Trafik Kanunu

Verilen sürücü belgeleridir ÒUluslararası Sürücü BelgesiÓ İki veya çok taraflı anlaşmalar uyarınca sınıflarına göre araç kullananlarabelli süre ile verilen belgedir Sürücü belgelerine ait esaslar : MADDE 39 - Sürücü belgelerine ait esaslar şunlardır : a) Araçları kullanma yetkisi: 1 A1 F G ve H sürücü belgeleri ile yalnız kendi sınıflarındaki araçlar 2 A2 sınıfı sürücü belgesi ile A1 3 B sınıfı sürücü belgesi ile F 4 C sınıfı sürücü belgesi ile B ve F 5 D sınıfı sürücü belgesi ile C B ve F 6 (Değişik : 17101996 - 4199/17 md) E sınıfı sürücü belgesi ileB C ve F Sınıfı sürücü belgeleri ile kullanılan araçlar da sürülebilir (Değişik : 17101996 - 4199/17 md) E sınıfı sürücü belgesi sahipleriD sınıfı sürücü belgesi ile sürülen araçları kullanabilmeleri için römorkluveya yarı römorklu araçlarla uygulamalı sınava tabi tutulurlar Sürücü belgesi sahiplerinin sürücü belgesinin sınıfına göre sürmeyeyetkili oldukları araçların dışındaki araçları sürmeleri yasaktır b) Römork takarak taşıt kullanma : B C ve E sınıfı sürücü belgesi sahipleri araçlarına en çok yüklüağırlığı 750 kg'a kadar olan (750 kg dahil) hafif römork takarak da kullanabilirler Yüklü ağırlığı 750 kg'ı geçen römorkları taşıtlarına takarak kullanmakisterlerse ayrı bir sınavdan geçirilirler ve römorklu taşıt kullanabilecekleribelgelerine işlenir c) (Değişik : 17101996 - 4199/17 md) Sürücü belgelerinin geçerliliksüresi : Sürücü belgelerinden sınıfı sürücü aday belgesi altı ay geçerlidirDiğer sürücü belgelerinin İçişleri Bakanlığı'nca trafik güvenliği nedeniylegerekli görüldüğünde değiştirilmesi zorunludur Ödenmemiş trafik para cezalarıkanuni faiziyle birlikte tahsil edilmedikçe değiştirme işlemi yapılmazGeçerli bir mazeret olmaksızın altı ay içinde sürücü belgelerini değiştirmeyensürücüler araç kullanmaktan men edilir Değiştirme işlemleri İçişleri Bakanlığı'ncaçıkarılacak yönetmelikte belirlenecek esas ve usullere göre yapılır (İkinci fıkra mülga: 18/1/1985 - KHK 245/16 md aynen kabul: 28/03/1985- 3176/16 md) Sınıfı sürücü belgesi alacak olanlarda aranacak özel şartlar ileuluslararası sürücü belgelerinin veriliş şartları yönetmelikte gösterilir (Mülga : 17101996 - 4199/47 md) (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine aykırı hareketeden sürücüler ile bunlara araç kullandıranlar bu Kanunun 36 ncı maddesininüçüncü fıkrasına göre cezalandırılırlar Dış ülkelerden alınmış olan sürücü belgeleri : MADDE 40 - Dış ülkelerden alınmış olan sürücü belgelerinin değiştirilmesive bu belgelerle ülkemizde araç kullanma esasları aşağıda gösterilmiştir: a) Yönetmelikte belirtilen süre içinde Türk vatandaşlarının ve ilgilikanunlar ile ikili veya çok taraflı anlaşma hükümleri saklı kalmak kaydıylaistekleri halinde yabancıların dış ülkelerden aldıkları sürücü belgelerisınav şartı aranmaksızın karşılığı veya dengi olan sürücü belgesi ile değiştirilir b) Türk vatandaşları ve ilgili kanunlar ile ikili ve çok taraflı anlaşmahükümleri saklı kalmak üzere yabancılar dış ülkelerden aldıkları cinsiçin geçerli sürücü belgeleri ile yabancı ve Türk plakalı araçları ülkemizdekullanabilirler Türk vatandaşlarının ve yabancıların; dış ülkelerden aldıkları sürücübelgelerinin değiştirilmesine ve bu belgeler ile ülkemizde araç kullanmalarınailişkin esaslar yönetmelikte gösterilir Sürücü adaylarında aranacak şartlar : MADDE 41 - Sürücü belgesi alacaklarda aşağıdaki şartlar aranır a) (Değişik : 18/1/1985 - KHK 245/II md; Aynen kabul: 28/3/1985 - 3176/IImd) Yaş şartı : 1 A1 A2 F ve H sınıfı sürücü belgesi alacakların onyedi 2 (Değişik : 17101996 - 4199/18 md) B ve G sınıfı sürücü belgesialacakların onsekiz 3 (Değişik : 17101996 - 4199/18 md Değiştirilerek Kabul: 2322000- 4535/1 md) C D ve E sınıfı sürücü belgesi alacakların yirmi iki (Üniversitelerinsürücü eğitimi veren Yüksekokulları ile Türk Silahlı Kuvvetlerinin askeriihtisas görevleri için subay ve astsubay sınıf okullarında ve uzman jandarmaokullarında açılan sürücü eğitimi kurslarından mezun olanlarda bu şartaranmaz) Yaşını bitirmiş olmaları b) (Değişik : 17101996 - 4199/18 md) Öğrenim Şartları : F G ve H sınıfı sürücü belgesi alacakların ilkokulu A1 A2 B CD ve E sınıfı sürücülerin en az ortaokulu veya 8 yıllık temel eğitimi bitirmişbulunmaları c) (Değişik : 17101996 - 4199/18 md) Sağlık Şartları : Sürücü belgesi alacakların resmi ve özel sağlık kuruluşlarında İçHastalıkları Ortopedi Göz Kulak - Burun - Boğaz ve Psikiyatri uzmanlarıbulunan Sağlık Kurulunca yönetmelikte belirtilen esaslara göre ÒSürücüOlurÓ raporu almaları gerekir Ortopedist bulunmadığı takdirde Genel CerrahtanPsikiyatri Uzmanı bulunmadığı durumlarda Nörolog veya Psikologdan görüşalınarak Sağlık Kurulu kararını verir Sağlık Kurul raporuna bir defayamahsus olmak üzere itiraz halinde Sağlık Bakanlığı nihai karar için sürücüadayını bir başka Devlet Hastanesi Sağlık Kurulu'na sevkedebilir AncakSağlık Kuruluşunda veya Özel Kuruluşlarda görevli tabiplerce verilen sağlıkraporlarının eksik veya gerçeğe uygun olmamasının tespiti halinde sorumlularhakkında Türk Ceza Kanunu'na göre işlem yapılmakla birlikte bu tabiplerindaha sonra verecekleri raporlar da geçersiz sayılır d) (Değişik : 18/1/1985 - KHK 245/II md aynen kabul : 2831985 -3176/11 md) Eğitim ve Sınav Şartı : Sürücü kursuna katılmış ve yapılan sınavları da başararak sertifikaalmış olmaları e) (Değişik : 17101996 - 4199/18 md) Hükümlü olmama şartları : Türk Ceza Kanunu'nun; 403 ve 404 üncü maddeleri ile 572/2-3 maddelerindenikiden fazla ve 1918 sayılı Kaçakcılığın Men ve Takibine Dair Kanun'un28 ve 29 uncu maddeleri 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar HakkındaKanun'un 12 nci maddesinin 3 üncü ve takip eden fıkralarındaki suçlardanhüküm giymemiş olmaları f) Aynı sınıf sürücü belgesinin bulunmaması veya belgelerin geri alınmamışolma şartı : Önceden verilmiş aynı sınıf bir başka sürücü belgesinin bulunmamasısürücü belgelerinin süresiz geri alınmamış olması veya geçici olarak gerialınmış ise sürenin dolmuş bulunması Zorunludur Sürücülerin sınavları ve sürücü belgelerinin verilmesi esasları : MADDE 42 - (Değişik : 1811985 - KHK 245/12 md; Değiştirilerekkabul: 28/3/1985 - 3176/12 md) Sürücü belgesi alacak olanların başvurmaları sınavları sağlık muayeneleribelgelerin verilmesi hakkında aşağıdaki esas ve şartları uygulanır a) (Değişik : 17101996 - 4199/19 md Değiştirilerek kabul 2551997- 4262/3 md) Sürücülerin sınavları : Sürücü belgesi alacakların sınavları yönetmelikteki esaslara göreMilli Eğitim Bakanlığı'nca sınav sorumlusu olabileceğine dair belge ve-rilenyüksekokul mezunu ve asgari ÒBÓ sınıfı sürücü belgesi bulunan sınav sorumlularıtarafından yapılır Oluşturulacak sınav komisyonuna gerekli görüldüğündevali onayı ile yukarıdaki üyelik şartlarını taşıyan bir kamu görevliside üye olarak katılabilir Sınav sonucunda başarı gösteren sürücülere sertifikalarıverilir Bu sertifikalar 41 inci maddedeki diğer şartlar aranaraksertifikanın alındığı yer trafik kuruluşunca sınıfına uygun sürücü belgeleriile değiştirilmedikçe sahiplerine karayolunda araç kullanma yetkisi vermez Emniyet teşkilatının motorlu araç sürücüsü ihtiyacını karşılamak üzerebelirli eğitim programları çerçevesinde yönetmelikte belirtilen esas veşartlara uygun olarak illerde emniyet müdürünün teklifi valinin onayımerkez birimleri için ilgili daire başkanlığının teklifi Emniyet GenelMüdür Yardımcısının onayı ile emniyet teşkilatı mensuplarına sürücü belgesiverilir Bu sınavlar Emniyet Genel Müdürlüğü'nün merkez ve taşra birimlerindegörevlendirilecek sınav sorumluları tarafından yapılır İş makinelerinin (forklift loder greyder dozer vinç vb) sürücülerinineğitimleri ve eğitimde başarılı olanların sertifikaları Milli Eğitim BakanlığıKarayolları Genel Müdürlüğü veya Makine Mühendisleri Odaları'nca tarımsektöründe kullanılan iş makinelerinin (biçerdöver vb) eğitimleri veeğitimde başarılı olanların sertifikaları ise Milli Eğitim Bakanlığı ileTarım Bakanlığı'nca verilir Kursların eğitim ve staj süreleri Milli EğitimBakanlığı'nca saptanır b) Müracaat Sürücü belgesi almak isteyenler müracaat formunu yetkili memurun önündeimzalarlar Bu belgede beyan edilen bilgiler aksi ispatlanıncaya kadardoğru sayılır Müracaat formunun yetkili memura verilmesi sırasında sürücü adaylarınüfus cüzdanı aslı ile tahsil belgesini kamu kuruluşunda çalışanlar içinbu kuruluşlar tarafından verilmiş tahsil durumunu belirleyen tasdikli belgeyiyetkili memura göstermek zorundadırlar (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Yanlış bilgi veya sahte belge verenlerfiil daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde iki aydan üç aya kadarhafif hapis ve lira hafif para cezası ile cezalandırılırlar c) (Mülga : 17101996 - 4199/47 md) Askeri araç sürücülerinin sınavları : MADDE 43 - Er ve erbaş askeri araç sürücülerinin özel sınavlarıve belge verme işlemlerinin usulü ve bu belgelerle hangi cins taşıtlarınnerelerde kullanılacağı Milli Savunma Bakanlığı'nca çıkarılacak yönetmeliktegösterilir Bu belgeler sadece askeri araçlar için askerlik süresince geçerlidir Adres değişikliklerinin bildirilmesi ve sürücü belgelerinin taşınmasızorunluluğu : MADDE 44 - Sürücü belgesi sahipleri : a) İkamet adresi değişikliklerini belgeyi veren kuruluşa otuz gün içindebildirmek b) Araç kullanırken sürücü belgelerini yanlarında bulundurmak ve yetkililerinher isteyişinde göstermek Zorundadırlar (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Sağlık şartlarında sonradan meydana gelen değişiklikler ile sahteolan hile ile alınan veya şartlarına uygun olmadan verilen sürücü belgeleri MADDE 45 - Yönetmelikte belirtilen usul ve esaslara göre trafikzabıtasınca sürücülerin; a) Sağlık durumlarında sürücülüğe engel bedensel bir değişikliğin görülmesive tespiti halinde sağlık kuruluşlarında muayenesi istenir ve yönetmeliktebelirtilen sağlık şartlarını kaybettiği sağlık kurulu raporu ile belgelendirilenlerinsürücü belgeleri geri alınır Bunlardan kaybettiği sağlık şartlarını yenidenkazandıklarını sağlık kurulu raporu ile belgelendirenlere sürücü belgelerigeri verilir b) Sahte olduğu hile ile alındığı veya şartlarına uygun olmadan ve-rildiğitespit edilen sürücü belgeleri adli işlem yapılmak üzere geri alınır

