Osmanlı Devletinin Kuruluş Dönemi

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-07-2012

Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Dönemi

TARİH NEDİR?

Toplumların geçmişteki faaliyetlerini toplumlar arasındaki münasebetleri yer ve zaman göstererek sebep sonuç ilişkisi içinde inceleyen bilime tarih denir

Tarihin gözlemi deneyi ve tekrarı yapılamaz

BİR OLAYIN TARİH OLABİLMESİNİN ŞARTLARI

1-Zamanı bilinmeli

2-Yeri bilinmeli

3-Sebebi bilinmeli

4-Sonucu bilinmeli

5-Olay zamanda yayılma yapmalı

6- Olay mekanda ?yerde yayılma yapmalı

OSMANLI DEVLETİ?NİN KURULUŞU

Osmanlılar Oğuzların Bozok kolunun Günhan soyunun Kayı boyunun Karakeçili aşiretine mensupturlar

Kayı Boyu 1071 Malazgirt Savaşı?ndan sonra Anadolu?ya geldi

Kayı güç ve kudret demektir

Kayıların damgası iki ok arasında gerilmiş bir yaydır

Osmanlılar 1299 yılında Osman Bey tarafından Söğüt?te kurulmuştur

OSMAN BEY DÖNEMİ (1281-1326)

Amacı: Bursa?yı ele geçirmek

KOYUNHİSAR SAVAŞI (Bafeon Savaşı)

Tarihi: 1302

Tarafları: Osmanlılar X Bizans

Sebep: Bizans?ın Osmanlı ilerleyişini durdurmak istemesi

Sonuç: İzmit yolu Türklere açıldı

Önem: İlk Osmanlı-Bizans savaşıdır

ORHAN BEY DÖNEMİ (1326-1362)

Amacı: Balkanlara yayılmak (Orhan Bey babasının Bizans?a karşı yürüttüğü yayılma siyasetini aynen devam ettirdi

)

*Orhan Bey döneminde Bursa fethedildi ve beyliğin merkezi oldu

İpek sanayinin merkezi olan Bursa?nın fethi ile hazineye önemli bir gelir kaydedildi

MALTEPE ( PELEKANON) SAVAŞI

Tarihi: 1329

Taraflar: Osmanlı X Bizans

Sebep: 1-Bizans?ın Osmanlıların İznik kuşatmasını sonuçsuz bırakmak istemesi

2- Bizans?ın Türk kuvvetlerinin İstanbul Boğazı?na yaklaşmalarını önlemek istemesi

Sonuç: İznik yolu Türklere açıldı

OSMANLILARIN RUMELİ?DEKİ İSKAN SİYASETİ (İstimalet politikası)?NİN AMACI:

İstimalet sisteminin amacı fethedilen yerlerde Türk nüfusunu arttırmak ve Türk kültürünü yaymaktı

Osmanlılara kendi isteği ile katılan beylikler: Karesioğulları Germiyanoğulları

Osmanlılara ilk katılan beylik: Karesioğulları

Osmanlılara son katılan beylik: Ramazanoğulları

Osmanlıları en çok uğraştıran beylik: Karamanoğulları

KARESİ BEYLİĞİ?NİN OSMANLILARA KATILMASININ ÖNEMİ

1-Karesi beyliği Osmanlıların aldığı ilk beyliktir

2-Karesi donanması ve donanma komutanları Osmanlıların emrine girdi

3-Karesi donanması ile Osmanlılar Rumeli?ye geçtiler

ÇİMPE KALESİ :

Çimpe kalesi Osmanlıların Rumeli?deki ilk askeri üssüdür

Çimpe Kalesi Bizans?ın Osmanlı yardımlarına karşı Osmanlılara verdiği bir hediyedir

Bizans imp

Çimpe?yi geri almak için para teklif ettiyse de Osmanlılar vermediler

I

MURAT ( HÜDAVENDİGAR) DÖNEMİ ( 1362-1389)

Amacı: Balkanlara kesin olarak yerleşmek

SIRP SINDIĞI SAVAŞI

Tarih:1364

Taraflar: Osmanlılar X Haçlılar ( Sırp Bulgar Eflak Bosna Macar beyleri)

