Trafik Kanunu

Kanun Numarası: 2918

Kabul Tarihi: 13101983

Resmî Gazete Tarihi ve No: 18101983 - 18195

Amaç :

MADDE 1 - Bu Kanunun amacı karayollarında can ve mal güvenliğiyönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tümkonularda alınacak önlemleri belirlemektir
Kapsam :
MADDE 2 - Bu Kanun trafikle ilgili kuralları şartları hakve yükümlülükleri bunların uygulanmasını ve denetlenmesini ilgili kuruluşlarıve bunların görev yetki ve sorumluluk çalışma usulleri ile diğer hükümlerikapsar
Bu Kanun karayollarında uygulanır Ancak aksine bir hüküm yoksa;
a) Karayolu dışındaki alanlardan kamuya açık olanlar ile park bahçepark yeri garaj yolcu ve eşya terminali servis ve akaryakıt istas-yonlarındakarayolu taşıt trafiği için faydalanılan yerler ile
b) Erişme kontrollü karayolunda ve para ödenerek yararlanılan karayollarınınkamuya açık kesimlerinde ve belirli bir karayolunun bağlantısını sağlayandeniz göl ve akarsular üzerinde kamu hizmeti gören araçların karayolu araçlarınaayrılan kısımlarında da Bu Kanun hükümleri uygulanır

