Milli Varlığa Zararlı Cemiyetler

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-09-2012

Özellikleri Nelerdir?

Milliyetçi amaçlara tamamen karşıydılar

Osmanlıcı ve hilafetçiydiler

Başat Hürriyet ve İtilaf Fırkası etrafına toplanmışlardı

Anadolu hareketine karşıydılar

Ulusal örgütlere karşı direniş göstermişlerdir

Manda ve himaye taraftarıydılar

Hürriyet ve İtilaf Partisi

Kasım 1911′de Trablusgarp Savaşı’nın yarattığı kaos döneminde Ahrar ve Mutedil Hürriyetperveran Fırkalarının birleşmesinden oluşmuştur

İttihat ve Terakki karşıtı olan bu fırka, bağımsızların ve gayr-i müslüm mebusların desteğiyle güçlendi

Fırka’nın temel amacı, İttihat ve Terakki iktidarını yıkmaktı

Programında Osmanlcılığı, özyönetimi, özel girişimi, meşrutiyeti ve liberal iktisat’ı savunmaktaydı

1912 “sopalı seçimleri” ne kadar iktidarda kalan parti bu seçimde ancak 6 milletvekilini Meclis’e sokabildi

Bundan sonra parti sıkı bir muhalefete yöneldi

“İkdam” ve “Alemdar” gazeteleri partinin yayın organı oldu

1913′deki Babıali Baskını’ndan sonra parti dağılmaya başladı

Mahmut Şevket Paşa suikastından sonra bir kısım parti mensubu yargılandı, idam edildi, Sinop’a dürgün edildi ve ordan Avrupa’ya kaçtı

Diğer Cemiyetler

Bu cemiyetler Mondros Mütarekesi’nden sonra Osmanlı Devleti’nin bağımsız yaşayamayacağını düşünen, Milli Mücadele’ye karşı manda ve himaye yanlısıydılar

Sulh ve Selamet-i Osmaniye Fırkası

Bu cemiyet milli mücadeleye karşı çıkan Damat Ferit Hükümeti’ni desteklemiş, padişah ve halifeye bağlı kalmakla vatanın kurtulacağını savunmuştur

Kürdistan Teali Cemiyeti

Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra kurulan bu cemiyet Wilson İlkeleri’nden yararlanarak özerk bir Kürt devleti kurmak için mücadele etmiştir

Teali-i İslam Cemiyeti

İşgalcilerle mücadele edilemeyeceğini, bundan dolayı halifenin etrafında toplanmanın gerekliliğini savunmuşlardır

İngiliz Muhibleri Cemiyeti

Bu cemiyetin başkanı bir İngiliz din adamı olan Rahip Fru idi

İşgallere karşı koymanın olanaksız olduğunu savunan bu cemiyete Damat Ferit de üye idi

Wilson Prensipleri Cemiyeti

Ülkeyi Milletler Cemiyeti içerisinde diğer devletlerle eşit haklara sahip bir varlık haline getirmek amacıyla kurulmuştur

Kurucularının Amerika Birleşik Devletleri’nin manda ve himayesi altına girmekten yana oldukları bilinmektedir

Hürriyet ve İtilaf Fırkası

İttihat ve Terakki Partisi’ne düşman olarak çıkan bu cemiyet, Anadolu’daki milli kurtuluş hareketine karşı en büyük tepkiyi göstermiştir

Bu parti (fırka) Damat Ferit tarafından özellikle milli direnişe karşı yönlendirilmiştir

10-09-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Milli Varlığa Zararlı Cemiyetler Özellikleri Nelerdir? Milliyetçi amaçlara tamamen karşıydılar Osmanlıcı ve hilafetçiydiler Başat Hürriyet ve İtilaf Fırkası etrafına toplanmışlardı Anadolu hareketine karşıydılar Ulusal örgütlere karşı direniş göstermişlerdir Manda ve himaye taraftarıydılar Hürriyet ve İtilaf Partisi Kasım 1911′de Trablusgarp Savaşı’nın yarattığı kaos döneminde Ahrar ve Mutedil Hürriyetperveran Fırkalarının birleşmesinden oluşmuştur İttihat ve Terakki karşıtı olan bu fırka, bağımsızların ve gayr-i müslüm mebusların desteğiyle güçlendi Fırka’nın temel amacı, İttihat ve Terakki iktidarını yıkmaktı Programında Osmanlcılığı, özyönetimi, özel girişimi, meşrutiyeti ve liberal iktisat’ı savunmaktaydı 1912 “sopalı seçimleri” ne kadar iktidarda kalan parti bu seçimde ancak 6 milletvekilini Meclis’e sokabildi Bundan sonra parti sıkı bir muhalefete yöneldi “İkdam” ve “Alemdar” gazeteleri partinin yayın organı oldu 1913′deki Babıali Baskını’ndan sonra parti dağılmaya başladı Mahmut Şevket Paşa suikastından sonra bir kısım parti mensubu yargılandı, idam edildi, Sinop’a dürgün edildi ve ordan Avrupa’ya kaçtı Diğer Cemiyetler Bu cemiyetler Mondros Mütarekesi’nden sonra Osmanlı Devleti’nin bağımsız yaşayamayacağını düşünen, Milli Mücadele’ye karşı manda ve himaye yanlısıydılar Sulh ve Selamet-i Osmaniye Fırkası Bu cemiyet milli mücadeleye karşı çıkan Damat Ferit Hükümeti’ni desteklemiş, padişah ve halifeye bağlı kalmakla vatanın kurtulacağını savunmuştur Kürdistan Teali Cemiyeti Mondros Ateşkes Antlaşması’ndan sonra kurulan bu cemiyet Wilson İlkeleri’nden yararlanarak özerk bir Kürt devleti kurmak için mücadele etmiştir Teali-i İslam Cemiyeti İşgalcilerle mücadele edilemeyeceğini, bundan dolayı halifenin etrafında toplanmanın gerekliliğini savunmuşlardır İngiliz Muhibleri Cemiyeti Bu cemiyetin başkanı bir İngiliz din adamı olan Rahip Fru idi İşgallere karşı koymanın olanaksız olduğunu savunan bu cemiyete Damat Ferit de üye idi Wilson Prensipleri Cemiyeti Ülkeyi Milletler Cemiyeti içerisinde diğer devletlerle eşit haklara sahip bir varlık haline getirmek amacıyla kurulmuştur Kurucularının Amerika Birleşik Devletleri’nin manda ve himayesi altına girmekten yana oldukları bilinmektedir Hürriyet ve İtilaf Fırkası İttihat ve Terakki Partisi’ne düşman olarak çıkan bu cemiyet, Anadolu’daki milli kurtuluş hareketine karşı en büyük tepkiyi göstermiştir Bu parti (fırka) Damat Ferit tarafından özellikle milli direnişe karşı yönlendirilmiştir