ALTINCI KISIM Trafik Kuralları

BİRİNCİ BÖLÜM Genel Kurallar

Karayollarında trafiğin akışı : MADDE 46 - Karayollarında trafik sağdan akar Aksine bir işaret bulunmadıkça sürücüler : a) Araçlarını gidiş yönüne göre yolun sağından çok şeritli yollardaise yol ve trafik durumuna göre hızının gerektirdiği şeritten sürmek b) Şerit değiştirmeden önce gireceği şeritte sürülen araçların emniyetlegeçişini beklemek c) Trafiği aksatacak veya tehlikeye sokacak şekilde şerit değiştirmemek d) Gidişe ayrılan en soldaki şeridi sürekli olarak işgal etmemek e) İki yönlü trafiğin kullanıldığı dört veya daha fazla şeritli yollardaaksine bir işaret bulunmadıkça motosiklet otomobil kamyonet ve otobüsdışındaki araçları kullananlar geçme ve dönme dışında en sağ şeridi izlemek Zorundadırlar Karayollarının belirli kesimlerinde bu yollardan faydalanma zorundaolan hayvan sürücüleri hayvanlarını veya hayvan sürülerini gidiş yönündeyolun en sağından ve en az genişlik işgal ederek ve imkan olduğunda taşıtyolu dışından götürmek zorundadırlar (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalan-dırılırlar Trafik işaretlerine uyma : MADDE 47 - Karayollarından faydalananlar aşağıdaki sıralamayagöre; a) Trafiği düzenleme ve denetimle görevli trafik zabıtası veya özelkıyafetli ve işaret taşıyan diğer yetkili kişilerin uyarı ve işaretlerine b) Trafik ışıklarına c) Trafik işaret levhaları cihazları ve yer işaretlemeleri ile belirtilenveya gösterilen hususlara d) Trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olan ve yönetmelikte gösterilendiğer kural yasak zorunluluk veya yükümlülüklere Uymak zorundadırlar (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Trafik zabıtası veya diğer yetkililerindur işaretlerine ışıklı trafik işaretlerinden kırmızı renkli olanına vesesli işaretlere uymayan sürücüler lira diğer trafikişaretlerine uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Alkollü içki uyuşturucu veya keyif verici maddelerin etkisi altındaaraç sürme yasağı : MADDE 48 - Uyuşturucu veya keyif verici maddeleri almış olanlarile alkollü içki almış olması nedeniyle güvenli sürme yeteneklerini kaybetmişkişilerin karayolunda araç sürmeleri yasaktır Uyuşturucu veya keşif verici maddelerin cinsleri ile alkollü içkilerinetki dereceleri ve kandaki miktarları tespit usulleri ve muayene şartlarıhazırlanacak yönetmelikte Sağlık Bakanlığı'nın görüşüne uygun olarak düzenlenir Bu madde hükmüne uymayan sürücüler derhal araç kullanmaktan men olunur (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Toplu taşım araçlarında sigara içilemezSigara içenler hakkında 4207 sayılı Tütün Mamüllerinin Zararlarının ÖnlenmesineDair Kanun hükümleri uygulanır Yönetmelik ile belirtilen miktarların üzerinde alkollü araç kullandığıtesbit edilen sürücülerin birinci defada üç ay ikinci defada bir yıl süreylesürücü belgeleri ellerinden alınır Her iki seferinde ayrıca lira para cezası uygulanır Üçüncü defasında ise beş yıl süre ile sürücübelgeleri ellerinden alınır ve bir aydan iki aya kadar hafif hapis cezasıile birlikte lira hafif para cezası uygulanır Psiko-teknikdeğerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesi sonrası uygun görülenleregeri alma süresi sonunda sürücü belgeleri iade edilir Psiko-teknik değerlendirmeve psikiyatri uzmanı muayenesinin yapılmasına dair esas ve usuller yönetmeliktegösterilir Uyuşturucu veya keyif verici maddeleri alarak araç kullananlara eylemibaşka bir suç oluştursa bile ayrıca altı ay hafif hapis cezası ile birlikte lira hafif para cezası uygulanır ve sürücü belgeleri süresizolarak geri alınır Taşıt kullanma sürelerine uyma zorunluluğu : MADDE 49 - Ticari amaçla yük ve yolcu taşıyan motorlu taşıtsürücülerinin taşıt kullanma sürelerine aykırı olarak taşıt kullanmasıve bunlara taşıt kullandırılması yasaktır Taşıt kullanma süreleri ile ticari amaçla yük ve yolcu taşıyan motorlutaşıtları kullanacakların denetimi ve süre dışı kullanmaya devamı önleyicitedbirlerle ilgili uygulanacak esas ve usuller yönetmelikte belirtilir (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükmüne aykırı olarak taşıtkullanan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlarSürücü aynı zamanda araç sahibi değilse araç sahibine de lira ayrıca işleten veya teşebbüs sahibine de lira içinceza tutanağı düzenlenir