İKİNCİ BÖLÜM Tanımlar

Tanımlar :
MADDE 3 - Bu Kanunda kullanılan terimlerin tanımları aşağıdagösterilmiştir
Trafik : Yayaların hayvanların ve araçların karayolları üzerindekihal ve hareketleridir
Karayolu : Trafik için kamunun yararlanmasına açık olan arazişeridi köprüler ve alanlardır
Karayolu yapısı : Karayolunun kendisi ile karayolunun üstündeyanında altında veya yukarısındaki; ada ayırıcı oto korkuluk istinatduvarı köprü tünel menfez ve benzeri yapılardır
Mülk : Devlete kamuya gerçek yada tüzel kişilere ait olan taşınmaz mallardır
Karayolu sınır çizgisi : Kamulaştırılmış kamuya terk veya tahsisedilmiş karayolunda mülkle olan sınır çizgisi Diğer karayollarında yarmada şevden sonra hendek varsa hendek dışkenarı hendek yoksa şev üst kenarı dolguda şev etek çizgisi Yaya yolu ayrılmış karayolunda ise yaya yolunun mülkle birleştiğiçizgidir
İki yönlü karayolu : Taşıt yolunun her iki yöndeki taşıt trafiğiiçin kullanıldığı karayoludur
Tek yönlü karayolu : Taşıt yolunun yalnız bir yöndeki taşıttrafiği için kullanıldığı karayoludur
Bölünmüş karayolu : Bir yöndeki trafiğe ait taşıt yolunun birayırıcı ile belirli şekilde diğer taşıt yolundan ayrılması ile meydanagelen kara-yoludur
Erişme kontrollü karayolu (Otoyol - Ekspres yol) : Özellikletransit trafiğe tahsis edilen belirli yerler ve şartlar dışında girişve çıkışın yasaklandığı yaya hayvan ve motorsuz araçların giremediğiancak izin verilen motorlu araçların yararlandığı ve trafiğin özel kontroletabi tutulduğu karayoludur
Geçiş yolu : Araçların bir mülke girip çıkması için yapılmışolan yolun karayolu üzerinde bulunan kısmıdır
Bağlantı yolu : Bir kavşak yakınında karayolu taşıt yollarınınbirbirine bağlanmasını sağlayan kavşak alanı dışında kalan ve bir yönlütrafiğe ayrılmış olan karayolu kısmıdır
Anayol : Ana trafiğe açık olan ve bunu kesen karayolundaki trafiğinbu yolu geçerken veya bu yola girerken ilk geçiş hakkını vermesi gerektiğiişaretlerle belirlenmiş karayoludur
Tali yol : Genel olarak üzerindeki trafik yoğunluğu bakımındanbağlandığı yoldan daha az önemde olan yoldur
Taşıt yolu (Kaplama) : Karayolunun genel olarak taşıt trafiğincekullanılan kısmıdır
Yaya yolu (Yaya kaldırımı) : Karayolunun taşıt yolu kenarıile gerçek veya tüzel kişilere ait mülkler arasında kalan ve yalnız yayalarınkullanımına ayrılmış olan kısmıdır
Bisiklet yolu : Karayolunun sadece bisikletlilerin kullanmalarınaayrılan kısmıdır
Yaya geçidi : Taşıt yolunda yayaların güvenli geçebilmelerinisağlamak üzere trafik işaretleri ile belirlenmiş alandır
Kavşak : İki veya daha fazla karayolunun kesişmesi veya birleşmesiile oluşan ortak alandır
Banket : Yaya yolu ayrılmamış karayolunda taşıt yolu kenarıile şev başı veya hendek iç üst kenarı arasında kalan ve olağan olarakyayaların ve hayvanların kullanacağı zorunlu hallerde de araçların faydalanabileceği kısımdır
Şerit : Taşıtların bir dizi halinde güvenli seyredebilmeleriiçin taşıt yolunun ayrılmış bir bölümüdür
Alt geçit : Karayolunun diğer bir karayolu veya demir yolunualttan geçmesini sağlayan yapıdır
Üst geçit : Karayolunun diğer bir karayolu veya demir yolunuüstten geçmesini sağlayan yapıdır
Demiryolu geçidi (Hemzemin geçit) : Karayolu ile demiryolununaynı seviyede kesiştiği bariyerli veya bariyersiz geçitlerdir
Okul geçidi : Genel olarak okul öncesi ilköğretim ve orta dereceliokulların çevresinde özellikle öğrencilerin geçmesi için taşıt yolundaayrılmış ve bir trafik işareti ile belirlenmiş alandır
Ada : Yayaların geçme ve durmalarına taşıtlardan inip binmelerineyarayan trafik akımını düzenleme ve trafik güvenliğini sağlama amacıylayapılmış olan araçların bulunamayacağı koruyucu tertibatla belirlenmişbölüm ve alanlardır
Ayırıcı : Taşıt yollarını veya yol bölümlerini birbirinden ayıranbir taraftaki taşıtların diğer tarafa geçmesini engelleyen veya zorlaştırankarayolu yapısı trafik tertibatı veya gereçtir
Park yeri : Araçların park etmesi için kullanılan açık veyakapalı alandır
Karayolu üzeri park yeri : Taşıt yolundaki veya buna bitişikalanlardaki park yeridir
Karayolu dışı park yeri : Karayolu sınır çizgisi dışındaolan ve bir geçiş yolu veya servis yolu ile taşıt yoluna bağlanan parkyeridir
Otomobil : Yapısı itibariyle sürücüsünden başka en çok yedioturma yeri olan ve insan taşımak için imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır
Minibüs : (Değişik : 16/10/1984 - 3058/1 md) Yapısı itibariylesürü-cüsünden başka sekiz ila ondört oturma yeri olan ve insan taşımakiçin imal edilmiş bulunan motorlu taşıttır
Kamyonet : İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3500 kg'ıgeçmeyen ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır
Kamyon : İzin verilebilen azami yüklü ağırlığı 3500 kgÕdanfazla olan ve yük taşımak için imal edilmiş motorlu taşıttır
Otobüs : (Değişik: 16/10/1984 - 3058/1 md) Yapısı itibariylesürü-cüsünden başka en az onbeş oturma yeri olan ve insan taşımak içinimal edilmiş bulunan motorlu taşıttır Troleybüsler de bu sınıfa dahildir
Çekici : Römork ve yarı römorkları çekmek için imal edilmişolan ve yük taşımayan motorlu taşıttır
Arazi taşıtı : Karayolunda yolcu veya yük taşıyabilecek şekildeimal edilmiş olmakla beraber bütün tekerlekleri motordan güç alan veyaalabilen motorlu taşıtlardır
Özel amaçlı taşıt : Özel amaçla insan veya eşya taşımak içinimal edilmiş olan ve itfaiye cankurtaran cenaze radyo sinema televizyonkütüphane araştırma araçları ile bozuk veya hasara uğramış taşıt ve araçlarıçekmek veya taşımak kaldırmak gibi özel işlerde kullanılan motorlu araçtır
Kamu hizmeti taşıtı : Kamu hizmeti için yük veya yolcu taşımasıyapan bütün taşıtlardır
Personel servis aracı : (Değişik : 17101996 - 4199/1 md)Herhangi bir kamu kurum ve kuruluşu veya özel veya tüzel kişilerin personelinibir akit karşılığı taşıyan şahıs veya şirketlere ait minibüs ve otobüstüründeki ticari araçlardır Kamu kurum ve kuruluşları ile özel ve tüzelkişilere ait araçların kendi personelini veya yolcusunu taşıma işi bu tanımın kapsamına girmez
Umum servis aracı : (Değişik : 17101996 - 4199/1 md) Okultaşıtları ile personel servis araçlarının birlikte değerlendirilmesidirKamptaşıtı : (Değişik: 17101996 - 4199/1 md) Yük taşımasında kullanılmayan;iç dizaynı tatil yapmaya uygun teçhizatlarla donatılmış hizmet edebileceğikadar yolcu taşıyabilen motorlu taşıttır
Römork : Motorlu araçla çekilen insan veya yük taşımak içinimal edilmiş motorsuz taşıttır Yarı römork : Bir kısmı motorlu taşıt veya araç üzerine oturan taşıdığıyükün ve kendi ağırlığının bir kısmı motorlu araç tarafından taşınan römorkdur
Hafif römork : Azami yüklü ağırlığı 750 kg'ı geçmeyen römorkveya yarı römorktur
Motosiklet : iki veya üç tekerlekli sepetli veya sepetsiz motorluaraçlardır Bunlardan karoserisi yük taşıyabilecek şekilde sandıklı veyaözel biçimde yapılmış olan ve yolcu taşımalarında kullanılmayan üç te-kerleklimotosikletlere yük motosikleti (triportör) denir
Bisiklet : En çok üç tekerleği olan ve üzerinde bulunan insanınadale gücü ile pedal veya el ile tekerleği döndürülmek suretiyle hareketeden ve yolcu taşımalarında kullanılmayan motorsuz taşıtlardır
Motorlu bisiklet : Silindir hacmi 50 santimetre küpü geçmeyeniçten patlamalı motorla donatılmış ve imal hızı saatte 50 km'den az olanbisiklettir
Lastik tekerlekli traktör : Belirli şartlarda römork ve yarırömork çekebilen ancak ticari amaçla taşımada kullanılmayan tarım araçlarıdır
İş makineleri : (Değişik: 17101996 - 4199/1 md) Yol inşaatmakineleri ile benzeri tarım sanayi bayındırlık milli savunma ile çeşitlikuruluşların iş ve hizmetlerinde kullanılan; iş amacına göre üzerine çeşitliekipmanlar monte edilmiş; karayolunda insan hayvan yük taşımasında kullanılamayanmotorlu araçlardır
Tramvay : Genellikle yerleşim birimleri içinde insan taşımasındakullanılan karayolunda tekerlekleri raylar üzerinde hareket eden ve hareketgücünü dışarıdan sağlayan taşıttır Okul taşıtı : Genel olarak okul öncesi ilköğretim ve orta dereceliokulların öğrencileri ile sadece gözetici ve hizmetlilerin taşınmalarındakullanılan taşıttır
Taşıt katarı : Karayolunda bir birim olarak seyretmek üzerebirbirine bağlanmış taşıtlardır
Araç : Karayolunda kullanılabilen motorlu motorsuz ve özelamaçlı taşıtlar ile iş makineleri ve lastik tekerlekli traktörlerin geneladıdır
Taşıt : Karayolunda insan hayvan ve yük taşımaya yarayan araçlardırBunlardan makine gücü ile yürütülenlere Òmotorlu taşıtÓ insan ve hayvangücü ile yürütülenlere motorsuz taşıt denir
Sürücü : (Değişik: 17101996 - 4199/1 md) Karayolunda motorluveya motorsuz bir aracı veya taşıtı sevk ve idare eden kişidir
Şoför : (Değişik: 17101996 - 4199/1 md) Karayolunda ticariolarak tescil edilmiş bir motorlu taşıtı süren kişidir
Araç sahibi : Araç için adına yetkili idarece tescil belgesiverilmiş veya sahiplik veya satış belgesi düzenlenmiş kişidir
İşleten : Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıylasatışta alıcı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun sürelikiralama ariyet veya rehni gibi hallerde kiracı ariyet veya rehin alankişidir Ancak ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabınave tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiilitasarrufu bulunduğu ispat edilirse bu kimse işleten sayılır
Yolcu : Aracı kullanan sürücü ile hizmetliler dışındaaraçda bulunan kişilerdir
Hizmetli : Araçlarda sürücü hariç araç veya taşıma hizmetlerindesüreli veya süresiz çalışan kişiler ile iş makinelerinde sürücüden gayrikişilerdir
Durak : Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının yolcu veyahizmetlileri bindirmek indirmek için durakladıkları işaretlerle belirlenmişyerdir
Garaj : Araçların genellikle uzun süre durmaları için kullanılanbakım veya servisinin de yapılabileceği kapalı veya açık olan yerlerdir
Terminal : İnsan veya eşya taşımalarında araçların indirmebindirme yükleme aktarma yaptıkları ve ayrıca bilet satışı ile beklemehaberleşme şehir ulaşımı ve benzeri hizmetlerin de sağlandığı yerdir
Servis istasyonu : Araçların bakım onarım ve servislerininyapıldığı açık veya kapalı yerdir
Akaryakıt istasyonu : Araçların esas itibariyle akaryakıt yağve basınçlı hava gibi ihtiyaçlarının sağlandığı yerdir
Muayene istasyonu : Araçların niteliklerini tespit ve kontroledebilecek cihaz ve personeli bulunan ve teknik kontrolü yapılan yerdir
Trafik kazası : Karayolu üzerinde hereket halinde olan bir veyabir-den fazla aracın karıştığı ölüm yaralanma ve zararla sonuçlanmış olanolaydır
Durma : Her türlü trafik zorunlulukları nedeni ile aracın durdurulmasıdır
Duraklama : Trafik zorunlulukları dışında araçların insan indirmekve bindirmek eşya yüklemek boşaltmak veya beklemek amacı ile kısa birsüre için durdurulmasıdır
Park etme : Araçların durma ve duraklaması gereken hallerdışında bırakılmasıdır
Geçiş hakkı : Yayaların ve araç kullananların diğer yaya vearaç kullananlara göre yolu kullanmak sırasındaki öncelik hakkıdır
Geçiş üstünlüğü : Görev sırasında belirli araç sürücülerinincan ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak şartı ile trafik kısıtlama veyayasaklarına bağlı olmamalarıdır
Taşıma sınırı (Kapasite): Bir aracın güvenle taşıyabileceğien çok yük ağırlığı veya yolcu sayısıdır
Gabari : Araçların yüklü veya yüksüz olarak karayolunda güvenliseyirlerini temin amacı ile uzunluk genişlik ve yüksekliklerini belirleyenölçülerdir
Azami ağırlık : Taşıtın güvenle taşıyabileceği azami yükle birlikteağırlığıdır
Yüksüz ağırlık : Üzerinde insan veya eşya (yük) bulunmayan veakaryakıt deposu dolu olan bir aracın taşınması zorunlu alet edavat vedonatımı ile birlikte toplam ağırlığıdır
Yüklü ağırlık : Bir taşıtın yüksüz ağırlığı ile taşımakta olduğusürücü hizmetli yolcu ve eşyanın toplam ağırlığıdır
Azami dingil ağırlığı : Araçların karayolu yapılarından güvenleve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan dingil ağırlığıdır
Azami toplam ağırlık : Araçların karayolu yapılarından güvenleve yapıya zarar vermeden geçebilmeleri için saptanan toplam ağırlıktır
Trafik işaretleri : Trafiği düzenleme amacı ile kullanılan işaretlevhaları ışıklı ve sesli işaretler yer işaretlemeleri ile trafik zabıtasıveya diğer yetkililerin trafiği yönetmek için yaptıkları hareketlerdir
İşaret levhası : Sabit veya taşınabilir bir mesnet üzerine yerleşti-rilmişve üzerindeki sembol renk ve yazı ile özel bir talimatın aktarılmasınısağlayan trafik tertibatıdır
Işıklı ve sesli işaretler : Trafiği düzenlemede kullanılan ışıklıve sesli sabit veya taşınabilir elle kumanda edilebilen veya otomatikçalışan üzerinde çeşitli renk sembol yazı bulunan ve belirli yanma süresiolan ışık veya sesle özel bir talimatın aktarılmasını sağlayan trafiktertibatıdır
İşaretleme : Taşıt yolu ile bordür ada ayırıcı oto korkulukgibi karayolu elemanları üzerindeki çeşitli renkte çizgi şekil sembolyazı ve yansıtıcı ve benzerleri ile özel bir talimatın aktarılmasını sağlayanter-tibattır
Trafikten men : Trafik zabıtasınca bu Kanunda belirtilen hallerdearaçla ilgili belgelerin alınması ve aracın belirli bir yere çekilerektrafikten alıkonulmasıdır
Bu Kanunun uygulaması ile ilgili diğer tanım ve terimler Yönetmelikte gösterilir

