Nükleer Güç Tesislerinin Yer Seçimi İle İlgili Etüt Ve Değerlendirme

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-09-2012

Kalite Temin Programının Uygulanması

Madde 9 - Kalite temin programında olması gereken ve yer seçimi çalışmalarında kaliteyi etkileyen işleri yapan her organizasyon aşağıda sıralanmış olan kontrol faaliyetlerini yerine getirir:

a) Doküman Kontrolü

Kalite temin programına bağlı nükleer güç tesisinin yer seçimi işlemi ile ilgili bütün faaliyetlerde kullanılan dokümanların kontrolü için yöntemler hazırlanır

Bu yöntemler aşağıdaki şartları sağlar:

1) Doğru dokümanların tanımı ve faaliyette kullanılan sürümlerinin tanımlanması,

2) Geçerli dağıtım listelerinin tutulması,

3) Sadece doğru ve uygulanabilir dokümanların kullanılmasının sağlanması için kontrol önlemleri,

4) Kullanılmayan dokümanların geri çekilmeleri veya elden çıkarılmaları için tanımlanmaları,

5) Bir doküman dağıtım kaydının tutulması

Kontrola tabi tutulacak dokümanlar tanımlanmalı ve aşağıdakileri içermelidir:

1) Program yöntemleri,

2) İş planları ve zamanlama çizelgeleri,

3) Tedarik dokümanları,

4) Çalışma metotları ve talimatlar,

5) Çizimler,

6) Teknik özellikler

b) Çalışmaların Kontrolü, Değerlendirmeleri ve Analizleri

Çalışmaların hazırlanması ve uygulanması, değerlendirilmesi ve analizleri kontrola tabi tutulur

Bu kontrollar kapsamında;

1) TAEK'in koyduğu şartlar, mühendislik kodları ve standartlar gibi faaliyetlerde kullanılan genel dokümanların tanımlanması,

2) Analiz için girdi verisinin kullanılmasında, veri kaynağının güvenilirliğinin tanımlanması,

3) Değerlendirme ve analizlerin uygulanmasında kişilerden istenen özelliklerin tanımlanması, yer alır

Metotlar, çalışma talimatları ve planlamalar ile ilgili dokümanlar bu konularda deneyimli personel tarafından denetlenir

Çalışma, değerlendirme ve analiz sonuçları okunaklı, kopyalanabilir, dosyalanabilir ve yeniden elde edilebilir formda olur

c) Tedarik Kontrolü

1) Genel

Hizmet ve ekipman tedariği için ilgili kalite temin tedbirleri uygulanır

Bu tedbirler yer seçimi ile ilgili aşağıdaki tedarik faaliyetlerini kapsar:

a) Tedarik dokümanlarının hazırlanması ve kontrolü,

b) Hizmet ve ekipman seçimi,

c) Teklif değerlendirme ve kontrat kararı,

d) Yüklenicinin performansının kontrolü,

e) Hizmetlerin veya ekipmanın kabulü

2) Tedarik Dokümanının Hazırlanması ve Kontrolü

Hizmet ve ekipman temini ile ilgili tedarik dokümanları aşağıdakileri kapsar:

a) İş kapsamının ayrıntılı açıklaması (hizmet veya ekipman özellikleri),

b) Düzenleyici ve teknik şartlara atıf,

c) Uygulanabilir kalite temin programı veya diğer kontrollar için tedarikçi tarafından yerine getirilecek şartlar,

d) Dokümantasyon şartları,

e) Satın alıcının; üretilen hizmet veya ekipmanla ilgili olarak araştırma ve denetim maksadıyla, tesisi, dokümanları ve diğer bilgileri kullanabilme hakkı,

f) Uyumsuzlukların giderilmesi için rapor ve kabul şartları,

g) Hizmet ve ekipmanın kabul metodu,

h) Koşulların alt yüklenicilere iletilmesi,

ı) Kayıtların satın alıcıya devir şartları

Tedarik dokümanlarının basılmasından önce hazırlama, kontrol, gözden geçirme ve onay için metotlar oluşturulup, metotlarda, tedarik dokümanlarının kabulü ve yayımı için uzman personel tanımlanır

3) Hizmet ve Ekipman Tedarikçisinin Seçimi

Tedarikçilerin seçimi, tedarik dokümanları koşullarına uygun olarak, hizmet veya ekipman temin etme kapasitelerinin değerlendirilmesi sonuçlarına göre yapılır

Satın alıcı, tedarikçilerin değerlendirilmesi ve seçimi için bir metot oluşturur, bu metot, tedarikçilerin kapasitesini saptayabilecek çeşitli organizasyonların tanımlarını kapsar

Tedarikçilerin değerlendirilme metotları ve sonuçları doküman haline getirilir

4) Teklif Değerlendirme ve Kontrat Kararı

Satın alıcı, ihalenin tedarik dokümanı koşullarına uygunluğunu temin için gerekli tedbirleri kapsayan bir metot oluşturur

Bu tedbirler aşağıdaki hususları kapsar:

a) Teknik değerlendirmeler,

b) Kalite temin şartları,

c) Araştırma geliştirme çalışmaları,

d) Tedarikçinin personeli,

e) Tedarikçinin performans/üretim yeteneği,

f) Tedarikçinin geçmiş performansı,

g) Tedarik doküman şartlarına alternatifler,

h) Tedarik doküman şartları dışındaki istisnalar

5) Tedarikçinin Performans Kontrolü

Satın alıcı, tedarikçinin uygulamalarını tedarik dokümanlarında belirtilmiş olan şartlara göre takip eder