Sebep: Filipe ve Edirne?nin Osmanlılara teslim olması

Sonuç: 1-Balkanlardaki Türk ilerleyişi devam etti

2-Balkanlardaki Macar etkisi kırıldı

Önemi: 1-İlk Osmanlı-Haçlı savaşıdır

2- Savaş sonunda Osmanlılar?ın başkenti Bursa?dan Edirne?ye taşındı

PLOŞNİK BOZGUNU

1387 yılında Şahin Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri Ploşnik?te Sırp ve Boşnak kuvvetleri tarafından imha edildi

Ploşnik Bozgunu I

Kosova Savaşı?nın sebebidir

I

KOSOVA SAVAŞI

Tarihi: 1389

Taraflar: Osmanlı X Haçlılar (Sırp Boşnak Macar Eflak Arnavut Leh Çek kuvvetleri)

Sebep: Haçlıların Ploşnik bozgununda Osmanlıları yenmesi onlara cesaret vermişti

Sonuç: Balkanların Türk toprağı olduğu ispatlandı

Önemi:

1-I

Kosova Savaşı Balkanlarda tutunabilmek için yaptığımız savaşların en büyüklerindendir

2-I

Murat savaş meydanını gezerken bir Sırplı tarafından şehit edildi

3-I

Murad?ın oğlu Bayezid bu savaşta gösterdiği ustalık ve çabukluk sebebiyle Yıldırım unvanını aldı

4- Savaş Balkan Yarımadası?nın geleceğini belirlemiştir

I

BAYEZİD ( YILDIRIM ) DÖNEMİ (1389-1403)

Amacı: Anadolu?da Türk birliğini kurmak

*Yıldırım Bayezid devrinde Osmanlılar ilk kez İstanbul?u kuşattılar

Yıldırım İstanbul?u 2 kez kuşatmış sonuç alamamıştır

*Yıldırım Bayezid devleti içinde bulunduğu güç durumdan kurtarmak ve ekonomik gelişmeyi sağlamak için Venedik tüccarlarına imtiyazlar (kapitülasyonlar) verdi

Hayatı boyunca Venedik tüccarlarını himaye etmeyi kabul etti

Ayrıca Venedikliler Osmanlı topraklarında serbestçe ticaret yapacaklar ve vergi vereceklerdi

*Yıldırım Bayezid savaş meydanında padişah olan ilk ve son Osmanlı padişahıdır

*Yıldırım Bayezid düşmana esir düşen ilk ve son Osmanlı padişahıdır

ANADOLU HİSARI (GÜZELCE HİSAR)

1397 tarihinde Yıldırım Bayezid tarafından İstanbul Boğazı?nı denetlemek ve İstanbul kuşatmalarında Bizans?a Karadeniz?den yardım gelmesini engellemek amacı ile yaptırılmıştır

NİĞBOLU SAVAŞI

Tarihi:1396

Taraflar: Osmanlılar X Haçlılar (Macar kralı komutasındaki Haçlı ordusu)

Sebep: Osmanlıların İstanbul?u kuşatmaları

Sonuç: Bulgaristan tamamen Osmanlı topraklarına katıldı

Önemi: Savaşta çok fazla ganimet elde edildi

Bu ganimetle Osmanlılar bir çok eser inşa ettirdiler

Bursa Ulu Cami bunlardan biridir

Osmanlı-Karaman rekabetinin ana sebebi:

İki devletin de kendilerini Türkiye Selçuklularının mirasçısı saymaları bu rekabetin ana sebebidir

ANADOLU?DA SİYASİ BİRLİĞİN KURULMASI İÇİN SAVAŞMADAN YAPILAN ÇALIŞMALAR

1-I

Murat Germiyanoğlu Süleyman Şah?ın kızı ile oğlu Yıldırım Bayezid?i evlendirdi

Devlet Hatun çeyiz olarak Kütahya Tavşanlı Emet ve Simav?ı getirdi

2-I

Murat kızını Karamanoğlu Alaeddin Ali Bey ile evlendirdi

3-I

Murat Hamitoğullarından Akşehir Beyşehir Seydişehir Yalvaç ve Isparta?yı 80 bin altın karşılığında satın aldı