İKİNCİ KISIM Kurullar Kuruluşlar Komisyonlar Görev ve Yetkileri

Görevli Kurullar ve Kuruluşlar :
MADDE 4 - (Değişik: 17101996 - 4199/2 md) Karayolu güvenliğikonusunda hedefleri tespit etmek uygulatmak ve koordinasyonu sağlamakamacıyla aşağıdaki kurullar oluşturulmuştur
a) Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu;
Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu Başbakan'ın başkanlığında Adaletİçişleri Maliye Milli Eğitim Bayındırlık ve İskan Sağlık UlaştırmaOrman Bakanları ve Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nün Bağlı Olduğu Bakanile Jandarma Genel Komutanı Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı MüsteşarıEmniyet Genel Müdürü ve Karayolları Genel Müdürü'nden oluşur
Gereği halinde diğer bakanlar da Kurul'a çağrılabilir
Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu Trafik Hizmetleri Başkanlığı'ncahazırlanarak Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu'nca uygun görülen önerilerideğerlendirerek karara bağlar ve kararların yaşama geçirilmesi için gerekli koordinasyon önlemlerini belirler
Kurul yılda iki defa olağan Başbakanın gerek görmesi halinde de olağanüstüolarak gündemle toplanır
Kurulun sekreterya görevi Emniyet Genel Müdürlüğü'nce yapılır
Kurulun çalışmasına ilişkin esas ve usuller Bakanlar Kurulu tarafındançıkarılacak yönetmelikle belirlenir
b) Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu;
Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu Emniyet Genel Müdürlüğü Trafik HizmetleriBaşkanı'nın başkanlığında Karayolu Güvenliği Yüksek Kurulu'na katılankamu kurumlarının en az daire başkanı seviyesinde görevlileri JandarmaGenel Komutanlığı Türk Standartları Enstitüsü Başkanlığı Türkiye Şöförlerve Otomobilciler Federasyonu temsilcisi ile İçişleri Bakanlığı'nca uygungörülen trafikle ilgili üniversite Türkiye Mimar ve Mühendis Odaları BirliğiTürkiye Trafik Kazalarını Önleme Derneği ve Trafik Kazaları YardımVakfı'nın birer temsilcisi ve Başkent Büyükşehir Belediye Başkanından oluşur İhtiyaç duyulan konularda bilgilerine başvurmak üzere diğer kurumve kuruluşlardan temsilci çağrılabilir Kurul ayda bir toplanır zorunlu hallerde başkan tarafından toplantıyaçağrılabilir Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu Trafik Hizmetleri Başkanlığı'nca trafik hizmetlerinin çağdaş ve güvenli bir şekilde yürütülmesi amacıylaönerilen veya katılacak temsilcilerce önerilecek önlemlerin uygula-nabilirliğinitartışarak karara bağlar Kurul katılması gereken üyelerin salt çoğunluğu ile toplanır ve katılanlarınçoğunluğu ile karar verir Kurulun sekreterya görevi ilgili daire başkanlığınca yapılır
Kurulun görev ve yetkileri şunlardır : 1 - Trafikle ilgili kuruluşlar arasında koordinasyon sağlanmasına ilişkinönerilerde bulunmak 2 - Trafik kazalarının azaltılmasına ilişkin önerilerde bulunmak 3 - Uygulamada görülen aksaklıkları tespit etmek 4 - Kendi görev alanına giren konularla ilgili yasal düzenlemeden kaynaklananeksiklikleri belirlemek Bu Kanunla ve trafik hizmetleri konusunda diğer kanunlarla verilengörevler; a) İçişleri Bakanlığı'nca b) Bu kanunla yetkili kılınan diğer bakanlık kuruluş ve belediyelerceİçişleri Bakanlığı ile işbirliği içinde yürütülür
Emniyet Genel Müdürlüğü'nün merkez bölge il ve ilçe trafikkuruluşları görev ve yetkileri :
MADDE 5 - Emniyet Genel Müdürlüğü'nün trafik kuruluşları ilebu kuruluşların görev ve yetkileri şunlardır : a) Kuruluş : (Değişik: 17101996 - 4199/3 md) Bu Kanunla Emniyet Genel Müdürlüğü'ne verilen görevler Emniyet Genel Müdürlüğü'ne bağlı olarak kurulan Trafik Hizmetleri Başkanlığı'nca yürütülür Trafik Hizmetleri Başkanlığı EmniyetGenel Müdür Yardımcısı tarafından yürütülür Emniyet Genel Müdürlüğü'nün merkez bölge il ve ilçe trafik zabıtası kuruluşları Trafik Hizmetleri Başkanlığı'na bağlı olarak çalışır Araçlara ve sürücülere ait işlemleri yapmak plaka ve belgelerini vermekve bu amaca yönelik hizmetleri yürütmek üzere her ilde ve gerekli görülenilçelede tescil şube veya büroları kurulur Tescil şube veya bürolarında emniyet hizmetleri sınıfı personelindenayrı olarak teşkilat ve kadrolarında gösterilen sayıda genel idare ve teknikhizmetler sınıfında personel ile sözleşmeli personel çalıştırılabilir b) Görev ve yetkileri : 1 Araçları bu Kanuna göre araçlarda bulundurulması gerekli belgeve gereçleri sürücüleri ve bunlara ait belgeleri sürücülerin ve karayo-lunukullanan diğer kişilerin kurallara uyup uymadığını trafik düzenlemelerininve çeşitli tesislerin bu Kanun hükümlerine uygun olup olmadığını denetlemek 2 Duran ve akan trafiği düzenlemek ve yönetmek 3 (Mülga: 17101996 - 4199/47 md) 4 El koyduğu trafik kazalarında trafik kaza tespit tutanağı düzenlemek 5 Trafik suçu işleyenler hakkında tutanak düzenlemek gerekli işlemleriyapmak ve takip etmek 6 Trafik kazası neticesinde hastalanan veya yaralananların bakımlarınısağlayacak tedbirlerin süratle alınmasına yardımcı olmak ve yakınlarınahaber vermek 7 Araçların tescil işlemlerini yaparak belge ve plakalarını vermek 8 (Değişik: 17101996 - 4199/3 md) Sürücülerin belgelerini vermek 9 Ülke çapında taşıtların ve sürücülerin sicillerini tutmak teknikve hukuki değişikliklerini işlemek istatistiki bilgileri toplamak ve değerlendirmek 10 Trafik kazalarının oluş nedenleri ile ilgili tüm unsurları kapsayanistatistik verileri ve bilgilerini toplamak değerlendirmek sonuçlarınagöre gereken önlemlerin alınmasını sağlamak ve ilgili kuruluşlara tekliftebulunmak 11 (Değişik : 17101996 - 4199/3 md) Hasar tazminatı ödemelerinihızlandırmak amacıyla sigorta şirketlerince istenecek gerekli bilgive belgeleri vermek 12 Ayrıca bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılmış olan yönetmeliklerleverilen diğer görevleri yapmaktır Trafik kuruluşlarının çalışma şekil ve şartları görevlendirilecekper-sonelin nitelikleri seçimi çalışma usulleri görev yetki ve sorumluluklarınaait esaslar İçişleri Bakanlığı'nca çıkarılacak yönetmelikte belirtilir Trafik zabıtasının görev ve yetki sınırı ile genel zabıtanın trafikhizmetlerini yürütmeye ilişkin yetkisi :
MADDE 6 - Trafik zabıtası ve genel zabıtanın görev ve yetkisınırı; a) Trafik zabıtası : (Birinci fıkra mülga: Değişik: 17101996 - 4199/4 md) Trafik zabıtasının asli görevi trafik hizmetlerini yürütmektir Trafik zabıtası görevi sırasında karşılaştığı acil ve zorunlu hallerdegenel zabıta görevi yapmakla da yetkilidir Mülki idare amirlerince emniyet ve asayiş bakımından zorunlu görülenhaller dışında trafik zabıtasına genel zabıta görevi verilemez araçgereç ve özel teçhizatı trafik hizmetleri dışında kullanılamaz b) (Değişik: 17101996 - 4199/4 md Değiştirilerek kabul: 25051997- 4262/1 md) Genel Zabıta : Trafik zabıtasının bulunmadığı veya yeterli olmadığı yerlerde polis;polisin ve trafik teşkilatının görev alanı dışında kalan yerlerde de Jandarmatrafik eğitimi almış subay astsubay ve uzman jandarmalar eliyle yönetmeliktebelirtilen esas ve usullere uygun olarak trafiği düzenlemeye ve trafiksuçlarına el koymaya görevli ve yetkilidir Karayolları Genel Müdürlüğü'nün görev ve yetkileri : MADDE 7 - Karayolları Genel Müdürlüğü'nün bu Kanunla ilgiligörev ve yetkileri şunlardır: a) Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında can ve mal güvenliğiyönünden gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yaparak önlemleri almak vealdırmak b) Tüm karayollarındaki işaretleme standardlarını tespit etmek yayınlamakve kontrol etmek c) (Mülga: 17101996 - 4199/5 md) d) Trafik ve araç tekniğine ait görüş bildirmek karayolu güvenliğiniilgilendiren konulardaki projeleri incelemek ve onaylamak e) Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında İçişleri Bakanlığı'nın uygun görüşü alınmak suretiyle yönetmelikte belirlenen hız sınırlarınınüstünde veya altında hız sınırları belirlemek ve işaretlemek f) Trafik kazalarının oluş nedenlerine göre verileri hazırlamak vekarayollarında gerekli önleyici teknik tedbirleri almak g) Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında trafik güvenliğiniilgilendiren kavşak durak yeri aydınlatma yol dışı park yerleri ve benzeritesisleri yapmak yaptırmak veya diğer kuruluşlarca hazırlanan projeleritetkik ve uygun olanları tasdik etmek h) Yetkili birimlerce veya trafik zabıtasınca tespit edilen trafikkaza analizi sonucu altyapı ve yolun fiziki yapısı ile işaretlemeye dayalıkaza sebepleri göz önünde bulundurularak önerilen gerekli önlemleri almak i) Araçların ağırlık kontrollerini yapmak veya yaptırmak aykırı görülenhususlar hakkında suç veya ceza tutanağı düzenlemek j) (Değişik: 17101996 - 4199/5 md) Tescile bağlı araçların muayeneleriniyapmak veya yaptırmak ve bu Kanunun 13 14 16 17 18 35 47/a ve 65maddeleri hükümlerine aykırı hareket edenler hakkında suç