Kalite temin programına tabi hizmetlerin yerine getirilmesi esnasında, tedarik dokümanlarına ve hazırlanmış işin planı ve zamanlamasına göre tedarikçinin tesislerinde ve/veya arazide kontrollar yapılır

6) Hizmet veya Ekipmanın Kabulü

Kabul işlemi, tedarik dokümanlarında belirtilen takip, muayene ve tetkik faaliyetlerinin sonuçlarına göre yapılır

Temin edilen bütün ekipman son kabulden önce denetim ve deneye tabi tutulur

Kalitenin belirlenmesi muayene, deney ve kalibrasyon sertifikaları gibi kalitenin objektif göstergelerinin değerlendirilmesini de kapsar

Açıkça belirtilmiş teçhizat tipi ve cihazlar için denetimin tip ve basamaklarını belirtecek metotlar hazırlanır ve denetim sonuçları doküman haline getirilir

d) Malzeme Kontrolü

1) Genel

Malzeme, teçhizat, ekipman ve numunelerin depolanma ve taşınmaları esnasında tanımlanmaları ve kontrolları için metotlar hazırlanır ve uygulanır

Bu metotlar malların temizleme, paketleme, koruma ve tanımlanmaları için gerekli şartları kapsar

Sınırlı ömrü olan malzeme ve numuneler için imalat tarihi, bozulma ömrü ve kullanma süreleri tanımlanır

Yer etüdü araştırma ve izleme programı esnasında toplanan numuneler (su, toprak, kayaç v

s

) sınıflandırılır, kayıp ve bozulmaları önlemek için kataloglanarak depolanır

2) Numunelerin Depolanması ve Taşınması

Numuneler paslanmayan, hava geçirmeyen kaplarla, uygun etiketlenerek ve iyi tanımlanmış olarak gönderilir ve nem kaybına karşı korunur

Karotlar, tahribata dayanıklı ve herhangi bir yöne kaymasına mani olacak şekilde bölünmüş dayanıklı kutular içinde depolanır ve taşınır

Numuneler, alındıkları sahalar, sondaj numarası, karot aralığı, karot uzunluğu, karot aralıklarının üst ve alt derinlikleri belirtilerek etkilenir ve hizmetten çıkarılıncaya kadar veya sorumlu organizasyon tarafından atılma izni alınıncaya kadar uygun bir şekilde kataloglanıp depolanır

e) İşlem Kontrolü

Özel beceri gerektiren faaliyetler, teçhizat veya işlemler belirtilir ve kontrola tabi tutulur

Kontrollar, faaliyetleri uygulayacak personel ile kullanılacak teçhizatın tanım ve özelliklerini, uygulanacak faaliyetlerin hazırlanış, yöntem ve uygulama talimatlarını içerir

Bu faaliyetlerin kontrol ve doğrulamaları, onların izlenme ve gözetimi ile üretimlerinin yahut iş sonuçlarının denetim ve değerlendirilmesini kapsar

İşin doğrulanmasının derecesi ve tipi ile sonuçları doküman haline getirilir

f) Kalite Doğrulamaları

1) Çalışmaların Gözden Geçirilmesi, Değerlendirilmesi ve Analizleri

Her çalışma için değerlendirme ve analizler kalite temin programına tabi tutulur ve elde edilen sonuçların doğrulanması için Sorumlu Yönetici veya vekili tarafından bir veya daha fazla kişi, grup veya organizasyon atanır

Atanan kişi/organizasyon, yapılan işten doğrudan sorumlu olmaz

Doğrulama, işin değerlendirme ve gözden geçirme sonuçlarına göre uygulanır

İşlemin uygun olarak yerine getirildiğini doğrulamak için yapılan gözetim ve denetimlerin sonuçları dokümante edilir

Teftiş edenlerin ve diğer onaylayıcıların tanımı açık bir şekilde ve tarih atılarak belirtilir

Teftiş kayıtları Sorumlu Yöneticiye kabul için teslim edilir

Yapılan teftiş sonuçlarının değerlendirilmesi Sorumlu Yönetici tarafından yapılır

2) Arazi Faaliyetlerinin Doğrulanması

Arazi faaliyetlerinin doğrulanması, vasıflı personel ve bu iş için belirtilmiş teçhizatla oluşturulmuş olan yöntemlere uygun olması şartıyla yapılır

Bu doğrulamalar arazi çalışmalarının başından sonuna kadar uygulanır

Kontrol edilen ve doğrulanan faaliyetler aşağıdakileri kapsar:

a) İş planına ve metotlara uygunluk,

b) Personelin nitelikleri,

c) Dokümanların tanımı ve kontrolü,

d) Faaliyetlerin izlenmesi,

e) Numune alma metotları (toprak, kaya, su gibi),

f) Sınıflandırma, kayıt alma ve rapor yazma metotları,

g) Numunelerin tanıtımı, taşınması ve depolanması

Arazi faaliyeti kayıtlarının doğrulanmaları ilgili yönetime rapor edilir ve kalite temin kayıtları gibi korunur

3) Laboratuvar Faaliyetlerinin Doğrulanması

Laboratuvar analiz ve deneylerinin uygulanmasında doğrulamalar; faaliyetlerin ehliyetli personel tarafından özel bir teçhizatla, yöntemlere uygun olarak yapılması ve yönetilmesi şartıyla yapılır

