İneklerin Yaşam Döngüsü - İneklerin Yaşam Döngüsü Hakkında Bilgiler Nelerdir?

**Prof. Dr. Sinsi** · 09-11-2012

İneklerin Yaşam Döngüsü - İneklerin Yaşam Döngüsü Hakkında Bilgiler Nelerdir?
İneklerin Yaşam Döngüsü - İneklerin Yaşam Döngüsü Hakkında Bilgiler Nelerdir?

A lm

Kuh (f), Fr

Vache (f), İng

Cow

Familyası: Boynuzlugiller (Bovidae)

Yaşadığı yerler: Evcil olarak dünyânın her tarafında yetiştirilir

Özellikleri: Mideleri dört gözlüdür

Geviş getirir

Et ve sütü için beslenir

Ömrü: 20-25 yıldır

Çeşitleri: Friz (Holstein), Jersey, Simental, Montafon, Plevne ırkı, Silifke ırkı en çok bilinen süt inekleridir

Ergin dişi sığırlara verilen ad

Boğanın dişisi olarak da bilinir

Karnının altında iki arka bacağı arasında iri memeleri vardır

Otla beslenir

Midesi dört gözlüdür

Geviş getirir

Boynuzları dâimî olduğundan kırılınca yenisi çıkmaz

Bütün sığırlar gibi üst kesici dişleri bulunmadığından otu alt çene dişleriyle keser

Günde 70 kg kadar ot yer

Sütünden, etinden, deri ve gübresinden faydalanılır

Yük ve çekim hayvanı olarak da kullanıldığı yerler vardır

Evcil olarak insanın bulunduğu her yerde beslenir

Geceleri ahırlarda barındırılır

Otlak hayvanı olduklarından gündüzleri mer’alara salınır

Canlı süt fabrikasıdır

Dokuz aylık gebelikten sonra genellikle bir yavru doğurur

Doğumda ikiz nâdir görülür

Yavrusuna buzağı denir

Süt için beslenen en önemli ırklar şunlardır:

Friz: Anayurdu Hollanda olan siyah-beyaz benekli, uysal, iri hayvanlardır

Bol süt veren bir ırktır

Yılda 9000 litreden fazla süt verir

Sütün yağ oranı az olduğundan karton kutularda ambalajlanarak piyasaya sürülebilir

“Holstein” olarak Trakya bölgesinde beslenir

Jersey: Anayurdu İngiltere’nin Jersey Adasıdır

Sütünün yağ oranı bol olduğundan tereyağı üretiminde kullanılır

Guernsey: Anayurdu Fransa kıyısındaki Guernsey adasıdır

Farklı iklim şartlarına dayanıklı olduğundan Antarktika’da bile beslenebilir

Kaliteli yağlı süt verir

Simental: İsviçre’nin süt ırkı ineğidir

Yılda 3000-4000 litre süt verir

Dayanıklı bir soydur

Koşum hayvanı olarak da kullanılır

Ayrshire: Anayurdu Güneybatı İskoçya’dır

Çok iyi besinlerle beslenmese de iyi süt verir

Ekonomiktir

Montafon: Türkiye’de yaygın olarak yetiştirilen bir ırktır

Anayurdu Avustralya’dır

Yılda 3000-4000 litre süt verir

Boz ırkı (Plevne ırkı), yerli kara ırkı, doğu kırmızı ırkı, güney kırmızı ırkı (Silifke ırkı) yurdumuzun çeşitli bölgelerinde yetiştirilen diğer süt ırklarıdır

Etlerinden de istifade edilir

Page 1 Süt İneklerinde Üreme ve ***
Verimi
Bir süt sığırı işletmesinde her
inekten
yılda
bir
yavru
almak
amaçlanmalıdır

Aksi halde karlılık
düşecektir

Kızgınlık düve ve ineklerin
çiftleşme isteği göstermeleridir

Bu
durumdaki hayvanlara boğasak veya örsek
denir

Sığırlarda kızgınlık 14-18 saat
devam eder ve hayvan gebe kalmazsa 18-
24 gün arasında değişmek üzere ortalama
21 gün sonra tekrar kızgınlık gösterir

Kızgınlık Nasıl Anlaşılır
Diğer hayvanların üzerine atlar

Başka
hayvanların üzerine atlamasına izin
verir

Ferç (üreme organının dış kısmı) şişmiş
ve kızarmıştır, yumurta akına benzer
bir akıntı gelir, buna çara denir

Diğer hayvanların fercini koklamaz,
kendisinin koklanmasına izin verir

Yem yemez

Huzursuzdur

Merada
kuyruğunu diker, sağa-sola koşar

İştah
ve sütü azalır
Gece diğer hayvanlar yatarken o ayakta
durur

Böğürür, sık sık havayı koklar

Göz bebeklerinde büyüme olur

İlk Tohumlama Yaşı
Ülkemizdeki kültür ırkı ve kültür
ırkı melezi düvelerin ilk tohumlama yaşı
aşağıdaki tabloda verilmiştir