İKİNCİ BÖLÜM Hız Kuralları

Hız sınırları : MADDE 50 - (Değişik : 17101996 - 4199/21 md) Şehirlerarasıkarayollarında 90 km/s otoyollarda 120 km/s hızı geçmemek üzere motorluaraçların cins ve kullanma amaçlarına göre sürülebileceği en çok ve enaz hız sınırları yönetmelikle belirlenir (Değişik : 17101996 - 4199/21 md) İçişleri Bakanlığı yol standartlarınıdikkate alarak yukarıda belirtilen hız sınırlarını otomobiller için 20km/s artırmaya yetkilidir En çok ve en az hız sınırlarını gösteren işaret levhaları gerekligörülen yerlere ilgili kuruluşlarca konulur Bu Kanunla yetki verilen kuruluşlar tarafından yönetmelikte belirtilenhız sınırları yol ve trafik durumuna göre azaltılabilir veya çoğaltılabilirBu hallerde durum trafik işaretleri ile belirtilir ve uygun vasıtalarladuyurulur Hız sınırlarına uyma : MADDE 51 - Sürücüler aksine bir karar alınıp işaretlenmemişseyönetmelikte belirtilen hız sınırlarını aşmamak zorundadırlar (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Hız ölçen teknik cihaz veya çeşitliusullerle yapılan tespit sonucu hız sınırlarını; yüzde ondan yüzde elliye(elli dahil) kadar aşan sürücüler lira yüzde ellidenfazla aşan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar (Değişik : 17101996 - 4199/22 md) Hız kuralını ihlal sebebiyle cezayazılan sürücülerden suçun işlendiği tarihten geriye doğru (1) yıl içerisindeaynı kuralı (5) defa ihlal ettiği tesbit edilenlerin sürücü belgeleri (1)yıl süreyle geri alınır Süresi sonunda psiko-teknik değerlendirmeden vepsikiatri uzmanının muayenesinden geçirilerek sürücü belgesi almasına manihali olmadığı anlaşılanların belgeleri iade edilir Hız sınırlarının aşılıp aşılmadığını tespit etmekte kullanılan cihaz-larınyerini tespit veya sürücüyü ikaz eden her türlü cihazın imali ithali vearaçlarda bulundurulması yasaktır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu cihazları imal veya ithal edenlerfiil başka bir suç oluştursa bile ayrıca lira hafif paracezası ve altı ay hafif hapis cezası ile araçlarında bulunduran işletenlerise lira hafif para cezası ve iki aydan üç aya kadar hafifhapis cezası ile cezalandırılırlar ve bu cihazların müsaderesine de hükmolunur Hızın gerekli şartlara uygunluğunu sağlamak : MADDE 52 - Sürücüler : a) Kavşaklara yaklaşırken dönemeçlere girerken tepe üstlerine yaklaşırkendönemeçli yollarda ilerlerken yaya geçitlerine hemzemin geçitlere tünelleredar köprü ve menfezlere yaklaşırken yapım ve onarım alanlarına girerkenhızlarını azaltmak b) Hızlarını kullandıkları aracın yük ve teknik özelliğine görüşyol hava ve trafik durumunun gerektirdiği şartlara uydurmak c) Diğer bir aracı izlerken yukarıdaki fıkrada belirlenen durumlarıgöz önünde tutarak güvenli bir mesafe bırakmak d) Kol ve grup halinde araç kullananlar araçlar arasında yönetmeliktebelirtilen esaslara uygun olarak diğer araçların güvenle girebilecekleriaçıklıklar bulundurmak Zorundadırlar (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Sürücülerin Uyacağı Diğer Kurallar

Dönüş Kuralları : MADDE 53 - Sağa ve sola dönecek olan sürücüler aşağıdaki kurallarauyarlar a) Sağa dönüşlerde sürücüler 1 Sağa dönüş işaretini vermeye 2 Sağ şeride veya dönüşe ayrılmış şeride girmeye 3 Hızını azaltmaya 4 Dar bir kavisle dönmeye 5 Dönülen karayolunun gidiş şeridine veya ayrılmış en sağ şeridinegirmeye Zorunludurlar b) Sola dönüşlerde sürücüler 1 Sola dönüş işareti vermeye 2 Yolun gidişine ayrılmış olan kısmının soluna yaklaşmaya 3 Hızını azaltmaya 4 Dönüşe başlamadan sağdan gelen taşıtlara ilk geçiş hakkını vermeye 5 Dönüş sırasında karşıdan gelen ve emniyetle durdurulamayacak kadarkavşağa yaklaşmış olan taşıtların geçmesini beklemeye 6 Gireceği yolun gidişe ayrılan kısmına girmek üzere dönüşünüyaparken arkadan gelen ve sola dönecek diğer taşıtları engellememek içingeniş kavisle dönüş yapmaya 7 Gireceği yolun gidiş yönünde çok şeritli olması halinde en sağşerit dışında uygun bir şeride girmeye 8 Gireceği yola girdikten sonra en kısa sürede trafiği tehlikeyedüşürmeden sağa yaklaşmaya Zorunludurlar c) Dönel kavşaklardaki dönüşlerde sürücüler; 1 Dönüş işareti vermeye 2 Hızını azaltmaya 3 Orta adaya yakın şeritten kavşağa girmeye 4 Ada etrafında dönerken gereksiz şerit değiştirmemeye 5 Gireceği yola yaklaşırken sağa dönüş işareti ile birlikte sağa yaklaşarakdönel kavşaktan çıkmaya 6 Gireceği yolun gidiş yönündeki uygun bir şeridine girmeye 7 Yola girdikten sonra en kısa sürede trafiği tehlikeye düşürmedensağa yaklaşmaya Zorunludurlar d) Dönel kavşaklardaki geriye dönüşlerde sürücüler sola dönüş halindekikurallara uymakla birlikte orta ada etrafında dönerken gireceği yola yaklaşıncayakadar şeridini muhafaza etmeye de zorunludurlar Sağa ve sola dönüşlerde sürücüler kurallara uygun olarak geçiş yapanyayalara varsa bisiklet yolundaki bisikletlilere ve sola dönüşlerde sağdanve karşıdan gelen trafiğe ilk geçiş hakkını vermek zorundadırlar Gidişe ayrılmış birden fazla şeridi bulunan yollarda en sağdaki veyasoldaki şerit işaretlenmek suretiyle dönüşlere ayrılabilir Ayrılmış buşeritlere bitişik diğer şeritlerden de işaretlenmek suretiyle sağa veyasola dönüşlere izin verilebilir Bu dönüşler için yukarıdaki (a) ve (b) bentlerindekine benzer manevrayapılır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Geçme kural ve yasakları : MADDE 54 - Sürücülerin geçme sırasında uymak zorunda olduklarıkural ve yasaklar şunlardır a) Geçme kuralları: Sürücülerin önlerinde giden bir aracı geçmeleri için; 1 Kendisini takip eden sürücülerin kendisini geçmeye başlamamış olması 2 Önündeki sürücünün başka bir taşıt veya aracı geçme niyetini belirtenuyarma işaretini vermemiş olması 3 Geçeceği aracın hızı ile geçme esnasındaki kendi hızını da göz önünealarak iki yönlü trafiğin kullanıldığı taşıt yollarında karşıdan gelentrafik dahil karayolunu kullananların tümü için tehlike veya engel olmadangeçme için kullanacağı şeridin yeteri kadar ilerisinin boş olması Zorunludur