4- Sivas hakimi Kadı Burhanettin ölünce Sivas halkı şehri Osmanlılara teslim etti

ANKARA SAVAŞI

Tarih: 28 Temmuz 1402

Taraflar: Yıldırım Bayezid X Timur

Sebep: 1-Yıldırım Bayezid ile Timur arasındaki üstünlük mücadelesi 2-Yıldırım Bayezid?in doğuya doğru genişlemesi Timur?un hoşuna gitmemişti

Sonuç:1-Bizans?ın alınması 50 yıl gecikti

2-Osmanlıların Balkanlardaki ilerleyişi durdu

Arnavutluk boşaltıldı

3-Yıldırım Bayezid tarafından kurulan Anadolu birliği bozuldu

Çünkü Timur Anadolu beyliklerine bağımsızlıklarını geri verdi

4-Timur Osmanlı topraklarını Yıldırım?ın oğulları arasında paylaştırdı

Böylece Osmanlı Devleti parçalandı

5-Yıldırım Bayezid Timur?a esir düştü

Esarete dayanamayıp kısa sürede öldü

6- Osmanlı Devleti?nin gelişmesi 50 yıl gecikti

7-Fetret devri başladı

FETRET DEVRİ ( 1402-1413)

Yıldırım Bayezid?in Ankara Savaşı?nda Timur?a yenilmesi ile başlayan ve Çelebi Mehmet?in hükümdar olmasına kadar geçen 11 yıllık saltanat karışıklığına Osmanlı tarihinde Fetret devri adı verilir

Fetret devrine Timur?un Osmanlı ülkesini Yıldırım Bayezid?in oğulları arasında paylaştırması sebep olmuştur

ÇELEBİ MEHMET DÖNEMİ (1413-1421)

Amacı:Anadolu birliğini yeniden sağlayarak devleti güçlendirmek

*Çelebi Mehmet Osmanlı Devleti?nin ikinci kurucusu sayılır

II

MURAT DÖNEMİ (1421-1444/ 1446-1451)

Amacı: Balkanlarda Osmanlı aleyhine bozulan dengeyi yeniden sağlamak

*II

Murat kuruluş döneminin son padişahıdır

*II

Murat Türkçe?ye çok önem vermiştir

Devletin resmi kayıtları II

Murat?tan itibaren Türkçe tutulmuştur

EDİRNE-SEGEDİN ANTLAŞMASI

Tarih:1444

Taraflar:Osmanlı- Macar+Sırp

En önemli maddesi: İki taraf birbirleriyle 10 yıl savaşmayacaklar

( II

Murad bu maddeyi antlaşmaya koyarak tahtı 12 yaşındaki oğlu II

Mehmed?e bırakmak istiyordu

10 sene sonra II

Mehmed savaşacak yaşa gelecekti

)

VARNA SAVAŞI

Tarih:1444

Taraflar: Osmanlı X Haçlılar (Macar Erdel Eflak Leh Venedik Sırp Alman)

Sebep: Osmanlı tahtına 12 yaşındaki II

Mehmed?in geçmesi

Sonuç:1-Hıristiyanların Osmanlıları Avrupa?dan atma ümitleri sona erdi

2- Bizans?ın kaderi belirlendi

3-Balkanlarda 500 yıl sürecek Osmanlı hakimiyeti başladı Rumeli?de kesin olarak Türk egemenliği sağlandı

II

KOSAVA SAVAŞI

Tarih:1448

Taraflar:Osmanlı X Haçlılar ( Macar Erdel Eflak Alman)

Sebep: Haçlılar Varna yenilgisinin izlerini silmek istediler

2- Türk düşmanı Hunyadi Yanoş?un Macar kralı olup Haçlıların yardımı ile Osmanlılara saldırmak istemesi

Sonuç:

1-Avrupalı ülkeler saldırıdan savunmaya geçtiler

Haçlılar bir daha Türklere saldırmaya cesaret edemediler

(1683 tarihine kadar)

2-Bu zafer Türklerin kesin olarak Balkanlara yerleşmesini sağlamıştır

3-Eflak yeniden Osmanlılara tabi oldu

4-Bulgaristan ve Kuzey Yunanistan Osmanlı yönetimine girdi

Bu bölgelere Anadolu?dan getirilen göçmenler yerleştirildi ve özellikle Bulgaristan hızla Türkleşti

