|
Prof. Dr. Sinsi
|
Türkiye İle İslam Ülkeleri Arasındaki Ekonomik İlişkiler
6 Müşterek İslam kültürünün temel eserlerinin ve Yunus Emre gibi İslam klasiklerinin diğer dillere tercüme edilmesi yanında yazılı-sözlü yayın organlarında programlar hazırlanarak tanıtılması gerekmektedir Bugüne kadar kurulan müşterek organizasyonların ve devletlerin adı geçen faaliyetleri yürütmesi sayesinde, İslam ülkeleri arasındaki kardeşlik daha da gelişecektir
7 Yazma eserlerin tıpkı basımları yapılmalı ve İKT'na üye ülkelere gönderilmelidir Telif haklarının korunması amacıyla mikrofilm vs çoğaltmalara izin verilmemelidir Karşılıklı telif haklarına riayet edilmeli, bu hususta işbirliğine gidilmelidir
8 Birçok tarihi ve kültürel özelliklerinin yanında 500000 civarında yazma eserin bulunduğu İstanbul, ortak kültür merkezi haline getirilmelidir
9 İslam ülkelerinin kendilerine has eğitim ve kültürel değerlerine karşılıklı olarak saygı gösterilmelidir Türkiye'ye karşı diğer bazı Arap ülkelerinin olumsuz bakış ve değerlendirmelerinin değiştirilmesi için çaba sarf edilmelidir Varsa, düşmanlık içeren ifadeler okul kitaplarından (1RCICA Arap ülkelerinin ders kitaplarını bu amaçla taramaktadır) ve diğer yayın organlarından karşılıklı olarak çıkarılmalıdır İslam ülkelerinde Türkiye'ye karşı müspet yönde etkili bir siyasi iradenin oluşturulmasına çalışılmalıdır Uluslararası konularda, İslam ülkelerinin çıkarları doğrultusunda birlikte hareket edilmesi sağlanmalıdır
10 İslam ülkelerinin TV ve diğer sözlü-yazılı yayın organlarında her ay en az üç İslam ülkesinin kültür ve sanat etkinliklerinin tanıtılması amacı ile kültür anlaşmaları yapılmalı, bu anlaşmaların uygulanması için gerekli ortamın oluşturulmasına gayret edilmelidir
11 Kültürlerinin tanıtılması için karşılıklı olarak gezici sergi, fuar ve kütüphanelerin oluşturulmasına çalışılmalı ve sanat ürünlerinin buralarda satılması sağlanmalıdır
12 İslam ülkeleri arasında folklor, müzik ve sportif amaçlı temaslar arttırılmalıdır Bu alanlarda uluslararası yarışmalar ve " İslam Ülkeleri Spor Müsabakaları'1 düzenlenmelidir - 13 İslam ülkelerine mensup çocuklar ve gençlerin katılacağı gezi, kamp ve kültür programları yapılmalı, çocuk ve gençler için ortak kültür kitapları hazırlanmalı ve muhtelif dillerde yayınlanmalıdır
14 İslam ülkelerindeki kadınların ve gençlerin sorunlarını araştırmaya ve çözmeye yönelik "Araştırma Merkezleri" kurulmalıdır
15 İslam ülkeleri arasındaki beşeri ve kültürel münasebetlerin arttırılması için bu ülkeler arasındaki turistik geziler teşvik edilmeli; vize ve bürokratik işlemler kaldırılmalı ya da asgariye indirilmelidir
16 İslam ülkelerinde ve bugün diğer memleketlerin topraklarında bulunan ve büyük bir kısmı Türklerden kalan İslam kültür ve mirasına sahip çıkılmalıdır, İslam ülkeleri kendi topraklarındaki eserlerin korunması için üzerine düşeni yapmalıdır Ayrıca, bu konuda ülkeler arasında kurulmuş veya yeni oluşacak teşkilatlar nezdinde işbirliği yaygınlaştırılmalıdır IRCICA'nın kendi imkanları ile yapmakta olduğu çalışmalar, daha geniş bir şekilde desteklenmelidir
17 Müslümanların kutsal meselesi olan Mescid-i Aksa ve Kudüs’teki İslam mirasının korunmasında Türkiye faal rol almalı, diğer İslam ülkeleri ve teşkilatlarını daha fazla harekete geçirmelidir