Doğrulanması yapılacak hususlar aşağıdadır:

a) Laboratuvar kalite temin programının oluşturulması ve uygulanması,

b) Laboratuvar personelinin nitelikleri,

c) Ölçüm ve deney cihazlarının kontrolu ve ayarı,

d) Numunelerin tanıtımı, kontrolu ve depolanması,

e) Doküman kontrol yöntemleri ve uygulamaları,

f) Uygulanabilir standart ve koşullara uygun standart deney metotları ve yeterli deney yöntemlerinin oluşturulması ve kullanımı,

g) Deney verisi, sonuçlar, şartlar ve gözlemlerin dokümantasyonu,

Bütün laboratuvar analiz kayıtları ve deney program doğrulamalar ilgili idari birime rapor edilir ve kalite temin kayıtları gibi korunur

4) Hesaplamaların ve Bilgisayar Yazılımının Doğrulanması

Hesaplamalar önceden tespit edilen yöntemlere göre oluşturulup doğrulanır

Hesaplamalar için kullanılan bilgisayar kodları doğrulanıp doküman haline getirilir

Doğrulamalar oluşturulmuş yöntemlere uygun olarak yapılır

Doğrulama, matematiksel modelleme, sayısal analiz, standart deney veri bankası ve mevcut bilgisayar programlarının deneysel verilerin ışığında sınanmasını veya elle yapılan hesapların kontrol edilmesini kapsar

Bütün bu programlarla ilgili dokümanlar, vasıflı bir denetçi tarafından onaylanabilmesi için yeterli ayrıntıda olur

Program kapsamına giren dokümanların hazırlanması için mevcut bilinen standartlar kullanılır veya uygunluğu kabul edilen bir yöntem geliştirilir

Bütün bilgisayar yazılım doğrulamaları, bilgisayar yazılım kayıtlarında doküman haline getirilir

5) Yer Seçimi İnceleme Komitesi Tarafından İşin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi

Sorumlu Yönetici, çalışma sonucu oluşan ve Yer Seçimi İnceleme Komitesi tarafından incelenip değerlendirilecek olan raporlar/analizler ve diğer teknik dokümanları tanımlar ve komitenin incelemesi için teslim eder

İnceleme talep edildiğinde, Sorumlu Yönetici inceleme alanını, hedeflerini, şartlarını ve yardımcı dokümanları ve incelemeyi yönetecek personeli tanımlar

İnceleme için aşağıdakilerden birisi kullanılacaktır:

a) Komite içinde kurallara göre toplanan inceleme grubu,

b) Bağımsız yüklenici veya danışman kullanımı,

c) Proje organizasyonu çerçevesinde yapılan herhangi bir bağımsız inceleme,

d) Yukarıdakilerin herhangi bir uygun birleşimi

İnceleme ile ilgili bütün eleştiriler ve kararlar inceleme komitesi başkanı veya vekili tarafından eleştirmeyi yapan kişi ile birlikte tetkik edilerek kabul, ret veya kısmi kabul v

s

gibi karara bağlanacak ve uygun bir şekilde bildirilir

Başkanın hazırlayacağı veya hazırlatacağı inceleme raporu aşağıdakileri kapsar:

a) Yer Seçimi İnceleme Komitesi'nin inceleme istekleri,

b) Yer Seçimi İnceleme Komitesi'nin kontrol listesi formu,

c) Yer Seçimi İnceleme Komitesi'nin eleştirme ve karar formu,

d) Yer Seçimi İnceleme Komitesi'nin toplantı tutanakları,

e) İnceleme eleştirilerinin oturum özeti

Rapor veya analizlerdeki bütün eksikler, boşluklar veya tanımlanan yanlışlıklar göz önünde tutularak bu maddenin (g ) bendine göre ele alınır

6) Ölçümlerin ve Deney Cihazlarının Ayarları ve Kontrolü

Yer seçimi işlemlerinde veri elde etmek için kullanılan ölçüm ve deney cihazları kontrola tabi tutulur

Bütün teçhizatın ve cihazların yapılmış olan kalibrasyonu kaydedilir ve bu kayıtlar kalite temini kayıtları olarak saklanır

g) Uyumsuzluk Kontrolü

Herhangi bir uyumsuzluğun rapor edilmesi için, uygulama ve özellikleri önceden belirtilmiş bir yöntem oluşturulur

Yöntem , 'Uyumsuzluk Raporu' diye isimlendirilen bir rapor yazma formunu da kapsar

Bu form Sorumlu Yöneticiye ve Kalite Temin Temsilcisine bildirilir

Uyumsuzluk raporu proje ekibinden her hangi biri tarafından da yazılabilir

Uyumsuzluk raporunda eksik açıkça tanımlanır ve uyumsuzluğu düzeltecek işlem belirtilir

Uyumsuzluk gözetim veya inceleme esnasında görülmüş ise uyumsuzluk raporu, gözetim veya inceleme raporunun parçası olur ve bu raporların metni içerisinde uyumsuzluk raporuna atıfta bulunulur

Sorumlu Yönetici rapor edilmiş olan uyumsuzluğun uygun bir şekilde incelenmesinden ve düzeltilmesinden sorumlu olur

Sorumlu Yönetici düzeltmenin yapılmasından önce Yer İnceleme Komitesinden önerilerini bildirmesini veya bazı durumlarda düzeltmenin oluşturulmasını isteyebilir