10-07-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Osmanlı Devletinin Kuruluş Dönemi Osmanlı Devleti'nin Kuruluş Dönemi TARİH NEDİR? Toplumların geçmişteki faaliyetlerini toplumlar arasındaki münasebetleri yer ve zaman göstererek sebep sonuç ilişkisi içinde inceleyen bilime tarih denir Tarihin gözlemi deneyi ve tekrarı yapılamaz BİR OLAYIN TARİH OLABİLMESİNİN ŞARTLARI 1-Zamanı bilinmeli 2-Yeri bilinmeli 3-Sebebi bilinmeli 4-Sonucu bilinmeli 5-Olay zamanda yayılma yapmalı 6- Olay mekanda ?yerde yayılma yapmalı OSMANLI DEVLETİ?NİN KURULUŞU Osmanlılar Oğuzların Bozok kolunun Günhan soyunun Kayı boyunun Karakeçili aşiretine mensupturlar Kayı Boyu 1071 Malazgirt Savaşı?ndan sonra Anadolu?ya geldi Kayı güç ve kudret demektir Kayıların damgası iki ok arasında gerilmiş bir yaydır Osmanlılar 1299 yılında Osman Bey tarafından Söğüt?te kurulmuştur OSMAN BEY DÖNEMİ (1281-1326) Amacı: Bursa?yı ele geçirmek KOYUNHİSAR SAVAŞI (Bafeon Savaşı) Tarihi: 1302 Tarafları: Osmanlılar X Bizans Sebep: Bizans?ın Osmanlı ilerleyişini durdurmak istemesi Sonuç: İzmit yolu Türklere açıldı Önem: İlk Osmanlı-Bizans savaşıdır ORHAN BEY DÖNEMİ (1326-1362) Amacı: Balkanlara yayılmak (Orhan Bey babasının Bizans?a karşı yürüttüğü yayılma siyasetini aynen devam ettirdi) Orhan Bey döneminde Bursa fethedildi ve beyliğin merkezi oldu İpek sanayinin merkezi olan Bursa?nın fethi ile hazineye önemli bir gelir kaydedildi MALTEPE ( PELEKANON) SAVAŞI Tarihi: 1329 Taraflar: Osmanlı X Bizans Sebep: 1-Bizans?ın Osmanlıların İznik kuşatmasını sonuçsuz bırakmak istemesi 2- Bizans?ın Türk kuvvetlerinin İstanbul Boğazı?na yaklaşmalarını önlemek istemesi Sonuç: İznik yolu Türklere açıldı OSMANLILARIN RUMELİ?DEKİ İSKAN SİYASETİ (İstimalet politikası)?NİN AMACI: İstimalet sisteminin amacı fethedilen yerlerde Türk nüfusunu arttırmak ve Türk kültürünü yaymaktı Osmanlılara kendi isteği ile katılan beylikler: Karesioğulları Germiyanoğulları Osmanlılara ilk katılan beylik: Karesioğulları Osmanlılara son katılan beylik: Ramazanoğulları Osmanlıları en çok uğraştıran beylik: Karamanoğulları KARESİ BEYLİĞİ?NİN OSMANLILARA KATILMASININ ÖNEMİ 1-Karesi beyliği Osmanlıların aldığı ilk beyliktir 2-Karesi donanması ve donanma komutanları Osmanlıların emrine girdi 3-Karesi donanması ile Osmanlılar Rumeli?ye geçtiler ÇİMPE KALESİ : Çimpe kalesi Osmanlıların Rumeli?deki ilk askeri üssüdür Çimpe Kalesi Bizans?ın Osmanlı yardımlarına karşı Osmanlılara verdiği bir hediyedir Bizans imp Çimpe?yi geri almak için para teklif ettiyse de Osmanlılar vermediler IMURAT ( HÜDAVENDİGAR) DÖNEMİ ( 1362-1389) Amacı: Balkanlara kesin olarak yerleşmek SIRP SINDIĞI SAVAŞI Tarih:1364 Taraflar: Osmanlılar X Haçlılar ( Sırp Bulgar Eflak Bosna Macar beyleri) Sebep: Filipe ve Edirne?nin Osmanlılara teslim olması Sonuç: 1-Balkanlardaki Türk ilerleyişi devam etti 2-Balkanlardaki Macar etkisi kırıldı Önemi: 1-İlk Osmanlı-Haçlı savaşıdır 2- Savaş sonunda Osmanlılar?