Türk Tarihindeki Bütün Savaşlar, Seferler Ve Antlaşmalar...

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-10-2012

Müttefikler 1855 baharında büyük hazırlık yaparak Kırım’ın asker mühimmat ve erzak stokunu takviye ettiler

Komuta kademesinde de değişiklik oldu

Fransız kuvvetlerinin başına general Pelisier Lord Raglan’ın hastalıktan ölmesiyle de yerine İngiliz generali Simson tayin edildi

24 Mayısta Rusların Sivastopol’a asker sevkiyatı yaptığı stratejik önemi olan Kerç Boğazına müttefiklerin asker çıkartmasıyla harekât başladı

Buharlı savaş gemilerinden meydana gelen yirmi iki gemilik filo Azak Denizine gönderildi

Rusların Karadeniz sahilleri işgal edilerek pek çok kayıp verdirildi

Yaz boyu bütün şiddetiyle devam eden çarpışmalardan sonra Sivastopol’a karşı umumi hücuma geçildi

Ruslar büyük yardım almalarına rağmen 8 Eylülde Malakit istihkâmlarının zapt edilmesi üzerine dayanamayacaklarını anlayıp şehri terk etmeye başladılar

Müttefik kuvvetleri 9 Eylülde Sivastopol’a girdiler

11 ay süren kuşatma çok kanlı olmuş iki taraf da büyük kayıp vermiş ve Sivastopol harabeye dönmüştü

Müttefikler harekâta devamla Kılburnu Zaferini kazanıp Özi Kalesini zaptettiler

Bu cephede de Rusların savaşacak gücü kalmadı

Kafkas cephesinde ise Ruslar Doğubeyazıt'ı alarak Kars’ı kuşattılar (15 Temmuz 1855)

Kars’ın tahkimatı pek iyi olmamasına rağmen Müşir Mehmed Vâsıf Paşa 15 000 askeriyle 40 000 kişilik Rus kuvvetlerine başarıyla karşı koydu

Devamlı takviye alan Ruslar 29 Eylülde umumî taarruz yapıp 7000 ölü 10 000 yaralı verdilerse de geri çekilmediler

Kırım’da savaşın bitmesinden yararlanan Ömer Paşa Kafkas cephesine yardım için Sohumkale’ye çıktı

İngur Meydan Muharebesinde Rus ordusunu dağıttı (6 Kasım 1855) ve Kars üzerine yürüdü

Fakat uzun süredir ikmal alamayan Kars açlıktan düştü (28 Kasım 1855)

Kars’ın düşmesiyle harp fiilen bitti ise de Ruslar sulha yanaşmadı

Ancak Avusturya’nın ültimatomu üzerine sulhu kabul etti

1856 Şubat ayında Viyana protokolü ile sulhun ana hatları kabul edildi ve savaş sona erdi

Savaşa askerî güçleriyle yardım eden İngiltere ve Fransa bu yardımlarına karşılık Osmanlı Devletinden Tanzimat fermanını teyid eden ve onu tamamlayan Islahat fermanının yayınlanmasını istediler

Devrin sadrazamı Âlî Paşa ile Fransız ve İngiliz elçilerinin ortaklaşa hazırladıkları yeni ferman antlaşma imzalanmadan önce ilan edildi

Binlerce şehid dayanılmaz malî külfet ve sıkıntılara mâl olan başarıların meyvesini Osmanlılar değil göstermelik olarak savaşa giren Osmanlı müttefikleri topladı

Osmanlı Devletinin iç ve dış siyasetinde yabancı müdahalesine her zaman açık kapı bırakan bu ferman Osmanlı toplumu ve ekonomisini Avrupa ekonomisinin nüfuz sahası içine sokarak bağımlı hâle getirdi

Bu ferman sayesinde çeşitli mezheplere bağlı Hıristiyan tebaaya Rusların harp öncesi teklif ettiği haklardan daha fazlası verildi

Bu fermanın yayınlanmasından sonra görüşmelere Paris’te devam edildi

Osmanlı Devleti Rusya İngiltere Fransa İtalya Avusturya-Macaristan ve Prusya’nın katıldığı Paris görüşmeleri 30 Mart 1856’da sonuçlandı

(Bkz

Paris Antlaşması)

Kırım Savaşı Osmanlı Devletinin toprak kaybına sebep olmamasına rağmen siyasî olarak aleyhine oldu

Devlet iktisaden çöktü

Müttefikler kârlı çıktı

Osmanlı Devletini Rusya ile meşgul eden İngiltere az bir kuvvetle savaşa girip asıl maksadını gizledi ve büyük devletlerin dikkatini o yöne çekerek Hindistan’daki Gürgâniyye (Babürlüler) Devletini yıktı

Topraklarını işgal ederek Hindistan hazinelerine sahip oldu ve ticaretini geliştirdi

Ayrıca Ortadoğu ve Hindistan yolunda rakibi olan Rusya’yı Osmanlı'yla çatıştırarak zayıflattı

Islahat fermanıyla gayrimüslimlere verilen haklar sonunda birçok yerde bağımsızlık hareketlerinin çıkmasına sebep olundu

Fransa ise Ortadoğu’yu karıştırarak günümüze kadar süren hadiselere sebebiyet verdi

İtalya müttefiklerden siyasî yardım alarak birliğini kuvvetlendirip tamamladı

Rusya savaştan mağlup ayrılmasına rağmen antlaşmaya aykırı hareket edip büyük idealini önce siyasî olarak sonra da her türlü hareketlere teşebbüs ederek devam ettirdi

