“Alkali Su” Ve &Quot;Su&Quot;Yun Sirlari Üzerine Derleme...

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-07-2012

Suların özellikleri
Doğa da tam olarak saf suyun bulunması hiçbir zaman mümkün değildir

Doğadaki sularda yabancı madde, erimiş tuzlar, gazlar, kimyasal bileşikler, hastalık yapan veya yapmayan organizmalar, toprak kil vs

bulunur

Bunların bir kısmı mikroskopla ve bakteriyolojik muayeneler, bir kısmı kimyasal deneylerle, bir kısmı gözle, bir kısmı da tat ve kokularıyla teşhis edilebilir

Fiziksel özellikleri
Su bulunduğu şartlara bağlı olarak katı, sıvı ve gaz hallerinde bulunabilir

Yoğunluğu büyük ölçüde sıcaklığa bağlıdır

Suyun fiziksel özelliklerinden sıcaklığı, bulanıklığı, rengi lezzeti, kokusu, geçirgenliği ve pH'sı önemlidir

İçilebilir nitelikteki su fiziksel açıdan en az aşağıdaki nitelikleri taşımalıdır:
a) Suların bulanık olmaması,
b) Renksiz olmalı
c) Kokusuz, kendine has bir tat bulunmalı,
d) İçilebilir suyun sıcaklığının 15°C den daha aşağı sıcaklıkta olması arzu edilir

Suyun sıcaklığıSuyun kendine özgü lezzeti özellikle sıcaklığa bağlıdır

Genel olarak içme suyunun sıcaklığının 7-12 °C 'ler arasında olması istenmektedir

Daha sıcak sular ağza yavan gelebildiği gibi 20°C'den fazla sıcak sular mide bulantısı vermektedir

Bunun tam aksi soğuk sular mide ve bağırsak mukozasını tahriş ettiği gibi bağırsak hareketlerini durdurmakta ve sancı oluşturmaktadır

İçilebilir su, derinden gelen toprak tabakalarından çok yavaş süzülerek yer üstüne çıktığından daima soğuktur

Bu yavaş süzülme suyu kirliliğinden büyük ölçüde arındırır

Suyun bulanıklığıSuyun bulanıklığı içerdiği asılı ve kolloidal haldeki organik ve inorganik maddelerden ileri gelir

Organik maddeler arasında patojen mikroorganizmaların bulunabileceği de ayrıca unutulmamalıdır

Bulanık sular daima şüpheli sular olarak kabul edilmelidir

İçme ve kullanma sularının berrak olması su hijyeni yönünden önemlidir

Kaynağı ne olursa olsun önceden ne gibi temizleme işlemi görmüş bulunursa bulunsun bulanık suların içilmemesi, işletme ve ev işlerinde kullanılmaması gerekir

Hatta borularda tortu bırakmaları dolayısıyla endüstride bile kullanılmamalıdır

Bulanıklık tayininde “turbidimetre” denilen alet kullanılır

Bu aletin esası, 1 metre uzunluğunda 2 cm çapında bir cam borudur

Bir ucunda ortasında 4 mm siyah bir çizgi bulunan beyaz bir tıpa ile kapatılır

Bulanıklığı ölçmek için cam borunun içine tıpadaki siyah çizgi, üsten bakıldığında kayboluncaya kadar numune suyu konulur

60 cm yüksekliğinden daha fazla su konulduğunda çizgi görülürse suyun berrak olduğuna karar verilir

30-60 cm arası hafif bulanıklığa ve 30 cm'den aşağı olursa bulanıklılığa karşı gelir

Muayene gündüz ışığı ile (Güneş ışığında değil) yapılmalıdır

Suyun rengi
Suyun rengi hakkında karar verebilmek için suya süzüldükten sonra bakılmalıdır

Çünkü suyun rengi genellikle suda kolloidal halde bulunan organik ve inorganik maddelerden Bazen de endüstri sularında erimiş kimyasal maddelerden ve boyalardan ileri gelir

Az miktardaki su renksiz olmasına karşılık kalın tabaka halinde doğal olarak mavimtırak renktedir

Fakat demir bileşikleri, koloidal organik maddeler ve özellikle de bitkisel kaynaklı maddeler süspansiyon halinde bulunduklarında suyu renklendirirler

İçinde demir tuzları (Ferro) bulunan sular sarı renkte olup havalandırılınca kırmızımtırak çökelek verirler

Granitli kayalardan gelen sular hafif esmerimtrak bir renk taşırlar

Ayrıca suda yosunların ve mikroorganizmaların üremesi de suya yeşilimsi bir renk vermektedir

