Mineraloji - Mineraller Hakkında

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-09-2012

Mineraloji - Mineraller Hakkında

mineraloji nedir - mineral nedir - minerallerin özellikleri - minerallerin yapısı - minerallerin oluşumu

Mineraloji mineralleri inceleyen bir bilim dalına verilen isim

Mineraloji sözcüğü ?mineralis? kelimesinden gelir

Latince ?yer kabuğundan çıkarılan cisim? anlamındadır

Mineraller yeryüzündeki kayaçları oluşturan bileşenlerdir

Yerkabuğunu oluşturan kayaçları mineraller oluşturduğuna göre esas bilim dalı kayaçları inceleyen Jeolojidir

Mineraloji de Jeoloji?den gelişerek yeni bir bilim dalı haline gelmiştir

Mineralojinin iyice anlaşılabilmesi için Matematik Fizik ve Kimyanın yanı sıra Petrografi Jeofizik ve Jeokimyanın da iyi bilinmesi gerekir

Mineraloji başlıca: ?Kristallografi? ve ?Özel Mineraloji? olarak ikiye ayrılır

Kristallografide; minerallerin büyümeleri dış şekilleri ve iç yapılarını oluşturan kurallar incelenir

Özel mineralojide ise; minerallerin fiziksel ve kimyasal özellikleri incelenmektedir

Mineralojiyi bu şekilde açıkladıktan sonra ?Mineral? terimini tanımlamak gerekmektedir

Mineral nedir?

Doğal şekilde oluşan homojen belirli kimyasal bileşime sahip inorganik kristalleşmiş katı bir cisimdir

Buna göre minerallerin özelliklerini şöyle sıralayabiliriz:

1

Doğal olarak oluşur

2

Herhangi bir parçası bütününün özelliklerini taşır

3

Belirli bir kimyasal formülü vardır

4

Katı halde olup nadiren sıvıdır

5

İnorganiktir

Mineralojinin konusu doğal şekilde oluşan maddeleri ihtiva ettiği için bu bakımdan sınırlandırılmıştır

Teknolojinin ilerlemesiyle laboratuvarlarda sentetik olarak elde edilen kimyasal bileşikler mineral sayılmazlar

Bu yapay bileşikler halindeki katı maddelere doğada tabii halde rastlanmaz

Dolayısıyla da doğal şartlarda oluşturulamazlar

Bu tür katı maddelere ?yapay mineraller? adı verilebilir

Bu tür yapay mineraller de tabii minerallerde olduğu gibi benzer kristal iç yapılarına sahiptir

Minerallerin doğada veya deneysel olarak yapılan incelemelerde de gözlendiği gibi oluşum şartları bunların belirli fizikokimyasal şartlarda (belirli sıcaklık ve basınç altında ve ortamın kimyasal durumu gibi) oluşurlar

Buradan mineralojinin bir amacının da minerallerin oluşturduğu yerkabuğunun kimyasal ve fiziksel yapısının öğrenilmesi yerkabuğunun tarihinin bilinmesi ve yeraltı kaynaklarından yararlanılması olduğunu anlıyoruz

Mineraller belirli bir kimyasal bileşime sahiptirler

O halde her mineral bir kimyasal formül ile ifade edilir

Minerallerin kimyasal formülleri genellikle sabittir

Ancak belirli sınırlar içinde belirli kaidelerle değişebilir

Çok ender olarak saf elementler (altın gümüş bakır vs) şeklinde oluşan mineraller yerkabuğunda meydana gelen doğal fizikokimyasal olayların ürünleridir

Minerallerin bir diğer özelliği de inorganik oluşudur

Yerkabuğunda bulunan petrol kömür fosil ve reçine gibi maddeler mineralojinin kapsamına girmez

Ancak nadir de olsa organik mineraller de vardır

Mesela ?kehribar? gibi

Minerallerin katı olmaları düzenli bir atomsal iç yapıya sahip olduklarını gösterir

Mineral kristallerinin dış yapıları incelendiğinde düzgün geometrik dış şekilli oldukları görülür