veya ceza tutanağıdüzenlemek; 47 nci maddesinin (b) (c) ve (d) bentlerinde belirtilen kuralihlallerinin tespiti halinde durumu bir tutanakla belirlemek ve gerekliişlemin yapılması için en yakın trafik kuruluşuna teslim etmek k) Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılmış olan yönetmeliklerle verilendiğer görevleri yapmaktır (Son fıkra mülga: 28/3/1985 - 3176/16 md) Milli Eğitim Sağlık ve Ulaştırma Bakanlıklarının görev ve yetkileri: MADDE 8 - (Değişik: 18/1/1985 - THK 245/1 md aynen kabul: 28/3/1985- 3176/1 md) Bu Kanun açısından Milli Eğitim Sağlık ve Ulaştırma Bakanlıklarınıngörev ve yetkileri şunlardır : a) Milli Eğitim Bakanlığı : 1 Motorlu araç sürücülerinin yetiştirilmesi için 123 üncü madde gereğincesürücü kursları açmak özel sürücü kursu açılmasına izin vermek bunlarıher safhada denetlemek 2 (Değişik: 17101996 - 4199/6 md) Resmi ve özel kurslarda eğitilenlerinsınavlarını yapmak başarılı olanlara sertifika verilmesini sağlamak 3 (Değişik: 17101996 - 4199/6 md) Okul öncesi okul içi ve okuldışı trafik eğitimini düzenleyen trafik genel eğitim planı hazırlamak veilgili kuruluşlarla işbirliği yaparak uygulamak b) Sağlık Bakanlığı : 1 - Karayollarında meydana gelen trafik kazaları ile ilgili ilk veacil yardım hizmetlerini planlamak ve uygulamak 2 - Trafik kazalarında yaralananların en kısa zamanda sağlık hizmetlerindenistifadelerini temin etmek üzere İçişleri Bakanlığı'nın uygun görüşü dealınarak karayolları üzerinde ilk yardım istasyonları kurmak bu istasyonlaragerekli personeli araç ve gereci sağlamak 3 - Her ilde trafik kazaları için eğitilmiş sağlık personeli ile birlikteyeteri kadar ilk ve acil yardım ambulansı bulundurmak 4 - Bu Kanunla ve mevzuatla verilen trafikle ilgili diğer görevleriyapmak Üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer bütün resmi ve özel sağlıkkurum ve kuruluşları acil olarak kendilerine getirilen trafik kazası geçirmişkişilere Sağlık Bakanlığı tarifesini uygulamak suretiyle vermiş olduklarıhizmetlerin bedelinin tamamını yükümlü sigorta şirketlerinden tahsil ederler Sağlık Bakanlığı bu görevlerin yerine getirilmesi ile ilgili olarak;verilen hizmetlerin bedellerini yükümlü sigorta şirketlerinden tahsil etmekiçin Maliye Bakanlığı'nın görüşünü alarak döner sermaye saymanlığı kurarBu amaçla döner sermaye saymanlığı tarafından tahsil edilen gelirin tamamıbu Kanun ile Sağlık Bakanlığı'na verilen görevlerin yerine getirilmesindekullanılır Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan harcamaların tamamı SağlıkBakanlığı Döner Sermaye İşletmesi'ne 8 işgünü içinde yükümlü sigorta şirketlerinceödenir Sağlık Bakanlığı Trafik Hizmetleri Döner Sermaye İşletmesi'nin verdiği hizmetler için uygulayacağı fiyat tarifesi Karayolu Trafik Güvenliği Kurulu'nun da uygun görüşü alınarak Sağlık Bakanlığı'nca belirlenir Sigortaşirketleri zorunlu mali sorumluluk sigortası geçerli teminat limitlerive şartları dahilinde ödemekle yükümlü bulundukları tutarı aşan kısmı içinGaranti Fonu'na başvurur Buna ilişkin usul ve esaslar Sağlık Bakanlığı'nın görüşü alınarak Hazine Müsteşarlığı'nın bağlı bulunduğu Bakanlıkça çıkarılacakbir yönetmelikle düzenlenir c) Ulaştırma Bakanlığı : Ulaştırma Bakanlığı'nın ilgili birimleri bu Kanun ve diğer mevzuatlaverilen hizmetleri yapmak bu Kanun açısından karayolu taşımasına ilişkingerekli koordinasyonu sağlamak Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı'nın görev ve yetkileri: MADDE 9 - (Değişik: 18/1/1985 - KHK - 245/2 md aynen kabul:28/3/1985 - 3176/2 md) Bu Kanuna göre Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı'nın görev ve yetkilerişunlardır a) Orman yollarında; 1 Trafik düzeni ve güvenliği açısından ana orman yolları ile gerekligörülen diğer orman yollarında işaretlemeler yaparak tedbir almak ve aldırmak 2 Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılan yönetmeliklerle orman yollarıiçin verilen trafikle ilgili diğer görevleri yapmak b) Köy yollarında; 1 Trafik düzeni ve güvenliği açısından gerekli düzenleme ve işaretlemeleriyaparak tedbir almak ve aldırmak 2 Yol güvenliğini ilgilendiren konulardaki; kavşak durak yeri yoldışı park yeri aydınlatma ve benzeri tesislerin projelerini incelemekve gerekenleri onaylamak 3 Yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayollarında 17 nci maddedesayılan tesisler için bağlantıyı sağlayacak geçiş yolları yönünden izinvermek 4 Yetkili birimlerce veya trafik zabıtasınca tespit edilen trafikkaza analizi sonucu karayolu yapısı ve işaretlemeye dayalı kaza nedenlerigöz önünde bulundurularak gerekli tedbirleri almak 5 Bu Kanunla ve bu Kanuna göre çıkarılan Yönetmeliklerle köy yollarıiçin verilen trafikle ilgili diğer görevleri yapmak Köy yolları için sayılan görev ve hizmetlerden zorunlu ve gerekli görülenlerorman yolları için de uygulanabilir Belediye trafik birimleri görev ve yetkileri : MADDE 10 - (Değişik: 18/1/1985 - KHK 245/3 md aynen kabul:28/3/1985 - 3176/3 md) Bu Kanunla belediyelere verilen görevler il ve ilçe trafik komisyonlarıve mahalli trafik birimleri ile işbirliği yapılarak yürütülür a) Kuruluş : Her belediye başkanlığı bünyesinde hizmet kapasitesi göz önünde tutularakİçişleri Bakanlığı'nca tespit edilecek ölçülere ve genel hükümlere görebelediye trafik şube müdürlüğü şefliği veya memurluğu kurulur b) Görev ve yetkiler 1 Yapım ve bakımından sorumlu olduğu yolları trafik düzeni ve güvenliğinisağlayacak durumda bulundurmak 2 Gerekli görülen kavşaklara ve yerlere trafik ışıklı işaretleriişaret levhaları koymak ve yer işaretlemeleri yapmak 3 Karayolu yapısında ve üzerinde yapılacak çalışmalarda gerekli tedbirlerialmak aldırmak ve denetlemek 4 Karayolunda trafik için tehlike teşkil eden engelleri gece veyagündüze göre kolayca görülebilecek şekilde işaretlemek veya ortadan kaldırmak 5 Yol yapısı veya işaretleme yetersizliği yüzünden trafik kazalarınınvuku bulduğu yerlerde yetkililerce teklif edilen tedbirleri almak 6 Çocuklar için trafik eğitim tesisleri yapmak veya yapılmasını sağlamak 7 Bu Kanun ve bu Kanuna göre çıkarılan yönetmeliklerle verilen diğergörevleri yapmak MADDE 11 - (Mülga: 18/1/1985 KHK 245 m/18 md) MADDE 12 - (Değişik: 17101996 - 4199/7 md) İl ve İlçeTrafik Komisyonları'nın kuruluşu ile görev ve yetkileri : a) Kuruluş : İl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzenive güvenliği bakımından Yönetmelikte gösterilen konular ve esaslar çerçevesindeillerde vali veya yardımcısının başkanlığında belediye emniyet jandarmamilli eğitim karayolları ve Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu'na bağlı ilgili odanın temsilcileri; Valilikçe uygun görülen trafikle ilgiliüniversite oda vakıf ve kamuya yararlı dernek veya kuruluşların birertemsilcisinden oluşan İl Trafik Komisyonu ilçe-lerde kaymakamın başkanlığındaaynı kuruluşların yöneticileri veya görevlendirecekleri temsilcilerininkatıldığı İlçe Trafik Komisyonu kurulur Kuruldaki üniversite vakıf ve kamuya yararlı dernek veya kuruluşlarıntemsilcilerinin toplam sayısı 3'ü geçemez Kuruluşu bulunan yerler hariç İlçe Trafik Komisyonları'na karayollarıtemsilcisinin katılması zorunlu değildir Gündem konuları vali veya kaymakamlar tarafından belirlenir Bu komisyonları oy hakkı olmaksızın görüşleri alınmak üzere diğerkuruluş temsilcileri de çağrılabilir Kararlar oy çokluğu ile alınır Oyların eşitliği halinde başkanın bulunduğutaraf çoğunluk sayılır İl Trafik Komisyonu kararları valinin onayı ile yürürlüğe girer İl ve İlçe Trafik Komisyonu kararlarını bütün resmi ve özel kuruluşlaruygulamakla yükümlüdür İlçe Trafik Komisyonu kararları İl Trafik Komisyonunca incelenip valitarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe girer b) Görev ve yetkiler : 1 İl sınırları içinde mahalli ihtiyaç ve şartlara göre trafik düzenive güvenliğini sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri almak 2 Trafiğin düzenli bir şekilde akımını sağlamak bakımından alt yapıhizmetleri ile ilgili tedbirleri almak trafikle ilgili sorunları çözümlemekbütün ülkeyi ilgilendiren Karayolu Trafik Güvenliği Yüksek Kurulu'nun müdahalesinigerektiren hususları İçişleri Bakanlığı'na iletmek 3 Karayolu taşımacılığına ait mevzuat hükümleri saklı kalmak üzeretrafik düzeni ve güvenliği yönünden belediye sınırları içinde ticari amaçlaçalıştırılacak yolcu ve yük taşıtları ile motorsuz taşıtların çalışma şekilve şartları çalıştırılabileceği yerler ile güzergahlarını tespit etmekve sayılarını belirlemek 4 Gerçek ve tüzel kişiler ile resmi ve özel kurum ve kuruluşlara aitotopark olmaya müsait boş alan arazi ve arsaları geçici otopark yeri olarakilan etmek ve bunların sahiplerine veya üçüncü kişilere işletilmesi içinizin vermek 5 Bu Kanunla ve diğer mevzuatla verilen görevleri yapmak