18 Avrupa'da, İspanya'da, Sicilya'da ve diğer merkezlerdeki İslam mirası korunmalı ve canlandırılmalıdır Bu noktada Balkanların durumu büyük ehemmiyet arz etmektedir
19 Bosna dramının bir parçası da, İslam kültür ve mirasının, Sırplar ve Hırvatlar tarafından bütün dünyanın gözü önünde, kasıtlı olarak tahrip ve yok edilmeye çalışılmasıdır Boşnak soykırımında bu topraklardaki İslam'ın izlerinin silinmesi de hedeflenmiştir İçinde insan bulunmayan 600 yıllık arşivler ve camiler hedef alınmaktadır Mostar şehrine adını veren ve Türk mimarisinin güzel bir eseri, aynı zamanda Avrupa'nın mimari-tarihi değere sahip köprülerinden olan "Eski Köprü" özellikle yıkılmaya çalışılmış ve nihayet suplar tarafından birkaç kez bombalanarak tahrip edilmiştir
Bu vahşeti durdurmak için alınabilecek diğer bütün tedbirlere ek olarak, savaşın bitiminden ve Bosna-Hersek'in bağımsızlığına kavuşmasından sonra Türkiye, bu topraklardaki Türk- İslam mirasının canlandırılması için kendi çabalarını arttırmanın yanında, bütün İslam ülkelerini harekete geçirmelidir İslam ülkelerinin Nisan 1993'te Karaçi'de yapılan toplantısında alınan karara göre, IRCICA Bosna Hersek'teki kültür ve mimari mirasını tespiti, onarımı ve tanıtılmasının organizasyonu ile görevlendirilmiştir Halen IRCICA, ICPICH (International Commission for the Preservation of the Islamic Cultural Heritage), UNESCO ve diğer kuruluşlar tarafından yapılan hasar tespit ve onarım için kaynak sağlama çabaları Türkiye'nin öncülüğünde genişletilmeli ve "Bosna Kültür Fonu" oluşturularak Bosna Hükümeti'ne yeterli kaynaklar tahsis edilmelidir
20 Türkiye diğer İslam ülkelerini, yeni Türk Cumhuriyetleri'ndeki İslam kültür ve medeniyetinin korunması ve geliştirilmesi için harekete geçirmelidir Ayrıca Türkiye, bağımsızlığına kavuşan yeni Türk Cumhuriyetlerinin İslam ülkeleri ve teşkilatlarıyla sosyo-kültürel münasebetlerinin ve işbirliğinin geliştirilmesine yardımcı olmalıdır Diğer yandan, bu topraklardaki İslam mirasının
canlandırılması sırasında Türkiye'ye önemli görevler düşecektir Mesela, Hoca Ahmet Yesevi'nin türbesinin-onarımına Türkiye'nin katılımı takdire şayandır Aynı şekilde, Oxford Center for Islamic Studies'in Semerkand'daki İmam Buhari Camiinin onarımı ve burada bir eğitim kompleksinin inşası projesine Türkiye'nin de iştiraki yarar sağlayacaktır
21 Bütün bu sebeplerden dolayı Türkiye Balkanlar ve Yeni Türk Cumhuriyetleri ile ilgili olarak İslam ülkelerini ve İKT'nı acilen ve hızla harekete geçirmelidir
22 Türkiye'de ve diğer İslam ülkelerinde faaliyet gösteren gönüllü sosyokültürel kuruluşların ülkeler arasında yaptıkları çalışmalar teşvik edilmeli ve gerekli kolaylıklar gösterilmelidir
23 İslam Konferansı Teşkilatı'na üye ülkeler, sosyal ve kültürel alanda kullanılmak üzere mali bir fon teşkil etmelidir Bu fon, yıkılan kültür mirasının onarımı, korunması, eğitim ve burs gibi hizmetlerde kullanılmalıdır Türkiye, böyle bir fonun oluşturulmasında, çalıştırılmasında ve kullanılmasında tarihi birikiminden gelen bilgi ve tecrübesini ortaya koymalıdır Bu fonun yönetiminin, Türkiye tarafından yürütülmesi uygun olacaktır