Suyun kokusu
Genellikle iyi nitelikli su kokusuzdur

Suyun kokulu oluşu birçok nedenden ileri gelir

Bu nedenler genellikle mikroorganizmaların fermentasyonu, dışkı, idrar karışması, organik maddelerin ayrışması, endüstriyel artıkların ve çeşitli artıkların karışması şeklinde sayabiliriz

Ayrıca derin yeraltı sularında sülfatların ayrışmasıyla oluşan kükürtlü hidrojen, suların içinde yaşayan algler, protozoonlar ve çeşitli mikroorganizmalar ve bazen de suların nakledilmelerinde kullanılan boru ve kaplarda kokunun oluşmasına neden olur

Ayrıca suların dezenfeksiyonunda kullanılan klor ve iyotta suya kendilerine özgü kokularını verir

Koku muayenesi için şişenin kapağı çıkarılarak hemen koklanır

Ayrıca su bir beherglas’a konur, ağzı saat camı ile kapatılır ve 95°C'ye kadar ısıtıldıktan 5 dakika sonra koku muayenesi yapılır

Suyun lezzeti
Suyun lezzeti, suda erimiş oksijen ve karbondioksit gazlarına, içerdiği diğer kimyasal maddelere ve suyun sıcaklığına ve soğukluğuna göre değişmektedir

Suyun lezzeti doğal ve hoş içimli olmalıdır

Aksine ekşi, acı, tuzlu, madeni veya kekremsi lezzetli olmamalı, lezzetini değiştirmemeli, içildiği zaman boğazda kuruluk, buruşukluk ve midede de şişkinlik hissi vermemelidir

İçilen suyun, istenilen taze su lezzeti içerdiği oksijen ve karbondioksit gazlarından oluşmaktadır

Suyun ısıtılması halinde bu gazlar buharlaşarak uçacağından suda yavan ve tatsız bir lezzet oluşur

Suda bulunan mineral maddelerin oranı az ise suda kabul edilebilir bir lezzet vardır

Mineral maddelerin çokluğu suyu içilemez bir hale getirebilir

Geçirgenlik
Suyun elektrik akımına direnci saf olduğu zaman çok şiddetlidir

Çözünmüş madensel tuzları içerdiği zaman ise elektrik akımı direnci azalır

İyi kaliteli su, elektrik akımına karşı sabit bir direnç gösterir

pH derecesi
Suyun pH'sı suda kalsiyum bikarbonat ve alkali tuzlar bulunursa alkali, fazla karbondioksit varsa asit reaksiyon gösterir

Suyun fazla alkali olması kokuşmanın varlığını gösterir

Asiditesi karbondioksitten başka asitlerden oluşan suların korrosif özellikleri vardır

Suyun pH'sı nötr veya hafif alkali olmalıdır

Kaynak sularında pH 7

0-8

5, içme ve kullanma sularında pH 6

5-9

2 sınırları içinde olmalıdır

Kimyasal özellikleri
Hijyen bakımından alimentasyon suyunun kimyasal analizi; erimiş gazlar (Özellikle CO2 ve O2), sertlik derecesi, organik maddeler, amonyak, nitrat ,nitrit , klorür, deterjan bulunup bulunmadığı ve miktarlarının tayinleri üzerinde yapılır

Gereğinde Fe, Pb, Zn, pestisidler ve radyoaktif serpintiler araştırılır

Suda erimiş oksijen
Oksijen, erimiş halde hava ile temas eden sularda bulunmaktadır

Bulunan oksijen oranı, suyun yüzeysel veya derin olmasına, kokuşmuş maddelerin bulunup bulunmadığına, sıcaklığına, hava basıncına, bulunan madensel tuzlara, suda yaşayan canlılara ve suyun dalgalı, çarpıntılı olmasına göre değişir

Genellikle dalgalandıkça ve aktıkça havadan oksijen alan temiz sular, litresinde 12 ml kadar oksijen içerirler

Bu sularda kokuşma maddeleri bulunduğunda, oksijen bu maddeler tarafından sarf olduğundan miktarları çok azalır

Bununla beraber hiçbir kirliliğe bağlı olmadığı halde yeraltı sularında oksijen miktarı litrede 6-7 ml' ye düşebilir