Rapor edilen uyumsuzluk ve uygulanan düzeltme doküman haline getirilir

h) Düzeltici İşlem

Sorumlu Yönetici, kalite koşullarının tanımlanıp düzeltilmesini, bazı önemli durumlarda ise, tekrarını önlemek için, kalitenin sağlanamama nedenini saptayıp düzeltici işlemin yapılmasını sağlar

Kaliteyi etkileyen önemli durumların tanımlanma raporları, bunların sebepleri ve yapılan düzeltme işleminin dokümanları hazırlanıp Sorumlu Yöneticiye bildirilir

Bu raporlarda eksiklik görüldüğünde Yer Seçimi İnceleme Komitesi veya Sorumlu Yönetici, isteklerine uygun ilave işlemler için raporu ilk hazırlayana iade eder

ı) Kayıtlar

Yer seçimi işleminde yapılan çalışmalara ait yeterli sayıda kayıt muhafaza edilir

Muhafaza edilen kayıtların miktar ve formunun belirlenmesinde aşağıdaki kriterler kullanılır:

1) Muhafaza edilen kayıtların geçerliliğine dair gerekli bilgiyi içermesi,

2) İşin uygulama basamaklarının gerekli olduğu takdirde tanımlanabilmesi ve yeniden oluşturulabilmesi

Bu kayıtlar, potansiyel yer bölgelerinin bir listesini, uygun bulunmayan yer bölgelerinin kabul edilememe nedenlerini ve kabul edilen yer için uygulanan analiz sonuçlarını kapsar

Kalite temin kayıtlarının tanımı, kullanımı, doldurulması, depolanması ve düzeltilmesi için kayıt yöntemleri oluşturulur

Sistem, kayıtların idaresiyle doğrudan sorumlu olmayan personelin, bir problem olmaksızın elde edebilmesini temin edebilecek şekilde oluşturulur

Kayıt sistemi bu dokümanlarla ve sonuç kayıt dosyasıyla ilgili koşulları içerir

Kayıtlar, süreli ve süresiz bulundurma zamanlarına göre sınıflandırılır

Süreli kalite temin kayıtları, tesisin ömrü boyunca saklanır

Süreli olmayan kalite temin kayıtları için belli bir bulundurma zamanı belirlenir

Kayıtların sınıflandırılması, tipine ve bulundurma zamanlarına göre, gerçekliğini kanıtlayan yetkili bir kişinin imzasıyla veya mühürüyle birlikte ve her kayıt için kodlanmış dosyalarla yapılır

Yöntem, tamamlanmış kayıt dosyaları için saklama koşullarını, kontrol ve depolanma şekillerini belirtir

Dosyaların depolandığı yerler izinsiz yer değiştirmelerini önlemek için kilitlenir

j) Uygunluk Değerlendirmesi

Kalite temin programının iç ve dış uygunluk değerlendirmeleri, kalite temin program koşullarının ve uygulama yöntemlerinin uyumluluğunu araştırmak ve programın geçerliliğini saptamak için planlanır ve yürütülür

Uygunluk değerlendirmeleri için, ilgili yönetmeliklere uyumlu bir şekilde program, hazırlık, yönetim ve takip yöntemleri oluşturulur

Yer araştırmaları için kalite temin programı uygunluk değerlendirme metodolojisi, bütün nükleer güç tesisleri uygunluk değerlendirmeleri ile uyumlu olur

Dış uygunluk değerlendirmelerinin tamamlanmasından sonra uygunluk değerlendirme raporu değerlendirilen organizasyona, Sorumlu Yönetici için hazırlanan kopya ile birlikte gönderilir

Uygunluk değerlendirmesine verilecek olan cevabın hazırlanması ve sunulmasında olduğu gibi, uygunluk değerlendirme raporlarının sunulması için de bir zamanlama çizelgesi oluşturulur

İç uygunluk değerlendirmeleri için değerlendirilen organizasyon biriminin yöneticisi, değerlendirme sonuçlarını gözden geçirip Sorumlu Yöneticiye yapılması istenen faaliyetler için rapor verir

Dış uygunluk değerlendirmeleri için, değerlendirilen organizasyon yönetimi uygunluk değerlendirme raporuna karşılık verir

Cevap, en az uygunluk değerlendirme raporunda belirtilen eksiklikler ile ilgili yerine getirilecek olan düzeltme faaliyetlerine ait bir planı kapsar

Değerlendirmelerle ilgili bütün kayıtlar, kalite temin dosyasında saklanır

Bu kayıtlar değerlendirme esnasında ortaya çıkan ilgili dokümanların yanı sıra, en az uygunluk değerlendirme planı, raporu ve bu rapora verilen cevapları ve yapılan düzeltme faaliyetlerinin kayıtlarını da kapsar

Özel Durumlar

Madde 10 - Yönetmelik kapsamında belirtilen hususlarda ülke şartlarına ve bölgeye uygun olmayan durumların belirlenmesi halinde TAEK'in onayı ile ilgili madde hükümleri uygulanmaz

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : Çeşitli ve Son Hükümler

Onay, Uyumsuzluk, Uygunluk Değerlendirmesi ve Denetim Esasları

Madde 11 - Onay, uyumsuzluklar, uygunluk değerlendirmesi ve denetim esasları 13/03/1997 tarihli ve 22932 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Nükleer Tesislerde Kalite Temini ve Denetim Yönetmeliğine göre yapılır

Yürürlük

Madde 12 - Bu Yönetmelik Başbakanın onayını müteakip yayımı tarihinde yürürlüğe girer

