10-07-2012
|
#1
|
Prof. Dr. Sinsi
|
&Quot;Okey&Quot; Kelimesi Dünyayı Nasıl Fethetti ?
Okey, ya da kısa haliyle OK kelimesi, tüm dünyada her gün, yüzmilyonlarca kişi tarafından kullanılıyor Peki bu kelimenin kökeni ne ve tüm dünya dillerini nasıl fethetti?
Allen Metcalf - Etimoloji Uzmanı
Okey, ya da kısa haliyle OK kelimesi, tüm dünyada her gün, yüzmilyonlarca kişi tarafından kullanılıyor
OK kelimesi, her gün, her yerde kullanılıyor
Aynı zamanda, belki de şu ana kadar icat edilen en garip ifade Ama belki de bu kadar popüler olmasının nedeni garipliği
OK, tamamen yuvarlak O harfinden ve düz çizgilerden oluşan K harfindan oluşuyor
Dolayısıyla hem yazı, hem de konuşma dilinde açıkça görülüyor, diğer kelimelerden kolayca ayırt edilebiliyor
Neredeyse tüm dillerde O ve K harfleri var Yani, OK çok tanıdık unsurların kendine özgü bir birleşimi
Aslında, bu kadar garip ve kendine özgü bir kelimenin bir dile girişine nadiren izin verilir
Genel kurala göre bir dile, sadece tanıdık kelimelere benzeyen bir yabancı kelimenin girişine müsaade ediliyor
O K kelimesinin ortaya çıkışı, 1830'lu yıllara kadar gidiyor
Gazetedeki yazım hatası;
23 Mart 1839'da ABD'nin Boston kentinde çıkan Boston Morning Post gazetesinde uzun bir paragrafın altındaki İngilizce "all correct" yani "hepsi doğru" kelimesi, yanlışlıkla ya da şaka amacıyla O K harfleriyle yer aldı
OK'in kökenleri komik bir yazım hatasına dayanıyor olabilir Bu gazetede adet haline gelen bu tür kısaltmaların hepsi zamanla unutulup gitti
O K ise bugüne kadar hayatta kalmasını, hatta neredeyse tüm dünya dillerini fethetmesini bir sonraki yıl yapılan Amerikan başkanlık seçimleriyle ilgili bir tesadüfe borçlu
Başkanlık adaylarından Martin Van Buuren'e doğum yerine atfen, 'Old Kinderhook' lakabı verilmişti Taraftarları da bu lakapdan yola çıkarak O K Kulübü diye bir örgüt kurdular
Ayrıca eski bir Amerikan başkanının, doğru düzgün okuma yazma bilmediğinden belgeleri "all correct" yani "hepsi doğru" kelimesinin kısaltması sanarak "O K" diye onayladığı yönünde bir hikaye anlatılıyordu
Bu hikaye aslında yalandı
Ama on yıl içinde insanlar gerçekten belgeleri OK yazarak onaylamaya ve telgraflarda da kullanılmaya başlandı
Ama yine de, O K kelimesi yanlış hecelemeyle, düzgün okuma yazma bilmemekle özdeşleştiği için kullanımı sınırlı oldu
Dönemin Amerikalı yazarları bu kelimeden kaçındı Hatta romanlarında argo kullanmaktan çekinmeyen Mark Twain bile OK kelimesini kullanmaktan kaçındı
Kelimenin gerçek kökeni zamanla unutuldu Ama kelime, her dile o kadar tanıdık gelen seslerden oluşuyordu ki, bu kelimeyi duymak, insanların aklına kendi dillerindeki benzer ifade ve kısaltmaları getirdi
Tarafsızlık ifadesi
Choctaw kızılderililerinin dilinde "Okeh" kelimesi "Öyle" anlamına geliyordu
Martin Van Buuren OK'in ilk şöhretine katkı sağlamış olabilir
ABD Başkanı Woodrow Wilson 20'inci yüzyılın başlarında onayladığı belgelerin altına "Okeh" yazarak kelimeye kişisel saygınlığını kattı
Peki OK, nasıl bu kadar çok farklı dile girmeyi başardı?
Bir boşluğu dolduran bir kelime değildi Çünkü her dilde benzer kelimeler vardı
Örneğin İngilizce konuşanlar "yes, good, excellent, satisfoctory", yani "evet, iyi, harika, tatmin edici" gibi kelimeler kullanıyordu
Ama OK, diğer kelimelerin vermediği bir şeyi, tarafsız kalabilme şansı veriyordu OK sayesinde fikir belirtmeden uzlaşma sağlandığı söylenebiliyordu
Örneğin, biri 'Bugün buluşalım" dediğinde sadece "OK" diyebiliyoruz
Aksi takdirde, "Bugün buluşalım" diyenlere "Harika" ya da "Gerçekten gerekliyse" gibi buluşma fikrine tavrımızı da gösteren ifadeler kullanmak zorunda kalacaktık
|
|
|