ÜÇÜNCÜ KISIM Karayolu Trafik Güvenliği Trafik İşaretleri Yapı ve Tesisler

Karayolu trafik güvenliği : MADDE 13 - Karayolunun yapım ve bakımı ile görevli ve sorumlubütün kuruluşlar karayolu yapısını trafik güvenliğini sağlayacak durumdabulundurmakla yükümlüdürler Çeşitli kişi kurum ve kuruluşlar karayolu yapısında yapacakları veesasları yönetmelikte belirtilen çalışmalarda; a) Yolun yapım ve bakımı ile görevli kuruluştan izin almak b) Çalışmaları gerekli önlemleri alarak aldırarak ve devamlılığınısağlayarak trafik akımını ve güvenliğini bozmayacak tarzda yapmak c) Zorunlu nedenlerle meydana gelen arıza engel ve benzerlerini enkısa zamanda ortadan kaldırarak karayolunu kullananlara ve araçlara zararvermeyecek duruma getirmek d) Şehiriçi karayolu kenarında çeşitli tesislerin yapımı süresince;kaldırımlarda tünel tünel aydınlatılması ve benzerlerini yaparak güvenligeçiş sağlamak ve yaya yollarını trafiğe açık bulundurmak Zorundadırlar Bu çalışmalar sırasında meydana getirilen tehlikeli durum ve engellerbütün sorumluluk bunları yaratan kişilere ait olmak üzere zabıtaca kaldırılıryapılan masraflar sorumlulara ödetilir (Dördüncü fıkra: 18/1/1985 - KHK 245/16 md) (Değişik: 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayanlar fiilbaşka bir suç oluştursa bile ayrıca lira para cezasıile cezalandırılırlar Karayolu yapısı ve trafik işaretlerinin korunması : MADDE 14 - Karayolu yapısı ve trafik işaretleri ile ilgili olarak; a) Karayolu yapısı üzerine trafiği güçleştirecek tehlikeye sokacakveya engel yaratacak trafik işaretlerinin görülmelerini engelleyecek veyagüçleştirecek şekilde bir şey koymak atmak dökmek bırakmak ve benzerihareketlerde bulunmak b) Karayolu yapısını trafik işaretlerini ve karayoluna ait diğer yapıve güvenlik tesislerini üzerlerine yazı yazarak çizerek veya başka şekillerdebozmak yerlerini değiştirmek veya ortadan kaldırmak Yasaktır Meydana gelen tehlike ve engeller ilgili kuruluşlar ve zabıtaca ortadankaldırılır bozukluk ve eksiklikler yolun yapım ve bakımından sorumlu kuruluşcaderhal giderilir zarar karşılıkları ve masraflar sorumlulara ödetilir (Değişik: 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükmüne uymayanlara lira para cezası verilir Trafik işaretleri : MADDE 15 - Trafiği düzenlemede kullanılan işaret levhalarıışıklı ve sesli işaretler yer işaretlemeleri ile benzeri trafik işaretlerikarayolunun yapım ve bakımı ile görevli kuruluşlarca temin ve tesis edilereksürekliliği ve işlerliği sağlanır (İkinci fıkra mülga: 18/1/1985 - KHK 245/16 md) Görülen eksiklikler ilgili kuruluşlara bildirilerek giderilmesi sağlatılır Trafik işaretlerinin standart anlam nicelik ve nitelikleri ile diğeresasları İçişleri Bakanlığı'nın görüşü alınarak Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nca çıkarılacak yönetmelikte gösterilir Karayolu dışında kenarında veya üzerindeki diğer levhalar ışıklarve işaretlemeler : MADDE 16 - Karayolu dışında kenarında veya karayolu sınırıiçinde trafik işaretlerinin görülmelerini engelleyecek anlamlarını değiştirecekveya güçleştirecek tereddüde sebep olacak veya yanıltacak ve trafik içintehlike veya engel yaratacak şekilde levhalar ışıklar işaretlemeler ileağaç direk yangın musluğu çeşme parmaklık gibi yapı elemanları veyabenzerlerini dikmek koymak veya bulundurmak yasaktır (Değişik : 18/1/1985 - KHK 245/5 md; aynen kabul : 28/3/1985 - 3176/5md) Zorunlu hallerde bunların bulunabileceği yer nitelik ve nicelikleriile hangi şartlarda bulunabileceği hangilerinin izne bağlı olduğu ve bunlarlailgili diğer esaslar ve 13 üncü maddede belirtilen karayolu yapısında yapılacakçalışmalar ile ilgili esaslar İçişleri Bakanlığı'nın görüşü alınarak Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nca çıkartılacak yönetmelikle düzenlenir Verilen izinler ilgili valiliğe bildirilir (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine aykırı hareketedenler lira para cezası ile cezalandırılırlar Ayrıca bunlar bütün sorumluluk ve giderler mal sahibine ait olmaküzere yolun yapım ve bakımı ile ilgili kuruluşca kaldırılır Belediye sınırları dışında karayolu kenarındaki yapı ve tesisler: MADDE 17 - Karayollarında her iki taraftan sınır çizgisine ellimetre mesafe içinde bağlantıyı sağlayacak geçiş yolları yönünden; akaryakıtservis dolum ve muayene istasyonları umuma açıkpark yeri ve garaj terminal fabrika işhanı çarşı pazar yeri eğlenceyerleri turistik yapı ve tesisler inşaat malzemesi ocak ve harmanlarımaden ve petrol tesisleri araç bakım onarım ve satım işyerleri ve benzeritrafik güvenliğini etki-leyecek yapı ve tesisler için o karayolunun yapımve bakımı ile sorumlu kuruluştan izin alınması zorunludur Verilen izinler ilgili valiliğe bildirilir İzinsiz yapılan bu gibi tesislerin yapımı ve işletilmesi yetkililercedurdurulacağı gibi yönetmelikteki şartlar yerine getirilmeden işletmeizni verilmez ve bağlantı yolu her türlü gider sorumlulara ait olmak üzereyolun yapım ve bakımı ile ilgili kuruluşça ortadan kaldırılır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar Belediye sınırları içinde bulunan karayolu kenarındaki yapı ve tesisler: MADDE 18 - (Değişik : 18/1/1985 - KHK 245/6 md; aynen kabul:28/3/1985 - 3176/6 md) Belediye sınırları içindeki karayolları kenarında yapılacak veya açılacak17 nci madde de sayılan yapı ve tesisler için; a) Belediyelerden izin alınması b) (Değişik : 17101996 - 4199/8 md) Belediyelerce bu iznin veril-mesindetrafik güvenliği bakımından bu tesisler hakkındaki Yönetmelikte belirlenenşartların yerine getirilmesini sağlamaları ve ayrıca KarayollarıGenel Müdürlüğü'nün yapım ve bakımından sorumlu olduğu karayolu kenarındayapılacak ve açılacak olanların bu yollara bağlantıları için bu Genel Müdürlüğünilgili bölge müdürlüğünden uygun görüş almaları Zorunludur İzinsiz yapılan bu gibi tesislerin yapımı ve işletilmesi yetkililercedurdurulacağı gibi yönetmelikteki şartlar yerine getirilmeden işletmeizni verilmez ve bağlantı yolu her türlü gider sorumlulara ait olmak üzereyolun yapımı ve bakımı ile ilgili kuruluşlarca ortadan kaldırılır (Değişik : 21051997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine aykırı olarakizinsiz yapı yapanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar Bu madde ve 17 nci maddede belirtilen tesislere ait şartlar; izin vedenetim esasları Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nca düzenlenen yönetmeliktegösterilir