Yürütme

Madde 13 - Bu Yönetmelik hükümlerini Başbakan yürütür

10-09-2012	#2
Prof. Dr. Sinsi	Nükleer Güç Tesislerinin Yer Seçimi İle İlgili Etüt Ve Değerlendirme Kalite Temin Programının Uygulanması Madde 9 - Kalite temin programında olması gereken ve yer seçimi çalışmalarında kaliteyi etkileyen işleri yapan her organizasyon aşağıda sıralanmış olan kontrol faaliyetlerini yerine getirir: a) Doküman Kontrolü Kalite temin programına bağlı nükleer güç tesisinin yer seçimi işlemi ile ilgili bütün faaliyetlerde kullanılan dokümanların kontrolü için yöntemler hazırlanır Bu yöntemler aşağıdaki şartları sağlar: 1) Doğru dokümanların tanımı ve faaliyette kullanılan sürümlerinin tanımlanması, 2) Geçerli dağıtım listelerinin tutulması, 3) Sadece doğru ve uygulanabilir dokümanların kullanılmasının sağlanması için kontrol önlemleri, 4) Kullanılmayan dokümanların geri çekilmeleri veya elden çıkarılmaları için tanımlanmaları, 5) Bir doküman dağıtım kaydının tutulması Kontrola tabi tutulacak dokümanlar tanımlanmalı ve aşağıdakileri içermelidir: 1) Program yöntemleri, 2) İş planları ve zamanlama çizelgeleri, 3) Tedarik dokümanları, 4) Çalışma metotları ve talimatlar, 5) Çizimler, 6) Teknik özellikler b) Çalışmaların Kontrolü, Değerlendirmeleri ve Analizleri Çalışmaların hazırlanması ve uygulanması, değerlendirilmesi ve analizleri kontrola tabi tutulur Bu kontrollar kapsamında; 1) TAEK'in koyduğu şartlar, mühendislik kodları ve standartlar gibi faaliyetlerde kullanılan genel dokümanların tanımlanması, 2) Analiz için girdi verisinin kullanılmasında, veri kaynağının güvenilirliğinin tanımlanması, 3) Değerlendirme ve analizlerin uygulanmasında kişilerden istenen özelliklerin tanımlanması, yer alır Metotlar, çalışma talimatları ve planlamalar ile ilgili dokümanlar bu konularda deneyimli personel tarafından denetlenir Çalışma, değerlendirme ve analiz sonuçları okunaklı, kopyalanabilir, dosyalanabilir ve yeniden elde edilebilir formda olur c) Tedarik Kontrolü 1) Genel Hizmet ve ekipman tedariği için ilgili kalite temin tedbirleri uygulanır Bu tedbirler yer seçimi ile ilgili aşağıdaki tedarik faaliyetlerini kapsar: a) Tedarik dokümanlarının hazırlanması ve kontrolü, b) Hizmet ve ekipman seçimi, c) Teklif değerlendirme ve kontrat kararı, d) Yüklenicinin performansının kontrolü, e) Hizmetlerin veya ekipmanın kabulü 2) Tedarik Dokümanının Hazırlanması ve Kontrolü Hizmet ve ekipman temini ile ilgili tedarik dokümanları aşağıdakileri kapsar: a) İş kapsamının ayrıntılı açıklaması (hizmet veya ekipman özellikleri), b) Düzenleyici ve teknik şartlara atıf, c) Uygulanabilir kalite temin programı veya diğer kontrollar için tedarikçi tarafından yerine getirilecek şartlar, d) Dokümantasyon şartları, e) Satın alıcının; üretilen hizmet veya ekipmanla ilgili olarak araştırma ve denetim maksadıyla, tesisi, dokümanları ve diğer bilgileri kullanabilme hakkı, f) Uyumsuzlukların giderilmesi için rapor ve kabul şartları, g) Hizmet ve ekipmanın kabul metodu, h) Koşulların alt yüklenicilere iletilmesi, ı) Kayıtların satın alıcıya devir şartları Tedarik dokümanlarının basılmasından önce hazırlama, kontrol, gözden geçirme ve onay için metotlar oluşturulup, metotlarda, tedarik dokümanlarının kabulü ve yayımı için uzman personel tanımlanır 3) Hizmet ve Ekipman Tedarikçisinin Seçimi Tedarikçilerin seçimi, tedarik dokümanları koşullarına uygun olarak, hizmet veya ekipman temin etme kapasitelerinin değerlendirilmesi sonuçlarına göre yapılır Satın alıcı, tedarikçilerin değerlendirilmesi ve seçimi için bir metot oluşturur, bu metot, tedarikçilerin kapasitesini saptayabilecek çeşitli organizasyonların tanımlarını kapsar Tedarikçilerin değerlendirilme metotları ve sonuçları doküman haline getirilir 4) Teklif Değerlendirme ve Kontrat Kararı Satın alıcı, ihalenin tedarik dokümanı koşullarına uygunluğunu temin için gerekli tedbirleri kapsayan bir metot oluşturur Bu tedbirler aşağıdaki hususları kapsar: a) Teknik değerlendirmeler, b) Kalite temin şartları, c) Araştırma geliştirme çalışmaları, d) Tedarikçinin personeli, e) Tedarikçinin performans/üretim yeteneği, f) Tedarikçinin geçmiş performansı, g) Tedarik doküman şartlarına alternatifler, h) Tedarik doküman şartları dışındaki istisnalar 5) Tedarikçinin Performans Kontrolü Satın alıcı, tedarikçinin