Derinden gelenlerde ise hiç yoktur

Fakat bu yokluk bir kirlilik anlamını taşımaz

Bu sular yeryüzüne çıkıp da hava ile temas edince az çok oksijen alırlar

İçme sularında oksijen bulunmasının sağlık üzerine doğrudan bir tesiri yoktur

Ancak suyun lezzetini etkilediğinden az miktarda bulunması gerekir

Fazlası ise sulara agresiv özellik kazandırmaktadır

10-07-2012	#14
Prof. Dr. Sinsi	“Alkali Su” Ve &Quot;Su&Quot;Yun Sirlari Üzerine Derleme... Suların özellikleri Doğa da tam olarak saf suyun bulunması hiçbir zaman mümkün değildir Doğadaki sularda yabancı madde, erimiş tuzlar, gazlar, kimyasal bileşikler, hastalık yapan veya yapmayan organizmalar, toprak kil vs bulunur Bunların bir kısmı mikroskopla ve bakteriyolojik muayeneler, bir kısmı kimyasal deneylerle, bir kısmı gözle, bir kısmı da tat ve kokularıyla teşhis edilebilir Fiziksel özellikleri Su bulunduğu şartlara bağlı olarak katı, sıvı ve gaz hallerinde bulunabilir Yoğunluğu büyük ölçüde sıcaklığa bağlıdır Suyun fiziksel özelliklerinden sıcaklığı, bulanıklığı, rengi lezzeti, kokusu, geçirgenliği ve pH'sı önemlidir İçilebilir nitelikteki su fiziksel açıdan en az aşağıdaki nitelikleri taşımalıdır: a) Suların bulanık olmaması, b) Renksiz olmalı c) Kokusuz, kendine has bir tat bulunmalı, d) İçilebilir suyun sıcaklığının 15°C den daha aşağı sıcaklıkta olması arzu edilir Suyun sıcaklığıSuyun kendine özgü lezzeti özellikle sıcaklığa bağlıdır Genel olarak içme suyunun sıcaklığının 7-12 °C 'ler arasında olması istenmektedir Daha sıcak sular ağza yavan gelebildiği gibi 20°C'den fazla sıcak sular mide bulantısı vermektedir Bunun tam aksi soğuk sular mide ve bağırsak mukozasını tahriş ettiği gibi bağırsak hareketlerini durdurmakta ve sancı oluşturmaktadır İçilebilir su, derinden gelen toprak tabakalarından çok yavaş süzülerek yer üstüne çıktığından daima soğuktur Bu yavaş süzülme suyu kirliliğinden büyük ölçüde arındırır Suyun bulanıklığıSuyun bulanıklığı içerdiği asılı ve kolloidal haldeki organik ve inorganik maddelerden ileri gelir Organik maddeler arasında patojen mikroorganizmaların bulunabileceği de ayrıca unutulmamalıdır Bulanık sular daima şüpheli sular olarak kabul edilmelidir İçme ve kullanma sularının berrak olması su hijyeni yönünden önemlidir Kaynağı ne olursa olsun önceden ne gibi temizleme işlemi görmüş bulunursa bulunsun bulanık suların içilmemesi, işletme ve ev işlerinde kullanılmaması gerekir Hatta borularda tortu bırakmaları dolayısıyla endüstride bile kullanılmamalıdır Bulanıklık tayininde “turbidimetre” denilen alet kullanılır Bu aletin esası, 1 metre uzunluğunda 2 cm çapında bir cam borudur Bir ucunda ortasında 4 mm siyah bir çizgi bulunan beyaz bir tıpa ile kapatılır Bulanıklığı ölçmek için cam borunun içine tıpadaki siyah çizgi, üsten bakıldığında kayboluncaya kadar numune suyu konulur 60 cm yüksekliğinden daha fazla su konulduğunda çizgi görülürse suyun berrak olduğuna karar verilir30-60 cm arası hafif bulanıklığa ve 30 cm'den aşağı olursa bulanıklılığa karşı gelir Muayene gündüz ışığı ile (Güneş ışığında değil) yapılmalıdır Suyun rengi Suyun rengi hakkında karar verebilmek için suya süzüldükten sonra bakılmalıdır Çünkü suyun rengi genellikle suda kolloidal halde bulunan organik ve inorganik maddelerden Bazen de endüstri sularında erimiş kimyasal maddelerden ve boyalardan ileri gelir Az miktardaki su renksiz olmasına karşılık kalın tabaka halinde doğal olarak mavimtırak renktedir Fakat demir bileşikleri, koloidal organik maddeler ve özellikle de bitkisel kaynaklı maddeler süspansiyon halinde bulunduklarında suyu renklendirirler İçinde demir tuzları (Ferro) bulunan sular sarı renkte olup havalandırılınca kırmızımtırak çökelek verirler Granitli