ın başkenti Bursa?dan Edirne?ye taşındı PLOŞNİK BOZGUNU 1387 yılında Şahin Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetleri Ploşnik?te Sırp ve Boşnak kuvvetleri tarafından imha edildi Ploşnik Bozgunu IKosova Savaşı?nın sebebidir IKOSOVA SAVAŞI Tarihi: 1389 Taraflar: Osmanlı X Haçlılar (Sırp Boşnak Macar Eflak Arnavut Leh Çek kuvvetleri) Sebep: Haçlıların Ploşnik bozgununda Osmanlıları yenmesi onlara cesaret vermişti Sonuç: Balkanların Türk toprağı olduğu ispatlandı Önemi: 1-IKosova Savaşı Balkanlarda tutunabilmek için yaptığımız savaşların en büyüklerindendir 2-IMurat savaş meydanını gezerken bir Sırplı tarafından şehit edildi 3-IMurad?ın oğlu Bayezid bu savaşta gösterdiği ustalık ve çabukluk sebebiyle Yıldırım unvanını aldı 4- Savaş Balkan Yarımadası?nın geleceğini belirlemiştir IBAYEZİD ( YILDIRIM ) DÖNEMİ (1389-1403) Amacı: Anadolu?da Türk birliğini kurmak Yıldırım Bayezid devrinde Osmanlılar ilk kez İstanbul?u kuşattılar Yıldırım İstanbul?u 2 kez kuşatmış sonuç alamamıştır Yıldırım Bayezid devleti içinde bulunduğu güç durumdan kurtarmak ve ekonomik gelişmeyi sağlamak için Venedik tüccarlarına imtiyazlar (kapitülasyonlar) verdi Hayatı boyunca Venedik tüccarlarını himaye etmeyi kabul etti Ayrıca Venedikliler Osmanlı topraklarında serbestçe ticaret yapacaklar ve vergi vereceklerdi Yıldırım Bayezid savaş meydanında padişah olan ilk ve son Osmanlı padişahıdır Yıldırım Bayezid düşmana esir düşen ilk ve son Osmanlı padişahıdır ANADOLU HİSARI (GÜZELCE HİSAR) 1397 tarihinde Yıldırım Bayezid tarafından İstanbul Boğazı?nı denetlemek ve İstanbul kuşatmalarında Bizans?a Karadeniz?den yardım gelmesini engellemek amacı ile yaptırılmıştır NİĞBOLU SAVAŞI Tarihi:1396 Taraflar: Osmanlılar X Haçlılar (Macar kralı komutasındaki Haçlı ordusu) Sebep: Osmanlıların İstanbul?u kuşatmaları Sonuç: Bulgaristan tamamen Osmanlı topraklarına katıldı Önemi: Savaşta çok fazla ganimet elde edildi Bu ganimetle Osmanlılar bir çok eser inşa ettirdiler Bursa Ulu Cami bunlardan biridir Osmanlı-Karaman rekabetinin ana sebebi: İki devletin de kendilerini Türkiye Selçuklularının mirasçısı saymaları bu rekabetin ana sebebidir ANADOLU?DA SİYASİ BİRLİĞİN KURULMASI İÇİN SAVAŞMADAN YAPILAN ÇALIŞMALAR 1-IMurat Germiyanoğlu Süleyman Şah?ın kızı ile oğlu Yıldırım Bayezid?i evlendirdi Devlet Hatun çeyiz olarak Kütahya Tavşanlı Emet ve Simav?