uygulamalarını tedarik dokümanlarında belirtilmiş olan şartlara göre takip eder Kalite temin programına tabi hizmetlerin yerine getirilmesi esnasında, tedarik dokümanlarına ve hazırlanmış işin planı ve zamanlamasına göre tedarikçinin tesislerinde ve/veya arazide kontrollar yapılır 6) Hizmet veya Ekipmanın Kabulü Kabul işlemi, tedarik dokümanlarında belirtilen takip, muayene ve tetkik faaliyetlerinin sonuçlarına göre yapılır Temin edilen bütün ekipman son kabulden önce denetim ve deneye tabi tutulur Kalitenin belirlenmesi muayene, deney ve kalibrasyon sertifikaları gibi kalitenin objektif göstergelerinin değerlendirilmesini de kapsar Açıkça belirtilmiş teçhizat tipi ve cihazlar için denetimin tip ve basamaklarını belirtecek metotlar hazırlanır ve denetim sonuçları doküman haline getirilir d) Malzeme Kontrolü 1) Genel Malzeme, teçhizat, ekipman ve numunelerin depolanma ve taşınmaları esnasında tanımlanmaları ve kontrolları için metotlar hazırlanır ve uygulanır Bu metotlar malların temizleme, paketleme, koruma ve tanımlanmaları için gerekli şartları kapsar Sınırlı ömrü olan malzeme ve numuneler için imalat tarihi, bozulma ömrü ve kullanma süreleri tanımlanır Yer etüdü araştırma ve izleme programı esnasında toplanan numuneler (su, toprak, kayaç vs) sınıflandırılır, kayıp ve bozulmaları önlemek için kataloglanarak depolanır 2) Numunelerin Depolanması ve Taşınması Numuneler paslanmayan, hava geçirmeyen kaplarla, uygun etiketlenerek ve iyi tanımlanmış olarak gönderilir ve nem kaybına karşı korunur Karotlar, tahribata dayanıklı ve herhangi bir yöne kaymasına mani olacak şekilde bölünmüş dayanıklı kutular içinde depolanır ve taşınır Numuneler, alındıkları sahalar, sondaj numarası, karot aralığı, karot uzunluğu, karot aralıklarının üst ve alt derinlikleri belirtilerek etkilenir ve hizmetten çıkarılıncaya kadar veya sorumlu organizasyon tarafından atılma izni alınıncaya kadar uygun bir şekilde kataloglanıp depolanır e) İşlem Kontrolü Özel beceri gerektiren faaliyetler, teçhizat veya işlemler belirtilir ve kontrola tabi tutulur Kontrollar, faaliyetleri uygulayacak personel ile kullanılacak teçhizatın tanım ve özelliklerini, uygulanacak faaliyetlerin hazırlanış, yöntem ve uygulama talimatlarını içerir Bu faaliyetlerin kontrol ve doğrulamaları, onların izlenme ve gözetimi ile üretimlerinin yahut iş sonuçlarının denetim ve değerlendirilmesini kapsar İşin doğrulanmasının derecesi ve tipi ile sonuçları doküman haline getirilir f) Kalite Doğrulamaları 1) Çalışmaların Gözden Geçirilmesi, Değerlendirilmesi ve Analizleri Her çalışma için değerlendirme ve analizler kalite temin programına tabi tutulur ve elde edilen sonuçların doğrulanması için Sorumlu Yönetici veya vekili tarafından bir veya daha fazla kişi, grup veya organizasyon atanır Atanan kişi/organizasyon, yapılan işten doğrudan sorumlu olmaz Doğrulama, işin değerlendirme ve gözden geçirme sonuçlarına göre uygulanır İşlemin uygun olarak yerine getirildiğini doğrulamak için yapılan gözetim ve denetimlerin sonuçları dokümante edilir Teftiş edenlerin ve diğer onaylayıcıların tanımı açık bir şekilde ve tarih atılarak belirtilir Teftiş kayıtları Sorumlu Yöneticiye kabul için teslim edilir Yapılan teftiş sonuçlarının değerlendirilmesi Sorumlu Yönetici tarafından yapılır 2) Arazi Faaliyetlerinin Doğrulanması Arazi faaliyetlerinin doğrulanması, vasıflı personel ve bu iş için belirtilmiş teçhizatla oluşturulmuş olan yöntemlere uygun olması şartıyla yapılır Bu doğrulamalar arazi çalışmalarının başından sonuna kadar uygulanır Kontrol edilen ve doğrulanan faaliyetler aşağıdakileri kapsar: a) İş planına ve metotlara uygunluk, b) Personelin nitelikleri, c) Dokümanların tanımı ve kontrolü, d) Faaliyetlerin izlenmesi, e) Numune alma metotları (toprak, kaya, su gibi), f) Sınıflandırma, kayıt alma ve rapor yazma metotları, g) Numunelerin tanıtımı, taşınması ve depolanması Arazi faaliyeti kayıtlarının doğrulanmaları ilgili yönetime rapor edilir ve kalite temin kayıtları gibi korunur 3) Laboratuvar Faaliyetlerinin Doğrulanması Laboratuvar analiz ve deneylerinin uygulanmasında doğrulamalar; faaliyetlerin ehliyetli personel tarafından özel bir teçhizatla, yöntemlere uygun olarak yapılması ve yönetilmesi şartıyla yapılır Doğrulanması yapılacak hususlar