Tariz ( Dokundurma / Sitem / İğneleme )

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-10-2012

TARİZ ( DOKUNDURMA / SİTEM / İĞNELEME ): Sözcük anlamıyla dokundurma","taşlama","taş atma" demektir

Terim olarak; bir sözün görünürdeki anlamının tam tersi amaçlanarak kullanılmasıyla gerçekleştirilen mecazlı anlatımdır

Kinayedekinden daha keskin alay ve eleştiri içerir

Yazıda tariz, bazen parantez içerisinde ünlem ( ! ) işaretiyle belli edilir

ÖRNEKLER
* "Bazı sevgili dostlarımın ( ! ) benim için karpuz kabuklarının en kayganlarını hazırladıklarını biliyorum

"
* "Adamınız,Allah için, gerçekten ustaymış; onun eli değeli bizim makine kararsızlığı bıraktı; artık hiç çalışmıyor

"
* "Kefil olduğunuz gece bekçisi hakikaten güvenilir çıktı; üç gün sonra bizim kasayı yüklenip kayboldu

"
* "Benim oğlum çok cesurdur canım,horozdan korktuğuna bakmayın

"
* "Çayın nefis olmuş,kabak suyu gibi

"
UYARI
Dokundurmaca anlamını çözebilmek için, sözün nasıl bir durum için, hangi ortamda kullanıldığına; varsa, diğer cümlelere dikkat etmek gerekir

* "Ne kadar kültürlü olduğu ( ! ) yazılarından belli

"
* "Beni ne çok sevdiğini ( ! ) biliyordum zaten;iki yıl sonra telefon etmek zahmetine girerek bunu kanıtladın

"
* "Ne kadar eli açık olduğunu gördünüz değil mi?Derneğe tam bir milyon lira bağışladı

"
* "Bu ne kudret ki Elifbâ'yı okur ezberden

"
* "Aferin oğlum Ahmet / Bu yolda devam et /
Herifçioğlu Sen Mişel'de koyuvermiş sakalı
Neylesin bizim köyü / Nitsin Mahmut Makal'ı

"
UYARI:
Tariz ile kinaye karıştırılmamalıdır

Tarizde sözün gerçek ya da mecaz anlamda kullanılmasından çok,karşıt anlamı önemlidir

Kinayede ise sözün her iki anlamının bir arada kullanılıp kullanılmadığına bakılır

10-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Tariz ( Dokundurma / Sitem / İğneleme ) TARİZ ( DOKUNDURMA / SİTEM / İĞNELEME ): Sözcük anlamıyla dokundurma","taşlama","taş atma" demektirTerim olarak; bir sözün görünürdeki anlamının tam tersi amaçlanarak kullanılmasıyla gerçekleştirilen mecazlı anlatımdır Kinayedekinden daha keskin alay ve eleştiri içerir Yazıda tariz, bazen parantez içerisinde ünlem ( ! ) işaretiyle belli edilir ÖRNEKLER * "Bazı sevgili dostlarımın ( ! ) benim için karpuz kabuklarının en kayganlarını hazırladıklarını biliyorum" * "Adamınız,Allah için, gerçekten ustaymış; onun eli değeli bizim makine kararsızlığı bıraktı; artık hiç çalışmıyor" * "Kefil olduğunuz gece bekçisi hakikaten güvenilir çıktı; üç gün sonra bizim kasayı yüklenip kayboldu" * "Benim oğlum çok cesurdur canım,horozdan korktuğuna bakmayın" * "Çayın nefis olmuş,kabak suyu gibi" UYARI Dokundurmaca anlamını çözebilmek için, sözün nasıl bir durum için, hangi ortamda kullanıldığına; varsa, diğer cümlelere dikkat etmek gerekir * "Ne kadar kültürlü olduğu ( ! ) yazılarından belli" * "Beni ne çok sevdiğini ( ! ) biliyordum zaten;iki yıl sonra telefon etmek zahmetine girerek bunu kanıtladın" * "Ne kadar eli açık olduğunu gördünüz değil mi?Derneğe tam bir milyon lira bağışladı" * "Bu ne kudret ki Elifbâ'yı okur ezberden" * "Aferin oğlum Ahmet / Bu yolda devam et / Herifçioğlu Sen Mişel'de koyuvermiş sakalı Neylesin bizim köyü / Nitsin Mahmut Makal'ı" UYARI: Tariz ile kinaye karıştırılmamalıdırTarizde sözün gerçek ya da mecaz anlamda kullanılmasından çok,karşıt anlamı önemlidirKinayede ise sözün her iki anlamının bir arada kullanılıp kullanılmadığına bakılır