DÖRDÜNCÜ KISIM Tescil ve Trafik Belgeleri Tescil Plakaları Motorlu Araçlara Ait Şartlar ve Muayene

BİRİNCİ BÖLÜM Tescil ve Trafik Belgeleri Tescil Plakaları

Tescil belgesi alma zorunluluğu : MADDE 19 - Araç sahipleri araçlarını yönetmelikte belirtilenesaslara göre yetkili kuruluşa tescil ettirmek ve tescil belgesi almakzorundadırlar Ancak : a) Tescil edildiği ülkenin tescil belgesi ve tescil plakası bulunanve geçici olarak Türkiye'ye girmesine izin verilmiş olan araçlar b) Tescil edildiği ülkenin tescil belgesi ve tescil plakası bulunanikili ve çok taraflı anlaşmalara göre Türkiye'de tescil zorunluluğundanmuaf tutulmuş araçlar c) Araç imal ithal ihraç edenlerin ve satıcılığını yapanların ithalihraç depolama teşhir ve satış amacıyla geçici olarak bu işlere mahsusyerlerde maliki olarak bulundurdukları motorlu araçlar d) Tescil zorunluluğu bulunan motorlu taşıtlarla çekilenler ile 22nci maddenin (c) bendine göre tescili gerekli görülenler hariç bütün motorsuztaşıtlar Bu hükmün dışındadır Tescil süresi ve bildirme mecburiyeti : MADDE 20 - (Değişik : 18/1/1985 - KHK 245/7 md değiştirilerekkabul: 28/3/1985 - 3176/7 md) Tescil süreleri satış ve devirler noterlerin sorumluluğu ile ilgiliesaslar şunlardır : a) Araç sahipleri; 1 Tescili zorunlu ve ilk tescili yapılacak olan araçların satın almaveya gümrükten çekme tarihinden itibaren üç ay içinde tescili için; hurdayaçıkarılma halinde çıkarılış tarihinden itibaren 1 ay içinde tescilin si-linmesiiçin; yazılı olarak ilgili kuruluşuna başvurmak 2 Tescilin yapılması veya silinmesi için de yönetmelikte belirtilenbilgi ve belgeleri sağlamak Zorundadırlar b) Araçların giriş işlemlerini yapan gümrük idareleri bu durumu 15gün içinde araç sahiplerinin beyan ettikleri tescil kuruluşuna bildirmekleyükümlüdürler c) Tescil belgesi aracın başkasına satış veya devrine hurdaya çıkarılmasınaveya araçta yönetmelikte belirtilen niteliklerin değişme-sine kadar geçerlisayılır d) (Değişik : 17101996 - 4199/9 md Değiştirilerek kabul: 2151997- 4262/2 md) Tescil edilmiş araçların her çeşit satış ve devirleri aracınmotorlu taşıtlar vergisi borcu bulunmadığına dair belgenin ibrazı halindearaç sahibi adına düzenlenmiş tescil belgesi esas alınarak noterlerce yapılır Bu satış noterlerce tescil belgesine tarih konularak ve tasdik edilmeksuretiyle işlenir Ayrıca tescil edilmiş araçların satış ve devir işlemlerinoterler tarafından siciline işlenmek üzere işlemin tamamlanmasını müteakipen geç 15 iş günü içinde ilgili tescil kuruluşu ile Vergi Dairesi Müdürlüğü'ne bildirilir Noterlerin vergi dairesi müdürlüklerine satış işlemlerini bildirmesiüzerine intikal eden araçların vergi kayıtları satış sözleşmesinin düzenlendiğitarih itibariyle 197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu hükümleriuyarınca önceki malikin vergi mükellefiyetine son verilir Ayrıca yenimalik adına vergi mükellefiyeti tesis edilir Tescil sürelerini geçirdiği tespit edilen araçlar trafikten men edilirAracın trafikten men edildiği yer tescil kuruluşunda aracın alıcı adınatescil işlemleri yaptırılır Bu süre içinde araçta veya taşınan yükte meydanagelecek zararlar yeni araç sahibine aittir Noterlerce yapılmayan her çeşit satış ve devirler geçersizdir e) Tescilli araçları satın veya devir alanlar gerekli bilgi ve belgelerisağlayarak ilgili tescil kuruluşundan bir ay içinde adlarına tescil belgesialmak zorundadırlar (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Araç satın alıp bu maddenin (a)bendinin (1) numaralı alt bendi ile (e) bendi hükümlerine uymayanlara lira para cezası (d) bendi hükmüne uymayan noterlere ise lira hafif para cezası verilir Ayrıca satış ve devirlerde belirlenen sürelerde alıcı adına tesciliyapılmadan trafiğe çıkarılan araçlar tescil yapılıncaya kadar trafik zabıtasıncatrafikten men edilir Trafik belgesi ve tescil plakası alma zorunluluğu : MADDE 21 - Tescil edilen araçlar ÒTrafik BelgesiÓ ve ÒTescilPlakasıÓ almadan karayoluna çıkarılamaz (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Bu gibi araçlar eksiklikleri giderilinceye kadar trafikten men edilir Trafik belgesi tescil belgesi geçersiz duruma gelince sürekli olaraküzerinde eksiklik ve yanlış bilgi bulunması halinde geçici olarak trafikzabıtasınca geri alınır Belge ve plaka vermeye yetkili kuruluşlar : MADDE 22 - (Değişik : 18/1/1985 - KHK 245/8 md aynen kabul:28/3/1985 - 3176/8 md) Yönetmelikte gösterilen esaslara göre : a) Askeri maksatlarla kullanılan Türk Silahlı Kuvvetleri'ne ait bütünaraçlar ile çeşitli anlaşmalara göre askeri amaçla yurdumuzda bulunan kuruluşlaraait araçların tescilleri Türk Silahlı Kuvvetleri'nce b) Raylı sistemle çalışan araçların tescilleri kullanıldığı yerleregöre ait olduğu kuruluşlarınca c) İş makinesi türünden araçların tescilleri; 1 Kamu kuruluşlarına ait olanlar ilgili kuruluşlarca 2 (Değişik : 17101996 - 4199/10 md) Özel veya tüzel kişilere aitolanlardan; tarım kesiminde kulanılanlar ziraat odalarınca tarım kesimindekullanılanların dışında kalan ve sanayi bayındırlık ve diğer kesimlerdekullanılanların tescilleri üyesi oldukları ticaret sanayi veya ticaretve sanayi odalarınca d) Tarım kesiminde kullanılanlar hariç İl Trafik Komisyonlarından kararalınmak şartı ile motorsuz taşıtlardan gerekli görülenlerin tescilleribelediyelerce e) Yukarıdaki bentlerde sayılanlar dışında kalan bütün motorlu araçlarıntescilleri trafik tescil kuruluşlarınca Yapılır belge ve plakalar verilir Belge ve plakaların araçlar üzerinde bulundurulması zorunluluğu : MADDE 23 - Araçlar tescil belgesi trafik belgesi ve tescilplakaları araç üzerinde ve uygun durumda bulundurulmadan trafiğe çıkarılamaz (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükmüne uymayanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar Trafik belgesi verilmesi için zorunlu belgeler : MADDE 24 - (Değişik : Birinci fıkra: 18/1/1985 - KHK 245/9 md;aynen kabul: 28/3/1985 - 3176/9 md) Trafik belgesi verilebilmesi içinaraca ait tescil belgesi ve mali sorumluluk sigorta belgesinin ibrazı zorunludur Tescil belgesi trafik belgesi ve tescil plakalarının verilmesi şartlarıgeçerlilikleri süreleri nitelik ve nicelikleri ile diğer esaslar yönetmeliktegösterilir Geçici trafik belgeleri ile geçici tescil plakaları : MADDE 25 - Tescilsiz olup karayolunda geçici olarak kullanılacakaraçlara mali mesuliyet sigortası yaptırılmış olmak şartı ile ilgili tescilbürosundan geçici trafik belgesi ile geçici tescil plakası alınması zorunludur