Geçme geçilecek aracın solundaki şeritten yapılır Geçilecekaracın sürücüsü ses ve ışık cihazları ile uyarılarak geçerken kullanılanşeritte güvenli mesafe gidildikten sonra işaret verilip izlenecek şeridegirmekle tamamlanır

Araçların sağından veya banketlerden yararlanmak suretiyle geçmek yasaktır Ancak herhangi bir araç başka bir yola karayoluna bitişik bir mülkegirmek veya sola yanaşıp durmak için bu niyetini sola dönüş işareti ilebelirtmiş ise bunların sağındaki şeritten geçilebilir

Gidişe ayrılmış yol bölümlerinde şerit değiştirmemek şartı ilebir şeritteki taşıtların diğer şeritteki taşıtlardan hızlı gitmesi geçmesayılmaz

b) Geçmenin yasak olduğu yerler; 1 Geçmenin herhangi bir trafik işareti ile yasaklandığı yerlerde 2 Görüş yetersizliği olan tepelerde ve dönemeçlerde 3 Yaya ve okul geçitleri yaklaşımında 4 Kavşaklarda demiryolu geçitlerinde ve bunların yaklaşımında 5 Gidiş ve geliş için birer şeridi bulunan iki yönlü trafiğin kullanıldığıköprü ve tünellerde Sürücülerin önlerindeki bir aracı geçmeleri yasaktır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Geçilen araçlara ait kurallar : MADDE 55 - Geçilmek istenen araçların sürücüleri: a) Duyulur veya görülür bir geçiş işareti alınca trafiğin iki yönlükullanıldığı karayollarında taşıt yolunun sağ kenarından girmek dörttenfazla şeritli veya bölünmüş karayollarında bulunduğu şeridi izlemek vehızını arttırmamak b) Dar taşıt yolları ile trafiğin yoğun olduğu karayollarında yavaşgitme nedeni ile kendilerini geçmek için izleyen araçların kolayca ve güvenligeçmelerini sağlamak için; araçlarını elverdiği oranda sağ kenara almakyavaşlamak gerekiyorsa durmak c) Geçiş üstünlüğü bulunan bir aracın duyulur veya görülür işaretinialınca bu araçların kolayca ilerlemelerini sağlamak için taşıt yolu üzerindeyer açmak gerekiyorsa durmak Zorundadırlar 54 üncü maddede yazılı durumlar dışında geçiş yapmak isteyenlere yolvermemek geçilmekte iken bir başka aracı geçmeye veya sola dönmeye kalkışmakyasaktır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Şerit izleme gelen trafikle karşılaşma araçlar arasındaki mesafeyavaş sürme ve geçiş kolaylığı sağlama : MADDE 56 - Sürücüler aşağıdaki kurallara ve yasaklara uymakzorundadırlar a) Şerit izleme: 1 Sürücülerin geçme dönme duraklama durma ve park etme gibi hallerdışında şerit değiştirmeleri veya iki şeridi birden kullanmaları 2 Kavşaklara yaklaşırken yerleşim yerleri dışında yüzelli metreyerleşim yerlerinde ise otuz metre mesafe içinde ve kavşaklarda şerit değiştirmeleri 3 Araçların cinsine ve hızına uygun olmayan şeritten gitmeleri 4 İşaret vermeden şerit değiştirmeleri Yasaktır b) Gelen trafikle karşılaşma : Sürücüler; iki yönlü trafiğin kullanıldığı taşıt yollarında karşı yöndengelen araçların geçişini zorlaştıran bir durum varsa geçişi kolaylaştırmakiçin aracını sağ kenara yanaştırmaya gerektiğinde sağa yanaşıp durmaya Dağlık ve dik yokuşlu karayollarında karşılaşma halinde çıkan araçiçin geçiş güç veya mümkün değilse güvenli geçişi sağlamak üzere inenaraçlar varsa önceden sığınma cebine girmeye sığınma cebi yoksa sağ kenarayanaşıp durmaya gerektiği hallerde geri gitmeye Zorunludurlar c) Araçlar arasındaki mesafe: Sürücüler önlerinde giden araçları yönetmelikte belirtilen güvenlive yeterli bir mesafeden izlemek zorundadırlar d) Yavaş sürme ve yasaklama: Sürücülerin; araçlarını zorunlu bir neden olmadıkça diğer araçlarınilerleyişine engel olacak şekilde veya işaretle belirtilen hız sınırınınçok altında sürmeleri güvenlik nedeni veya verilen herhangi bir talimatauyulması dışında başkalarını rahatsız edecek veya tehlikeye sokacak şekildegereksiz ani yavaşlamaları yasaktır e) Geçiş kolaylığı sağlamak: Taşıt yolunun dar olduğu yerlerde aksini gösteren bir trafik işaretiyoksa motorsuz araçları kullananlar motorlu araçlara otomobil minibüskamyonet otobüs kamyon arazi taşıtı lastik tekerlekli traktör iş makineleriyazılış sırasına göre kendisinden öncekilere geçiş kolaylığı sağlamak zorundadırlar (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Kavşaklarda geçiş hakkı : MADDE 57 - (Değişik : 17101996 - 4199/23 md Değiştirilerekkabul: 2151997 - 4262/4 md) Kavşaklarda aşağıdaki kurallar uygulanır a) Kavşağa yaklaşan sürücüler kavşaktaki şartlara uyacak şekilde yavaşlamakdikkatli olmak geçiş hakkı olan araçların önce geçmesine imkan vermekzorundadırlar b) Trafik zabıtası veya trafik işaret levhası veya ışıklı trafik işaretcihazları bulunmayan kavşaklarda: 1 Bütün sürücüler geçiş üstünlüğüne sahip olan araçlara 2 Bütün sürücüler doğru geçmekte olan tramvaylara 3 Doğru geçen tramvay hattı bulunan karayoluna çıkan sürücüler buyoldan gelen araçlara 4 Bölünmüş yola çıkan sürücüler bu yoldan geçen araçlara 5 Tali yoldan ana yola çıkan sürücüler ana yoldan gelen araçlara 6 Dönel kavşağa gelen sürücüler dönel kavşak içindeki araçlara 7 Bir iz veya mülkten çıkan sürücüler karayolundan gelen araçlara c) Kavşak kollarının trafik yoğunluğu bakımından farklı oldukları işaretlerlebelirlenmemiş ise; 1 Motorsuz araç sürücüleri motorlu araçlara 2 Motorlu araçlardan soldaki sağdan gelen araca Geçiş hakkını vermek zorundadırlar d) Işıklı trafik işaretleri izin verse bile trafik akımı; kendisinikavşak içinde durmaya zorlayacak veya diğer doğrultudaki trafiğin geçişineengel olacak ise sürücülerin kavşağa girmeleri yasaktır e) Trafik zabıtası yetkili kişi veya trafik ışıklı işareti ile yönetilenkavşaklarda sürücüler kavşağı en kısa zamanda geçmek zorundadırlar Sürücüleringereksiz olarak yavaşlamaları durmaları taşıttan inmeleri taşıt veyaaraçların motorlarını durdurmaları yasaktır f) Aksine bir işaret olmadıkça bütün kavşaklarda araçlar ray üzerindehareket eden taşıtlara ilk geçiş hakkını vermek zorundadır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar İndirme ve bindirme kuralları : MADDE 58 - Sürücüler aksine bir işaret bulunmadıkça araçlarınıgidiş yönlerine göre yolun en sağ kenarında durdurmaya yolcularının inişve binişlerini sağ taraftan yaptırmaya ve yolcular da iniş ve binişlerinisağ taraftan yapmaya zorunludurlar (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükmüne uymayan sürücülerve yolcular lira para cezası ile cezalandırılırlar Duraklama ve park etme : MADDE 59 - Yerleşim birimleri dışındaki karayolunda zorunluhaller dışında taşıt yolu üzerinde duraklamak veya park etmek yasaktır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Zorunlu hallerde gerekli önlemlerialmadan duraklayan ve parkeden sürücüler ile zorunlu haller dışında duraklayanve parkeden sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Duraklamanın yasak olduğu yerler : MADDE 60 - Taşıt yolu üzerinde: a) Duraklamanın yasaklandığının bir trafik işareti ile belirtilmişolduğu yerlerde b) Sol şeritte (Raylı sistemin bulunduğu yollar hariç) c) Yaya ve okul geçitleri ile diğer geçitlerde d) Kavşaklar tüneller rampalar köprüler ve bağlantı yollarında veburalara yerleşim birimleri içinde beş metre ve yerleşim birimleri dışındayüz metre mesafede e) Görüşün yeterli olmadığı tepelere yakın yerlerde ve dönemeçlerde f) Otobüs tramvay ve taksi duraklarında g) Duraklayan veya park edilen araçların yanında h) İşaret levhalarına yaklaşım yönünde ve park izni verilen yerlerdışında; yerleşim birimi içinde onbeş metre ve yerleşim birimi dışındayüz metre mesafede Duraklamak yasaktır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Park etmenin yasak olduğu yerler ve haller : MADDE 61 - Taşıt yolu üzerinde; a) Duraklamanın yasaklandığı yerlerde b) Park etmenin trafik işaretleri ile yasaklandığı yerlerde c) Geçiş yolları önünde veya üzerinde d) Belirlenmiş yangın musluklarına her iki yönden beş metrelik mesafeiçinde e) Kamu hizmeti yapan yolcu taşıtlarının duraklarını belirten levhalaraiki yönden onbeş metrelik mesafe içinde f) Üç veya daha fazla ayrı taşıt yolu olan karayolunda ortadaki taşıtyolunda g) Kurallara uygun şekilde park etmiş araçların çıkmasına engel olacakyerlerde h) Geçiş üstünlüğü olan araçların giriş ve çıkışının yapıldığının belirlendiğiişaret levhasından onbeş metre mesafe içinde ı)İşaret levhalarında