10-06-2012
|
#17
|
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Tarihte Kurulan Türk Devletleri
Tarih yazıcılığı da Gazneliler devrinde parlak geçmiştir Sebük Tekin ve Mahmad devrini yazan Ebû Nasr Utbî, Zeyn-ül-Ahbâr isimli eserini Sultan Abdürreşîd’e sunan Gerdîzî, Mesud devrini nakleden Ebü’l-Fazl Beyhekî, Gazneliler devrinin meşhur tarihçileridir
Sultan Mahmud, 1017 senesinde Harezm’i ele geçirince, o devrin en büyük fen âlimi Birûnî’yi Gazne’ye getirdi Birûnî, sultanın birçok seferlerine katılarak Hindistan hakkında Tahkîku mâ lil-Hind isimli eserini yazdı Bu, Hinduların inanç ve âdetlerini tarafsız olarak tetkik eden ilk İslâmî eserdir Eserde Hind dini ve Hindistan coğrafyası hakkında çok geniş bilgi bulunmaktadır
Gazne sultanları, edebiyat alanında olduğu kadar mimarî faaliyetleri ile de dikkat çektiler Sultan Mahmud ve Mesud, büyük inşa faaliyetlerinde bulundular Fakat onların bu eserlerinden günümüze çok azı ulaşmıştır Sultan Mahmud, halkın faydalanması için çarşı, köprü ve su yolu kemerleri yaptırdı Bunlardan Gazne’nin kuzeyindeki Bend-i Mahmudî bu güne kadar mevcudiyetini korumuş ve kullanılmıştır Sultan Mahmud, Gazne’de birçok cami ve mescid yaptırdı Gazne Camiinin yanına geniş bir medrese inşa ettirdi Burası hem medrese hem de kütüphaneydi Birçok odaları, Gazne âlimlerinin okuması ve okutması için, tavandan tabana kadar kitapla doluydu Sultan, bu medresede ders veren hoca ve okuyan talebeler için, medresenin evkafından dolgun maaş tayin ederek onların geçimini sağlamıştır Dokuz yüzyıl geçmesine rağmen, cila ve parlaklığı bozulmayan Gazne Camiinin iki minaresi hâlâ ayakta olup, dış kısmı cilalı sarı tuğladandır Minarelerin birbirinden uzaklıkları 360 ve yükseklikleri 45 m kadardır Üzerlerinde kûfî yazılar vardır Gazneliler, kuzey Hindistan fütuhatını tamamlayınca, İslâm dinine Pencab’da kuvvetli bir dayanak noktası elde edilmesini sağladılar Böylece daha sonraki Hindistan fetihlerine sağlam bir zemin hazırlayarak, Türk ve İslâm tarihinde önemli rol oynadılar
|
|
|
|