Geçici trafik belgeleri ve geçici tescil plakalarının çeşitleriverilme şartları geçerlilik süreleri nicelik ve nitelikleri yurtdışındangetirilecek veya yurtdışına götürülecek olan araçlara geçici tescil plakasıverilmesi şartları ile diğer esaslar yönetmelikte belirtilir

(Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar Ayrıca trafiktabıtasınca bu geçici belge ve plakalar iptal edilerek araçlar trafiktenmen edilir Araçlara ait trafik ayırım işaretleri ve diğer işaretler : MADDE 26 - Belirli araçlarda çalışma yerini ve şeklini kapasiteve diğer niteliklerini belirleyen plaka ışık renk şekil sembol ve yazıgibi ayırım işaretleri bulundurulması zorunludur (Değişik : 17101996 - 4199/11 md) Araçların dışında bulundurulmasızorunlu işaretlerden başka araçlara; reklam yazı işaret resim şekilsembol ilan flama bayrak ve benzerlerinin takılması yazılması seslive ışıklı donanımların bulundurulması ve izin verilmesine dair esas veusuller ile diğer hususlar İçişleri Bakanlığı'nca çıkarılacak yönetmeliktegösterilir (Değişik : 17101996 - 4199/11 md) Mülga: 2122001 - 4629/6-g md) (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu maddenin birinci fıkrası hükmüneuymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlarİkinci fıkrasına göre çıkarılacak yönetmelik hükümlerine aykırı davranansürücüler de lira para cezası ile cezalandırılır Sürücüaynı zamanda araç sahibi değilse ayrıca tescil plakasına da aynı miktariçin ceza tutanağı düzenlenir Ayırım işaretleri bulunmayan araçlar trafik zabıtasınca trafikten menedilir Yönetmelikte belirtilen şartlara aykırı olarak bulundurulanlarla araçlaraizin alınmadan yazılan yazılar sildirilir veya takılan donanımlar bütüngiderler ve sorumluluk işletene ait olmak üzere söktürülür Tanınma işaretleri : MADDE 27 - Esasları yönetmelikte açıklanan ve araçların tanınmasınayarayan motor şasi seri numaraları gerektiğinde yüklü yüksüz ağırlıklarıgibi işaretleri bulunmayan araçlara trafik belgesi ve-rilmez Tanınma işareti bulunmayan veya bilinmeyen araçların işaretleri tescilbürolarınca belirlenir ve belgelerine işlenir Devlet malı araçların ayırım işaretleri ve tescil plakaları : MADDE 28 - Devlet malı araçların tescil plakalarının rengi ayrıolur Emniyet araçlarının renklerine göre boyama şekli ayırım işaretleridiğer resmi ve özel kuruluşlarla gerçek ve tüzelkişilere ait araçlardakullanılamaz Bu maddenin ikinci fıkrasına aykırı olarak boyanan veya ayırım işaretikulanan araçlar aykırılık giderilinceye kadar trafikten men edilir (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükmüne uymayanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar

İKİNCİ BÖLÜM Motorlu Araçlara Ait Şartlar

Araçların karayoluna uygunluğu ve teknik esaslar : MADDE 29 - (Değişik : 17101996 - 4199/12 md) Araçların yapımve kullanma bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyması zorunludurYapım safhasında araçların Tip Onayı Yönetmeliği ile buna bağlı diğeryönetmeliklerin çıkarılmasına Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yetkilidir Tip Onayı Yönetmeliği ve buna bağlı diğer yönetmelikler Bayındırlık ve İskân Bakanlığı'nın görüşü alınarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'nca düzenlenir Araçların teknik şartlara uygunluğu : MADDE 30 - Araçların esasları yönetmelikte belirtilen şekildeve tarzda teknik şartlara uygun durumda bulundurulması zorunludur a) (Değişik : 17101996 - 4199/13 md Değiştirilerek kabul 2151997- 4262/4 md) Servis freni lastikleri dış ışık donanımından yakını veuzağı gösteren ışıklar ile park fren ve dönüş ışıkları noksan bozuk veyateknik şartlara aykırı olan araçları kullanan sürücüler lira para cezası b) Diğer eksiklik ve bozuklukları bulunan araçlarla görüşü engelleyecekveya bir kaza halinde içindekiler için tehlikeli olabilecek süs aksesuareşya ve çıkıntıları olan araçları kullananlarla karayolunu kullananlariçin tehlike yaratacak şekilde olan veya görüşü engelleyecek ve çevredekilerirahatsız edecek derecede duman veya gürültü çıkaran araçları kullanan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Bu maddenin (a) bendinde belirtilen eksiklik ve bozuklukları bulunanaraçlar teknik şartlara uygun duruma getirilinceye kadar trafik zabıtasıncatrafikten men edilebilir (b) bendindeki şartlara uymayan ve uyumsuzluğutrafik emniyetini tehlikeye düşürmeyecek nitelikte olan araçların şartlarauygun duruma getirilmesi ihtar olunur ihtarda verilen süre içinde teknikşartlara uygun duruma getirilmediğinin tespiti halinde araç trafik zabıtasıncatrafikten men edilir Araçlarda bulundurulması zorunlu gereçler : MADDE 31 - Araçlarda : a) Özelliklerine ve cinslerine göre yönetmelikte nitelik ve nicelikleribelirtilen gereçlerin b) Kamyon çekici ve otobüslerde ayrıca takoğraf taksi otomobillerindeise taksimetre Bulundurulması ve kullanılır durumda olması zorunludur (Değişik : 17101996 - 4199/3 ek md 832000 - 4550 ek md Değiştirilerekkabul: 21051997 - 4262/4 md 832000 - 4550/1 md) Ancak 2918 sayılıKanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki yıllarda üretilen araçlarlaresmi taşıt olarak tescil edilmiş ve edilecek olanlar ile şehiriçi ve belediyemücavir alanı içerisinde yolcu ve yük nakliyatı yapanlarda takoğraf bulundurmave kullanma zorunluluğu aranmaz Takoğraf cihazları mekanik elektronikolabileceği gibi elektro mekanik de olabilir Birinci fıkranın (a) bendindesayılan gereçleri bulundurmayan kullanmayan veya kullanılabilir durumdabulundurmayan sürücüler lira; (b) bendine göre araçlarındataksimetre takoğraf bulundurmayan kullanmayan veya kullanılabilir durumdabulundurmayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlarSürücü aynı zamanda araç sahibi değilse ayrıca tescil plakasına da aynımiktar için ceza tutanağı düzenlenir Ayrıca trafik zabıtasınca (b) bendihükmüne uygun durumda bulunmayan araçlar eksiklikleri giderilinceye kadartrafikten men edilir Aynı bendde belirtilen cihazları bozuk imal edenlerveya bozulmasına vasıta olanlar üç aydan altı aya kadar hafif hapis cezasıve lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar Ayrıca(b) bendi hükmüne uygun durumda bulunmayan araçlar trafik zabıtasınca;eksiklikleri giderilinceye kadar trafikten men edilir Adres değiştirme ve araç üzerindeki değişiklikleribildirme : MADDE 32 - Araçlar üzerinde yönetmelikte belirtilen şekillerdeyapılacak her türlü değişikliğin ve adres değişikliklerinin işleten tarafındanotuz gün içinde tescil yapan kuruluşa bildirmesi zorunludur (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükmüne uymayanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar Üzerinde teknik değişiklik yapılan araçlar değişikliğin şartlara uygunolarak yapıldığı belgelenip bu durum ilgili tescil bürosunda tescil edilinceyeve trafik belgesine işleten tarafından yazdırılıncaya kadar trafikten menedilir Taşınması özel izne bağlı yükler : MADDE 33 - Ağırlık ve boyutları bakımından özelliği olan başkaulaşım sistemleri ile taşınması mümkün olmayan ve taşıma sınırını aşıptataşınması zorunlu olan yüklerin taşınması için Karayolları Genel Müdürlüğü'nden izin alınması zorunludur

