Organ Naklinin Psikolojik Boyutları

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-09-2012

Hayati bir organın işlevinin kaybı ve tanının söylenmesi

Nakil hakkında bilgi verilmesi

Nakil beklenmesi

Nakil operasyonu

Operasyon sonrası nekahat dönemi

Böbreğin yeniden işlevine başlaması

Hastaneden çıkış ve hastane dışı hayatın yeniden başlaması

Perhiz ve ilaç tedavisine uyum

Nakil sonrası kontrol muayeneleri

Nakil olmadan önce hastalar diyalize bağlı bir hayat sürmek zorunda kaldıkları için, nakil sonrasında böbrek kişiyi ?bağımsız kılan? bir organ olarak görülebilir

Böbrek yetmezliği nedeniyle diyalize girmesi gerektiğinde hasta yeni bir yaşam tarzına uyum sağlamak zorunda kalır

Diyaliz hastalarının yaşadığı sorunlar maddi ve mesleki kayıplardan, sosyal etkinliklerde bozulmaya, aile ve arkadaşlardan uzaklaşmaya ve sağlığın belirsizliğine kadar uzanmaktadır

Bedensel belirtilerle birlikte görülen kaygılar diyalize giren bazı hastalarda inkar davranışının oluşmasına neden olmaktadır

Örneğin böbrek yetmezliği olan bir hastanın sıvı alımıyla ilgili yasakları görmezden gelmesi ve diyaliz saatlerine önem vermemesi inkar davranışları arasında sayılabilir

Böbrek nakli adayları için nakil öncesi süreç birçok sıkıntılı durumu içermektedir

Organ bağışı oldukça kısıtlı olduğundan böbrek nakli için uzun bekleme süreleri olmaktadır

Ayrıca, ciddi bir cerrahi prosedür geçirmek, hayat boyu bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanmak ve organ reddi ya da naklin başarısızlığı gibi olasılıklar böbrek nakli adaylarının ruhsal durumları için önemli konulardır

Kadavradan nakil bekleyen hastalar için organ nakli hastanın yaşam ve ölüm arasındaki sınırları sorgulamasına ve ikili duygulara neden olur: vericinin beyin ölümünün gerçekleşmesi ve bunun sonucunda yapılan bağış alıcının hayatına devam etmesini sağlayacaktır

Organ nakliyle birlikte gündeme gelen konular başlıca olarak şöyle sıralanabilir:

Yaşam ve Ölüm

Bedenin Sınırları

Kimlik Duygusu

Aile içi İlişkiler

Borçlanmışlık duygusu

Suçluluk duygusu

Bazı organ nakli olmuş hastalarda görülen suçluluk duygusunun başlıca çıkış noktası, özellikle kadavradan nakil olmuş hastalar için, hayatını bir başkasının ölümüne borçlu olmanın getirdiği suçluluk duygusudur

Kişi, nakil sonrasında bağış yapmış ailenin üzüntüsünün onun mutluluğu haline gelmiş olması karşısında suçluluk hissi duyabilir

Organ naklinin, diyalize kıyasla ruhsal açıdan daha olumlu etkilere sahip olduğu ve hastaların yaşam kalitesini arttırdığı görülmektedir

Ancak hastaların bir kısmında, fiziksel ve ruhsal sorunlar ile yeni duruma uyum sağlama güçlükleri ortaya çıkabilmektedir

Ayrıca, nakil hastaları için nakilden sonraki ilk aylar ve hatta nakilden sonraki ilk sene bir diyaliz yılı kadar zorlayıcı olabilir

Ancak birinci sene sonunda diyaliz dönemine göre psikolojik ve fiziksel farklar daha belirgin hale gelmektedir: hasta kendi gücünü yeniden kazanır, sosyal ve fiziksel etkinlikleri iyileşir

10-09-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Organ Naklinin Psikolojik Boyutları Hayati bir organın işlevinin kaybı ve tanının söylenmesi Nakil hakkında bilgi verilmesi Nakil beklenmesi Nakil operasyonu Operasyon sonrası nekahat dönemi Böbreğin yeniden işlevine başlaması Hastaneden çıkış ve hastane dışı hayatın yeniden başlaması Perhiz ve ilaç tedavisine uyum Nakil sonrası kontrol muayeneleri Nakil olmadan önce hastalar diyalize bağlı bir hayat sürmek zorunda kaldıkları için, nakil sonrasında böbrek kişiyi ?bağımsız kılan? bir organ olarak görülebilir Böbrek yetmezliği nedeniyle diyalize girmesi gerektiğinde hasta yeni bir yaşam tarzına uyum sağlamak zorunda kalır Diyaliz hastalarının yaşadığı sorunlar maddi ve mesleki kayıplardan, sosyal etkinliklerde bozulmaya, aile ve arkadaşlardan uzaklaşmaya ve sağlığın belirsizliğine kadar uzanmaktadır Bedensel belirtilerle birlikte görülen kaygılar diyalize giren bazı hastalarda inkar davranışının oluşmasına neden olmaktadır Örneğin böbrek yetmezliği olan bir hastanın sıvı alımıyla ilgili yasakları görmezden gelmesi ve diyaliz saatlerine önem vermemesi inkar davranışları arasında sayılabilir Böbrek nakli adayları için nakil öncesi süreç birçok sıkıntılı durumu içermektedir Organ bağışı oldukça kısıtlı olduğundan böbrek nakli için uzun bekleme süreleri olmaktadır Ayrıca, ciddi bir cerrahi prosedür geçirmek, hayat boyu bağışıklık sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanmak ve organ reddi ya da naklin başarısızlığı gibi olasılıklar böbrek nakli adaylarının ruhsal durumları için önemli konulardır Kadavradan nakil bekleyen hastalar için organ nakli hastanın yaşam ve ölüm arasındaki sınırları sorgulamasına ve ikili duygulara neden olur: vericinin beyin ölümünün gerçekleşmesi ve bunun sonucunda yapılan bağış alıcının hayatına devam etmesini sağlayacaktır Organ nakliyle birlikte gündeme gelen konular başlıca olarak şöyle sıralanabilir: Yaşam ve Ölüm Bedenin Sınırları Kimlik Duygusu Aile içi İlişkiler Borçlanmışlık duygusu Suçluluk duygusu Bazı organ nakli olmuş hastalarda görülen suçluluk duygusunun başlıca çıkış noktası, özellikle kadavradan nakil olmuş hastalar için, hayatını bir başkasının ölümüne borçlu olmanın getirdiği suçluluk duygusudur Kişi, nakil sonrasında bağış yapmış ailenin üzüntüsünün onun mutluluğu haline gelmiş olması karşısında suçluluk hissi duyabilir Organ naklinin, diyalize kıyasla ruhsal açıdan daha olumlu etkilere sahip olduğu ve hastaların yaşam kalitesini arttırdığı görülmektedir Ancak hastaların bir kısmında, fiziksel ve ruhsal sorunlar ile yeni duruma uyum sağlama güçlükleri ortaya çıkabilmektedir Ayrıca, nakil hastaları için nakilden sonraki ilk aylar ve hatta nakilden sonraki ilk sene bir diyaliz yılı kadar zorlayıcı olabilir Ancak birinci sene sonunda diyaliz dönemine göre psikolojik ve fiziksel farklar daha belirgin hale gelmektedir: hasta kendi gücünü yeniden kazanır, sosyal ve fiziksel etkinlikleri iyileşir