Türkiye'nin Tarihi Ve Turistik Yerleri

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-07-2012

Phaselis Antik Kent
Phaselis , Antalya’ya 35 km

uzaklıkta, Tekirova’nın hemen yanı başındaki antik bir kenttir

Phaselis, Hellen dilinde “Tanrı esirger” anlamında bir sözcüktür

Bilge Umar’a göre Luwi kökenli olup “deniz kentçiği” anlamındaki “ Passala” dan gelir

Efsanelere göre, kent M

Ö

II

bin’in sonunda Mopsos ve Lakious tarafından kurulmuştur

Tarihçi Athenaios’un anlattığı efsaneye göre Lakious kendine bağlı bazı kabilelerle buraya gelmiş araziyi beğenmiş ve şehrin burada kurmaya karar vermiş

Fakat o sırada burada Kylabras isimli bir çoban yaşıyor ve sürülerini de burada otlatıyormuş

Lakious , o sıralarda para mefhumu olmadığı için çobandan araziye karşılık hububat veya balık teklif etmiş

Çoban kurutulmuş balığı tercih etmiş ve topraklardan sürüsünü alarak çekip gitmiş

Bu yüzden kuru balığı burada adak olarak kullanmak bir gelenek olmuş

Sonraki yüzyıllarda bu o kadar benimsenmiş ki ucuz bir adak için “Phaselis adağı” bir deyim olarak kalmış

Strabon, Phaselis’in üç limanı olduğunu, en büyüğünün ise yarımadanın güneyindeki olduğunu yazmaktadır

Kentin kuruluşu kesinlik kazanamamakla beraber tarihte ismi en erken Fenike ile Yunanistan arasında ticaret gemilerinin uğrak yeri olarak geçmektedir

Kent M

Ö

690 ‘da zengin ormanlık bölgeye yakın oluşundan ötürü Rodosluların bir kolonisi olarak kurulmuştur

M

Ö

VII - VI

yy

larda geçimini denizden sağlamış ve ticaretle gelişmiştir

Batı Anadolu’ya Persler egemen olduğunda Phselis de bundan nasibini almıştır

Kent ilk sikkelerini M

Ö

V nci yy

da Pers standartlarına göre basmıştır

M

Ö

V

yy

a ait, bilinen en eski gümüş sikkelerinin üzerinde bir tarafında gemi diğer tarafında da bir yıldız bulunur

M

S

3

yy

a kadar da sikke basımı devam eder

Büyük İskender’in Anadolu’ya gelişinde kent kapılarını ona açmıştır

İskender’in bu kentten nasıl faydalandığını Strabon şöyle anlatır:

“

bundan sonra, önemli üç limanlı bir kent olan Phaselis’e ve bir göle gelinir

Bunun yukarısında, bir dağ olan Solyma ve dağlar arasındaki uzun geçitlerin yanında kurulmuş Termessos uzanır

Bu uzun geçidin içinden Milyas’a dağı aşan bir boğaz vardır

Aleksandros (İskender) geçidi açmak istediği için Milyas’ı yakıp yıktı

Phaselis yakınında deniz kenarında dağlar boyunca Aleksandros’un ordusunu geçirdiği uzun geçitler bulunur

”

İskender Phaselis’lilere son derece iyi muamele etmiş,hatta Pamphlia kentlerinin elçilerini bile burada kabul etmiştir

İstender’in ölümünden sonra, diğer Lykia kentleri gibi M

Ö

309-197 arasında Ptoleimaios’luların yönetimine girmiştir

Apameia barışından sonra kentin idaresi Rhodos’lulara verilmiştir

M

Ö

160’da kent özgürlüğüne kavuşur ve Lykia Birliğine katılır Bu arada kent bir müddet Olympos ile birlikte korsanlara yataklık etmiştir

Roma’nın bölgeye hakim olmasıyla, M

Ö

42’de Brutus kente gelmiş, bölgeyi korsanlardan temizlemiş ve böylece Roma hakimiyeti başlamıştır

Bundan sonra kentte büyük bir gelişim olmuştur

İmparator Hadrianus M

S

129’da Phaselis’e gelmiş,kentliler de kendi olanaklarıyla yaptıkları imparatorun heykelleriyle her tarafı donatmışlardır

Ayrıca İmparatorun gemisinin yanaşacağı limanın yoluna da anıtsal bir kapı inşa etmişlerdir

Bizans döneminde kent önemli bir piskoposluk merkezi olmuşsa da M

S

III

yy

da elverişli limanlarından ötürü korsan baskınları yeniden başlamıştır

Bunun yanı sıra Arap akınlarında da zarar gören kent M

S

IX

yy

da terkedilmiştir

Bu Lykia kentinde ticaret her şeye egemendir

Antik dünyada burada yetişen yaban gülleri ve ondan yapılan parfüm çok beğenilirdi

Tüccar olan halkı sırf işleri bozulmasın diye Pers istilasında bile onlara yataklık etmişlerdir

Zaten sikkelerindeki gemi ticareti,balık ise kuruluş efsanesini simgeler

Kent insanlarının devrinde pek makbul sayılmadığını Athenaus anlatmaktadır

Hatta devrin tanınmış müzisyenlerinden Statonikos bir içki meclisinde, kendisine yöneltilen dünyadaki aşağılık insanların kimler olduğu sorusunu şöyle yanıtlamış:

“Pamphylialılar’ın en aşağılık insanları Phaselisliler, tüm dünyanın en aşağılık insanları ise Side’lilerdir

”

10-07-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Türkiye'nin Tarihi Ve Turistik Yerleri Phaselis Antik Kent Phaselis , Antalya’ya 35 km uzaklıkta, Tekirova’nın hemen yanı başındaki antik bir kenttir Phaselis, Hellen dilinde “Tanrı esirger” anlamında bir sözcüktür Bilge Umar’a göre Luwi kökenli olup “deniz kentçiği” anlamındaki “ Passala” dan gelir Efsanelere göre, kent MÖ IIbin’in sonunda Mopsos ve Lakious tarafından kurulmuştur Tarihçi Athenaios’un anlattığı efsaneye göre Lakious kendine bağlı bazı kabilelerle buraya gelmiş araziyi beğenmiş ve şehrin burada kurmaya karar vermiş Fakat o sırada burada Kylabras isimli bir çoban yaşıyor ve sürülerini de burada otlatıyormuş Lakious , o sıralarda para mefhumu olmadığı için çobandan araziye karşılık hububat veya balık teklif etmiş Çoban kurutulmuş balığı tercih etmiş ve topraklardan sürüsünü alarak çekip gitmiş Bu yüzden kuru balığı burada adak olarak kullanmak bir gelenek olmuş Sonraki yüzyıllarda bu o kadar benimsenmiş ki ucuz bir adak için “Phaselis adağı” bir deyim olarak kalmış Strabon, Phaselis’in üç limanı olduğunu, en büyüğünün ise yarımadanın güneyindeki olduğunu yazmaktadır Kentin kuruluşu kesinlik kazanamamakla beraber tarihte ismi en erken Fenike ile Yunanistan arasında ticaret gemilerinin uğrak yeri olarak geçmektedir Kent MÖ690 ‘da zengin ormanlık bölgeye yakın oluşundan ötürü Rodosluların bir kolonisi olarak kurulmuştur MÖVII - VIyylarda geçimini denizden sağlamış ve ticaretle gelişmiştir Batı Anadolu’ya Persler egemen olduğunda Phselis de bundan nasibini almıştır Kent ilk sikkelerini MÖ V nci yyda Pers standartlarına göre basmıştırMÖ Vyya ait, bilinen en eski gümüş sikkelerinin üzerinde bir tarafında gemi diğer tarafında da bir yıldız bulunurMS 3yy a kadar da sikke basımı devam eder Büyük İskender’in Anadolu’ya gelişinde kent kapılarını ona açmıştır İskender’in bu kentten nasıl faydalandığını Strabon şöyle anlatır: “ bundan sonra, önemli üç limanlı bir kent olan Phaselis’e ve bir göle gelinir Bunun yukarısında, bir dağ olan Solyma ve dağlar arasındaki uzun geçitlerin yanında kurulmuş Termessos uzanır Bu uzun geçidin içinden Milyas’a dağı aşan bir boğaz vardır Aleksandros (İskender) geçidi açmak istediği için Milyas’ı yakıp yıktı Phaselis yakınında deniz kenarında dağlar boyunca Aleksandros’un ordusunu geçirdiği uzun geçitler bulunur” İskender Phaselis’lilere son derece iyi muamele etmiş,hatta Pamphlia kentlerinin elçilerini bile burada kabul etmiştir İstender’in ölümünden sonra, diğer Lykia kentleri gibi MÖ309-197 arasında Ptoleimaios’luların yönetimine girmiştir Apameia barışından sonra kentin idaresi Rhodos’lulara verilmiştir MÖ 160’da kent özgürlüğüne kavuşur ve Lykia Birliğine katılır Bu arada kent bir müddet Olympos ile birlikte korsanlara yataklık etmiştir Roma’nın bölgeye hakim olmasıyla, MÖ 42’de Brutus kente gelmiş, bölgeyi korsanlardan temizlemiş ve böylece Roma hakimiyeti başlamıştır Bundan sonra kentte büyük bir gelişim olmuştur İmparator Hadrianus MS129’da Phaselis’e gelmiş,kentliler de kendi olanaklarıyla yaptıkları imparatorun heykelleriyle her tarafı donatmışlardır Ayrıca İmparatorun gemisinin yanaşacağı limanın yoluna da anıtsal bir kapı inşa etmişlerdir Bizans döneminde kent önemli bir piskoposluk merkezi olmuşsa da MS IIIyyda elverişli limanlarından ötürü korsan baskınları yeniden başlamıştır Bunun yanı sıra Arap akınlarında da zarar gören kent MSIXyyda terkedilmiştir Bu Lykia kentinde ticaret her şeye egemendir Antik dünyada burada yetişen yaban gülleri ve ondan yapılan parfüm çok beğenilirdi Tüccar olan halkı sırf işleri bozulmasın diye Pers istilasında bile onlara yataklık etmişlerdir Zaten sikkelerindeki gemi ticareti,balık ise kuruluş efsanesini simgeler Kent insanlarının devrinde pek makbul sayılmadığını Athenaus anlatmaktadır Hatta devrin tanınmış müzisyenlerinden Statonikos bir içki meclisinde, kendisine yöneltilen dünyadaki aşağılık insanların kimler olduğu sorusunu şöyle yanıtlamış: “Pamphylialılar’ın en aşağılık insanları Phaselisliler, tüm dünyanın en aşağılık insanları ise Side’lilerdir”