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Araçların Muayenesi ve Muayeneye Yetkili Kuruluşlar

Araçların muayenesi : MADDE 34 - Trafiğe çıkarılacak motorlu araçların teknik şartlarauyup uymadığı ekonomik yapıları da dikkate alınmak suretiyle belirli zamanlardamuayene edilerek tespit edilir (Değişik : 17101996 - 4199/14 md) Bu Kanuna göre yaptırılması zorunluolan mali sorumluluk sigortası geçerli teminat tutarları üzerinden yaptırılmamışaraçlar muayeneye alınmazlar Motorlu araçların muayenelerinin yönetmelikte belirtilen süreler içindeyaptırılması zorunludur (Değişik : 25/6/1988 - KHK 330/3 md; aynen kabul: 31/10/1990 - 3672/2md) Muayene süresi dolmadan kazaya karışması sonucu yetkili zabıtaca muayenesigerekli görülenler ile üzerinde değişiklik yapılan araçların ayrıca özelmuayenesi zorunludur Bu muayeneler öncelikle yapılır Karayollarında kullanılmakta olan araçların teknik şartlara uyup uymadığıtrafik zabıtasınca kontrol edilerek her an muayeneleri yapılabilir (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Muayene süresi geçirilen veya sahipdeğiştirme hali hariç özel muayene yaptırılması zorunlu olduğu halde yaptırılmamışaraçları kullanan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Muayeneye yetkili kuruluşlar : MADDE 35 - Araçların muayeneleri Karayolları Genel Müdürlüğü'ne aitmuayene istasyonlarında veya bu kuruluş tarafından işletme belgesi ileyetki verilen gerçek veya tüzel kişilere ait muayene istasyonlarında yeterlimakine ve gereçlerle ve yetkili kılınan görevlilerce yapılır (İkinci fıkra mülga: 18/1/1985 - KHK 245/16 md) (Değişik : 17101996 - 4199/15 md Değiştirilerek Kabul:2122001- 4629/6-g md) Muayene istasyonlarınca alınacak ücret İçişleri Bayındırlıkve İskân Sanayi ve Ticaret Bakanlıkları ile Türkiye Şöförler ve OtomobilcilerFederasyonu temsilcilerince her yıl tespit ve ilan olunur Askeri araçlarla raylı sistemle çalışan veya iş makinesi türündenaraçların muayeneleri yönetmelikte belirtilen esaslara göre tescilini yapankuruluşlarca yapılır Muayene istasyonlarında bulunacak makine araç gereç ile perso-nelinnitelikleri işletme çalışma ve denetleme usulleri ve işletme belgesiile yetki verilen muayene istasyonlarında alınacak ücretin tespiti ilediğer şartlar ve esaslar Bayındırlık Bakanlığı'nca çıkarılacak yönetmeliklegösterilir (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Karayolları Genel Müdür-lüğü'nceişletme belgesi ile yetki verildiği halde yönetmelikte belirtilen işletmeşartlarına uymayan ve muayeneleri gerektiği şekilde yapmayan muayeneistasyonu işletenleri lira hafif para cezası ile işletmebelgelerinin yedi gün geri alınması tekrarında lirahafif para cezası ile işletme belgelerinin onbeş gün geri alınması ikincitekrarında ise lira hafif para cezası ve işletme belgelerininsüresiz iptali cezası ile cezalandırılırlar (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) İşletme belgesi geçici olarak gerialındığı halde geri alma süresi içinde muayene yapan muayene istasyonuişletenleri lira hafif para cezası ile cezalandırılırlarve işletme belgeleri süresiz iptal edilir

BEŞİNCİ KISIM Sürücü Belgeleri ve Sürücüler

Sürücü belgesi alma zorunluluğu : MADDE 36 - Motorlu araçların sürücü belgesi sahibi olmayankişiler tarafından karayollarında sürülmesi ve sürülmesine izin verilmesiyasaktır Araçlar bu Kanunda sınıfları belirtilen sürücü belgelerine sahip sürücülerile çok taraflı anlaşmalara göre sürücü belgesi bulunan veya geçerli uluslararasısürücü belgesi olan kişilerce sürülebilir (Değişik : 17101996 - 4199/16 md Değiştirilerek kabul: 21051997- 4262/4 md) Sürücü belgesi sahibi olmadan trafiğe çıkanlara ilk tespittebir aydan iki aya kadar tekrarı halinde iki aydan üç aya kadar hafif hapiscezası verilir Ayrıca bu kişiler her defasında lira hafifpara cezasıyla da cezalandırılırlar Bu kişilerin kazaya neden olması halindebu cezaların uygulanması diğer cezaların uygulanmasına engel teşkil etmezSürücü aynı zamanda araç sahibi değilse ayrıca tescil plakasına da aynımiktar için ceza tutanağı düzenlenir Sürücü belgesi alması zorunlu olmayanlarda aranacak şartlar : MADDE 37 - Sürücü belgesi almaları zorunlu olmamakla beraber; Bisiklet kullananların 11 motorsuz taşıtları kullananlar ile hayvansürücülerinin 13 yaşını bitirmiş olmaları bedensel ve ruhsal bakımdansağlıklı bulunmaları zorunludur (Değişik : 21051997 - 4262/4 md) Durumları bu madde hükmüne uymayanlaraaraç kullandıran veya hayvanları tevdi edenler lira paracezası ile cezalandırılırlar Sürücü belgesi sınıfları : MADDE 38 - Sürücü belgeleri kullanılacak araçların cinslerineve gruplarına göre aşağıdaki sınıflara ayrılmıştır ÒA1ÓSınıfı Sürücü Belgesi

Motorlu bisiklet kullanacaklara

ÒA2Ó Sınıfı Sürücü Belgesi

Motosiklet kullanacaklara

ÒBÓ Sınıfı Sürücü Belgesi

Otomobil minibüs veya kamyonet kullanacaklara

ÒCÓ Sınıfı Sürücü Belgesi

Kamyon kullanacaklara

ÒDÓ Sınıfı Sürücü Belgesi

Çekici kullanacaklara

ÒEÓ Sınıfı Sürücü Belgesi

Otobüs kullanacaklara

ÒFÓ Sınıfı Sürücü Belgesi

Lastik tekerlekli traktör kullanacaklara

ÒGÓ Sınıfı Sürücü Belgesi

İş makinası türünden motorlu araçları kullanacaklara

ÒHÓ Sınıfı Sürücü Belgesi

Özel tertibatlı olarak imal tadil veya teçhiz edilmiş
motosiklet veya otomobil türünden araçları kullanacak
hasta veya sakatlara

ÒKÓ Sınıfı Sürücü Aday Belgesi

Yönetmelikte belirtilen şartlar ve esaslara göre sürmeyi öğrenmek isteyen sürücü adaylarına