Ham Derı Muhafaza Usullerı

HAM DERi MUHAFAZA USULLERi

Hayvanın vücudunu örten deri yüzüldükten sonra dayanıklılığını kaybeder Deriler ağırlıklarının yarısından fazla su ihtiva eder Yani 10 kiloluk bir derinin, 6,5 kilosu sudur Mikroplar ise böyle sulu-ıslak ortamı çok severler Bu yüzden ve dahası deriler kanla pisliklerle de bulaşık olduğundan mikroplar çabuk ürerler

Zaten dayanıklılığını kaybeden deriler, mikropların da hücumuna uğrayınca çok fazla zarar görürler Önce kokuşur, etrafa çürük yumurta ve tuvalet kokusu yayarlar Sonra da derinin yapısında bozulma başlar, deri dayanıklılığını iyice kaybeder Böyle derilerden ise artık gereği gibi yararlanmak da mümkün olmaz

Bu yüzden hayvan kesilip, deriler yüzüldükten sonra onları iyi korumak gerekir Muhafaza usullerini iyi bilmek ve iyi uygulamak lazımdır En önemlisi kokuşmayı önlemek için önce bir takım tedbirler almak, sonra muhafaza usulünü uygulamak gerekir

Bu hususta sırasıyla şu işlemler yapılmalıdır:

1- Yüzülen derilerin üzerlerinde fazla et ve yağ parçaları bırakmamak gerekir Kuyruktaki yağlı, etli, kemikli kısımlar, boynuzlar, kulaklar, tırnaklar kesilip atılmalıdır

2- Kanla bulaştırmamaya dikkat edilmelidir Eğer kan ve gübre gibi pislikler varsa bunlar temizlenmelidir En iyisi, sığır derilerini yıkamalıdır Ancak koyun ve keçi gibi yünlü, yapağılı deriler yıkanmazlar, çünkü onları kurutmak zor olur Yünler arasında ısı meydana gelir, kızışma olur, bu da deriyi bozar

3- Derileri hemen tuzlamak doğru değildir En az bir saat sularının süzülmesini ve derinin soğumasını beklemek gerekir Fakat 6 saatten fazla beklemek de doğru değildir Çünkü 6 saat sonra mikroplar faaliyet göstermeye başlarlar

Bir ham deri tabaklanmamış haliyle bozulmadan saklanabilmeli, tabakhanelere gelinceye kadar da yolda harap olmamalıdır Aksi halde ucuza gider, ya da çöplüğe atılacak hale gelebilir

Bu yüzden muhafaza usullerini iyi bilmek şarttır Bunların hepsini bilmek ve bölgemize göre hangisi uygunsa onu yapmak gerekir Bizim ülkemizde en çok uygulananlar, hava kurusu, tuzlu kuru ve tuzlu yaş (tuzlu salamura) muhafaza usulleridir

1 - KURUTMA USULÜYLE MUHAFAZA

Hava kurusu koruma yöntemi olarak da bilinir

Çok eski zamanlardan beri uygulanan bir muhafaza usulüdür Bu usulde amaç derilerin doğrudan doğruya havayla kurutulması, derideki nemin iyice ve çabuk bir şekilde uzaklaştırılmasıdır Ancak bu iş basit gözükürse de kolay değildir Bu usulde derileri kuruturken çok titiz davranmak şarttır Bir kere derilerde kurumanın istenen şekilde ve düzeyde yapılması çok zordur Bu bakımdan bazı hususlara dikkat etmek gerekir

1 Kurutma ne geç ne de erken olmalıdır

Kurutma geç olduğu taktirde nem deriden kolay uzaklaşmaz ve dolayısıyla mikroplar çoğalırlar Derinin et yüzünde esmerlikler meydana gelir ve hatta deri hamlar, çekince kılları ele gelir Kuvvetli güneşte çabuk kurutulan derilerde ise güneş yanıkları ve çürümeler meydana gelir

2 Derilerin her tarafı eşit şekilde kurumalıdır

Yere serip kurutulan derilerin et tarafı yukarı getirildiğinden üstü kurur ama kalan yapağılı kısmında rutubet kalır Bu yüzden derileri sık sık ters yüz etmek, en iyisi asarak kurutmak gerekir Derinin her tarafının hava akımı alması ve eşit şekilde kuruması sağlanmalıdır Çünkü kurutmada kullanılan kaynak havadır Ancak havanın üç şekilde etkisi vardır

a) Doğrudan doğruya güneş altı

b) Gölge

c) Hava akımı (hava cereyanı)

Bunlardan en önemlisi hava akımıdır Hava akımı sade sıcaktan çok daha önemlidir Çok sıcak ve durgun hava derileri birdenbire ve aşırı kurutabilir

3 Kurutulacak deriler temiz olmalıdır

Kurutma usulünde temizlik çok önemlidir Derilerin kanla, pisliklerle bulaşık olmaması şarttır Üzerlerinde fazla et ve yağ parçaları da bulunmamalıdır Deriler temiz olmaları şartıyla güneşli ya da güneşsiz, genellikle tozsuz ve gölgelik yerlerde her tarafı eşit şartlarda hava alacak şekilde kurutulmalıdır En iyi kurutma, hava akımı olan ve gölgelik bir yerde 24 saatte yapılan kurutmadır

Kurutmayı nasıl yapabiliriz?

a) Yerde kurutma: Bu, derileri et tarafı yukarıya gelecek şekilde yere serip güneşte kurutmaktan ibarettir Ancak güneş altında kururken derideki buruşmayı önlemek lazımdır

Çok ilkel ve basit olan bu usulde en büyük mahsur et tarafı yukarı getirildiğinden altta kalan yapağılı kısmındaki rutubetin kurumamasıdır Bu durumda alt kısmı rutubetli üst kısmı sıcak olduğundan kuruma değil adeta pişme meydana gelir Bu yüzden bu yöntem genellikle memnuniyet verici olmayan deri kusurlarına yol açar