisiyle gelecekte gelişmiş ülkeler seviyesine çıkacaktır
12KİNAYELİ ANLATIMLI CÜMLE
Bir gerçeği ortaya koymak amacıyla sözü imalı olarak tam karşıtı gelecek biçimde kullanmaktır
----Okulunu ne kadar çok sevdiğin yirmi gün devamsızlık yapmandan belli
----Eşinin gözündeki morluktan onu ne kadar çok sevdiğin anlaşılıyor
|
|
|
|