aşağıdadır: a) Laboratuvar kalite temin programının oluşturulması ve uygulanması, b) Laboratuvar personelinin nitelikleri, c) Ölçüm ve deney cihazlarının kontrolu ve ayarı, d) Numunelerin tanıtımı, kontrolu ve depolanması, e) Doküman kontrol yöntemleri ve uygulamaları, f) Uygulanabilir standart ve koşullara uygun standart deney metotları ve yeterli deney yöntemlerinin oluşturulması ve kullanımı, g) Deney verisi, sonuçlar, şartlar ve gözlemlerin dokümantasyonu, Bütün laboratuvar analiz kayıtları ve deney program doğrulamalar ilgili idari birime rapor edilir ve kalite temin kayıtları gibi korunur 4) Hesaplamaların ve Bilgisayar Yazılımının Doğrulanması Hesaplamalar önceden tespit edilen yöntemlere göre oluşturulup doğrulanır Hesaplamalar için kullanılan bilgisayar kodları doğrulanıp doküman haline getirilir Doğrulamalar oluşturulmuş yöntemlere uygun olarak yapılır Doğrulama, matematiksel modelleme, sayısal analiz, standart deney veri bankası ve mevcut bilgisayar programlarının deneysel verilerin ışığında sınanmasını veya elle yapılan hesapların kontrol edilmesini kapsar Bütün bu programlarla ilgili dokümanlar, vasıflı bir denetçi tarafından onaylanabilmesi için yeterli ayrıntıda olur Program kapsamına giren dokümanların hazırlanması için mevcut bilinen standartlar kullanılır veya uygunluğu kabul edilen bir yöntem geliştirilir Bütün bilgisayar yazılım doğrulamaları, bilgisayar yazılım kayıtlarında doküman haline getirilir 5) Yer Seçimi İnceleme Komitesi Tarafından İşin İncelenmesi ve Değerlendirilmesi Sorumlu Yönetici, çalışma sonucu oluşan ve Yer Seçimi İnceleme Komitesi tarafından incelenip değerlendirilecek olan raporlar/analizler ve diğer teknik dokümanları tanımlar ve komitenin incelemesi için teslim eder İnceleme talep edildiğinde, Sorumlu Yönetici inceleme alanını, hedeflerini, şartlarını ve yardımcı dokümanları ve incelemeyi yönetecek personeli tanımlar İnceleme için aşağıdakilerden birisi kullanılacaktır: a) Komite içinde kurallara göre toplanan inceleme grubu, b) Bağımsız yüklenici veya danışman kullanımı, c) Proje organizasyonu çerçevesinde yapılan herhangi bir bağımsız inceleme, d) Yukarıdakilerin herhangi bir uygun birleşimi İnceleme ile ilgili bütün eleştiriler ve kararlar inceleme komitesi başkanı veya vekili tarafından eleştirmeyi yapan kişi ile birlikte tetkik edilerek kabul, ret veya kısmi kabul vs gibi karara bağlanacak ve uygun bir şekilde bildirilir Başkanın hazırlayacağı veya hazırlatacağı inceleme raporu aşağıdakileri kapsar: a) Yer Seçimi İnceleme Komitesi'nin inceleme istekleri, b) Yer Seçimi İnceleme Komitesi'nin kontrol listesi formu, c) Yer Seçimi İnceleme Komitesi'nin eleştirme ve karar formu, d) Yer Seçimi İnceleme Komitesi'nin toplantı tutanakları, e) İnceleme eleştirilerinin oturum özeti Rapor veya analizlerdeki bütün eksikler, boşluklar veya tanımlanan yanlışlıklar göz önünde tutularak bu maddenin (g ) bendine göre ele alınır 6) Ölçümlerin ve Deney Cihazlarının Ayarları ve Kontrolü Yer seçimi işlemlerinde veri elde etmek için kullanılan ölçüm ve deney cihazları kontrola tabi tutulur Bütün teçhizatın ve cihazların yapılmış olan kalibrasyonu kaydedilir ve bu kayıtlar kalite temini kayıtları olarak saklanır g) Uyumsuzluk Kontrolü Herhangi bir uyumsuzluğun rapor edilmesi için, uygulama ve özellikleri önceden belirtilmiş bir yöntem oluşturulur Yöntem , 'Uyumsuzluk Raporu' diye isimlendirilen bir rapor yazma formunu da kapsar Bu form Sorumlu Yöneticiye ve Kalite Temin Temsilcisine bildirilir Uyumsuzluk raporu proje ekibinden her hangi biri tarafından da yazılabilir Uyumsuzluk raporunda eksik açıkça tanımlanır ve uyumsuzluğu düzeltecek işlem belirtilir Uyumsuzluk gözetim veya inceleme esnasında görülmüş ise uyumsuzluk raporu, gözetim veya inceleme raporunun parçası olur ve bu raporların metni içerisinde uyumsuzluk raporuna atıfta bulunulur Sorumlu Yönetici rapor edilmiş olan uyumsuzluğun uygun bir şekilde incelenmesinden ve düzeltilmesinden sorumlu olur Sorumlu Yönetici düzeltmenin yapılmasından önce Yer İnceleme Komitesinden önerilerini bildirmesini veya bazı durumlarda düzeltmenin oluşturulmasını isteyebilir Rapor edilen uyumsuzluk ve uygulanan düzeltme doküman haline getirilir h) Düzeltici İşlem Sorumlu Yönetici, kalite koşullarının tanımlanıp düzeltilmesini, bazı