ı getirdi 2-IMurat kızını Karamanoğlu Alaeddin Ali Bey ile evlendirdi 3-IMurat Hamitoğullarından Akşehir Beyşehir Seydişehir Yalvaç ve Isparta?yı 80 bin altın karşılığında satın aldı 4- Sivas hakimi Kadı Burhanettin ölünce Sivas halkı şehri Osmanlılara teslim etti ANKARA SAVAŞI Tarih: 28 Temmuz 1402 Taraflar: Yıldırım Bayezid X Timur Sebep: 1-Yıldırım Bayezid ile Timur arasındaki üstünlük mücadelesi 2-Yıldırım Bayezid?in doğuya doğru genişlemesi Timur?un hoşuna gitmemişti Sonuç:1-Bizans?ın alınması 50 yıl gecikti 2-Osmanlıların Balkanlardaki ilerleyişi durdu Arnavutluk boşaltıldı 3-Yıldırım Bayezid tarafından kurulan Anadolu birliği bozuldu Çünkü Timur Anadolu beyliklerine bağımsızlıklarını geri verdi 4-Timur Osmanlı topraklarını Yıldırım?ın oğulları arasında paylaştırdı Böylece Osmanlı Devleti parçalandı 5-Yıldırım Bayezid Timur?a esir düştü Esarete dayanamayıp kısa sürede öldü 6- Osmanlı Devleti?nin gelişmesi 50 yıl gecikti 7-Fetret devri başladı FETRET DEVRİ ( 1402-1413) Yıldırım Bayezid?in Ankara Savaşı?nda Timur?a yenilmesi ile başlayan ve Çelebi Mehmet?in hükümdar olmasına kadar geçen 11 yıllık saltanat karışıklığına Osmanlı tarihinde Fetret devri adı verilir Fetret devrine Timur?un Osmanlı ülkesini Yıldırım Bayezid?in oğulları arasında paylaştırması sebep olmuştur ÇELEBİ MEHMET DÖNEMİ (1413-1421) Amacı:Anadolu birliğini yeniden sağlayarak devleti güçlendirmek Çelebi Mehmet Osmanlı Devleti?nin ikinci kurucusu sayılır IIMURAT DÖNEMİ (1421-1444/ 1446-1451) Amacı: Balkanlarda Osmanlı aleyhine bozulan dengeyi yeniden sağlamak IIMurat kuruluş döneminin son padişahıdır IIMurat Türkçe?ye çok önem vermiştir Devletin resmi kayıtları IIMurat?tan itibaren Türkçe tutulmuştur EDİRNE-SEGEDİN ANTLAŞMASI Tarih:1444 Taraflar:Osmanlı- Macar+Sırp En önemli maddesi: İki taraf birbirleriyle 10 yıl savaşmayacaklar( IIMurad bu maddeyi antlaşmaya koyarak tahtı 12 yaşındaki oğlu IIMehmed?e bırakmak istiyordu 10 sene sonra IIMehmed savaşacak yaşa gelecekti) VARNA SAVAŞI Tarih:1444 Taraflar: Osmanlı X Haçlılar (Macar Erdel Eflak Leh Venedik Sırp Alman) Sebep: Osmanlı tahtına 12 yaşındaki IIMehmed?in geçmesi Sonuç:1-Hıristiyanların Osmanlıları Avrupa?dan atma ümitleri sona erdi 2- Bizans?ın kaderi belirlendi 3-Balkanlarda 500 yıl sürecek Osmanlı hakimiyeti başladı Rumeli?de kesin olarak Türk egemenliği sağlandı IIKOSAVA SAVAŞI Tarih:1448 Taraflar:Osmanlı X Haçlılar ( Macar Erdel Eflak Alman) Sebep: Haçlılar Varna yenilgisinin izlerini silmek istediler 2- Türk düşmanı Hunyadi Yanoş?un Macar kralı olup Haçlıların yardımı ile Osmanlılara saldırmak istemesi Sonuç: 1-Avrupalı ülkeler saldırıdan savunmaya geçtiler Haçlılar bir daha Türklere saldırmaya cesaret edemediler (1683 tarihine kadar) 2-Bu zafer Türklerin kesin olarak Balkanlara yerleşmesini sağlamıştır 3-Eflak yeniden Osmanlılara tabi oldu 4-Bulgaristan ve Kuzey Yunanistan Osmanlı yönetimine girdi Bu bölgelere Anadolu?dan getirilen göçmenler yerleştirildi ve özellikle Bulgaristan hızla Türkleşti