Irk
Yaş (ay) Canlı Ağırlık
(kg)
Esmer
(Montafon)
18-20
350-370
Esmer Melezi
20-22
325-350
Holştayn
16-18
370-390
Holştayn
Melezi
18-20
350-370
Jersey
15-17
250-270
Jersey Melezi
16-18
225-250
Suni Tohumlama
Boğalardan alınan spermalar özel bir
teknikle hazırlanarak veteriner hekim veya
tohumlama teknisyenleri tarafından ineğe
naklediliyor

İnekte gebe kalıyor buna suni
tohumlama - yapay ***leme diyoruz

Çok sağlıklı, kolay, garantili bir yavru
alma tekniğidir

Bir boğa tabii aşım ile yılda en fazla
200 ineği ***leyebilir

Aynı boğanın
spermasıyla suni tohumlama yapılırsa
bir yılda 20

000 baş inek ***lenir

Bundan da yaklaşık 16

000 baş yavru
elde edilebilir

Suni tohumlama ile hayvandan hayvana
hastalık bulaşması önlenir

İşletmede boğa bulundurmaya gerek
yoktur

Yüksek verimli boğaların sperması ile
yüksek verimli yavrular elde edilir

Tohumlama Ne Zaman Yapılmalıdır
En iyi tohumlama zamanı, kızgınlık
başladıktan 12 saat sonradır

Pratik olarak
inek; sabah kızgınlık gösterdi ise öğleden
sonra, akşam kızgınlık gösterdi ise ertesi
sabah tohumlanmalıdır

İnekler mutlaka
Çara akıntısının şeffaf olduğu zaman
tohumlanmalıdır

İneğine suni tohumlama yaptıran kişi
bu
tohumlama
tarihini
bir
yere
kaydetmelidir veya tohumlama yapan
teknisyenden
Tohumlandı
Belgesi
almalıdır

Gebe kalan hayvanın ne zaman
Page 2
doğum yapacağı da bu belgeden belli olur
ve doğum öncesi hazırlıklarımızı buna göre
yaparız

İnek normal doğum yaptıktan
sonra en az 60 gün geçmeden yani iki
kızgınlığı
savmadan
tohumlama
yapılmamalıdır

Eğer güç doğum olmuşsa
en az 90 gün bekleyip sonra tohumlama
yaptırılmalıdır

İki Doğum Arası Süre Ne Olmalıdır
Doğum aralığı, ilk doğumunu yapan
düvelerde 13 ay, ineklerde ise 12 ay
olmalıdır