önemli durumlarda ise, tekrarını önlemek için, kalitenin sağlanamama nedenini saptayıp düzeltici işlemin yapılmasını sağlar Kaliteyi etkileyen önemli durumların tanımlanma raporları, bunların sebepleri ve yapılan düzeltme işleminin dokümanları hazırlanıp Sorumlu Yöneticiye bildirilir Bu raporlarda eksiklik görüldüğünde Yer Seçimi İnceleme Komitesi veya Sorumlu Yönetici, isteklerine uygun ilave işlemler için raporu ilk hazırlayana iade eder ı) Kayıtlar Yer seçimi işleminde yapılan çalışmalara ait yeterli sayıda kayıt muhafaza edilir Muhafaza edilen kayıtların miktar ve formunun belirlenmesinde aşağıdaki kriterler kullanılır: 1) Muhafaza edilen kayıtların geçerliliğine dair gerekli bilgiyi içermesi, 2) İşin uygulama basamaklarının gerekli olduğu takdirde tanımlanabilmesi ve yeniden oluşturulabilmesi Bu kayıtlar, potansiyel yer bölgelerinin bir listesini, uygun bulunmayan yer bölgelerinin kabul edilememe nedenlerini ve kabul edilen yer için uygulanan analiz sonuçlarını kapsar Kalite temin kayıtlarının tanımı, kullanımı, doldurulması, depolanması ve düzeltilmesi için kayıt yöntemleri oluşturulur Sistem, kayıtların idaresiyle doğrudan sorumlu olmayan personelin, bir problem olmaksızın elde edebilmesini temin edebilecek şekilde oluşturulur Kayıt sistemi bu dokümanlarla ve sonuç kayıt dosyasıyla ilgili koşulları içerir Kayıtlar, süreli ve süresiz bulundurma zamanlarına göre sınıflandırılır Süreli kalite temin kayıtları, tesisin ömrü boyunca saklanır Süreli olmayan kalite temin kayıtları için belli bir bulundurma zamanı belirlenir Kayıtların sınıflandırılması, tipine ve bulundurma zamanlarına göre, gerçekliğini kanıtlayan yetkili bir kişinin imzasıyla veya mühürüyle birlikte ve her kayıt için kodlanmış dosyalarla yapılır Yöntem, tamamlanmış kayıt dosyaları için saklama koşullarını, kontrol ve depolanma şekillerini belirtir Dosyaların depolandığı yerler izinsiz yer değiştirmelerini önlemek için kilitlenir j) Uygunluk Değerlendirmesi Kalite temin programının iç ve dış uygunluk değerlendirmeleri, kalite temin program koşullarının ve uygulama yöntemlerinin uyumluluğunu araştırmak ve programın geçerliliğini saptamak için planlanır ve yürütülür Uygunluk değerlendirmeleri için, ilgili yönetmeliklere uyumlu bir şekilde program, hazırlık, yönetim ve takip yöntemleri oluşturulur Yer araştırmaları için kalite temin programı uygunluk değerlendirme metodolojisi, bütün nükleer güç tesisleri uygunluk değerlendirmeleri ile uyumlu olur Dış uygunluk değerlendirmelerinin tamamlanmasından sonra uygunluk değerlendirme raporu değerlendirilen organizasyona, Sorumlu Yönetici için hazırlanan kopya ile birlikte gönderilir Uygunluk değerlendirmesine verilecek olan cevabın hazırlanması ve sunulmasında olduğu gibi, uygunluk değerlendirme raporlarının sunulması için de bir zamanlama çizelgesi oluşturulur İç uygunluk değerlendirmeleri için değerlendirilen organizasyon biriminin yöneticisi, değerlendirme sonuçlarını gözden geçirip Sorumlu Yöneticiye yapılması istenen faaliyetler için rapor verir Dış uygunluk değerlendirmeleri için, değerlendirilen organizasyon yönetimi uygunluk değerlendirme raporuna karşılık verir Cevap, en az uygunluk değerlendirme raporunda belirtilen eksiklikler ile ilgili yerine getirilecek olan düzeltme faaliyetlerine ait bir planı kapsar Değerlendirmelerle ilgili bütün kayıtlar, kalite temin dosyasında saklanır Bu kayıtlar değerlendirme esnasında ortaya çıkan ilgili dokümanların yanı sıra, en az uygunluk değerlendirme planı, raporu ve bu rapora verilen cevapları ve yapılan düzeltme faaliyetlerinin kayıtlarını da kapsar Özel Durumlar Madde 10 - Yönetmelik kapsamında belirtilen hususlarda ülke şartlarına ve bölgeye uygun olmayan durumların belirlenmesi halinde TAEK'in onayı ile ilgili madde hükümleri uygulanmaz ÜÇÜNCÜ BÖLÜM : Çeşitli ve Son Hükümler Onay, Uyumsuzluk, Uygunluk Değerlendirmesi ve Denetim Esasları Madde 11 - Onay, uyumsuzluklar, uygunluk değerlendirmesi ve denetim esasları 13/03/1997 tarihli ve 22932 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Nükleer Tesislerde Kalite Temini ve Denetim Yönetmeliğine göre yapılır Yürürlük Madde 12 - Bu Yönetmelik Başbakanın onayını müteakip yayımı tarihinde yürürlüğe girer Yürütme Madde 13 - Bu Yönetmelik hükümlerini Başbakan yürütür