Yine aynı şekilde iç yapılarının da düzgün olduğu görülür

Minerallerin ?cıva? gibi sıvı olan tipleri de vardır

Mineraller homojen bir yapıya sahiptirler

Alınan bir mineral örneğinin her tarafı aynı mineralden ibaret olmalıdır

Ancak her mineralde az veya çok yabancı mineral varlığı bulunmaktadır

Yabancı madde oranının çokluğu mineralin özelliklerini değiştirir

Esasta; gözle görülebilen boyutta homojen olması basit tanımlama için yeterlidir

10-09-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Mineraloji - Mineraller Hakkında Mineraloji - Mineraller Hakkında mineraloji nedir - mineral nedir - minerallerin özellikleri - minerallerin yapısı - minerallerin oluşumu Mineraloji mineralleri inceleyen bir bilim dalına verilen isim Mineraloji sözcüğü ?mineralis? kelimesinden gelir Latince ?yer kabuğundan çıkarılan cisim? anlamındadır Mineraller yeryüzündeki kayaçları oluşturan bileşenlerdir Yerkabuğunu oluşturan kayaçları mineraller oluşturduğuna göre esas bilim dalı kayaçları inceleyen Jeolojidir Mineraloji de Jeoloji?den gelişerek yeni bir bilim dalı haline gelmiştir Mineralojinin iyice anlaşılabilmesi için Matematik Fizik ve Kimyanın yanı sıra Petrografi Jeofizik ve Jeokimyanın da iyi bilinmesi gerekir Mineraloji başlıca: ?Kristallografi? ve ?Özel Mineraloji? olarak ikiye ayrılır Kristallografide; minerallerin büyümeleri dış şekilleri ve iç yapılarını oluşturan kurallar incelenir Özel mineralojide ise; minerallerin fiziksel ve kimyasal özellikleri incelenmektedir Mineralojiyi bu şekilde açıkladıktan sonra ?Mineral? terimini tanımlamak gerekmektedir Mineral nedir? Doğal şekilde oluşan homojen belirli kimyasal bileşime sahip inorganik kristalleşmiş katı bir cisimdir Buna göre minerallerin özelliklerini şöyle sıralayabiliriz: 1 Doğal olarak oluşur 2 Herhangi bir parçası bütününün özelliklerini taşır 3 Belirli bir kimyasal formülü vardır 4 Katı halde olup nadiren sıvıdır 5 İnorganiktir Mineralojinin konusu doğal şekilde oluşan maddeleri ihtiva ettiği için bu bakımdan sınırlandırılmıştır Teknolojinin ilerlemesiyle laboratuvarlarda sentetik olarak elde edilen kimyasal bileşikler mineral sayılmazlar Bu yapay bileşikler halindeki katı maddelere doğada tabii halde rastlanmaz Dolayısıyla da doğal şartlarda oluşturulamazlar Bu tür katı maddelere ?yapay mineraller? adı verilebilir Bu tür yapay mineraller de tabii minerallerde olduğu gibi benzer kristal iç yapılarına sahiptir Minerallerin doğada veya deneysel olarak yapılan incelemelerde de gözlendiği gibi oluşum şartları bunların belirli fizikokimyasal şartlarda (belirli sıcaklık ve basınç altında ve ortamın kimyasal durumu gibi) oluşurlar Buradan mineralojinin bir amacının da minerallerin oluşturduğu yerkabuğunun kimyasal ve fiziksel yapısının öğrenilmesi yerkabuğunun tarihinin bilinmesi ve yeraltı kaynaklarından yararlanılması olduğunu anlıyoruz Mineraller belirli bir kimyasal bileşime sahiptirler O halde her mineral bir kimyasal formül ile ifade edilir Minerallerin kimyasal formülleri genellikle sabittir Ancak belirli sınırlar içinde belirli kaidelerle değişebilir Çok ender olarak saf elementler (altın gümüş bakır vs) şeklinde oluşan mineraller yerkabuğunda meydana gelen doğal fizikokimyasal olayların ürünleridir Minerallerin bir diğer özelliği de inorganik oluşudur Yerkabuğunda bulunan petrol kömür fosil ve reçine gibi maddeler mineralojinin kapsamına girmez Ancak nadir de olsa organik mineraller de vardırMesela ?kehribar? gibi Minerallerin katı olmaları düzenli bir atomsal iç yapıya sahip olduklarını gösterir Mineral kristallerinin dış yapıları incelendiğinde düzgün geometrik dış şekilli oldukları görülür Yine aynı şekilde iç yapılarının da düzgün olduğu görülür Minerallerin ?cıva? gibi sıvı olan tipleri de vardır Mineraller homojen bir yapıya sahiptirler Alınan bir mineral örneğinin her tarafı aynı mineralden ibaret olmalıdır Ancak her mineralde az veya çok yabancı mineral varlığı bulunmaktadır Yabancı madde oranının çokluğu mineralin özelliklerini değiştirir Esasta; gözle görülebilen boyutta homojen olması basit tanımlama için yeterlidir