Lâlenin Avrupa Macerası

Avrupalı yazarlar ilk dönemlerde lâleyi tanımadıklarında bu çiçeği, bir çeşit zambak (lilium) olarak kabul etmiş ve bu düşünüşe göre isimlendirme yapmışlardır P Bellon ?Lils Rouges? (kırmızı zambak), C Clusius ?lilionarcissus? (nergiz zambağı),A Toderini ise ?Lys Sanguins? (KanRrenkli Zambak) isimlerini kullanmışladır[19]Bugün Avrupa ülkelerinde lâle için kullanılan Tulip veya Tulipe kelimesinin aslı O G Busbecq hatıratında Türklerin bu bitkiye ?Tulipan? ismini verdiklerini yazmıştırS W Murray bu ismin Türklerin başlarına sardıkları ?tülbent?ile ilgili olduğunu, O G Busbecq ile tercümanı arasında meydana gelen bir yanlışlık sonucu ortaya çıktığını kaydetmektedir Lâlenin Türkiye?den Avrupa?ya hangi tarihte götürüldüğü kesin olarak bilinmemektedirAvusturya-Macaristan İmparatorluğu?nun Kanuni Sultan Süleyman nezdindeki büyükelçisi Ogier Ghislain de Busbeck 1554 yılında geldiği İstanbul?dan Avusturya?da yaşayan dostu Carolus Clusius?a lale soğanları gönderdiği sanılmaktadırDaha sonra Hollanda?ya giderek Leiden Üniversitesi?nde göreve başlayan Clusius, bu ülkelerde laleyi ilk yetiştiren ve lâle endüstrisini kuran kişi olarak bilinmektedirAncak Avrupa?da lâle merakının daha da önce başladığına dair kayıtlar da vardırB Belon adlı bir Fransız hekimi 1549?da çıktığı Yakındoğu seyahati sırasında İstanbul?a da uğramış ve hatıratında kırmızı zambak diye söz ettiği lâle çiçeğinin soğanlarından edinmek için bir çok yabancının gemilerle İstanbul?a geldiğinden söz ermiştirLâleyi Avrupa?da meşhur ettiğini iddia eden Conrad Genser de bu çiçeği ilk defa 1559 yılında, Ausburg?da , ender egzotikler koleksiyonuyla şöhret kazanan Newart?ın bahçesinde gördüğünü ona da soğanların İstanbul?da ki bir dostu tarafından gönderildiğini söyler