24 İslam kültürü ve sanat eserleriyle İslam ülkelerindeki tabii çevrenin korunması konusunda da işbirliğine gidilmelidir
25 İslam Konferansı Teşkilatına üye ülkelerin devlet yetkilileri belirli aralıklarda toplanarak kültür, eğitim ve diğer sosyal sahalarda yapılacak faaliyetleri tespit etmeli ve yapması gerekenleri üye ülkelerin hükümetlerine bildirmelidir Uygulamalar yakından takip edilmelidir
26 Sözlü ve yazılı basın-yayın sahalarında işbirliği arttırılmalı, İslam ülkeleri arasında TV programlan alışverişi yanında ortak yayınlar gerçekleştirilerek bu ülkelerin tanıtılması ve kardeşliğin güçlenmesi sağlanmalıdır
27 Tunus'ta kurulu "Osmanlı Tarihi Araştırma Merkezlerinin Türkiye tarafından mali ve diğer yardımlarla desteklenmesi gerçekleştirilmelidir
5 EKONOMİK İLİŞKİLERİN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN TEKLİFLER
Bütün bu tahlillerden sonra, Türkiye ile İslam Konferansı Teşkilatına üye ve diğer İslam ülkelerinin bütünü arasındaki ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi için aşağıdaki hususlara önem vermek ve gerçekleştirilmelerine çalışmak uygun olur
1 İslam ülkeleri arasındaki gümrük engellerinin önlenmesi yönünde çalışmalar yapmak,
2 Şu anda İslam ülkeleri arasında en önemli organizasyon olan İslam Konferansı Teşkilatı'nın merkezi organizasyondan yan kuruluşlarına kadar takviye edilmesini ve güçlenmesini sağlamak,
3 İslam Konferansı İktisadi İşbirliği Daimi Komitesi'nin faaliyetlerini hızlandırmak,
4 İslam ülkeleri ile münasebetler İKT ve EKİT içinde geliştirilirken, özellikle EKİT'in çok yönlü ve şahsiyetli bir dış politika içinde Türkiye'nin Bölgesel Bütünleşme çalışmalarına entegre edilmesini hedef olarak almak,
5 İslam Konferansının " İktisadi İşbirliği Hareket Planı" nda yer alan uzun vadeli tedbirlerden özellikle;
a Altyapı yatırımlarını geliştirmek (ulaşım, haberleşme),
b Kurumsal faktörlerin (pazarlama, teşvik, araştırma ve fînans) gelişmesini sağlamak,
c Üye ülkeler arasındaki iktisadi, mali ve ticari alanlardaki sınırlayıcı uygulamaları yumuşatıp ahenkleştirmek,
d Ortak yatırımları hızlandırmak,
6 Üye ülkeler arasında yeni ticaret alanları oluşturmak ve ticari ilişkilere dahil olabilecek ürün çeşidini arttırmak, özellikle üye ülkelerin gıda maddeleri açısından Batı Avrupa ve diğer sanayi ülkelerine karşı bağımlılığını azaltmaya çalışmak,
7 Sanayileşmiş ülkelere karşı ortak strateji takip etmek ve onlardan yapılan ithalatın üye ülkelere kaydırılmasına çalışmak,
8 İslam ülkelerinin kendi aralarındaki dış ticaret hacminin bugünkü seviyesi olan %1 l 'den ilk etapta %25'e çıkarılmasını sağlamak,
9 İslam ülkelerinin gittikçe bozulan dış ticaret dengesinin yeniden sağlanması için ortak tedbirler almak,
10 İslam ülkeleri arasında ikili veya çok taraflı tercihli ticaret anlaşmaları yapılmasını sağlamak ve yapılmış olanların genişletilmesini teşvik etmek,
11 İslam ülkelerinde İslam ticaret merkezleri kurmak, kurulanları teşvik etmek, ticari fuarları çoğaltarak ilişkilerin gelişmesini sağlamak,
12 İslam ülkelerinin kendi doğal kaynakları üzerindeki hakimiyetinin arttırılmasını sağlamak,
13 Ülkeler arasında "Bölgesel İşbirliği" ne yönelik olarak alınacak kararların bütün İslam ülkelerine iktisadi açıdan fayda sağlayacak şekilde alınmasını sağlamak,
