Ördek Ve Kaz Yetiştiriciliği

ÖRDEK VE KAZ YETİŞTİRİCİLİĞİ

Giriş

Kanatlı kümes hayvanı çeşitliliği içinde kaz ve ördek yetiştirme de bir başka üretim koludur Genellikle et, tüy, yağ, yumurta ve gübre gibi verimleri için yetiştirilmektedir Özellikle son yıllarda bazı Avrupa ülkelerinin taleplerindeki artışa paralel olarak Türkiye’de de dikkat çekmeye başlamıştır Özellikle soğuk iklimlerde kolaylıkla üretilebilmesi bu hayvanlara bir avantaj getirmektedir
Mevcut Durum ve Gelişmeler

Üretim :

Üretim Alanı, Üretim sistemleri ve üretim teknolojisi :

Kaz özellikle Kars, Erzurum gibi soğuk bölgeler başta olmak üzere Türkiye’nin hemen her bölgesinde yetiştirilir Ördek ise halk elinde Türkiye’nin her bölgesinde rahatça üretilen bir hayvandır Antalya ve Ankara’da Pekin, Kastamonu’da Muskovi ördeğinin ticari amaçla üretilme çalışmaları yapılmaktadır
Gerek kaz, gerekse ördek halk elinde ve ciddi bir ticari amaç gözetmeden, yalnızca ailenin kendi gereksinimlerini karşılamak amacıyla üretildiği için özel bir barınak ve teknoloji kullanılmamaktadır Ancak bu işi ticari olarak yapmayı planlayan girişimciler vardır ve bunlar Üniversitelerdeki konunun uzmanı öğretim üyelerinin önerileri doğrultusunda özel barınaklar ve teknolojiyi oluşturmayı düşünmektedirler

Verim ve üretim miktarları :

Ördek ve kaz için başlıca verim ettir Ancak Türkiye’de özellikle ördek etinde hissedilen koku et talebini düşürmektedir Son yıllarda özellikle tüy ve karaciğere yurt dışı talep olduğunun duyulması ördek yetiştiriciliğini bu yönlere doğru kaydırmaktadır Bunun yanı sıra ördek halk tarafından biraz da alışkanlık olarak dere ve göllerde süs amaçlı üretilmeğe devam etmektedir Özellikle Pekin ördeğine bu amaçlı talepler dikkat çekicidir Kaz eti ise özellikle soğuk bölgelerin halkı tarafından kış mevsimlerinin başlıca protein enerji kaynaklarından biri olarak tüketilmektedirAyrıca kazın yağı da halkın severek tükettiği bir üründür Aşağıda Türkiye’nin yıllar üzerinden ördek ve kaz varlığı verilmiştir:

Yıllar Ördek(adet) Kaz(adet)
1994 1187000 1720000
1995 1200000 1745000
1996 1094000 1642000
1997 1829000 1795000
1998 1339000 1771000
_____________________________________________
DİE(1998)

Ördekler yılda 250-300 yumurta üretir Genotipe göre 1 hayvan 25-6 kg karkas vermektedir Kazlar yılda 30-80 yumurta üretirler Ortalama olarak 1 hayvan 5-8 kg karkas, 1-15 kg yağ ve 700-800 g civarında karaciğer üretmektedir
Kaz ve ördeklerde üretilen ürün tip ve miktarları ile ilgili sağlıklı bir istatistik bulunamadığı için gerek üretilen miktar, gerekse tüketim hakkında bir şeyler söylenememektedir Ancak son yıllarda avlaklara ördek ve kaz konulmasına yönelik yaklaşımlar da görülmektedir

Dış ticaret

Bu konuda kayda değer bir bilgi yoktur Üretim kısıtlı olduğu için henüz dış ticaretin söz konusu olmadığı tahmin edilmekte, ancak yakın bir gelecekte bu konuda açık bir pazardan yararlanma olanağı var gibi görünmektedir

İç Tüketim :

Yurt içinde üretilen ördek ve kazların eti ve yağı tamamen iç tüketime sunulmakta, çoğu kez aileler ürettiklerini kendileri tüketmektedirler Tüylerinin ise sağlıklı şekilde değerlendirildiğini söylemek bugün için zordur Yumurtaları ise kuluçkalık olarak kullanılmaktadır

Fiyatlar :

Genelde satış yapılmamaktadır Bu nedenle fiyat tespiti de yoktur
İstihdam :
Bugün için söz konusu değildir

Sektörde Eğitim, araştırma, yayınlar, fuar ve sergiler :

Konu ile ilgili sürekli bir eğitim söz konusu değildir İlgilenenler Üniversitelerimizden yararlanmaktadır Ayrıca Üniversitelerin ilgili fakültelerince lisans ve lisans üstü düzeyde dersler verilmektedir Üniversitelerde Yağlı Karaciğer Üretimi, Besi Performansı, Kuluçkası ve Yumurtası ile ilgili bilimsel araştırmalar da yapılmaktadır Bu çalışma sonuçları çeşitli bilimsel dergilerde yayınlanmaktadır Herhangi bir sergi ya da fuar faaliyetine de rastlanmamıştır
Serbest Bölge Faaliyetleri :
Serbest Bölge faaliyeti yoktur
Sektörde Faaliyet Gösteren Kamu ve Özel Sektöre Ait Kuruluşlar :

Tek kamu kuruluşu olan Kars Kazcılık Üretme İstasyonu da kapatılmıştır Üretim sadece halk elinde ve ticari amaçlardan çok uzak olarak yürütülmektedir Üniversiteler araştırma materyallerini halk elinden sağlamaktadır
Sektöre Sağlanan Destekler :
Sektöre diğer hayvancılık kollarından farklı bir destek sağlanmamaktadır
Pazarlama Faaliyetleri :
Pazarlama sistemi geliştirilmemiştir

Sektörün OECD, AB ve Diğer Önemli Ülkeler İle Uluslararası İlişkileri :
Uluslararası kuruluş yoktur

Diğer sektörlerle ilişkiler :

Diğer sektörlerle henüz bir ilişkisi bulunmamaktadır

Mevcut Durumun Değerlendirilmesi :

Halk elinde küçük aile tipi işletmeler şeklinde yürütülmektedir Üretimin tamama yakını ailenin kendisi tarafından tüketilmektedir Ekonomik önemi henüz gereği gibi fark edilmemiş bir üretim koludur

Dünyadaki Durum :

Dünyada birçok ülke etini, yumurtasını, yağını, karaciğerini severek tüketmekte, tüylerinden ise yastık-yorgan yapmakta yararlanmaktadırlar Bu ürünlerin tümü açısından çeşitli ülkelerde ciddi bir ekonomik avantajı bulunmaktadır