Hücre Organelleri Yapı Ve Özellikleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-10-2012

HÜCRE TARİHİ:
Hücre ilk defa 1665 yılında Robert Hooke tarafından keşfedilmiştir Robert Hooke şişe mantarından aldığı kesiti mikroskopta incelemiş ve oda şeklinde yapılar görmüştür Gördüğü bu yapılara “HÜCRE” adını vermiştir

Yaklaşık 200 yıl sonra Brawn (1831) bitki hücresinde çekirdeği bulduPurkinje, Schwann ve Mohl gibi araştırmacılar hücre içindeki yapıya “Plazma” adını verdiler Daha sonra hücreyi dış ortamdan ayıran bir zar bulundu Böylece yavaş yavaş canlıların hücrelerden yapıldığı fikri yayılmaya başladı

Bütün bu gelişmelere dayanarak 19 asrın başında botanikçi Schleiden 1838 ve zoolog Schwann 1839’da “bütün canlıların hücrelerden medya geldiği” söyleyerek hücre teorisinin temelini attılardaha sonra hücre teorisi, 1858 yılında Rudolf Virchow’un eklediği yeni maddelerle aşağıdaki şeklini almıştır:

1Bütün canlılar bir veya birçok hücreden meydana gelmiştir

2Hücreler, canlıların en temel yapısal ve fonksiyonel birimidir

3Hücreler, kendilerinden önceki hücrelerin bölünmesiyle medya gelirler

Sitolojideki son çalışmalar ve yüksek yapılı canlılar dikkate alındığında, bu maddelere ek olarak iki yeni maddenin eklenmesi ön görülmektedir:

4: Çok hücreli canlıların hücreleri farklı guruplar altında bir araya gelerek tek bir birim gibi işlemekteler ( Doku oluşumu )

5 Çok hücreli canlıların hücreleri bölünme ,hareket, kendilerine özgü şekil alma ve gerekli fonksiyonları gerçekleştirebilmek için birbirlerine yada katı bir yüzeye temas etmek zorundadır

HÜCRE ZARI İLE İLGİLİ YAPILAR :
Hücreler türlerine göre,bulundukları ortamdan hücre zarı,hücre çeperi, kapsül veya glikokaliks gibi yapılarla ayrılmışlardır

HÜCRE ZARI:
[IMG]file:///C:/Users/SmL/AppData/Local/Temp/msohtml1/01/clip_image002

jpg[/IMG]Hücre zarı temel olarak iki sıra fosfolipitten meydana gelmiştir

İki Sıra fosfolipit sırt sıra vererek meydana getirdiği yapı su geçirmez ve hücrede madde geçişini kontrol eder

Bu yapı ayrıca mitokondri ve kloroplast’ tada önemlidir

Hücre zarına iki sıra fosfolipit’e ek olarak proteinler, glikolipitler ve glikoproteinler bulunur

Büyük proteinlerden bazıları zarda enine uzanarak dış ortam ve sitoplazma arasında “por” adı verilen geçitler meydana getirirler

Bu porlar madde geçiminde çok önemlidir

Çünkü hücre zarından geçemeyen, suda erimiş küçük maddeler bu geçitler yoluyla hücre içine veya dışına taşınırlar

10-10-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Hücre Organelleri Yapı Ve Özellikleri HÜCRE TARİHİ: Hücre ilk defa 1665 yılında Robert Hooke tarafından keşfedilmiştir Robert Hooke şişe mantarından aldığı kesiti mikroskopta incelemiş ve oda şeklinde yapılar görmüştür Gördüğü bu yapılara “HÜCRE” adını vermiştir *Yaklaşık 200 yıl sonra Brawn (1831) bitki hücresinde çekirdeği bulduPurkinje, Schwann ve Mohl gibi araştırmacılar hücre içindeki yapıya “Plazma” adını verdiler Daha sonra hücreyi dış ortamdan ayıran bir zar bulundu Böylece yavaş yavaş canlıların hücrelerden yapıldığı fikri yayılmaya başladı* Bütün bu gelişmelere dayanarak 19 asrın başında botanikçi Schleiden 1838 ve zoolog Schwann 1839’da “bütün canlıların hücrelerden medya geldiği” söyleyerek hücre teorisinin temelini attılardaha sonra hücre teorisi, 1858 yılında Rudolf Virchow’un eklediği yeni maddelerle aşağıdaki şeklini almıştır: *1Bütün canlılar bir veya birçok hücreden meydana gelmiştir* *2Hücreler, canlıların en temel yapısal ve fonksiyonel birimidir* *3Hücreler, kendilerinden önceki hücrelerin bölünmesiyle medya gelirler* *Sitolojideki son çalışmalar ve yüksek yapılı canlılar dikkate alındığında, bu maddelere ek olarak iki yeni maddenin eklenmesi ön görülmektedir:* *4: Çok hücreli canlıların hücreleri farklı guruplar altında bir araya gelerek tek bir birim gibi işlemekteler ( Doku oluşumu )* 5 Çok hücreli canlıların hücreleri bölünme ,hareket, kendilerine özgü şekil alma ve gerekli fonksiyonları gerçekleştirebilmek için birbirlerine yada katı bir yüzeye temas etmek zorundadır HÜCRE ZARI İLE İLGİLİ YAPILAR : Hücreler türlerine göre,bulundukları ortamdan hücre zarı,hücre çeperi, kapsül veya glikokaliks gibi yapılarla ayrılmışlardır HÜCRE ZARI: [IMG]file:///C:/Users/SmL/AppData/Local/Temp/msohtml1/01/clip_image002jpg[/IMG]Hücre zarı temel olarak iki sıra fosfolipitten meydana gelmiştir İki Sıra fosfolipit sırt sıra vererek meydana getirdiği yapı su geçirmez ve hücrede madde geçişini kontrol ederBu yapı ayrıca mitokondri ve kloroplast’ tada önemlidir Hücre zarına iki sıra fosfolipit’e ek olarak proteinler, glikolipitler ve glikoproteinler bulunurBüyük proteinlerden bazıları zarda enine uzanarak dış ortam ve sitoplazma arasında “por” adı verilen geçitler meydana getirirler Bu porlar madde geçiminde çok önemlidirÇünkü hücre zarından geçemeyen, suda erimiş küçük maddeler bu geçitler yoluyla hücre içine veya dışına taşınırlar