14 Ülkeler arasındaki ticareti kısıtlayıcı engellerin kademeli olarak kaldırılmasını sağlamak,
15 Ticarette ve ürün pazarlamasında standardizasyona gitmek,
16 Ticarette finansmanı kolaylaştırmak için mali kredi ve finansman yöntemleri geliştirmek ve bunu sağlamak,
17 Ülkeler arasında teknik işbirliğini geliştirmek ve dışarıya beyin göçünü önlemek,
18 Hava, kara, deniz yolu ulaşım imkanlarını geliştirmek ve burada İslam ülkelerine öncelik tanımak,
19 Ülkelerin karşılıklı olarak müşavirlik, müteahhitlik, ve mühendislik alanlarındaki imkanlarından faydalanmanın yollarını aramak,
20 Ülkeler arasında ticari bilgi akışını sağlayacak bir enformasyon merkezinin kurulmasını kısa sürede sağlamak,
21 Üretim kaynaklarını finans, ticaret ve turizm sektörleri ile takviye etmek,
22 Ürün pazarlarının genişletilmesini temin etmek,
23 İslam ülkeleri arasındaki müşterek su kaynaklarının en verimli bir şekilde kullanılmasını; su konusunun birleştirici bir "Barış Unsuru" haline dönüşmesini sağlamak,
24 Piyasa ekonomisinin işlemesini sağlayacak ve özel sektörün bölgede çalışmasını kolaylaştıracak gerekli zemini oluşturmak,
25 Özel sektör kuruluşları arasındaki ilişkilere etkinlik kazandırmak,
26 Bölgenin doğal ve enerji kaynaklarının rasyonel kullanımının sağlanması için, üye ülkeler arasında (teknik, ekonomik) bağlantılar kurulmasını ve petrol servetinin bütün İslam Dünyasına refah getirici bir tarzda idare edilmesini sağlamak,
27 Bölgenin turizm potansiyelinden yararlanılarak İslam ülkeleri arasındaki turizm hareketini hızlandırmak,
28 Ortak sermayeli ticaret ve kalkınma bankalarının kurulmasını gerçekleştirmek,
29 Karşılıklı ticaretin arttırılması amacıyla, ara dönemde sınır ticaretini geliştirmek,
30 İslam ülkelerindeki tarımsal ürünlerin üçüncü ülkelere birlikte pazarlanması için gayrette bulunmak,
31 Kişi, mal, sermaye ve hizmetlerin serbest dolaşımına aşama aşama geçilmesini teşvik etmek,
32 Ortak çıkarlar doğrultusunda müşterek yatırım projeleri geliştirmek,
33 Trans-Avrasya ekonomi ağı içinde Trans-Avrasya İmar ve Kalkınma Bankasının kurulmasını öncelikle gerçekleştirmek
Yukarıda sayılan teklifler, elbette ki, kardeş İslam ülkelerinin Türkiye ile ilişkilerini geliştirip güçlendirmede atılacak adımların tümünü kapsamamaktadır Bu tedbirlere yenileri de ilave edilebilir Sayılan tedbirlerin alınmasında psikolojik destek sağlayacak olan Türkiye'nin İslam
Konferansı Teşkilatı'na fiili üyeliği, TBMM'nden geçirilerek onaylanmalıdır Böylece fiili durum hukuken tamamlanmış olacaktır Burada asıl hedef, Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üyeleri ile diğer İslam ülkeleri veya toplulukları arasındaki iktisadi, ticari, sosyal ve kültürel alanlara ilişkin engelleri kaldırarak, işbirliğinin giderek kuvvetlendirilmesini sağlamak olmalıdır Bu bakımdan,
Irak petrol boru hattının ve Habur sınır kapısının açılması, Doğu ve Güney sınırlarımızda sınır ticaretinin canlandırılması, Orta Asya ve Kafkasya petrol ve doğal gazının Akdeniz'e aktarılması projesinin EKİT içinde ele alınarak karara bağlanması ve üçüncü ülkeler üzerinde bu yolla baskı yapılması gibi tedbirlere vakit geçirilmeden başvurulabilmelidir
|