Bu aralık 13-14 aya uzadığı
zaman verimde kayıplar başlamaktadır

Bir
sürüde ortalama her buzağı için en fazla 2
tohumlama olmalıdır

*** verimi normal bir
inek tohumlandıktan yaklaşık 280 gün
sonra bir yavru verir

09-11-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	İneklerin Yaşam Döngüsü - İneklerin Yaşam Döngüsü Hakkında Bilgiler Nelerdir? İneklerin Yaşam Döngüsü - İneklerin Yaşam Döngüsü Hakkında Bilgiler Nelerdir? İneklerin Yaşam Döngüsü - İneklerin Yaşam Döngüsü Hakkında Bilgiler Nelerdir? A lm Kuh (f), Fr Vache (f), İng Cow Familyası: Boynuzlugiller (Bovidae) Yaşadığı yerler: Evcil olarak dünyânın her tarafında yetiştirilir Özellikleri: Mideleri dört gözlüdür Geviş getirir Et ve sütü için beslenir Ömrü: 20-25 yıldır Çeşitleri: Friz (Holstein), Jersey, Simental, Montafon, Plevne ırkı, Silifke ırkı en çok bilinen süt inekleridir Ergin dişi sığırlara verilen ad Boğanın dişisi olarak da bilinir Karnının altında iki arka bacağı arasında iri memeleri vardır Otla beslenir Midesi dört gözlüdür Geviş getirir Boynuzları dâimî olduğundan kırılınca yenisi çıkmaz Bütün sığırlar gibi üst kesici dişleri bulunmadığından otu alt çene dişleriyle keser Günde 70 kg kadar ot yer Sütünden, etinden, deri ve gübresinden faydalanılır Yük ve çekim hayvanı olarak da kullanıldığı yerler vardır Evcil olarak insanın bulunduğu her yerde beslenir Geceleri ahırlarda barındırılır Otlak hayvanı olduklarından gündüzleri mer’alara salınır Canlı süt fabrikasıdır Dokuz aylık gebelikten sonra genellikle bir yavru doğurur Doğumda ikiz nâdir görülür Yavrusuna buzağı denir Süt için beslenen en önemli ırklar şunlardır: Friz: Anayurdu Hollanda olan siyah-beyaz benekli, uysal, iri hayvanlardır Bol süt veren bir ırktır Yılda 9000 litreden fazla süt verir Sütün yağ oranı az olduğundan karton kutularda ambalajlanarak piyasaya sürülebilir “Holstein” olarak Trakya bölgesinde beslenir Jersey: Anayurdu İngiltere’nin Jersey Adasıdır Sütünün yağ oranı bol olduğundan tereyağı üretiminde kullanılır Guernsey: Anayurdu Fransa kıyısındaki Guernsey adasıdır Farklı iklim şartlarına dayanıklı olduğundan Antarktika’da bile beslenebilir Kaliteli yağlı süt verir Simental: İsviçre’nin süt ırkı ineğidir Yılda 3000-4000 litre süt verir Dayanıklı bir soydur Koşum hayvanı olarak da kullanılır Ayrshire: Anayurdu Güneybatı İskoçya’dır Çok iyi besinlerle beslenmese de iyi süt verir Ekonomiktir Montafon: Türkiye’de yaygın olarak yetiştirilen bir ırktır Anayurdu Avustralya’dır Yılda 3000-4000 litre süt verir Boz ırkı (Plevne ırkı), yerli kara ırkı, doğu kırmızı ırkı, güney kırmızı ırkı (Silifke ırkı) yurdumuzun çeşitli bölgelerinde yetiştirilen diğer süt ırklarıdır Etlerinden de istifade edilir Page 1 Süt İneklerinde Üreme ve * Verimi Bir süt sığırı işletmesinde her inekten yılda bir yavru almak amaçlanmalıdır Aksi halde karlılık düşecektir Kızgınlık düve ve ineklerin çiftleşme isteği göstermeleridir Bu durumdaki hayvanlara boğasak veya örsek denir Sığırlarda kızgınlık 14-18 saat devam eder ve hayvan gebe kalmazsa 18- 24 gün arasında değişmek üzere ortalama 21 gün sonra tekrar kızgınlık gösterir Kızgınlık Nasıl Anlaşılır Diğer hayvanların üzerine atlar Başka hayvanların üzerine atlamasına izin verir Ferç (üreme organının dış kısmı) şişmiş ve kızarmıştır, yumurta akına benzer bir akıntı gelir, buna çara denir Diğer hayvanların fercini koklamaz, kendisinin koklanmasına izin verir Yem yemez Huzursuzdur Merada kuyruğunu diker, sağa-sola koşar İştah ve sütü azalır Gece diğer hayvanlar yatarken o ayakta durur Böğürür, sık sık havayı koklar Göz bebeklerinde büyüme olur İlk Tohumlama Yaşı Ülkemizdeki kültür ırkı ve kültür ırkı melezi düvelerin ilk tohumlama yaşı aşağıdaki tabloda verilmiştir Irk Yaş (ay) Canlı Ağırlık (kg) Esmer (Montafon) 18-20 350-370 Esmer Melezi 20-22 325-350 Holştayn 16-18 370-390 Holştayn Melezi 18-20 350-370 Jersey 15-17 250-270 Jersey Melezi 16-18 225-250 Suni Tohumlama Boğalardan alınan spermalar özel bir teknikle hazırlanarak veteriner hekim veya tohumlama teknisyenleri tarafından ineğe naklediliyor İnekte gebe kalıyor buna suni tohumlama - yapay leme diyoruz Çok sağlıklı, kolay, garantili bir yavru alma tekniğidir Bir boğa tabii aşım ile yılda en fazla 200 ineği leyebilir Aynı boğanın spermasıyla suni tohumlama yapılırsa bir yılda 20000 baş inek lenir Bundan da yaklaşık 16000 baş yavru elde edilebilir Suni tohumlama ile hayvandan hayvana hastalık bulaşması önlenir İşletmede boğa bulundurmaya gerek yoktur Yüksek verimli boğaların sperması ile yüksek verimli yavrular elde edilir Tohumlama Ne Zaman Yapılmalıdır En iyi tohumlama zamanı, kızgınlık başladıktan 12 saat sonradır Pratik olarak inek; sabah kızgınlık gösterdi ise öğleden sonra, akşam kızgınlık gösterdi ise ertesi sabah tohumlanmalıdır İnekler mutlaka Çara akıntısının şeffaf olduğu zaman tohumlanmalıdır İneğine suni tohumlama yaptıran kişi bu tohumlama tarihini bir yere kaydetmelidir veya tohumlama yapan teknisyenden Tohumlandı Belgesi almalıdır Gebe kalan hayvanın ne zaman Page 2 doğum yapacağı da bu belgeden belli olur ve doğum öncesi hazırlıklarımızı buna göre yaparız İnek normal doğum yaptıktan sonra en az 60 gün geçmeden yani iki kızgınlığı savmadan tohumlama yapılmamalıdır Eğer güç doğum olmuşsa en az 90 gün bekleyip sonra tohumlama yaptırılmalıdır İki Doğum Arası Süre Ne Olmalıdır Doğum aralığı, ilk doğumunu yapan düvelerde 13 ay, ineklerde ise 12 ay olmalıdır Bu aralık 13-14 aya uzadığı zaman verimde kayıplar başlamaktadır Bir sürüde ortalama her buzağı için en fazla 2 tohumlama olmalıdır ** verimi normal bir inek tohumlandıktan yaklaşık 280 gün sonra bir yavru verir