Orhun Abideleri !!

Tonyukuk Âbidesi

(Çeviri)

(Birinci Taş)

Batı yüzü

[1] Bilge Tonyukuk ben özüm Tabğaç ilirige kılındım Türk budun Tabğaçka körür erti

[1] Bilge Tonyukuk ben kendim Çin ilinde kılındım Türk milleti Çine tâbi idi

[2] Türk Budun kanın bulmayın Tabğaçda adrıldı, kanlandı Kanın kodup Tabğaçka yana içikdi Terigri anca timiş erinç: Kan birtim,

[2] Türk milleti hanını bulmayıp Cinden ayrıldı, hanlandı Hanını bırakıp Çine tekrar teslim oldu Tanrı şöyle demiştir: Han verdim,

[3] kanırigın kodup içikdirîg İçikdük üçün Terigri ölütmiş erinç Türk budun ölti, alkındı, yok boldı Türk Sir budun yirinte

[3] hanını bırakıp teslim oldun Teslim olduğun için Tanrı öldürmüştür Türk milleti öldü, mahvoldu, yok oldu Türk Sir milletinin yerinde

[4] bod kalmadı Ida taşda kalmışı kubranıp yiti yüz boldı İki ülügi atlığ erti, bir ülügi yadağ erti Yiti yüz kişig

[4] boy kalmadıOrmanda taşta kalmış olanı toplanıp yedi yüz oldu İki kısmı atlı idi, bir kısmı yaya idi Yedi yüz kişiyi

[5] uduzuğma uluğı şad erti Yağ[ğ]ıl tidi Yağmışı ben ertim Bilge Tonyukuk Kağan mu kılayın1 tidim Sakındım Toruk bukalı semiz bukah arkada

[5] sevk eden büyükleri şad idi Katıl dedi Katılanı ben idim Bilge Tonyukuk Kağan mı alayım, dedim Düşündüm Zayıf boğa ve semiz boğa arkada

[6] börigser1, semiz buka torak buka tiyin bilmez ermiş tiyin anca sakındım Anda kisre teıfgri bilig birtük üçün özüm ök kağan kıldım2 Bilge Tonyukuk Boyla Bağa Tarkan

[6] tekme atsa; semiz boğa, zayıf boğa olduğu bilinmezmiş derler diyip, öyle düşündüm Ondan sonra Tanrı bilgi vermediği için kendim bizzat kağan kıldım Bilge Tonyukuk Boyla Bağa Tarkan

[7] birle İltiriş Kağan boluyın biriye Tabğaçığ örîgre Kıtariyığ yırıya Oğuzuğ öküş Ök ölürti Bilgesi çabışı ben ök ertim Çoğay kuzin Kara Kumuğ olurur ertimiz

[7] ile beraber İltiriş Kağan olunca güneyde Çini, doğuda Kıtayı, kuzeyde Oğuzu pek çok öldürdü Bilicisi, yardımcısı bizzat bendim Çogayın kuzey yamaçları ile Kara Kumda oturuyorduk