10-10-2012	#64
Prof. Dr. Sinsi	Türk Tarihindeki Bütün Savaşlar, Seferler Ve Antlaşmalar... Müttefikler 1855 baharında büyük hazırlık yaparak Kırım’ın asker mühimmat ve erzak stokunu takviye ettiler Komuta kademesinde de değişiklik oldu Fransız kuvvetlerinin başına general Pelisier Lord Raglan’ın hastalıktan ölmesiyle de yerine İngiliz generali Simson tayin edildi 24 Mayısta Rusların Sivastopol’a asker sevkiyatı yaptığı stratejik önemi olan Kerç Boğazına müttefiklerin asker çıkartmasıyla harekât başladı Buharlı savaş gemilerinden meydana gelen yirmi iki gemilik filo Azak Denizine gönderildi Rusların Karadeniz sahilleri işgal edilerek pek çok kayıp verdirildi Yaz boyu bütün şiddetiyle devam eden çarpışmalardan sonra Sivastopol’a karşı umumi hücuma geçildi Ruslar büyük yardım almalarına rağmen 8 Eylülde Malakit istihkâmlarının zapt edilmesi üzerine dayanamayacaklarını anlayıp şehri terk etmeye başladılar Müttefik kuvvetleri 9 Eylülde Sivastopol’a girdiler 11 ay süren kuşatma çok kanlı olmuş iki taraf da büyük kayıp vermiş ve Sivastopol harabeye dönmüştü Müttefikler harekâta devamla Kılburnu Zaferini kazanıp Özi Kalesini zaptettiler Bu cephede de Rusların savaşacak gücü kalmadı Kafkas cephesinde ise Ruslar Doğubeyazıt'ı alarak Kars’ı kuşattılar (15 Temmuz 1855) Kars’ın tahkimatı pek iyi olmamasına rağmen Müşir Mehmed Vâsıf Paşa 15 000 askeriyle 40 000 kişilik Rus kuvvetlerine başarıyla karşı koydu Devamlı takviye alan Ruslar 29 Eylülde umumî taarruz yapıp 7000 ölü 10 000 yaralı verdilerse de geri çekilmediler Kırım’da savaşın bitmesinden yararlanan Ömer Paşa Kafkas cephesine yardım için Sohumkale’ye çıktı İngur Meydan Muharebesinde Rus ordusunu dağıttı (6 Kasım 1855) ve Kars üzerine yürüdü Fakat uzun süredir ikmal alamayan Kars açlıktan düştü (28 Kasım 1855) Kars’ın düşmesiyle harp fiilen bitti ise de Ruslar sulha yanaşmadı Ancak Avusturya’nın ültimatomu üzerine sulhu kabul etti 1856 Şubat ayında Viyana protokolü ile sulhun ana hatları kabul edildi ve savaş sona erdi Savaşa askerî güçleriyle yardım eden İngiltere ve Fransa bu yardımlarına karşılık Osmanlı Devletinden Tanzimat fermanını teyid eden ve onu tamamlayan Islahat fermanının yayınlanmasını istediler Devrin sadrazamı Âlî Paşa ile Fransız ve İngiliz elçilerinin ortaklaşa hazırladıkları yeni ferman antlaşma imzalanmadan önce ilan edildi Binlerce şehid dayanılmaz malî külfet ve sıkıntılara mâl olan başarıların meyvesini Osmanlılar değil göstermelik olarak savaşa giren Osmanlı müttefikleri topladı Osmanlı Devletinin iç ve dış siyasetinde yabancı müdahalesine her zaman açık kapı bırakan bu ferman Osmanlı toplumu ve ekonomisini Avrupa ekonomisinin nüfuz sahası içine sokarak bağımlı hâle getirdi Bu ferman sayesinde çeşitli mezheplere bağlı Hıristiyan tebaaya Rusların harp öncesi teklif ettiği haklardan daha fazlası verildi Bu fermanın yayınlanmasından sonra görüşmelere Paris’te devam edildi Osmanlı Devleti Rusya İngiltere Fransa İtalya Avusturya-Macaristan ve Prusya’nın katıldığı Paris görüşmeleri 30 Mart 1856’da sonuçlandı (Bkz Paris Antlaşması) Kırım Savaşı Osmanlı Devletinin toprak kaybına sebep olmamasına rağmen siyasî olarak aleyhine oldu Devlet iktisaden çöktü Müttefikler kârlı çıktı Osmanlı Devletini Rusya ile meşgul eden İngiltere az bir kuvvetle savaşa girip asıl maksadını gizledi ve büyük devletlerin dikkatini o yöne çekerek Hindistan’daki Gürgâniyye (Babürlüler) Devletini yıktı Topraklarını işgal ederek Hindistan hazinelerine sahip oldu ve ticaretini geliştirdi Ayrıca Ortadoğu ve Hindistan yolunda rakibi olan Rusya’yı Osmanlı'yla çatıştırarak zayıflattı Islahat fermanıyla gayrimüslimlere verilen haklar sonunda birçok yerde bağımsızlık hareketlerinin çıkmasına sebep olundu Fransa ise Ortadoğu’yu karıştırarak günümüze kadar süren hadiselere sebebiyet verdi İtalya müttefiklerden siyasî yardım alarak birliğini kuvvetlendirip tamamladı Rusya savaştan mağlup ayrılmasına rağmen antlaşmaya aykırı hareket edip büyük idealini önce siyasî olarak sonra da her türlü hareketlere teşebbüs ederek devam ettirdi