park etme izni verilen süre zamanın dışında j) Kamunun faydalandığı ve yönetmelikte belirtilen yerlerin giriş veçıkış kapılarının her iki yönde beş metrelik mesafe içinde k) Park için yer ayrılmamış veya trafik işaretleri ile belirtilmemişalt geçit üst geçit ve köprüler üzerinde veya bunlara on metrelik mesafeiçinde l) Park etmek için tespit edilen süre ve şeklin dışında m) Belirli kişi kurum ve kuruluşlara ait araçlara yönetmeliktekiesaslara göre ayrılmış ve bir işaret levhası ile belirlenmiş park yerlerinde n) Ayrıca yönetmelikte belirtilen haller dışında yaya yollarında Park etmek yasaktır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Yasaklara aykırı park edilmiş araçlar trafik zabıtasınca kaldırılabilir Yasaklanan yerlerde ve hallerde park edilmiş olan araçların hangilerininhangi şartlarda kaldırılıp götürüleceği götürülme sırasında zarara veziyana uğratılmaması için alınacak önlemler ile kaldırma ve götürme giderlerinintahsili usul ve esasları yönetmelikte gösterilir Kaldırılıp götürülen araçların giderleri ile verilen ceza sürücüsüveya sahibince ödenmeden araç teslim edilmez Karayolu üzerinde park etme izni verilmeyen araçlar : MADDE 62 - Yerleşim birimleri içindeki karayolunda bir trafikişaretiyle izin verilmedikçe ve yükleme boşaltma indirme bindirme arızalanmagibi zorunlu nedenler dışında kamyon otobüs ve bunların katarları lastiktekerlekli traktörler ile her türlü iş makinelerinin park edilmesi yasaktır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Araçların ışıklandırılması : MADDE 63 - Karayolunda trafiğe çıkan bütün araçların nicelikve nitelikleri yönetmelikte belirtilen şartlara uygun ışık donanımı bulundurmalarızorunludur Işık donanımına ait ayrıntılar yönetmelikte gösterilir Kanun ve yönetmelikte belirtilmeyen lambalar trafik zabıtasınca söktürülür (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Işıkların kullanılması : MADDE 64 - Araçların sürülmesi sırasındaki zorunluluk ve yasaklaraşağıda gösterilmiştir a) Zorunluluklar : 1 (Değişik : 17101996 - 4199/24 md) Yerleşim birimleri dışındakikarayollarında geceleri seyrederken yeterince aydınlatılmamış tünelleregirerken benzeri yer ve hallerde uzağı gösteren ışıkların yakılması 2 (Değişik : 17101996 - 4199/24 md) Geceleri yerleşim birimleridışında karayollarındaki karşılaşmalarda bir aracı takip ederken biraracı geçerken yan yana gelinceye kadar ve yerleşim birimleri içinde gündüzleriise görüşü azaltan sisli yağışlı ve benzeri havalarda yakını gösterenışıkların yakılması 3 Kuyruk (arka kenar) ışıklarının uzağı veya yakını gösteren ışıklarveya sis ışıkları ile birlikte kullanılması Zorunludur b) Yasaklar: 1 Gece sis ışıklarının sisli karlı ve sağnak yağmurlu havalar dışındadiğer farlarla birlikte yakılması 2 Dönüş ışıklarının geç anlamında kullanılması 3 Karşılaşmalarda ışıkların söndürülmesi 4 Öndeki aracı geçişlerde uyarı için çok kısa süre dışında uzağı gösterenışıkların yakılması 5 Yönetmelikte belirlenecek esaslara aykırı olarak ışık takılmasıve kullanılması 6 Sadece park lambaları ile seyredilmesi Yasaktır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu maddenin birinci fıkrasının (a)bendinin (1) ve (3) numaralı alt bentleri ile (b) bendi hükümlerine uymayanlar lira birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı altbendi hükümlerine uymayan sürücüler lira para cezası ilecezalandırılırlar Araçların yüklenmesi : MADDE 65 - (Değişik : 18/11/1986 - 3321/1 md) Araçların yüklenmesinde yönetmelikte belirtilen ölçü ve esaslara aykırıolarak : a) Taşıma sınırı üstünde yolcu alınması b) Taşıma sınırı üstünde yük alınması veya taşıma sınırı aşılsın veyaaşılmasın dingil ağırlıklarını aşacak şekilde yüklenmesi c) Karayolu yapısı ve kapasitesi ile trafik güvenliği bakımından tehlikeliolabilecek tarzda yükleme yapılması d) Tehlikeli ve zararlı maddelerin gerekli izin ve tedbirler alınmadantaşınması e) Ağırlık ve boyutları bakımından taşınması özel izne bağlı olan eşyanınizin alınmadan yüklenmesi taşınması ve taşıttırılması f) Gabari dışı yük yüklenmesi yük üzerine veya araç dışına yolcubindirilmesi g) Yükün karayoluna değecek düşecek dökülecek saçılacak sızacakakacak kayacak gürültü çıkaracak şekilde yüklenmesi h) Yükün her çeşit yolda ve yolun her eğiminde dengeyi bozacak yoldakibir şeye takılacak ve sivri çıkıntılar hasıl edecek şekilde yüklenmesi i) Sürücünün görüşüne engel olacak aracın sürme güvenliğini bozacakve tescil plakaları ayırım işaretleri dur ve dönüş ışıkları ile yansıtıcılarıörtecek şekilde yüklenmesi j) Çeken ve çekilen araçlarla ilgili şartlar ve tedbirler yerine geti-rilmedenaraçların çekilmesi Yasaktır Gerekli hallerde kamyon kamyonet römork ve yarı römorklarla yolcuveya yükle birlikte yolcu taşınabilmesine ilişkin esaslar yönetmeliktebelirtilir (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Birinci fıkranın (a) bendi hükümlerineuymayanlar lira (c) (f) (g) (h) (i) ve (j) bentlerihükümlerine uymayanlar lira (b) (d) ve (e) bentlerindekihükümlere uymayanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar Ayrıca bütün sorumluluk ve giderler araç işletenine ait olmak üzerefazla yolcular en yakın yerleşim biriminde indirilir Bu maddenin (b)(d) ve (e) bentlerindeki şartlara uymayan yük taşımasında kullanılan taşıtlargerekli şartlar sağlanıncaya kadar trafikten men edilir (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Sürekli ve süreksiz olarak yük naklettirenkamu kurum ve kuruluşları ve gerçek ve tüzel kişilere ait işletmeler yüknakli yaptırdıkları araçların azami toplam ağırlıklarını dikkate alarak yükleme yapmak zorundadırlar Bu hükme aykırı hareket edenlerhakkında her araç için lira para cezası uygulanacağı gibiaraçlar trafikten men edilir Ancak maden ocaklarından çıkarılan tartılamayandökme ve blok yüklerin ve zirai ürünlerin stok mahalline ve kısa mesafelitaşınmalarında araçların istiap hadlerini yüzde onbeş oranında aşabilmelerimümkündür Ancak ağırlık kontrolü ile tartı toleransları yönetmelikte belirlenir Uluslararası yük taşımacılığına ilişkin konularda ikili ve çok taraflıanlaşma hükümleri saklıdır Bisiklet motorlu bisiklet ve motosiklet sürücüleri ile ilgili kurallar: MADDE 66 - Bisiklet motorlu bisiklet ve motosiklet sürücülerineaşağıdaki kurallar uygulanır a) Ayrı bisiklet yolu varsa bisiklet ve motorlu bisikletlerin taşıtyo-lunda Bisiklet motorlu bisiklet ve motosikletlerin yayaların kullanmasınaayrılmış yerlerde Bunlardan ikiden fazlasının taşıt yolunun bir şeridinde yanyana sürülmesiyasaktır b) Bisiklet sürenlerin en az bir elleri motorlu bisiklet sürenlerinmanevra için işaret verme hali dışında iki elleri ve motosiklet sürenlerindevamlı iki elleri ile taşıtlarını sürmeleri ve yönetmelikte belirtilengüvenlik şartlarına uymaları zorunludur c) Bisiklet motorlu bisiklet ve sepetsiz motosiklet sürücülerininsürücü arkasında yeterli bir oturma yeri olmadıkça başka kişileri bindirmelerive yönetmelikte belirtilen sınırdan fazla yük taşımaları yasaktır Sürücü arkasına ayrı oturma yeri olan bisiklet motorlu bisiklet vesepetsiz motosikletlerle bir kişiden fazlası taşınamaz (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Araç manevralarını düzenleyen kurallar : MADDE 67 - Manevralarda aşağıdaki kurallar uygulanır a) Sürücülerin park yapmış taşıtlar arasından çıkarken duraklarkentaşıt yolunun sağına veya soluna yanaşırken sağa veya sola dönerken karayolunukullananlar için tehlike doğurabilecek ve bunların hareketlerini zorlaştıracakşekilde davranmaları yasaktır b) Yönetmelikte belirtilen şartlar dışında geriye dönmek veya geriyegitmek yasaktır İzin verilen hallerde bu manevraları yapacak sürücülerkarayolunu kullananlar için tehlike veya engel yaratmamak zorundadır c) Dönüşlerde veya şerit değiştirmelerde sürücülerin niyetlerini dönüşişaret ışıkları veya kol işareti ile açıkça ve yeterli şekilde belirtmesiişaretlerin manevra süresince devam etmesi ve biter bitmez sona erdirilmesizorunludur (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Yayalar Hayvanla Çekilen veya Elle Sürülen Araçlarla Hayvan Sürücüleri ve Yarışlar Hakkında Kurallar