kayalardan gelen sular hafif esmerimtrak bir renk taşırlar Ayrıca suda yosunların ve mikroorganizmaların üremesi de suya yeşilimsi bir renk vermektedir Suyun kokusu Genellikle iyi nitelikli su kokusuzdur Suyun kokulu oluşu birçok nedenden ileri gelir Bu nedenler genellikle mikroorganizmaların fermentasyonu, dışkı, idrar karışması, organik maddelerin ayrışması, endüstriyel artıkların ve çeşitli artıkların karışması şeklinde sayabiliriz Ayrıca derin yeraltı sularında sülfatların ayrışmasıyla oluşan kükürtlü hidrojen, suların içinde yaşayan algler, protozoonlar ve çeşitli mikroorganizmalar ve bazen de suların nakledilmelerinde kullanılan boru ve kaplarda kokunun oluşmasına neden olur Ayrıca suların dezenfeksiyonunda kullanılan klor ve iyotta suya kendilerine özgü kokularını verir Koku muayenesi için şişenin kapağı çıkarılarak hemen koklanır Ayrıca su bir beherglas’a konur, ağzı saat camı ile kapatılır ve 95°C'ye kadar ısıtıldıktan 5 dakika sonra koku muayenesi yapılır Suyun lezzeti Suyun lezzeti, suda erimiş oksijen ve karbondioksit gazlarına, içerdiği diğer kimyasal maddelere ve suyun sıcaklığına ve soğukluğuna göre değişmektedir Suyun lezzeti doğal ve hoş içimli olmalıdır Aksine ekşi, acı, tuzlu, madeni veya kekremsi lezzetli olmamalı, lezzetini değiştirmemeli, içildiği zaman boğazda kuruluk, buruşukluk ve midede de şişkinlik hissi vermemelidir İçilen suyun, istenilen taze su lezzeti içerdiği oksijen ve karbondioksit gazlarından oluşmaktadır Suyun ısıtılması halinde bu gazlar buharlaşarak uçacağından suda yavan ve tatsız bir lezzet oluşur Suda bulunan mineral maddelerin oranı az ise suda kabul edilebilir bir lezzet vardır Mineral maddelerin çokluğu suyu içilemez bir hale getirebilir Geçirgenlik Suyun elektrik akımına direnci saf olduğu zaman çok şiddetlidir Çözünmüş madensel tuzları içerdiği zaman ise elektrik akımı direnci azalır İyi kaliteli su, elektrik akımına karşı sabit bir direnç gösterir pH derecesi Suyun pH'sı suda kalsiyum bikarbonat ve alkali tuzlar bulunursa alkali, fazla karbondioksit varsa asit reaksiyon gösterir Suyun fazla alkali olması kokuşmanın varlığını gösterir Asiditesi karbondioksitten başka asitlerden oluşan suların korrosif özellikleri vardır Suyun pH'sı nötr veya hafif alkali olmalıdır Kaynak sularında pH 70-85, içme ve kullanma sularında pH 65-92 sınırları içinde olmalıdır Kimyasal özellikleri Hijyen bakımından alimentasyon suyunun kimyasal analizi; erimiş gazlar (Özellikle CO2 ve O2), sertlik derecesi, organik maddeler, amonyak, nitrat ,nitrit , klorür, deterjan bulunup bulunmadığı ve miktarlarının tayinleri üzerinde yapılır Gereğinde Fe, Pb, Zn, pestisidler ve radyoaktif serpintiler araştırılır Suda erimiş oksijen Oksijen, erimiş halde hava ile temas eden sularda bulunmaktadır Bulunan oksijen oranı, suyun yüzeysel veya derin olmasına, kokuşmuş maddelerin bulunup bulunmadığına, sıcaklığına, hava basıncına, bulunan madensel tuzlara, suda yaşayan canlılara ve suyun dalgalı, çarpıntılı olmasına göre değişir Genellikle dalgalandıkça ve aktıkça havadan oksijen alan temiz sular, litresinde 12 ml kadar oksijen içerirler Bu sularda kokuşma maddeleri bulunduğunda, oksijen bu maddeler tarafından sarf olduğundan miktarları çok azalır Bununla beraber hiçbir kirliliğe bağlı olmadığı halde yeraltı sularında oksijen miktarı litrede 6-7 ml' ye düşebilir Derinden gelenlerde ise hiç yoktur Fakat bu yokluk bir kirlilik anlamını taşımaz Bu sular yeryüzüne çıkıp da hava ile temas edince az çok oksijen alırlar İçme sularında oksijen bulunmasının sağlık üzerine doğrudan bir tesiri yoktur Ancak suyun lezzetini etkilediğinden az miktarda bulunması gerekir Fazlası ise sulara agresiv özellik kazandırmaktadır