Yayaların uyacakları kurallar : MADDE 68 - Yayaların uyacakları kurallar aşağıda belirtilmiştir a) Yayalar aşağıda sayılan haller dışında taşıt yolu bitişiğinde veyakınında yaya yolu banket veya alan varsa burada yürümek zorundadırlar 1 Yönetmelikte belirtilen tedbirler alınmak şartı ile diğer yayalariçin ciddi rahatsızlık verecek boyutta eşyaları iten veya taşıyan kişilerile taşıt yolunun en sağ şeridinden fazla kısmını işgal etmemek geceve gündüz görüşün az olduğu hallerde de imkan oranında tek sıra halindeyürümek şartı ile bir yetkili veya görevli yönetiminde düzenli şekildeyürüyen yaya kafileleri taşıt yolu üzerinde yürüyebilir 2 Yayaların yürümesine ayrılmış kısımların kullanılmasının mümkünolmaması veya bulunmaması hallerinde yayalar bisiklet trafiğine engelolmamak şartı ile bisiklet yolunda bisiklet yolu yoksa taşıt yolu üzerindeimkan oranında taşıt yolu kenarına yakın olmak şartı ile yürüyebilirler 3 Her iki tarafında yaya yolu ve banket bulunmayan veya kullanılırdurumda olmayan iki yönlü trafiğin kullanıldığı karayollarında yaya kafileleridışındaki yayalar taşıt yolunun sol kenarını izlemek zorundadır b) Taşıt yolunun karşı tarafına geçmek isteyen yayaların taşıt yo-lunuyaya ve okul geçidi ile kavşak giriş ve çıkışları dışında herhangi biryerden geçmeleri yasaktır Yayalar bu yerlerden geçerken; 1 Yaya ve okul geçitlerinin bulunduğu yerlerde geçitte yayalar içinışıklı işaret varsa bu işaretlere uymak 2 Geçitte yayalar için ışıklı işaret yoksa ve geçit sadece taşıt trafiğiışıklı işareti veya yetkili kişi tarafından yönetiliyorsa geçecekleridoğrultu açıldıktan sonra taşıt yoluna girmek 3 Işıklı işaret veya yetkili kişilerin bulunmadığı geçitlerde veyakavşaklarda güvenlikleri açısından yaklaşan araçların uzaklık ve hızınıgöz önüne almak Zorundadırlar Ancak yüz metre kadar mesafede yaya geçidi veya kavşak bulunmayanyerlerde yayalar taşıt trafiği için bir engel teşkil etmemek şartı ileve yolu kontrol ederek kendi güvenliklerini sağladıktan sonra en kısa doğrultudave en kısa zamanda taşıt yolunu geçebilirler c) Yaya yollarında geçitlerde veya zorunlu hallerde taşıt yolu üzerindebulunan yayaların trafiği engelleyecek veya tehlikeye düşürecek şekildedavranışlarda bulunmaları veya buraları saygısızca kullanmaları yasaktır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayan yayalar lira para cezası ile cezalandırılırlar Hayvanla çekilen elle sürülen araçları sürenler ile hayvan sürücüle-rineait kurallar: MADDE 69 -Yerleşim birimleri dışındaki karayolunda taşıt yoluüzerinde zorunlu haller dışında hayvan bulundurmak karayollarının yasaklanmamışkesimlerinde ise hayvanla çekilen veya elle sürülen araçları hayvanlarıhayvan sürücülerini ve binek hayvanlarını trafik kurallarına uymadan sürmekve bunları sürme yeteneğinden yoksun kimselerin yönetimine vermek veyabaşıboş bırakmak yasaktır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar Ancak başı boşhayvan bırakma yasağına riayet etmeyerek trafik kazasına sebebiyet verenfaile üç ay hapis cezası uygulanır Taşıt yolunu kullanmak zorunda olan hayvan sürü ve kümelerini sevkve idare edenler yönetmelikte belirtilen usul ve şartlara uymak zorundadırlar Yarış ve koşulara ait kurallar : MADDE 70 - Yarış ve koşularda trafik güvenliği bakımından aşağıdakikurallar uygulanır a) Bir il sınırı içindeki karayolları üzerinde yapılacak yarış ve koşulariçin o ilin valiliğinden b) Birden fazla il sınırları içindeki şehirlerarası karayollarıüzerinde yapılacak milli ve milletlerarası yarış ve koşular için İçişleriBakanlığı'ndan izin alınması zorunludur Bu izin verilirken BayındırlıkBakanlığı'nın uygun görüşü alınır İzinsiz yapılan yarış ve koşular görevlilerce derhal durdurulur Yarış ve koşularda trafik güvenliği yönünden uygulanacak usul ve şartlaryönetmelikte gösterilir (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar

BEŞİNCİ BÖLÜM Çeşitli Kurallar

Geçiş üstünlüğüne sahip araçlar ve sürme kuralları : MADDE 71 - Geçiş üstünlüğüne sahip araçlar öncelik sırasıylaşunlardır a) Cankurtaran araçları yaralı veya acil hasta taşıyan araçlar b) İtfaiye araçları c) Hükümlü veya sanığı takip eden veya emniyet ve asayişi korumak içinacele olay yerine giden zabıta araçları d) Bir trafik suçu işleyerek kaçan aracı takip eden veya trafik güvenliğinikoruma veya trafik kazasına el koyma amacıyla olay veya kaza ye-rine gitmekteolan görevlilere ait araçlar e) Alarm sırasında sivil savunma hizmetlerinde görevli bulunan araçlar f) Koruma ile görevli ve korunan araçlar Bu araçlar görev halinde iken geçiş üstünlüğü hakkına sahiptir Bu hak halkın can ve mal güvenliğini tehlikeye sokmamak duyurulurve görünür geçiş üstünlüğü işaretini vermek şartı ile kullanılır Bu araçlar bu Kanun ve yönetmelikte yazılı trafik kısıtlama ve yasaklarınabağlı değildir Bunların birbirleri ile karşılaşmalarında birinin diğerine göre geçişüstünlüğü yukarıda yazılı olan sıraya göredir (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Zorunluluk olmadığı halde gereksizgeçiş üstünlüğü hakkını kullanan sürücüler lira para cazasıile cezalandırılırlar Ses müzik görüntü ve haberleşme cihazlarının kullanılması : MADDE 72 -Araçlarda ses müzik görüntü ve haberleşme cihaz-larıyönetmelikte gösterilen şartlara uygun olarak ve kamunun rahat ve huzurunubozmayacak şekilde kullanılabilir (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Kanun ve yönetmelikte belirtilen şartlara uymayan ses müzik görüntüve haberleşme cihazları ile sürücünün izleme ve kullanma sahası içindeyer alan görüntü cihazları araçlardan söktürülür Tedbirsiz ve saygısız araç sürme : MADDE 73 - (Değişik : 17101996 - 4199/27 md) Karayolundaaraçların kamunun rahat ve huzurunu bozacak veya kişilere zarar verecekşekilde saygısızca sürülmesi araçlardan bir şey atılması veya dökülmesiseyir halinde sürücülerin cep ve araç telefonu ile benzer haberleşme cihazlarınıkullanması yasaktır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar Yaya ve okul geçitleri : MADDE 74 - Görevli bir kişi veya ışıklı trafik işareti bulunmayanancak başka bir trafik işareti ile belirlenmiş yaya veya okul geçitlerineyaklaşırken bütün sürücüler araçlarını yavaşlatmak ve bu geçitlerdengeçen veya geçmek üzere bulunan kişilere ve öğrencilere ilk geçiş hakkınıvermek zorundadırlar (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükmüne uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Okul taşıtları : MADDE 75 - Okul taşıtlarının ÒDURÓ işeretini yaktıkları hallerdebütün araçların durması zorunludur ÒDURÓ işaretinin sadece öğrencilerin binmeleri veya inmeleri sırasındave yönetmelikte belirtilen hallerde yakılması zorunludur Okul taşıtlarının çalıştırılması şartları zamanları ve nitelikleriyönetmelikte gösterilir (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Demiryolu geçitleri : MADDE 76 -Demiryolu geçitlerinde : a) Sürücülerin demiryolu geçitlerini geçidin durumuna uygun olmayanhızla geçmeleri ışıklı veya sesli işaretin vereceği ÒDURÓ talimatına uymamalarıtaşıt yolu üzerine indirilmiş veya indirilmekte olan tam veya yarım bariyerlervarken geçide girmeleri yasaktır b) Işıklı işaret veya bariyerle donatılmamış demiryolu geçitlerinigeçmeden önce sürücülerin durmaları herhangi bir demiryolu aracının yaklaşmadığınaemin olduktan sonra geçmeleri zorunludur Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Çocuk hasta ve sakat taşıtları gözleri görmeyen yayalar yürüyüşkolları : MADDE 77 - Bu Kanun açısından; a) Çocuk hasta ve sakatlara ait motorsuz taşıtların sürücülerineyayalarla ilgili hükümler uygulanır b) Gözleri görmeyen ve yönetmelikte gösterilen özel işaret ve ben-zerlerinitaşıyan kişilerin taşıt yolu üzerinde bulunmaları halinde bütün sürücülerinyavaşlamaları ve gerekiyorsa durmaları ve yardımcı olmaları zorunludur c) Bir yetkili veya görevli yönetimindeki yürüyüş kolları arasındangeçmek yasaktır (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu maddenin (b) bendi hükmüneuymayan sürücüler lira (c) bendi hükmüne uymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar Sürücülerin ve yolcuların koruyucu tertibat kullanma zorunluluğu: MADDE 78 - Belirli sürücülerin ve yolcuların araçların sürülmesisırasında koruyucu tertibat kullanmaları zorunludur Kullanma ve yolların özelliği gözetilerek hangi tip araçlarda sürücülerininve yolcularının şehiriçi ve şehirlerarası yollarda hangi şartlarda hangikoruyucu tertibatı kullanacakları ve koruyucuların nitelikleri ve nicelikleriile emniyet kemerlerinin hangi araçlarda hangi tarihten itibaren kullanılacağıyönetmelikte belirtilir (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükmüne uymayanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar Karayolu üzerindeki park yerlerinde ücret almaya yetkililer: MADDE 79 - Karayolu üzeri park yerindeki araçlar için sadecekarayolunun bakımından sorumlu kuruluş birimlerince ücret alınabilir Bunlar dışında hiçbir gerçek veya tüzel kişi herhangi bir şekilde paraalamaz Bu park yerleri hiçbir şekilde kiralanamaz Park ücreti alınma şekli ve diğer esaslar yönetmelikte belirtilir (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükmüne uymayanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar Diğer kurallar : MADDE 80 - Trafikle ilgili diğer kurallar ile tehlikeli maddetaşıyan araçlar çeken çekilen araçlar kol ve grup halinde seyreden araçlarve hayvan sürüleri taşıma sınırı ve gabari ölçüleri ile yük ve yolcu taşınmasıile ilgili diğer kurallar ve şartlar yönetmelikte gösterilir

YEDİNCİ KISIM Trafik Kazaları

Trafik kazalarına karışanlar ile ilgili kurallar : MADDE 81 - Trafik kazalarına karışanlar: a) Hareket halinde iseler trafik için ek bir tehlike yaratmayacakşekilde hemen durmak kaza mahallinde trafik güvenliği için gereken tedbirlerialmak b) Kazada ölen yaralanan veya maddi hasar var ise bu kaza trafiğican ve mal güvenliğini etkilemiyorsa sorumluluğun saptanmasında yararlıolacak kanıt ve izler dahil kaza yerindeki durumu değiştir-memek c) Kazaya karışan kişiler tarafından istendiği takdirde kimliğiniadresini sürücü ve trafik belgesi ile sigorta poliçe tarih ve numarasınıbildirmek ve göstermek d) Kazayı; yetkili ve görevli memurlara bildirmek bunlar gelinceyekadar veya bunların iznini almadan kaza yerinden ayrılmamak e) Sürücüsü mal sahibi veya ilgili kişilerin bulunmadığı sırada araçeşya veya yüklere zarar veren sürücüler zarar verdikleri araç eşya veyamülkün sahibini veya ilgili kişileri bulmak ilgilileri bulamadıkları takdirdedurumu tespit etmek ve zarar verilen şey üzerine yazılı bilgi bırakmakilgili zabıtaya en kısa zamanda bilgi vermek Zorundadırlar Yalnız maddi hasar meydana gelen kazalarda kazaya dahil kişilerintümü yetkili ve görevli kişinin gelmesine lüzum görmezlerse bunu aralarındayazılı olarak saptamak suretiyle kaza yerinden ayrılabilirler (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Anlaşma hali dışında maddi hasarlıölümlü veya yaralanmalı trafik kazalarında zabıtanın iznini almadan zaruretdışında olay yerinden ayrılan veya birinci fıkranın (b) bendi hükümlerineuymayan sürücüler lira para cezası ile cezalandırılırlar (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu maddenin diğer hükümlerine uymayanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar Trafik kazalarında yükümlülük : MADDE 82 - Karayollarında meydana gelecek trafik kazalarınahemen el konmasını ölü ve yaralıların taşınmasını veya yaralıların tedavisiniveya sanıkların yakalanmasını sağlamak için a) Kaza yerinden geçmekte olan veya kazaya karışmış bulunan araçlarınsürücüleri kaza mahallinde ilk yardım önlemlerini almaya ve en yakın zabıtayaveya sağlık kuruluşuna haber vermeye ve yetkililerin talebi üzerine yaralılarıen yakın sağlık kuruluşuna götürmeye b) Şehirlerarası akaryakıt istasyonlarında sahipleri veya işletenleribelirlenen standartlara uygun ilk yardım malzemesini her an kullanılabilirdurumda bulundurmaya c) Tamirhane servis istasyonu garaj sahip ve sorumluları; tesisle-rineölüm veya yaralanma ile sonuçlanan bir kaza geçirmiş olduğu belli olanveya üzerinde suç belirtisi bulunan bir araç gelince gecikmeksizin zabıtayahaber vermeye ve bunları bir deftere işlemeye Zorunludurlar (Değişik : 2151997 - 4262/4 md) Bu madde hükümlerine uymayanlar lira para cezası ile cezalandırılırlar Trafik kazalarına el koyma ve bilirkişilik : MADDE 83 - Trafik kazalarına; a) Adli yönden gereği yapılmak üzere mahalli genel zabıtaca b) Kazanın oluş nedenlerini iz ve delillerini belirleyerek trafikkaza tespit tutanağı düzenlemek üzere de trafik zabıtasınca el konulur Trafik zabıtasının görevli olmadığı veya bulunmadığı karayollarındameydana gelen kazalarda trafik kaza tespit tutanağı mahalli genel zabıtacadüzenlenir ve bir örneği o yerin trafik zabıtasına gönderilir Karayollarında meydana gelen ve yalnız maddi hasarla sonuçlanan trafikkazalarında tarafların anlaşması halinde ve fiil başka bir suç oluşturmuyorsaadli kovuşturma yapılmaz ve Türk Ceza Kanunu'nun 565 inci maddesi hükmüuygulanmaz Trafik kazalarında yolun trafiğe kapandığı hallerde; trafik zabıtasıveya genel zabıta; iz ve delilleri kaybolmayacak şekilde işaretlediktenve gerekli işlemleri yaptıktan sonra karayolunu trafiğe açmaya yetkilidir Karayolunun trafiğe kapanmasına ölümlü ve hayati tehlike yaratan yaralanmalıkazalara neden olmuş ve bu kaza can mal ve trafik güvenliğini etkiliyorve başka bir yoldan geçiş verilmiyorsa Cumhuriyet Savcısının gecikeceğininanlaşılması halinde gerekli işaretlemeler yapılıp araç ve ölüler kenaraalınarak durum bir tutanakla tespit edildikten sonra yol trafiğe açılır Trafik zabıtası usul kanunlarına göre görevlendirilirse trafik kazalarındabilirkişilik yapar Trafik kazaları kaza tahkik memurluğu bilirkişilik ve bunlarda aranacakşartlar ile diğer esaslar yönetmelikte gösterilir Trafik kazalarında sürücü kusurlarının tespiti ve asli kusur sayılanhaller : MADDE 84 - Araç sürücüleri trafik kazalarında; a) Kırmızı ışıklı trafik işaretinde veya yetkili memurun dur işaretindegeçme b) ÒTaşıt giremezÓ trafik işareti bulunan karayoluna veya bölünmüşkarayolunda karşı yönden gelen trafiğin kullandığı şerit rampa ve bağlantıyollarına girme c) İkiden fazla şeritli taşıt yollarında karşı yönden trafiğin kullandığışerit veya yol bölümüne girme d) Arkadan çarpma e) Geçme yasağı olan yerlerde geçme f) Doğrultu değiştirme manevralarını yanlış yapma g) Şeride tecavüz etme h) Kavşaklarda geçiş önceliğine uymama ı) Kaplamanın dar olduğu yerlerde geçiş önceliğine uymama j) Manevraları düzenleyen genel şartlara uymama k) Yerleşim birimleri dışındaki karayolunun taşıt yolu üzerinde zorunluhaller dışında park etme veya duraklama ve her durumda gerekli tedbirlerialmama l) Park için ayrılmış yerlerde veya taşıt yolu dışında kurallarauygun olarak park edilmiş araçlara çarpma Hallerinde asli kusurlu sayılırlar Ancak kazada bu hareketlerden herhangi biri kazaya karışan araç sürücülerindenbirden fazlası tarafından yapılmış veya kaza bu hareketler dışında kurallarlayasaklamalara kısıtlamalara ve talimatlara uyulmaması nedenlerinden doğmuşsakarayolunu kullananlar için kusur oranı yönetmelikte belirtilen esaslaragöre tespit edilir

ReSearcheR